Περίληψη Η οδηγία 71/304, περί καταργήσεως των περιορισμών στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στον τομέα των συμβάσεων δημοσίων έργων και στην ανάθεση συμβάσεων δημοσίων έργων μέσω πρακτορείων ή υποκαταστημάτων και η οδηγία 71/305, περί συντονισμού των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων δημοσίων έργων, πρέπει να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι επιτρέπουν, προκειμένου να εκτιμηθούν τα κριτήρια στα οποία πρέπει να ανταποκρίνεται ένας εργολήπτης κατά την εξέταση της αιτήσεως αναγνωρίσεως που έχει υποβληθεί από το δεσπόζον νομικό πρόσωπο ενός ομίλου, να λαμβάνονται υπόψη οι εταιρίες που ανήκουν στον όμιλο αυτόν, εφόσον το εν λόγω νομικό πρόσωπο αποδεικνύει ότι όντως βρίσκονται στη διάθεσή του τα μέσα των εταιριών αυτών που είναι αναγκαία για την εκτέλεση των συμβάσεων δημοσίων έργων. Σε περίπτωση αμφισβητήσεως, εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να κρίνει, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών περιστατικών και των κειμένων διατάξεων, αν αποδεικτικά στοιχεία αυτού του είδους έχουν προσκομιστεί στο πλαίσιο της κύριας δίκης.

Παροχή υπηρεσιών Κοινωνικού Λειτουργού:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη ελέγχεται ως μη νόμιμη, δεδομένου ότι με τη συναφθείσα σύμβαση καλύπτονται πάγιες και διαρκείς ανάγκες του νομικού προσώπου, όπως βασίμως προβάλλεται από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Και τούτο διότι, το αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης, όπως αυτό περιγράφεται τόσο στην απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του νομικού προσώπου περί έγκρισης της σχετικής δαπάνης και διάθεσης της αναγκαίας πίστωσης, όσο και στην απόφαση του Προέδρου του νομικού προσώπου και στην ίδια τη σύμβαση δεν είναι ποσοτικά και χρονικά περιορισμένο, αλλά ανακύπτει σε μόνιμη βάση και για το σύνολο του σχολικού έτους, οι δε ανατιθέμενες στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος υπηρεσίες Κοινωνικού Λειτουργού ανάγονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα του νομικού προσώπου και, ειδικότερα, στη φροντίδα των νηπίων, τα οποία δεν μπορούν να την έχουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον, όχι μόνον λόγω της απασχόλησης των γονέων τους, αλλά και συνεπεία άλλων κοινωνικών αιτίων, λαμβανομένου υπόψη ότι στην περιοχή αρμοδιότητας του νομικού προσώπου κατοικούν οικονομικοί μετανάστες και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (ρομά), όπως άλλωστε ανέφερε ο Πρόεδρος του νομικού προσώπου στην εισήγησή του, κατά την 14η/8.10.2014 συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δεν είναι σύννομη η σύσταση δημοτικού νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και συνεπώς, δεν είναι σύννομη η επιχορήγηση που παρέχεται σ΄ αυτό κατ΄ άρθρο 262 παρ. 1 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, εφόσον οι σκοποί αυτού βρίσκονται εκτός του κύκλου αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον η παροχή της ως άνω υπηρεσίας δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ούτε είναι λειτουργική, καθόσον το αντικείμενο της επίμαχης υπηρεσίας δεν παρουσιάζει την απαιτούμενη συνάφεια με τις δραστηριότητες και τους σκοπούς του ως άνω δημοτικού νομικού προσώπου. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη ότι η συγκεκριμένη πρακτική της ανάθεσης της ως άνω υπηρεσίας από το ..... Δήμου …..ακολουθούνταν από την ίδρυση του ως άνω νομικού προσώπου και εφεξής (2012 - 2018), τα αρμόδια όργανά του ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των διατάξεων και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής τους πλάνης.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Επειδή, κατά τα παγίως νομολογηθέντα (σχ. Ολομ. Ελ. Συν. 1039/1995), η ευθύνη κάθε υπολόγου και εν γένει κάθε υποχρέου προς αποκατάσταση ελλείμματος σε διαχείριση δημόσιου νομικού προσώπου, είναι αυτοτελής, μη απαιτουμένου για τη νομιμότητα της οικείας καταλογιστικής πράξης του συγκαταλογισμού και των λοιπών τυχόν ευθυνομένων για το προκληθέν έλλειμμα. Επομένως, σε περίπτωση που η ταμειακή υπηρεσία ενός δημοτικού νομικού προσώπου διενεργείται από το οικείο Γραφείο του Τ.Π.Δ., ανάγεται πράγματι στην αρμοδιότητα των αρμοδίων υπαλλήλων αυτού (ταμία και ελεγκτή εσόδων – εξόδων) ο έλεγχος τόσο ως προς την ύπαρξη πίστωσης όσο και ως προς τη νομιμότητα και εν γένει εγκυρότητα των δαπανών που διενεργούνται για λογαριασμό του δημοτικού νομικού προσώπου. Όμως, η τυχόν συντρέχουσα ευθύνη των υπαλλήλων του Τ.Π.Δ. δεν απαλλάσσει τα όργανα του δημοτικού νομικού προσώπου εκ της ευθύνης τους για το προκληθέν έλλειμμα, όπως στην υπό κρίση περίπτωση κατά την οποία, κατά τις παραδοχές του δικάσαντος Τμήματος, ο ήδη αναιρεσείων διέτασσε τη διενέργεια πληρωμών χωρίς έγκριση διαθέσεως των αντίστοιχων πιστώσεων από τον οικείο διατάκτη (Δ.Σ.) και χωρίς την ύπαρξη επαρκούς πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό του προϋπολογισμού. Το ανακύψαν δε έλλειμμα, ανεξαρτήτως της τυχόν ευθύνης των υπαλλήλων του Γραφείου του Τ.Π.Δ., προκλήθηκε σε βάρος του…..., δοθέντος  ότι οι δαπάνες εντάλθησαν για την ικανοποίηση λειτουργικών αναγκών αυτού, τα οικεία χρηματικά εντάλματα εκδόθηκαν σε βάρος κωδικών του προϋπολογισμού του, οι δε υπάλληλου του Τ.Π.Δ. ενεργούσαν, σε κάθε περίπτωση, για λογαριασμό του ως άνω δημοτικού νομικού προσώπου και για τις ανάγκες της δικής του διαχείρισης. Συνεπώς, ο επίδικος ως άνω ισχυρισμός είναι νόμω αβάσιμος και απορριπτέος.

Ανάθεση έναντι αμοιβής σε τρίτο ιδιώτη ή νομικό πρόσωπο, είναι επιτρεπτή μόνον όταν αφορά ιδιαίτερα σοβαρές ή ειδικής φύσεως υποθέσεις, που το συμφέρον του νομικού προσώπου επιβάλλει να ανατεθούν σε τρίτους με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, προσόντα τα οποία, αποδεδειγμένα, δεν διαθέτει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση το προσωπικό που ήδη υπηρετεί

Επιχορήγηση από Δήμο σε δημοτικό νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.Μη νόμιμη, καθόσον δεν είναι νόμιμη η σύσταση του νομικού αυτού προσώπου, αφού δεν αιτιολογείται με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ούτε η ανάγκη σύστασης αυτού ούτε και αυτή της παραχώρησης αρμοδιοτήτων από το Δήμο στο ως άνω νομικό πρόσωπο. Έννοια γενικών - κρατικών υποθέσεων και τοπικών υποθέσεων

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ  θέσης ευθύνης:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την αναπληρώτρια Επίτροπο λόγο, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη. Και τούτο διότι η τοποθέτηση του ….., υπαλλήλου του Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας, Αλληλεγγύης, Αθλητισμού, Παιδείας και Προσχολικής Αγωγής Δήμου ......, κλάδου ΔΕ Διοικητικού με βαθμό Β΄, ως αναπληρωτή Προϊσταμένου στο Διοικητικό – Οικονομικό Τμήμα του ως άνω νομικού προσώπου αντίκειται στις διατάξεις των παρ. 2 και 4 του άρθρου 100 του ν. 3584/2007, καθόσον αυτή έλαβε χώρα κατά παράλειψη άλλου υπαλλήλου του νομικού αυτού προσώπου που υπηρετεί στο ίδιο Τμήμα και συγκεκριμένα του…., ο οποίος φέρει τον ίδιο βαθμό με τον …., αλλά προηγείται, βάσει των οριζόμενων στην παρ. 2 του ως άνω άρθρου, αφού έχει περισσότερο χρόνο στο βαθμό αυτό, ανήκει δε στον κλάδο ΤΕ Διοικητικού – Λογιστικού, οι υπάλληλοι του οποίου δύνανται, σύμφωνα με το άρθρο 10 του οικείου Ο.Ε.Υ., να προΐστανται στην εν λόγω οργανική μονάδα. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) σύμφωνα με το 6259/24.12.2018 έγγραφο του Προέδρου του Δ.Σ. του ως άνω νομικού προσώπου, ο … ορίστηκε ως αναπληρωτής Προϊστάμενος στο Διοικητικό – Οικονομικό Τμήμα, αν και εμφανίζει λιγότερο κατά τρεις μήνες πλεονάζοντα χρόνο στο Β΄ βαθμό από τον….., λόγω της μακρόχρονης εργασιακής εμπειρίας του στην Οικονομική Υπηρεσία του νομικού προσώπου και β) ο …… μετακινήθηκε από το Τμήμα Αθλητισμού στο Διοικητικό – Οικονομικό Τμήμα με την 52/664/27.2.2018 απόφαση του Προέδρου του ως άνω νομικού προσώπου και με την 335/4657/25.10.2018 απόφαση του ίδιου Προέδρου ορίστηκε Ταμίας στο εν λόγω νομικό πρόσωπο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας, Αλληλεγγύης, Αθλητισμού, Παιδείας και Προσχολικής Αγωγής Δήμου ...... χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των ανωτέρω κείμενων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προχωρήσουν στην τοποθέτηση του …. ως αναπληρωτή Προϊστάμενου του Διοικητικού – Οικονομικού Τμήματος.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η  εν λόγω δαπάνη, δεν προβλέπεται μεν από διάταξη νόμου, είναι όμως λειτουργική, καθόσον συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του νομικού προσώπου, όπως ορίζονται στη συστατική του πράξη, οι οποίοι συνίστανται, κατά τα προεκτεθέντα, μεταξύ άλλων, στην προαγωγή της σωματικής και πνευματικής αγωγής των ….της περιφέρειας του Δήμου ...., περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη κοινωφελών δράσεων, μεταξύ των οποίων εντάσσεται και η συμβολή στον εξοπλισμό παιδιατρικού νοσοκομείου, ευρισκόμενου εντός των ορίων του ως άνω Δήμου, με μηχανήματα απαραίτητα για τη βελτίωση της σωματικής και πνευματικής υγείας των παιδιών. Πρόκειται, επομένως, για δαπάνη που συνάδει με την αποστολή και τις αρμοδιότητες του δημοτικού νομικού προσώπου, συνδεόμενη άρρηκτα με αυτές. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.

Σύμβαση μίσθωσης έργου: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η 29133/1.10.2013 απόφαση της Προϊσταμένης του Τμήματος Αυτοδιοίκησης και Νομικών Προσώπων Θεσσαλονίκης (εκδοθείσα κατ’ εντολήν του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης), με την οποία εγκρίθηκε η πρόσληψη των ως άνω ιατρών είναι νομικώς πλημμελής, δεδομένου ότι η απλή παραπομπή, στο σώμα αυτής, στις ως άνω κρίσιμες αποφάσεις του Δ.Σ. του ΔΗ.ΚΕ.Κ.Π.Α.ΚΕ. και του Δημοτικού Συμβουλίου  δεν συνιστά νόμιμη, σαφή και ειδική αιτιολογία κατά τους ορισμούς του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 2527/1997. Εξάλλου, μεταξύ των καταστατικών σκοπών του νομικού προσώπου, σύμφωνα με την 74/6.5.2011 (ΦΕΚ Β΄ 1257) απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ……….., με τίτλο «Συγχώνευση των Ν.Π.Δ.Δ. των πρώην Δήμων που συνέστησαν το Δήμο …….., σε ένα ενιαίο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου», περιλαμβάνεται τόσο η παροχή ιατροκοινωνικής προστασίας στα μέλη των Κ.Α.Π.Η., όσο και η καθημερινή φύλαξη, φροντίδα και διατροφή των παιδιών εργαζομένων γονέων της περιοχής του Δήμου, με αποτέλεσμα τα καθήκοντα αυτά να ανακύπτουν σε μόνιμη βάση, καλύπτοντας πάγιες και διαρκείς ανάγκες. Επομένως, τα ανατιθέμενα στους φερόμενους ως δικαιούχους ιατρούς «έργα» ανάγονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα του ως άνω νομικού προσώπου, για την κάλυψη των αναγκών του οποίου απασχολήθηκαν. Προς επίρρωση των ανωτέρω, η παροχή των ως άνω «έργων» - ιατρικών υπηρεσιών εμπίπτει, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του ν.π.δ.δ. (υπ’ αριθμ. 50250/30.7.2013 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας - Θράκης, ΦΕΚ Β΄ 2210/9.9.2013, όπως αυτός δημοσιεύθηκε μετά τη σύναψη των επίμαχων συμβάσεων), στον κύκλο των αρμοδιοτήτων του εν λόγω νομικού προσώπου που υπάγονται πλέον στα Τμήματα Κοινωνικής Υπηρεσίας Κ.Α.Π.Η. και Προσχολικής Αγωγής / Διεύθυνση του ΔΗ.ΚΕ.Κ.Π.Α.ΚΕ.. Ως εκ τούτου, δεν δύναται να υποστηριχθεί βασίμως ότι οι ανατιθέμενες κατά τα ανωτέρω ιατρικές υπηρεσίες κατατείνουν στην παραγωγή ενός πρόσκαιρου και ποσοτικά μετρήσιμου αποτελέσματος. Επομένως, οι επίμαχες συμβάσεις, εφόσον καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ΔΗ.ΚΕ.Κ.Π.Α.ΚΕ., είναι αυτοδικαίως άκυρες και οι σχετικές δαπάνες για την καταβολή αμοιβής στους αναδόχους ιατρούς πρέπει να θεωρηθούν μη νόμιμες. Πλην όμως, ενόψει της προκύπτουσας άμεσης και αδήριτης ανάγκης για συνέχιση της εύρυθμης λειτουργίας και των δράσεων, τουλάχιστον για τους συμφωνηθέντες 12 μήνες, τόσο των Κ.Α.Π.Η. όσο και των Παιδικών Σταθμών της περιοχής του ενδιαφερόμενου Δήμου και, συγκεκριμένα, της παροχής ιατροφαρμακευτικής φροντίδας, συνταγογράφησης φαρμάκων και στήριξης στους χρήστες των υπηρεσιών των εν λόγω Κ.Α.Π.Η., καθώς και παρακολούθησης και ελέγχου της υγείας των φιλοξενούμενων στους Παιδικούς Σταθμούς νηπίων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του νομικού προσώπου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη των ελεγχόμενων συμβάσεων παροχής ιατρικών υπηρεσιών ετήσιας διάρκειας για την κάλυψη των αντίστοιχων αναγκών των Κ.Α.Π.Η και των Παιδικών Σταθμών του οικείου Δήμου με τους φερόμενους ως δικαιούχους ιατρούς. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, καθώς και όσα τυχόν εκδοθούν για την ίδια αιτία και αφορούν στην καταβολή αμοιβής στους ως άνω ιατρούς για παρασχεθείσες από αυτούς ιατρικές υπηρεσίες έως και τη λήξη της ισχύος των συμβάσεών τους, είναι θεωρητέα, λόγω συγγνωστής πλάνης.