Απευθείας ανάθεση παροχής υπηρεσιών εκ μέρους του Πρωθυπουργού – Σύναψη σύμβασης – Εφαρμογή περιορισμών της ΠΥΣ 33/2006. α) Η σύμβαση παροχής υπηρεσιών, που ανατίθεται απευθείας από τον Πρωθυπουργό, με τις διατάξεις του άρθρου έβδομου του Ν. 3839/2010, μπορεί να συνάπτεται και με την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης προς τον πάροχο των υπηρεσιών και την γραπτή εκ μέρους του αποδοχή, που παρέχεται με χωριστό έγγραφο. β) Στην περίπτωση αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής η διάταξη της παρ.20α του άρθρου ένατου του Ν. 4057/2012, κατά την οποία απαιτείται η έγκριση Επιτροπής Υπουργών για την κατ’ εξαίρεση πρόσληψη προσωπικού του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με τις διατάξεις της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 33/2006. (ομοφ.)

Προμήθεια νωπού κρέατος.Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ως εξής: Κατ’ αρχάς, τα νωπά κοτόπουλα και τα νωπά κρέατα (βόειο και χοιρινό), αποτελούν αγαθά που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, είναι ομοειδή, υπό την έννοια ότι εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία τρόφιμα – κρέας...Εξάλλου, το ομοειδές των αγαθών δεν αναιρείται από τυχόν διαφορετικές προδιαγραφές των επιμέρους κατηγοριών αυτών, οι οποίες, σε κάθε περίπτωση, μπορούν να συμπεριλαμβάνονται ανά ομάδες στο ίδιο κείμενο διακήρυξης, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων από το Νοσοκομείο. Ως εκ τούτου, οι επίμαχες προμήθειες αποτελούν τμήματα ενός ενιαίου μείζονος αντικειμένου, η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη του οποίου, ...., υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ μέχρι το οποίο επιτρέπεται η ανάθεση προμηθειών κατόπιν διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, αυτονοήτως δε και το ποσό των 20.000 ευρώ μέχρι το οποίο επιτρέπεται, άνευ συνδρομής ειδικού λόγου, η απευθείας ανάθεση..Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες, οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας...Ωστόσο, το Κλιμάκιο,...κρίνει ότι τα όργανα του νοσοκομείου δεν λειτούργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης της κείμενης νομοθεσίας για την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων, αλλά προκειμένου να καλύψουν την επιτακτική ανάγκη για σίτιση των ασθενών (Συγγνωστή πλάνη)

Προμήθεια ηλεκτρικών λαμπτήρων(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον τα  προμηθευθέντα είδη αποτελούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) (ηλεκτρολογικό υλικό φωτισμού) και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες της αρμόδιας υπηρεσίας του Δήμου για τη συντήρηση του δημοτικού φωτισμού, η δε συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη για την προμήθειά τους, ανερχόμενη στο ποσό των 63.000,00 ευρώ, υπερβαίνει τόσο το τιθέμενο με την ως άνω υπουργική απόφαση όριο των 15.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, όσο και το αντίστοιχο τιθέμενο όριο των 45.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η ανάθεση προμηθειών κατόπιν διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού. Ως εκ τούτου, μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες σε χωριστές πιστώσεις, με αντίστοιχους υποκωδικούς και ανατέθηκαν είτε μέσω πρόχειρου διαγωνισμού, είτε απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί δημόσιος τακτικός διαγωνισμός για το σύνολο των ως άνω προμηθευομένων ειδών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα εντάλματα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Παροχή υπηρεσιών σίτισης.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως ανατέθηκαν από το Νοσοκομείο οι επίμαχες υπηρεσίες στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφού δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις των διατάξεων των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 2 του ν. 2286/1995..το Κλιμάκιο κρίνει, κατ’ εκτίμηση του σχετικού λόγου διαφωνίας, ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της ανάθεσης παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ο προαναφερόμενος ενιαίος διαγωνισμός. Τέλος, η δαπάνη που εντέλλεται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο του νόμου 4432/2016, καθώς δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, όπως αυτές ερμηνεύθηκαν ανωτέρω, υπό σκ. IV. Ειδικότερα, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, συνοδευόμενους από σχετικά αποδεικτικά στοιχεία ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης οφείλεται σε συγκεκριμένες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία (π.χ. καθυστερήσεις στη σύνταξη ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών, κοινού προϋπολογισμού κλπ)..Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές διατάξεις που παρατέθηκαν, η συγκεκριμένη μίσθωση ποσού 5.904,00 ευρώ, η οποία, μετά τη ρητή κατάργηση των ειδικών διατάξεων περί μισθώσεως κινητών πραγμάτων εκ μέρους των δήμων, ρυθμίζεται από τις διατάξεις περί προμηθειών (Ε.Σ. Κλ. VII Τμ. 40/2015),  νομίμως έλαβε χώρα για χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών με απευθείας ανάθεση κατόπιν απόφασης του Δημάρχου, μη προβλεπομένης πλέον της υποχρέωσης διενέργειας μειοδοτικής δημοπρασίας για τις εν λόγω μισθώσεις διάρκειας άνω των τριών μηνών. Κατ’ ακολουθίαν  η εντελλόμενη με το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί. 

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΝΑΘΕΣΗ. Μη νόμιμη δαπάνη  για την εκτέλεση εργασιών καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων  των δημοτικών οδών από ξερή βλάστηση, καθαρισμού τάφρου , καθαρισμού ρεμάτων  και καθαρισμού αποστραγγιστικών τάφρων (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως τα αρμόδια όργανα του Δήμου προσέφυγαν στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 103 παρ. 2γ΄ του Δ.Κ.Κ., καθόσον οι σχετικές αποφάσεις της Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι επαρκώς αιτιολογημένες, ήτοι δεν γίνεται επίκληση της επείγουσας εκείνης ανάγκης που επέβαλε την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση η εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη δεν στοιχειοθετείται όταν υπάρχει κίνδυνος  καταστροφών από έντονα καιρικά φαινόμενα κατά την περίοδο του φθινοπώρου και πολύ περισσότερο την περίοδο του  χειμώνα, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, κατά τους χειμερινούς μήνες είναι αναμενόμενη η εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων, οπότε οι εργασίες καθαρισμού ρεμάτων, τάφρων και αγροτικών δρόμων, προς αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων, δύναται να προγραμματιστούν  εγκαίρως και να διενεργηθούν οι νόμιμες διαδικασίες αναθέσεως. Εξάλλου, ούτε η διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών, ούτε η θέση σε ισχύ από 1.1.2011 του ν.3852/2010, αποτελούν έκτακτα και απρόβλεπτα γεγονότα που καθιστούσαν αδύνατο τον προγραμματισμό της αναθέσεως των εν λόγω εργασιών με την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών του διαγωνισμού. Τέλος, δεν συνιστά έκτακτο και απρόβλεπτο περιστατικό, ικανό να δικαιολογήσει, εν προκειμένω, την απευθείας ανάθεση, η μη ύπαρξη επαρκούς πίστωσης για την ανάθεση των εν λόγω εργασιών εγκαίρως, δοθέντος  ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο των αναθέσεων, οπότε και είχαν εξασφαλιστεί οι σχετικές πιστώσεις (βλ. το  έγγραφο επανυποβολής του Δήμου), ήταν δυνατή η διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού, λόγω του συνολικού ποσού αυτών (41.200,00 ευρώ). (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι μη νόμιμες και μη κανονικές και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.  

Παροχή υπηρεσιών «πλύσης-καθαρισμού-σιδερώματος ιματισμού:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με τα όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, οι εντελλόμενες δαπάνες που αφορούν στις κατά τα προεκτεθέντα παρασχεθείσες από την φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία υπηρεσίες κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάϊο του έτους 2013 είναι μη νόμιμες. Τούτο διότι μη νομίμως παρατάθηκε μονομερώς, με τις 323/Συν.11η /10.4.2013 (Θέμα 17ο ), αναδρομικώς από 1.4.2013 και έως την 1.5.2013 και 454/Συν. 12η 729.4.2013 (Θέμα 60ο), για το χρονικό διάστημα από 1.5.2013 έως 1.6.2013, αποφάσεις του Ενιαίου Διοικητικού Συμβουλίου του …Γ.Ν. «.....», η ισχύς της 7553/26.5.2011 σύμβασης, οκτώ και πλέον μήνες μετά τη λήξη του ορισθέντος στο άρθρο 6 αυτής δωδεκάμηνου χρόνου ισχύος της καθώς και της δίμηνης, χωρήσασας κατά το χρονικό διάστημα από 26.5 έως 25.7.2012, μονομερούς παράτασής της. Περαιτέρω, και υπό την εκδοχή ότι συντρέχει εν προκειμένω νέα αυτοτελής και ανεξάρτητη της προηγούμενης σύμβασης απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες, δοθέντος ότι, ανεξαρτήτως της συνδρομής ή μη των λοιπών νομίμων προϋποθέσεων, της παροχής των υπηρεσιών δεν προηγήθηκε η κατάρτιση έγγραφης συμφωνίας, οι δε μη περιλαμβάνουσες όλα τα εκ του άρθρου 23 παρ. 1 του π.δ. 118/2007 προβλεπόμενα στοιχεία προεκτεθείσες αποφάσεις του Δ.Σ. του Νοσοκομείου δεν μπορούν να εκληφθούν ως συνιστώσες νόμιμη ανακοίνωση απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών. Τέλος, ειδικά όσον αφορά στο χρονικό διάστημα από 1.5 έως 1.6.2013, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, αφού αυτή δεν είχε υποβάλει προσφορά στη διαπραγμάτευση που διενεργήθηκε για την ανάθεσή τους στις 26.4.2013.

Μίσθωση μηχανημάτων-οχημάτων έργου.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η υπό κρίση (μικτή) σύμβαση μεταξύ του Δήμου ... και της αναδόχου εταιρείας, παρόλο που δεν διαχωρίστηκε στον ενδεικτικό προϋπολογισμό η αξία της μίσθωσης των μηχανημάτων-οχημάτων από αυτήν της παροχής των υπηρεσιών, είχε προεχόντως χαρακτήρα ανάθεσης εργασιών (υπηρεσιών). Τούτο δε διότι, το κύριο αντικείμενο της σύμβασης αυτής με βάση το σκοπό της είναι ο καθαρισμός και η συνακόλουθη αποκατάσταση της βατότητας του αγροτικού δρόμου, στην οποία απέβλεψε ο Δήμος με τη σύναψη της  συγκεκριμένης  σύμβασης  κι  όχι  η  μίσθωση των ανωτέρω μηχανημάτων, η οποία έχει παρεπόμενο χαρακτήρα. Κατά συνέπεια, νομίμως, ενόψει των διατάξεων της παραγράφου 9 του άρθρου 209 του ν. 3463/2006, ανατέθηκε απευθείας η παροχή των υπό κρίση εργασιών στην ως άνω ανάδοχο, δοθέντος ότι το ποσό αυτών δεν υπερβαίνει το χρηματικό όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση εργασιών.

Η απευθείας ανάθεση από Δήμο προμηθειών και υπηρεσιών σε ιδιώτη αποκλειστικό αντιπρόσωπο στην Ελλάδα ξένου οίκου κατασκευής των μηχανημάτων είναι μη επαρκώς αιτιολογημένη, αφού δεν προκύπτει ότι τα μηχανήματα αυτά αδυνατούν για τεχνικούς λόγους να λειτουργήσουν με ανταλλακτικά και αναλώσιμα άλλου πλην της κατασκευάστριας εταιρείας ή ότι δεν μπορούν να συντηρηθούν από τρίτο.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες, οι οποίες αφορούν στην προμήθεια ομοειδών αγαθών (λουλουδιών και δένδρων), δεν είναι νόμιμες, καθόσον μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός, αφού η συνολική τους ετήσια δαπάνη, ανέρχεται στο ποσό των 19.167,50 ευρώ και επομένως υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι  εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.