« Nόμος 3310/05 όπως τροποποιήθηκε με τον ν.3414/05»

Μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή καταστρατηγήσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων,όπως τροποποιήθηκε απο το Ν.3414/2005,(ΦΕΚ Α΄ 279/10.11.2005).

Προμήθεια συστήματος ρομποτικής χειρουργικής...ζητείται η ανάκληση της 310/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Τμήμα κρίνει  ότι κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, μη νομίμως και δη κατά παράβαση των οριζόμενων στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005 το αιτούν δεν συμπεριέλαβε στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000,00 ευρώ, όλα τα αναγκαία στοιχεία για την εφαρμογή του προμνησθέντος άρθρου, το οποίο ως προϋπόθεση για την παραδεκτή συμμετοχή ανώνυμης εταιρείας σε δημόσιο διαγωνισμό άνω του εν λόγω ορίου, θέτει την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μέχρι φυσικού προσώπου. Επίσης το αιτούν μη νομίμως και δη κατά παράβαση των ίδιων διατάξεων δεν περιέλαβε ούτε στο ΕΕΕΣ του διαγωνισμού σχετικό πεδίο, ώστε να προκύπτει ειδικώς εάν συντρέχει στην περίπτωσή της συμμετέχουσας ο συγκεκριμένος εθνικός λόγος αποκλεισμού της λόγω μη ονομαστικοποίησης των  μετοχών της ως ανώνυμης εταιρείας. Επιπλέον, όπως επίσης ορθώς κρίθηκε, το αιτούν δεν μερίμνησε, προς άρση των ως άνω παραλείψεών του, να ζητήσει από την ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 1 του π.δ/τος 82/1996 σε συνδυασμό με την παρ. 3 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005, απορριπτομένων ως αβασίμων  των περί του αντιθέτου προβαλλομένων ισχυρισμών και ιδίως εκείνου, με τον οποίο υποστηρίζεται ότι τα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης προσκομίσθηκαν από την παρεμβαίνουσα κατά το στάδιο των δικαιολογητικών συμμετοχής και δεν απαιτείτο να προσκομισθούν εκ νέου στο στάδιο της κατακύρωσης. Συνεπώς, η συμμετοχή της παρεμβαίνουσας εταιρείας στο διαγωνισμό δεν ήταν νόμιμη και, ως εκ τούτου, η προσφορά της έπρεπε να είχε απορριφθεί κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ως απαράδεκτη. Όμως, δεδομένου ότι, όπως αποδείχθηκε από τα σχετικώς προσκομιζόμενα νόμιμα δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία η παρεμβαίνουσα εταιρεία πληρούσε καθ΄ όλη τη διάρκεια εξέλιξης της διαγωνιστικής διαδικασίας τις τιθέμενες στο άρθρο 8 του ν. 3310/2005 προϋποθέσεις περί ονομαστικοποίησης των μετοχών της, τόσο κατά χρόνο υποβολής της προσφοράς, όσο και κατά το χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, επιπλέον δε τα υποβληθέντα από αυτήν δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης πληρούν τις προϋποθέσεις, που τίθενται ήδη με την προστεθείσα παρ. 12 του άρθρου 80 του ν. 4412/2016, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει ο κριθείς από το Κλιμάκιο διακωλυτικός της υπογραφής του οικείου σχεδίου σύμβασης λόγος (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 3200/2012, 2772/2011, VI Τμ. 823/2019, 1115/2016) και ότι θα πρέπει  να επιτραπεί η υπογραφή αυτής, λαμβανομένου  υπ’ όψη και το  ότι η παρεμβαίνουσα - ανάδοχος ήταν η μοναδική προσφέρουσα στο διαγωνισμό, με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων προσκόμιση των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης των μετοχών της.Ανακαλεί την 310/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προσφέρουσα εταιρεία «....» δεν προσκόμισε πλήρη δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, σύμφωνα με τα άρθρα 8 παρ. 1 του ν. 3310/2005 και 1 παρ. 2 και 3 του π.δ. 82/1996, καθώς δεν υπέβαλε δικαιολογητικά για την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μόνης μέτοχου της, ήτοι της ανώνυμης εταιρείας «....». Ειδικότερα, δεν υπέβαλε πιστοποιητικό ότι η τελευταία ανώνυμη εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές ούτε βεβαίωση ότι οι μέτοχοι της τελευταίας είναι φυσικά πρόσωπα, προσωπικές εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή οποιαδήποτε άλλης μορφής νομικά πρόσωπα, πλην ανωνύμων εταιρειών. Το γεγονός δε ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού (άρθρα 2.2.3.5 και 2.2.9.2 περ. Β.1.ε) δεν απαιτούσε ρητά την υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης για τους μετόχους των προσφερόντων δεν ασκεί επιρροή, αφού η ανωτέρω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό που απορρέει ευθέως από το νόμο (βλ. σκέψη 4 ανωτέρω). Ενόψει αυτών, μη νομίμως κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός στην προσφέρουσα εταιρεία, παρότι συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της, η πλημμέλεια δε αυτή, που σχετίζεται με την αρχή της διαφάνειας κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, παρίσταται ουσιώδης (βλ. τη νομολογία που αναφέρεται στη σκέψη 4 ανωτέρω). 

Εφαρμογή του ν.3414/2005-δικαστική-προστασία έλεγχος-διαφάνειας προσυμβατικός-έλεγχος 

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προσφέρουσα εταιρεία «....» δεν προσκόμισε πλήρη δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, σύμφωνα με τα άρθρα 8 παρ. 1 του ν. 3310/2005 και 1 παρ. 2 και 3 του π.δ. 82/1996, καθώς δεν υπέβαλε δικαιολογητικά για την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μόνης μέτοχου της, ήτοι της ανώνυμης εταιρείας «....». Ειδικότερα, δεν υπέβαλε πιστοποιητικό ότι η τελευταία ανώνυμη εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές ούτε βεβαίωση ότι οι μέτοχοι της τελευταίας είναι φυσικά πρόσωπα, προσωπικές εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή οποιαδήποτε άλλης μορφής νομικά πρόσωπα, πλην ανωνύμων εταιρειών. Το γεγονός δε ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού (άρθρα 2.2.3.5 και 2.2.9.2 περ. Β.1.ε) δεν απαιτούσε ρητά την υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης για τους μετόχους των προσφερόντων δεν ασκεί επιρροή, αφού η ανωτέρω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό που απορρέει ευθέως από το νόμο (βλ. σκέψη 4 ανωτέρω). Ενόψει αυτών, μη νομίμως κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός στην προσφέρουσα εταιρεία, παρότι συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της, η πλημμέλεια δε αυτή, που σχετίζεται με την αρχή της διαφάνειας κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, παρίσταται ουσιώδης (βλ. τη νομολογία που αναφέρεται στη σκέψη 4 ανωτέρω). 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1124/2021

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ το Τμήμα κρίνει ότι: Α) οι διατάξεις των άρθρων 4 παρ. 4 και 8 παρ. 4 του ν. 3310/2005 εφαρμόζονται εν προκειμένω βάσει του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον ένδικο διαγωνισμό, ήτοι βάσει της διάταξης του άρθρου 153 παρ. 2 περ. η του ν. 4281/2014, το οποίο εφαρμόζεται σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 20 παρ. 1 του ν. 4315/2014 και τους ορισμούς της Πρόσκλησης του διαγωνισμού, κατ’ επίκληση των οποίων προκηρύχθηκε η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία ..και Β) η Υ.Α. 1108437/2565/ΔΟΣ/15.11.2005 (ΦΕΚ Β΄1590) περί καθορισμού χωρών στις οποίες λειτουργούν εξωχώριες εταιρείες, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 4 παρ. 4 του ν. 3310/2005 δεν έχει αντικατασταθεί από την Υ.Α. ΔΟΣ/Γ/1039110/ΕΞ2014/4.3.2014 (ΦΕΚ Β΄ 570) περί καθορισμού των μη συνεργάσιμων κρατών, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση άλλης νομοθετικής διάταξης (άρθρ. 65 του ν. 4172/2013) και ρυθμίζει διαφορετικό θέμα. Βάσει των ανωτέρω διατάξεων, το Τμήμα κρίνει ότι η εταιρεία «...» ορθώς, αν και με άλλη αιτιολογία, αποκλείστηκε από το διαγωνισμό, καθόσον, καίτοι η εδρεύουσα στο … μητρική της εταιρεία ...» δεν είναι εξωχώρια εταιρεία δεδομένου ότι ο … δεν περιλαμβάνεται στην ως άνω Υ.Α. 1108437/2565/ΔΟΣ/15.11.2005, από την εταιρική δομή της ως άνω εταιρείας προκύπτει συμμετοχή σε ποσοστό άνω του 1%, της ενδιάμεσης μητρικής εταιρείας «...», η οποία εδρεύει στο …, που περιλαμβάνεται στην ως άνω Υ.Α..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτές, να απορριφθεί η υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης ασκηθείσα παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και, δεδομένου ότι δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφεί η οικεία σύμβαση.Ανακαλεί την 279/2016 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια εντομοκτόνων...Με τα δεδομένα αυτά, ενόψει των ως άνω εγγράφων που υποβλήθηκαν ενώπιόν του, το Τμήμα κρίνει ότι οι προαναφερθείσες παραλείψεις της προσφοράς των ανάδοχων ανωνύμων εταιρειών δύνανται να θεωρηθούν αναπληρωθείσες και ο σχετικός, νομίμως κατ’ αρχήν διαπιστωθείς με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος, διακωλυτικός λόγος δεν συντρέχει πλέον. Επομένως, η υπό κρίση αίτηση, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, πρέπει να γίνουν δεκτές και να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος αυτής, με το οποίο κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων λόγω μη προσκόμισης εκ μέρους των αναδόχων ανωνύμων εταιρειών, κατά την υποβολή της προσφοράς τους, πιστοποιητικό περί του ότι οι μετοχές τους είναι ονομαστικές, καθώς και αναλυτική κατάσταση με τα στοιχεία των μετόχων τους. Σημειωτέον ότι τα ανωτέρω δικαιολογητικά πρέπει να υποβληθούν ενημερωμένα από τις αναδόχους εταιρείες στην αναθέτουσα αρχή και πριν από την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων (βλ. άρθρο 8 παρ. 8 στοιχ. β΄ ν. 3310/2005). Δεδομένου δε ότι δεν συντρέχει άλλος λόγος, ο οποίος να κωλύει την υπογραφή, τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων με αντικείμενο την «Προμήθεια εγκεκριμένων εντομοκτόνων και ελκυστικών ουσιών για τον από εδάφους δολωματικό ψεκασμό ελαιοδέντρων στο πλαίσιο του Προγράμματος Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς έτους 2012 στην Περιφέρεια ... (Περιφερειακές Ενότητες ...)», μπορούν να υπογραφούν.

Εκτύπωση και βιβλιοδεσία διδακτικών βιβλίων...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι το θέμα της υποχρέωσης ονομαστικοποίησης καθώς και της περαιτέρω ονομαστικοποίησης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 8 παρ. 3 του ν.3310/2005, των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών ελληνικών Ανώνυμων Εταιρειών για την παραδεκτή συμμετοχή τους στις διαγωνιστικές διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 21 παρ. 1 εδ. γ΄ του π.δ.774/1980, λόγω της μείζονος σπουδαιότητάς του, καθόσον αυτό αφορά ευρύτατη κατηγορία υποθέσεων ελέγχου νομιμότητας συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, υπάρχει προηγούμενη αντίθετη (με τα προεκτεθέντα στη σκέψη ΧΙ) νομολογία του παρόντος Τμήματος (βλ. Πράξεις 42, 221/2006), δημιουργεί δε ερμηνευτικά ζητήματα κοινοτικού ενδιαφέροντος. Τέλος, το Τμήμα ορίζει εισηγητή για την ανάπτυξη του ως άνω θέματος ενώπιον της Ολομελείας του Δικαστηρίου τη Σύμβουλο Ευφροσύνη Κραμποβίτη.

Συμπληρωματική σύμβαση που δεν υποβλήθηκε σε έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ε.Σ.πριν την υπογραφή της, παρά το γεγονός ότι το ποσό αυτής αθροιζόμενο με τον προϋπολογισμό της αρχικής σύμβασης, η οποία δεν είχε υποβληθεί λόγω ποσού στον ως άνω έλεγχο, υπερβαίνει το χρηματικό όριο ελέγχου που τίθεται από τη διάταξη του άρθρου 19 παρ. 7 του π.δ. 774/1980, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 12 παρ. 27 του ν. 3310/2005 και ίσχυε κατά το χρόνο κατάρτισης της συμπληρωματικής σύμβασης.Μη νόμιμη.