ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1291/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης:..ζητείται η αναθεώρηση της 1045/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και συνεκτιμώντας ότι τόσο από τις εκτεταμένες, ήδη για χρονικό διάστημα πλέον της δεκαετίας εκτελούμενες, εργασίες εκσκαφής, στο πλαίσιο προηγούμενων εργολαβιών για την κατασκευή της Α΄ και της Β΄ Φάσης του Χ.Υ.Τ.Α., όσο από τις κατά καιρούς εκπονηθείσες τεχνικές εκθέσεις ουδέποτε προέκυψε ένδειξη αποσάθρωσης των γεωλογικών σχηματισμών, ότι το σημείο, στο οποίο εντοπίσθηκαν οι ρηγματώσεις, καταλαμβάνει πολύ περιορισμένη έκταση, σε σχέση με την επιφάνεια του Χ.Υ.Τ.Α., όπου έχουν επανειλημμένως εκτελεσθεί, χωρίς δυσχέρειες, εργασίες παρόμοιες με εκείνες της κύριας σύμβασης, και ότι η τελευταία ανατέθηκε με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ακριβώς εξαιτίας της κατεπείγουσας ανάγκης επαύξησης της χωρητικότητας του Χ.Υ.Τ.Α., το Δικαστήριο άγεται στην κρίση ότι, όπως βασίμως προβάλλεται, με την ένδικη αίτηση, η διενέργεια διερευνητικών εκσκαφών, κατά το στάδιο της μελέτης του έργου, υπερέβαινε τα άκρα όρια επιμέλειας του συνετού μελετητή (πρβλ. 40/2019, 410/2016, 394/2013 Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. Ελ. Συν.) και ότι, ως εκ τούτου, η αποκαλυφθείσα αστάθεια του υποβάθρου του έργου συνιστά, πράγματι, απρόβλεπτη περίσταση, κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 156 του ν. 4412/2016. Καθόσον, περαιτέρω, συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις, αφού το ποσό των επίμαχων εργασιών, αθροιζόμενο με το ποσό της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της κύριας σύμβασης, πρόκειται δε για εργασίες που, επειδή αποβλέπουν στην αποκατάσταση, σταθεροποίηση, στεγάνωση και αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής, όπου εντοπίσθηκαν οι ρηγματώσεις, είναι απολύτως απαραίτητες για την έντεχνη ολοκλήρωση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, πρέπει η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η 1045/2019 απόφαση του VI Τμήματος και, κατά παραδοχή της από 19.6.2019 (Α.Β.Δ. 3198/2019) αίτησης ανάκλησης, να ανακληθεί η 467/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, μη κωλυομένης της υπογραφής του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Ε ΚΛΙΜΑΚΙΟ/981/2022
1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου Αντικατάσταση δικτύου ύδρευσης.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 2-6 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι α) δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης ως προς τις εργασίες κατασκευής των ιδιωτικών παροχών και β) κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης ως προς τις εργασίες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω της αποκάλυψης του πλακοσκεπούς οχετού. Οι δύο αυτές ομάδες εργασιών δεν μπορούν να προσδιοριστούν ως προς το ποσό τους από το Κλιμάκιο, καθότι, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω (σκέψη 7.11), δεν προσκομίστηκε ακριβής ανάλυση του ποσού της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης από την αναθέτουσα αρχή, παρότι ζητήθηκε σχετικώς με τις προηγηθείσες δύο αναβλητικές Πράξεις αυτού.Για τους λόγους αυτούς Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αντικατάσταση δικτύου ύδρευσης Μοιρών», ως προς τις εργασίες της κατασκευής των ιδιωτικών παροχών.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αντικατάσταση δικτύου ύδρευσης ...», ως προς τις εργασίες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω της αποκάλυψης του πλακοσκεπούς οχετού
ΕΣ/ΚΛ.Ε/467/2019
Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού ... «Εργασίες Διαμόρφωσης Κυττάρων Β΄ Φάσης», το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/622/2020
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/2/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες δεν δύνανται να αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, κατά την έννοια των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016, όπως οι διατάξεις αυτές ερμηνεύθηκαν ανωτέρω. Ειδικότερα, ενόψει της γενικής περιγραφής του τεχνικού αντικειμένου του έργου της αρχικής σύμβασης, οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορεί να θεωρηθούν αναγκαίες για την τελειοποίηση της αρτιότητας και λειτουργικότητας του έργου αυτού, αφού, στο μέτρο που δεν πρόκειται για ενιαίο έργο με λειτουργική αυτοτέλεια, ολοκλήρωση του αντικειμένου του δεν νοείται. Οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης δεν έχουν ενιαία οικονομική και τεχνική λειτουργία, αλλά συνίστανται σε μεμονωμένες επεμβάσεις - εργασίες που, στην πραγματικότητα, αποτελούν το σύνολο πολλών μικρότερων έργων, ούτως ώστε να μην μπορεί να γίνει λόγος για τελειοποίηση της αρτιότητας και λειτουργικότητας του αρχικού έργου. Οι προς ανάθεση, με τη συμπληρωματική σύμβαση, εργασίες είναι αυτοτελείς και η τελευταία δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της κύριας σύμβασης, αντιθέτως, αφορά στην εκτέλεση των αυτών - επαναλαμβανόμενων και συνεχώς εκτελεστέων - εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης βλαβών σε επόμενο χρόνο μετά την εξάντληση του συμβατικού αντικειμένου του αρχικού έργου. Περαιτέρω, ο διαχωρισμός των εργασιών της συμπληρωματικής σύμβασης από την κύρια σύμβαση δεν θα δημιουργήσει μείζονα προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1311/2022, Έβδομο Τμ. 578/2022, Ε΄ Κλ. 1/2022). Τέλος, αλυσιτελώς επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ότι οι συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω της αδυναμίας ανάδειξης αναδόχου κατά την επόμενη χρονικά διαγωνιστική διαδικασία, καθώς η ίδια η επιλογή της ...να αναθέτει σε τρίτους το σημαντικό, για τους προαναφερόμενους λόγους, αντικείμενο της αρμοδιότητάς της για το σύντομο χρονικό διάστημα των δώδεκα μηνών, ενέχει τον κίνδυνο, σε περίπτωση ανώμαλης εξέλιξης των διαγωνιστικών διαδικασιών, ως εν προκειμένω, να μη συμπίπτει χρονικά η έναρξη της νέας εργολαβίας με τη λήξη της προηγούμενης και να μην εξασφαλίζεται η αδιάλειπτη εκτέλεση από τους οικείους αναδόχους των απαραίτητων για τη λειτουργία του δικτύου εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών του. Χαρακτηριστικό δε είναι ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η προθεσμία περαίωσης της εκτέλεσης της εργολαβίας Νο 61, η οποία είχε αρχικώς ορισθεί για τις 8.6.2022, χρειάσθηκε να παραταθεί για ένα επιπλέον έτος (ήτοι έως τις 8.6.2023), χωρίς κατά τον χρόνο του ελέγχου να έχει ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης των χρονικά επόμενων εργασιών συντήρησης.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/172/2019
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Εργασίες Διαμόρφωσης Κυττάρων Β΄ Φάσης».(....)Επομένως, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία που απαιτείται κατά νόμο να προηγηθεί για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης και η οποία, ολοκληρούμενη σε μία και μοναδική φάση, περιλαμβάνει την έκδοση απόφασης ανάθεσης στον ανάδοχο συμπληρωματικής σύμβασης και έγκρισης του σχετικού Α.Π.Ε..Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προώρως και ως εκ τούτου απαραδέκτως υποβλήθηκε ενώπιόν του για προσυμβατικό έλεγχο το ανωτέρω σχέδιο της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης Εργασιών.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/2345/2017.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1636/2023
Αποκατάσταση κατεστραμμένων και επέκταση στηθαίων ασφαλείας (...)Οι προς ανάθεση, με τη συμπληρωματική σύμβαση, εργασίες είναι αυτοτελείς και η τελευταία δεν συμπληρώνει το αντικείμενο της κύριας σύμβασης. Tο Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εργασίες δεν δύνανται να αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, κατά την έννοια των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016. ΔΕΝ ΑΝΑΚΑΛΕΙ ΤΗΝ Πράξη 568/2023 του Ε΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/510/2024
ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1311/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:επιδιώκεται η αναθεώρηση της 578/2022 απόφασης του Έβδομου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Επί του ως άνω λόγου αναθεώρησης, το Δικαστήριο παρατηρεί κατ’ αρχάς ότι ουδόλως από την προσφεύγουσα αμφισβητείται η παραδοχή την οποία το Τμήμα έθεσε ως βάση της κρίσης που εξέφερε, με την προσβαλλόμενη απόφασή του. Ότι, δηλαδή, το αρχικό έργο, έχοντας ως αντικείμενο την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης της βατότητας του επαρχιακού οδικού δικτύου της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, του είδους και στις θέσεις που θα έκρινε αναγκαίο η αναθέτουσα αρχή, συντίθεται από τόσα επιμέρους, αυτοτελή μεταξύ τους, έργα όσες οι μεμονωμένες επεμβάσεις στις οποίες, καθ’ υπόδειξη της αναθέτουσας αρχής, οφείλει να προβεί η ανάδοχος εταιρία. Ζητούμενο, επομένως, είναι, όχι, όπως υπολαμβάνει η προσφεύγουσα, αν οι επεμβάσεις αυτές ήταν ήδη δεδομένες κατά τη σύναψη της κύριας σύμβασης ή θα προσδιορίζονταν στη συνέχεια από την αναθέτουσα αρχή, αλλά αν οι συγκεκριμένες εργασίες, στις καθορισμένες από την αναθέτουσα αρχή θέσεις του οδικού δικτύου, που η ανάδοχος έχει λάβει εντολή να εκτελέσει, στο πλαίσιο των συμβατικών της υποχρεώσεων, είναι πλέον, μετά την εκδήλωση των πυρκαγιών στην περιοχή, εφικτό να εκτελεσθούν και αρκούν προς τον σκοπό της διασφάλισης της ασφαλούς χρήσης του δικτύου αυτού, στις εν λόγω θέσεις, αφού, διαφορετικά, αν οι φερόμενες ως συμπληρωματικές εργασίες πρόκειται να εκτελεσθούν σε άλλες θέσεις, θα συνιστούν απλώς νέα, επιμέρους, έργα, προστιθέμενα στο αντικείμενο της κύριας σύμβασης. Αναφορικά, ωστόσο, με τη συσχέτιση, κατά την ανωτέρω έννοια, των εργασιών της υπό ανάθεση 10 συμπληρωματικής σύμβασης με εκείνες της κύριας, πέραν όσων γενικόλογα εκθέτει η προσφεύγουσα, τίποτε ειδικότερο δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου τη υπόθεσης και, κατά συνέπεια, ο λόγος αυτός αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί. (...)Απορριπτέος, περαιτέρω, αποβαίνει και ο δεύτερος λόγος αναθεώρησης, με τον οποίον προβάλλεται ότι, ακόμη και αν οι φερόμενες ως συμπληρωματικές εργασίες ήθελε θεωρηθούν αυτοτελείς, σε σχέση με αυτές της κύριας σύμβασης, η σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης επιβάλλεται, κατ’ εφαρμογή των αρχών της αναλογικότητας και της οικονομικότητας, από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, ήτοι την ανάγκη ταχείας εκτέλεσης των εν λόγω εργασιών, χωρίς την καθυστέρηση που θα συνεπαγόταν η κίνηση νέας διαδικασίας ανάθεσης, αλλά και από τις δυσχέρειες επίβλεψης εργασιών που, στην περίπτωση αυτή, θα εκτελούντο ενδεχομένως από διαφορετικούς αναδόχους στις ίδιες θέσεις του οδικού δικτύου.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/289/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:να ελέγξει τη νομιμότητα της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με τίτλο «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ “…», συμβατικού τιμήματος 482.331,16 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(....)το Κλιμάκιο κρίνει ότι, αναφορικά με τις εργασίες που περιλαμβάνονται στην 1η συμπληρωματική σύμβαση και έχουν ήδη εκτελεστεί, σύμφωνα με το ... έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Αθλητικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, ήτοι τις εργασίες της τοποθέτησης γεωυφάσματος διαχωρισμού, τις αναπροσαρμογές τιμών στα στέγαστρα, στις τέντες και στις εργασίες που αφορούν τις μεταλλικές βάσεις μπάνερ, στερείται πλέον χρονικής αρμοδιότητας για τον έλεγχό τους. Τούτο δε, λαμβάνοντας υπόψη και ότι δεν έχει ακολουθηθεί από την αναθέτουσα αρχή η διαδικασία του άρθρου 155, αλλά του άρθρου 156 του ν.4412/2016 ...., ενώ τις διατάξεις του άρθρου 155 του ν.4412.2016 ουδόλως τις επικαλείται η αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή δεν προσδιορίζει επακριβώς το ποσοστό επί της αρχικής σύμβασης που αφορούν οι εργασίες που έχουν εκτελεστεί, ενώ τέλος δεν αιτιολογείται αναλυτικά ο λόγος που οι εργασίες αυτές κατέστησαν αναγκαίες κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών της αρχικής σύμβασης.(....)Περαιτέρω, ως προς τις εργασίες που αφορούν τη μετατροπή οικίσκου σε καντίνα και δεν έχουν εκτελεστεί, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μπορούν νομίμως να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, δεδομένου ότι πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτουν οι διατάξεις των άρθρων 132 και 156 του ν.4412/2016. Και τούτο, καθόσον οι αποτελούσες αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης εργασίες συνέχονται, ως πρόσθετες, με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και δεν αλλάζουν τη φύση αυτής.Απαραδέκτως εισάγεται το σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με τίτλο «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΡΑΚΤΙΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΑΚΙΝΗΤΟ “…», κατά το μέρος που αφορά στις εργασίες της τοποθέτησης γεωυφάσματος διαχωρισμού, τις αναπροσαρμογές τιμών στα στέγαστρα, στις τέντες και στις εργασίες που αφορούν τις μεταλλικές βάσεις μπάνερ.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου ως προς τις εργασίες που αφορούν τη μετατροπή οικίσκου σε καντίνα.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/988/2023.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/442/2020
Σύνδεση δικτύων - συμπληρωματική σύμβαση..Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα προαναφερόμενα έγγραφα προκύπτει νόμιμη αιτιολογία μόνο ως προς την επισκευή παροχών ύδρευσης Φ32 παρόδιων ιδιοκτησιών και την αντικατάσταση του κεντρικού αγωγού ύδρευσης d110, κατά το μέρος που καταστρέφονται κατά την εκτέλεση των εργασιών κατασκευής των αγωγών ομβρίων και ακαθάρτων (εργασίες 7 και 8 της αιτιολογικής έκθεσης της συμπληρωματικής σύμβασης και της 82/27.4.2020 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής, με δαπάνη εργασίας 14.416,00 ευρώ και 28.800,00 ευρώ αντίστοιχα, αθροιζόμενη σε 43.216,00 ευρώ, η οποία πρέπει να μειωθεί, κατ’ εφαρμογή του ποσοστού έκπτωσης της αρχικής σύμβασης (63,71%) δεδομένου ότι αυτές οι βλάβες κατά την εξέλιξη του αρχικού έργου δεν σχετίζονται ευθέως με τη μελέτη κατασκευής του και δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Αντίθετα, δεν προκύπτει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη μείζονα σκέψη (σκ. 2) της παρούσας, ώστε νομίμως να καταρτιστεί η (1η) συμπληρωματική σύμβαση, σε κάθε περίπτωση, δεν προκύπτει πλήρης, ειδική και σαφής αιτιολογία ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων αυτών, αναφορικά προς τις εργασίες 1 έως 6 και 9 (κατά την αρίθμηση της αιτιολογικής έκθεσης της συμπληρωματικής σύμβασης και της 82/27.4.2020 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής..Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Σύνδεση δικτύων ... με υφιστάμενο δίκτυο ...» ανάμεσα στον Δήμο ... και στην εργοληπτική επιχείρηση «....», όσον αφορά τις εργασίες 7 και 8 της αιτιολογικής έκθεσης και το ανάλογο προς αυτές οικονομικό αντικείμενο, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στη σκέψη 5. Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Σύνδεση δικτύων ... με υφιστάμενο δίκτυο ...» ανάμεσα στον Δήμο ... και στην εργοληπτική επιχείρηση «...», όσον αφορά τις λοιπές εργασίες (1 έως 6 και 9), καθώς και τις, συνδεόμενες με τις 1-6 εργασίες, απολογιστικές εργασίες της αιτιολογικής έκθεσης και το ανάλογο προς αυτές οικονομικό αντικείμενο, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/495/2019
Επισκευές σχολικών κτιρίων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι, όπως γίνεται δεκτό από τη νομολογία, στην περίπτωση μη επαρκούς προσδιορισμού του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, λόγω της αδυναμίας προμέτρησής του, όπως εν προκειμένω, αποκλείεται η κατ’ εξαίρεση χορηγούμενη από το νόμο δυνατότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης για την εκτέλεση νέων εργασιών, όταν το συμβατικό ποσό έχει πλέον αναλωθεί. Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την αιτιολογία ότι οι επίμαχες εργασίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης, καθώς το στοιχείο του απρόβλεπτου χαρακτήρα των επεμβάσεων αποτέλεσε το λόγο για τον οποίο δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί ποσοτικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, και αλυσιτελώς γίνεται επίκληση των ελλείψεων της αρχικής μελέτης από την αναθέτουσα αρχή στο πλαίσιο σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι στην κρινόμενη περίπτωση δεν αποδεικνύεται από κανένα στοιχείο του φακέλου η συνδρομή περιστάσεων που δεν ήταν γνωστές στην αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο σύναψης της αρχικής σύμβασης και θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης (Ε.Σ. VI Τμ. 1751/2016, 6064/15, 285/2012, Ε΄ Κλ. 49/2016, 507/2012). Τέλος, εσφαλμένως η αναθέτουσα αρχή υπολαμβάνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο των διατάξεων του άρθρου 132 και της παραγράφου 1 του άρθρου 156 του ν.4412/2016 και είναι νόμιμη, δοθέντος ότι η αξία της δεν υπερβαίνει ποσοστό 15% της αρχικής σύμβασης του έργου. Και τούτο, διότι, όπως προαναφέρθηκε, η ελεγχόμενη σύμβαση, ως παρακολούθημα της αρχικής σύμβασης, διέπεται από τις διατάξεις του ν.3669/2008, υπό τις οποίες η τελευταία συνήφθη.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/145/2020
Κατασκευή και επέκταση αντιπλημμυρικών οχετών- συμπληρωματική σύμβαση..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Ως προς τις εργασίες κατασκευής του νέου τεχνικού μήκους 10μ. ίδιας διατομής με πτερυγότοιχους εκατέρωθεν μήκους 5μ. στη νότια πλευρά στην απόληξη του κατασκευασμένου αντιπλημμυρικού αγωγού, το οποίο θα αντικαταστήσει το ήδη υφιστάμενο τεχνικό, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρων 132 παρ. 1 και 156 παρ. 1 του ν.4412/2016 για τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο, διότι η ένταξη των εργασιών αυτών στο αντικείμενο του αρχικού έργου συνιστά ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων μεταβολή και επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθόσον αυτό, όπως οριοθετήθηκε με τη Διακήρυξη και την οικεία Τεχνική Έκθεση - Περιγραφή και αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας δημοπράτησης, αφορούσε στην κατασκευή - επέκταση αντιπλημμυρικού οχετού καθαρής διατομής 2,00Χ2,00μ. με απόληξη στο χείμαρρο …, και όχι στην κατασκευή νέου τεχνικού, όπως επιχειρείται με τις εν λόγω εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Επομένως, κατά τούτο, με την ελεγχόμενη σύμβαση ανατίθεται αντικείμενο που εκουσίως είχε παραλειφθεί από τις εργασίες της αρχικής εργολαβίας, οι δε εργασίες της δεν ολοκληρώνουν αλλά επεκτείνουν το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, κατά παράβαση των νόμιμων προϋποθέσεων σύναψης συμπληρωματικών συμβάσεων (βλ. Ε.Σ. VI Tμ. 122/2020, 847/2017, πρβλ. Ε΄ Κλ. 906, 337/2019). Σε κάθε δε περίπτωση δεν αιτιολογείται εν προκειμένω η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης και ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμπληρωματικής, κατά τα ανωτέρω εκτιθέμενα.