ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να εξετάσει τη νομιμότητα της ανάθεσης και το σχέδιο σύμβασης για την ανανέωση των δικαιωμάτων χρήσης των αδειών των υφιστάμενων προϊόντων λογισμικού της εταιρείας «… Α.Ε.»(....)Επιπλέον, οι κατατεθείσες ενδεικτικές προσφορές των μεταπωλητών δόθηκαν ενώ οι μεταπωλητές γνώριζαν ήδη τη βούληση του κατασκευαστή να συμβληθεί ο ίδιος με το …, γεγονός που δύναται να έχει επηρεάσει το ύψος των υποβληθεισών ενδεικτικών προσφορών, ενώ ο ένας εξ αυτών είχε ήδη επιλεγεί ως Σύμβουλος Διαχείρισης της ελεγχόμενης σύμβασης. Σε κάθε περίπτωση διευκρινίζεται ότι η προσφορά ενός προϊόντος από τον κατασκευαστή σε συμφέρουσα για τον αναθέτοντα φορέα τιμή, δεν αρκεί για την παράκαμψη των υπέρτερης τυπικής ισχύος ανωτέρω αναφερόμενων διατάξεων του ενωσιακού δικαίου ως προς τον τρόπο ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την ανανέωση των δικαιωμάτων χρήσης των αδειών των προϊόντων λογισμικού με αντισυμβαλλόμενους το … και την εταιρεία … LTD.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1185/2022.

Προμήθεια αδειών χρήσης βασικού λογισμικού...ζητείται η ανάκληση της 23/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Η  παροχή εξάλλου της εν λόγω υπηρεσίας είναι απαραίτητη στη «...», λόγω της εκτεταμένης εφαρμογής του προς προμήθεια λογισμικού ..., αφού  ότι με την εν λόγω  προμήθεια αορίστου αριθμού αδειών χρήσης σε κεντρικό επίπεδο (επιχείρησης και όχι ανά χρήστη),θα επεκταθεί η λειτουργία του  Μηχανογραφικού Γεωγραφικού Συστήματος για το Δίκτυο Διανομής σε όλες τις περιοχές της «...». Συγκεκριμένα,  η επέκταση που θα λάβει χώρα αφορά  σε επιπλέον πενήντα επτά ( 57) περιοχές, αντί για δύο (2), στις οποίες αυτό έχει ήδη εγκατασταθεί μέχρι σήμερα. Περαιτέρω, η συντήρηση και υποστήριξη τρίτου επιπέδου περιλαμβάνει, σύμφωνα με την από 22.1.2018 δεσμευτική προσφορά της εταιρείας αυτής προς τη «...» (βλ. επίσης και άρθρο 7 του σχετικού σχεδίου σύμβασης),την επεξεργασία αναφορών σφάλματος έκδοσης και αιτήσεων παροχής πληροφοριών που δεν μπορούν να επιλυθούν από την υποστήριξη δεύτερου επιπέδου, την επίλυση σφαλμάτων που συνήθως κυκλοφορεί στην αγορά μαζί με μία από τις επόμενες εκδόσεις του προϊόντος, την παροχή εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης προβλημάτων ή επείγουσες επιδιορθώσεις, ανάλογα με τον εμπορικό αντίκτυπο του προβλήματος στις λειτουργίες της «...», καθώς και την παροχή νέων εκδόσεων προϊόντων και εκδόσεων ήσσονος σημασίας. Η ως άνω υποστήριξη τρίτου επιπέδου δεν περιλαμβανόταν στην πρώτη προμήθεια του λογισμικού GIS για τη «...» από την εταιρεία «...» (βλ. τη 47/6.7.2012 κατακυρωτική απόφαση του με αριθμό διακήρυξης 621902/7.7.2009, σχετικού διαγωνισμού,), η οποία αφορούσε το Στάδιο Ι της προμήθειας, εγκατάστασης και λειτουργίας του λογισμικού GIS και περιλάμβανε μόνο δύο(2) περιοχές αρμοδιότητας της «...» (...), ενώ η κρινόμενη σύμβαση αφορά το Στάδιο ΙΙ της προμήθειας, με στόχο την επέκταση της χρήσης του λογισμικού GIS στις υπόλοιπες 57 περιοχές αρμοδιότητας της «...». Επιπροσθέτως, το αντικείμενο του ανωτέρω διαγωνισμού, σε αντίθεση με την ελεγχόμενη προμήθεια, δεν αφορούσε μόνο τις άδειες χρήσης του λογισμικού GIS, αλλά  περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία κεντρικού εξοπλισμού και λογισμικού (κεντρικοί servers),σχεσιακού συστήματος διαχείρισης βάσης δεδομένων (oracle spatial),εργαλείων διαχείρισης ανάπτυξης και εργαλείων για τελικούς χρήστες και περιφερειακού εξοπλισμού (τερματικά, plotters, scanners, εκτυπωτές Α3). Οι δε υπηρεσίες συντήρησης που προσέφερε η τότε ανάδοχος εταιρεία «...», ήταν πρώτου επιπέδου (1st level support) και οι τοπικοί αντιπρόσωποι, σε ό,τι σχετίζεται με τον εξοπλισμό και την πλατφόρμα του Smallworld θα παρείχαν τις υπηρεσίες του επόμενου επιπέδου (Logica και GE) (βλ. ενότητα 9.2.2 της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «...»). Κατόπιν αυτών, εφόσον η εταιρεία «...» είναι η μόνη που μπορεί να παρέχει στον αναθέτοντα φορέα «...» την ως άνω συντήρηση και υποστήριξη τρίτου επιπέδου, αφού μόνο αυτή, όπως αποδείχθηκε, έχει πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του λογισμικού GIS Electric Office Suite, ως κατασκευάστρια αυτού και έχουσα τα σχετικά αποκλειστικά δικαιώματα, συντρέχουν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 269 περ. γ υποπερ. ββ και γγ του ν. 4412/2016, τόσο τεχνικοί λόγοι, όσο και λόγοι προστασίας αποκλειστικών δικαιωμάτων που δικαιολογούν την απευθείας ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία αυτή. Περαιτέρω, οι αιτούσες την ανάκληση εταιρείες αλυσιτελώς επικαλούνται προς επίρρωση του συμφέροντος χαρακτήρα της ανάθεσης της κρινόμενης προμήθειας, το μεν, την επίτευξη συμφωνίας με την “...” για τη διάθεση και τιμολόγηση των αδειών χρήσης, χωρίς να προστίθενται στη συμφωνηθείσα τιμή το ποσοστό κέρδους του μεταπωλητή του λογισμικού, το δε ότι θα λάβει χώρα σταδιακή και όχι εφάπαξ εξόφληση των αδειών του λογισμικού, ανάλογα με την πρόοδο της ψηφιοποίησης του δικτύου της  “...”, καθώς και το ότι η καταβολή του κόστους για την παροχή των υπηρεσιών συντήρησης από την “...”  θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της απόκτησης από την .... του συνόλου των αδειών του λογισμικού, δοθέντος ότι οι λόγοι αυτοί που άπτονται και της εφαρμογής της αρχής της οικονομικότητας, όπως ορθώς έκρινε το ΣΤ΄ Κλιμάκιο με την υπό ανάκληση Πράξη του, δεν περιλαμβάνονται στους περιοριστικά αναφερόμενους στο άρθρο 269 του ν.4412/2016 λόγους.Ανακαλεί την 23/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 186/2022 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του … και της αναδόχου εταιρείας ... LTD, με αντικείμενο την ανανέωση και επέκταση των δικαιωμάτων χρήσης των αδειών των υφιστάμενων προϊόντων λογισμικού που παρέχει στο … η ανάδοχος εταιρία, διάρκειας τριών ετών, προϋπολογιζομένης δαπάνης 5.120.145,39 ευρώ.(....)Περαιτέρω, ο έλεγχος της αντιστοιχίας των προσφερόμενων προϊόντων της ίδιας εταιρίας …, μέσω μεταπωλητών, που αναφέρεται, παραπέμποντας σε προηγούμενες πράξεις του το Κλιμάκιο, με τα προϊόντα που περιέχονται στην ελεγχόμενη σύμβαση δεν είναι εφικτός, και δεν μπορεί να αποτελέσει πρόσφορο κριτήριο ελέγχου της οικονομικότητας, ενόψει του ότι προϋποθέτει τεχνικές κρίσεις, ενώ ζητήθηκαν και προσφορές από τους μεταπωλητές, έστω και εκ των υστέρων, οι οποίοι μπορεί να γνώριζαν τη βούληση του κατασκευαστή να συμβληθεί ο ίδιος με το …, όπως αναφέρει το Κλιμάκιο, δεν μπορούσαν όμως να γνωρίζουν το ύψος της προσφοράς.Ανακαλεί την 186/2022 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-αδειών χρήσης λογισμικού:Με τα δεδομένα αυτά, αποδεικνύεται προσηκόντως εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής ότι συντρέχουν, σύμφωνα με το άρθρο 269 περ. γ του ανωτέρω ν.4412/2016, τεχνικοί λόγοι που δικαιολογούν την απευθείας ανάθεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών στην ανωτέρω εταιρεία ... Κατόπιν αυτών, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο, με το ΔΠΤΛ2087/30.5.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 34208/31.5.2017) έγγραφο του Διευθυντή Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της …, σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου..Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το  .. έγγραφο του Διευθυντή Διεύθυνσης Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών της …, σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση από την ανωτέρω εταιρεία στην εταιρεία «..» των υπηρεσιών παροχής αδειών χρήσης λογισμικού, των υπηρεσιών παροχής πλατφόρμας (.. z series και υποσυστήματος δίσκων ΟS8300) συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών εγκατάστασης, των υπηρεσιών ανάκαμψης από καταστροφή (disaster recovery) και των υπηρεσιών αναβάθμισης εξοπλισμού της αναθέτουσας αρχής.

Σύμβαση παροχής υπηρεσιών μεταξύ Νοσοκομείου και εταιρείας για την συντήρηση, τεχνική υποστήριξη και αναβάθμιση των εφαρμογών λογισμικού του ως άνω Νοσοκομείου, νόμιμα συνάφθηκε με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφού η εταιρεία αυτή έχει εγκαταστήσει τις εφαρμογές αυτές στο Νοσοκομείο μόνο για χρήση από αυτό και έχει την αποκλειστική κυριότητα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί των εφαρμογών αυτών. Επί πλέον αιτιολογούνται πλήρως οι λόγοι που επέβαλαν την σύναψη της επίμαχης σύμβασης με αυξημένο τίμημα σε σχέση με αυτό της προηγούμενης παρόμοιας σύμβασης με την ίδια εταιρεία. (Σχετ. πρξ. IV Τμ. 1, 152/2004, VI Τμ. 61/2004).

Αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης εφαρμογών λογισμικού :ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 5/2019 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα..Με αυτά τα δεδομένα, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι με την παρούσα αίτηση δεν γίνεται επίκληση νέων ισχυρισμών ούτε προσκομίζονται νέα κρίσιμα στοιχεία πέραν των όσων έχουν ήδη αξιολογηθεί από αυτό στο πλαίσιο της προαναφερόμενης αίτησης ανάκλησης του Γενικού Νοσοκομείου ... επί της οποίας εκδόθηκε η 7/2018 πράξη, κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος να αποστεί από τις προδιαληφθείσες κρίσεις του, καθώς και από τις αντίστοιχες κρίσεις του Κλιμακίου, το οποίο και παραπέμπει στην 7/2018 πράξη του Τμήματος. Επιπλέον, ο ειδικότερος ισχυρισμός του αιτούντος ότι η ύπαρξη δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας επί των εφαρμογών του Ο.Π.Σ. του Νοσοκομείου προκύπτει από την ως άνω, από 20.7.2017 σύμβαση (ΑΔΑΜ: …), η οποία διαλαμβάνει τα εξής: «Οι εφαρμογές λογισμικού της παρούσας σύμβασης αποτελούν ιδιοκτησία του Αναδόχου και το Νοσοκομείο δεν αποκτά δικαίωμα κυριότητας σε αυτές αλλά απλώς αγοράζει το δικαίωμα χρήσης των εφαρμογών λογισμικού που είναι εγκατεστημένες στο υπολογιστικό σύστημα το οποίο βρίσκεται στο Νοσοκομείο (...)», είναι απορριπτέος, καθώς μόνη κρίσιμη περί της κατάφασης ή μη ύπαρξης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί των εφαρμογών λογισμικού του αιτούντος είναι η αρχική .../2005 σύμβαση, στο πλαίσιο εκτέλεσης της οποίας πραγματοποιήθηκε η εγκατάσταση του Ο.Π.Σ. στα υπαγόμενα στην 5η Υ.Πε. νοσοκομεία. Ωστόσο, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά το παρελθόν το αιτούν είχε συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις με την εταιρεία «....», χωρίς να έχει ανακύψει διαφωνία ως προς τη θεώρηση των οικείων ενταλμάτων (βλ. ενδεικτικώς τις αναφερόμενες στη σκ. V συμβάσεις), κρίνει ότι τα όργανά του ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη της επίμαχης σύμβασης.Ανακαλεί την 5/2019 πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο ΙV Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου λόγω συγγνωστής πλάνης.

Σύσταση και συγκρότηση της Επιτροπής για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων σύμφωνα με το άρθρο 66Ε του ν. 2121/1993 «Κυρώσεις για προσβολές δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο», όπως προστέθηκε με το άρθρο 52 παρ. 1 του ν. 4481/2017 (Α’ 100) και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 25 του ν. 4708/2020 (Α’140).

Σύσταση και συγκρότηση της Επιτροπής για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 66Ε του ν. 2121/1993 «Κυρώσεις για προσβολές δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο», όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 52 του ν. 4481/2017 (Α’ 100) και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 25 του ν. 4708/2020 (Α’ 140).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«τροποποίηση (παράταση και επέκταση)» της σύμβασης «ανάθεση εκτέλεσης αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων στην περιοχή αρμοδιότητας ...»(...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι δεν δύναται να θεωρηθεί ως επιτρεπτή τροποποίηση η σύμβαση που έχει ως αντικείμενο υπηρεσίες όμοιες κατ’ είδος με εκείνες της αρχικής (κύριας) σύμβασης, οι οποίες ωστόσο σκοπείται να παρασχεθούν σε χρόνο που έπεται της εξάντλησης του αντικειμένου και της διάρκειας της αρχικής σύμβασης, καθότι εξ αυτού του λόγου δεν καταλείπεται, πλέον, κανένα περιθώριο προσθήκης στην τελευταία νέων υπηρεσιών ..., αλλά απλώς παρατείνεται η χρονική διάρκεια της αρχικής σύμβασης(...)Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη: α) ότι στην 108/2020 σύμβαση δεν προβλέπεται δυνατότητα παράτασης πέραν των δύο (2) ετών, β) ότι δεν γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η ύπαρξη απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν απαραίτητη την τροποποίησή της και γ) ότι με το ελεγχόμενο σχέδιο σκοπείται να συναφθεί σύμβαση για να συνεχίσει μετά την επικείμενη λήξη της υφιστάμενης 108/2020 σύμβασης, η εξυπηρέτηση των αναγκών του …. για την εκτέλεση των ίδιων αστικών και ειδικών τοπικού χαρακτήρα δρομολογίων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης αναφέρεται όχι σε τροποποίηση της 108/2010 σύμβασης (η οποία λήγει ομαλώς και κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 αυτής, την 6.10.2022), αλλά σε νέα, αυτοτελή απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, η οποία λαμβάνει χώρα δίχως να γίνεται επίκληση ούτε, άλλωστε, να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή κάποιων εκ των περιπτώσεων του άρθρου 269 του ν.412/2016, προκειμένου η επίμαχη διαδικασία να κριθεί νόμιμη. Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου τροποποίησης-παράτασης σύμβασης. 

Υπηρεσίες Λογισμικού-απευθείας ανάθεση.(..)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο, εκτιμώντας το αντικείμενο τόσο της από 16.7.2013 σύμβασης, η οποία παρατάθηκε έως και 15.7.2015, όσο και της επίμαχης 61/2015, άγεται στην κρίση ότι οι παρασχεθείσες υπηρεσίες στα πλαίσια των δύο αυτών συμβάσεων είναι όμοιες ή ομοειδείς, αφού σχετίζονται με την εν γένει υποστήριξη της λειτουργίας των πληροφορικών υποσυστημάτων (ιατρονοσηλευτικό υποσύστημα και λογιστήριο ασθενών και εργαστηριακό υποσύστημα) του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του Νοσοκομείου...Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, αφού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, ερείδεται σε μη νόμιμη απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών...η σύμβαση δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα ούτε στις διατάξεις περί αποκλειστικότητας της αναδόχου λόγω δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας επί των πληροφορικών εφαρμογών του Νοσοκομείου, όπως αβασίμως προβάλλει το τελευταίο, αφού, όπως ήδη αναφέρθηκε ανωτέρω (σκ. IV), με την αρχική 504/2007 σύμβαση είχαν ήδη μεταβιβαστεί τα πνευματικά δικαιώματα στη .. Δ.Υ.Πε. (κατ’ επέκταση και στο Νοσοκομείο), ενώ γινόταν ρητή αναφορά περί δυνατότητας ανάθεσης της συντήρησης και αναβάθμισης της λειτουργικότητας του λογισμικού σε τρίτο οργανισμό. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.