ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/118/2020
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΜΕΙΚΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.Αντιπλημμυρικά έργα...ζητείται η αναθεώρηση της 1543/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω, οι αναφερόμενες εργασίες στην ομάδα Β και στις υποομάδες Α1 έως Α4 της ομάδας Α του προϋπολογισμού της μελέτης της συμβάσεως (ειδικώς οι εργασίες των υποομάδων Α1 και Α2 αναφέρονται σε εργασίες χωματουργικές και βυθοκόρησης με λήψη υψομετρικών και βυθομετρικών στοιχείων) εμπίπτουν στην έννοια των εργασιών συντηρήσεως αντιπλημμυρικών έργων, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016 (βλ. και Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ). Περαιτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση περιλαμβάνει και παροχή υπηρεσιών (βλ. λοιπές υποομάδες της Ομάδας Α του προϋπολογισμού της μελέτης) καθώς και προμήθεια αγαθών (τσιμεντοσωλήνες). Συνεπώς, αποτελεί μεικτή σύμβαση «έργων», υπηρεσιών και προμήθειας, κύριο δε αντικείμενο αυτής αποτελούν οι εργασίες του Παραρτήματος ΙΙ του Προσαρτήματος Α του ν. 4412/2016, οι οποίες, πέραν του ότι καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο τμήμα του προϋπολογισμού της συμβάσεως, αποτελούν τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο διαρθρώνεται η σύμβαση, ως εξυπηρετούσες τον επιδιωκόμενο από αυτήν σκοπό, ήτοι τη συντήρηση ή και αποκατάσταση των ήδη υφιστάμενων αντιπλημμυρικών έργων της Ν.Ε. ..., στο πλαίσιο δε αυτό οι προβλεπόμενες υπηρεσίες και προμήθειες έχουν λειτουργία παρακολουθηματική των εν λόγω εργασιών. Κατόπιν αυτών, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την Επίτροπο, ορθώς δημοπρατήθηκε η εν λόγω σύμβαση ως σύμβαση «έργων» κάτω των ορίων του ν. 4412/2016 και ζητήθηκε να συμμετάσχουν στον οικείο διαγωνισμό μόνον εργοληπτικές επιχειρήσεις, ενόψει της φύσης των προς ανάθεση εργασιών.Αναθεωρεί την 1543/2019 απόφαση του VI Τμήματος.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/214/2017
Εκτέλεση εργασιών..Με αυτά τα δεδομένα προέχων χαρακτήρας της συναφθείσας σύμβασης είναι αυτός των υπηρεσιών/εργασιών και δεν πρόκειται για σύμβαση έργου κατά τους ορισμούς του άρθρου 2 του ν. 4412/2016, διότι: α) Οι εργασίες υπό στοιχεία 2 και 8 που αναφέρονται στο Παράρτημα I του Προσαρτήματος Β΄ του ν. 4412/2016 και χαρακτηρίζονται, ως εκ τούτου, «δημόσια έργα» κατά την έννοια του νόμου, αποτελούν ήσσον τμήμα του συνόλου των εργασιών που ανατέθηκαν με την κρινόμενη σύμβαση, ήτοι πρόκειται για δύο ομάδες εργασιών επί συνόλου οκτώ ομάδων, ενώ το άθροισμα του προϋπολογισμού τους (6.400, 00 ευρώ) ανέρχεται σε ποσοστό 32% επί του συνολικού προϋπολογισμού των εργασιών (19.950,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.). β) Οι λοιπές εργασίες, που αφορούν κυρίως σε τμηματικές παρεμβάσεις στους εξωτερικούς χώρους των κτιρίων και σε χώρους πέριξ αυτών, είναι συνήθεις και δεν απαιτούν ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους ούτε εξειδικευμένο προσωπικό για τη διεκπεραίωσή τους, όπως άλλωστε καταδεικνύει εν προκειμένω η ύπαρξη μιας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη (πρβλ. Ε.Σ. Ε΄ Κλιμ. 56/2017). Επομένως ο Δήμος δεν υποχρεούνταν να τηρήσει στην προκειμένη περίπτωση τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016 για τις απευθείας αναθέσεις των δημοσίων έργων.
ΕΣ/ΤΜ.6/1046/2019
Έργα αποκατάστασης...ζητείται η ανάκληση της 397/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι δεν έσφαλε το Κλιμάκιο κατά την εκτεθείσα ανωτέρω κρίση του και ειδικότερα: Α) Ο υπό V.Α. λόγος ανάκλησης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς ναι μεν ο ν. 4412/2016 δεν αποκλείει την ύπαρξη μίας μόνο ομάδας ομοειδών εργασιών, πλην όμως, σύμφωνα με το άρθρο 4 της ΔΝΣγ/οικ.38107/ΦΝ466/22.3.2017 υπουργικής απόφασης, σε περίπτωση που οι εργασίες ενταχθούν σε μία μόνο ομάδα και προβλεφθεί η δυνατότητα χρησιμοποίησης των επί έλασσον δαπανών, όπως συμβαίνει εν προκειμένω, τότε οι εργασίες του προϋπολογισμού του έργου ομαδοποιούνται υποχρεωτικά σε δύο υποομάδες, οι οποίες θα θεωρούνται ως «Ομάδες εργασιών», για την περίπτωση που κατά την εκτέλεση του έργου χρειαστεί να αξιοποιηθεί η δυνατότητα των επί έλασσον δαπανών. Β) Ο υπό V.Β. λόγος ανάκλησης είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι οι πέντε επιμέρους εργασίες της μοναδικής ομάδας του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης έχουν μεν διαχωριστεί σε δύο ευρύτερα είδη, δηλαδή σε εργασίες επένδυσης πρανών και σε εργασίες αγκύρωσης, η διάκριση όμως αυτή δεν συνιστά ομαδοποίηση σε υποομάδες εργασιών (όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 3 της ΔΝΣγ/οικ.38107/ΦΝ466/22.3.2017 υπουργικής απόφασης), για τις οποίες υποβάλλετο διακριτό ποσοστό έκπτωσης, προκειμένου να είναι νόμιμη η χρησιμοποίηση της προβλεπόμενης, στο άρθρο 11.3 της διακήρυξης, δυνατότητας των επί έλασσον δαπανών. Και Γ) Ο υπό V.Γ. λόγος ανάκλησης είναι επίσης απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς η ως άνω θεώρηση όλων των επιμέρους ειδών εργασιών ως μίας ομάδας έχει ως αποτέλεσμα, εκτός του να καθίσταται δυσχερής και, σε κάθε περίπτωση, ανέφικτος ο έλεγχος της διαχείρισης των επί έλασσον δαπανών, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 156 παρ. 3 του ν. 4412/2016 και στην οικεία διακήρυξη (άρθρο 11.3), ανεξαρτήτως του ότι λόγω της φύσης των εργασιών δεν θα μπορούσε να υπάρξει χρήση της δυνατότητας αυτής, το ελεγχόμενο έργο να έχει δημοπρατηθεί κατ’ ουσία με σύστημα υποβολής προσφορών αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, κατά παράβαση του άρθρου 125 του ν. 4412/2016, αφού η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του έργου υπερβαίνει το όριο των 60.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και τέλος να μπορούν να λάβουν χώρα μη νόμιμες τροποποιήσεις του προϋπολογισμού του έργου εντός της μίας προβλεφθείσας ομάδας για το σύνολο των εργασιών, και ειδικότερα, μη νόμιμες αυξομειώσεις των προϋπολογισθεισών για τα επιμέρους είδη εργασιών δαπανών, μέσω της μείωσης ορισμένων εξ αυτών και παράλληλα, μέσω της υπέρβασης των προβλεπόμενων για άλλα είδη εργασιών δαπανών, πέραν των ποσοστιαίων ορίων που τίθενται με το άρθρο 11.3 της διακήρυξης. Ωστόσο, το Τμήμα, συνεκτιμώντας ότι οι εργασίες του ελεγχόμενου έργου, εκ της φύσης τους, φαινόταν ότι ανήκαν μόνο σε μία ομάδα του άρθρου 3 της ΔΝΣγ/οικ.38107/ΦΝ466/22.3.2017 (ΦΕΚ Β΄ 1956) υπουργικής απόφασης (Τεχνικά έργα ανοικτής οδοποιίας) και ότι συντρέχουν προφανείς λόγοι δημοσίου συμφέροντος για την άμεση εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών αποκατάστασης, κρίνει ότι η διαπιστωθείσα ανωτέρω νομική πλημμέλεια δεν είναι εν προκειμένω ουσιώδης.Ανακαλεί την 397/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/188/2017
ΕΡΓΑ.(..)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εφόσον κατά την ημερομηνία αποστολής της πρώτης πρόσκλησης για υποβολή προσφορών (30.3.2017), η οποία αποτελεί το χρόνο έναρξης της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 120 του ν. 4412/2016, είχε ήδη δημοσιευθεί η ΔΝΣγ/οικ 15299/ΦΝ 466/2.3.2017 απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών (Β΄ 900/17.3.2017) για την ανάπτυξη του διαδικτυακού Κεντρικού Ηλεκτρονικού Συστήματος Κληρώσεων για τις Δημόσιες Συμβάσεις, το Νοσοκομείο όφειλε να ακολουθήσει τη διαδικασία που αναφέρεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος. (..)Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Νοσοκομείου ενέκρινε την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στις 15.3.2017, ήτοι πριν από τη δημοσίευση της ως άνω υπουργικής απόφασης, ότι η πρώτη πρόσκληση για υποβολή προσφορών απεστάλη λίγες ημέρες μετά τη δημοσίευση αυτής, ότι η σχετική σύμβαση συνήφθη στις 4.5.2017 και ότι υπέβαλαν προσφορές τρεις κατασκευαστικές εταιρείες κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν προκύπτει πρόθεση καταστρατήγησης των ως άνω διατάξεων από τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου, αλλά συγγνωστή πλάνη αυτών ως προς τη διαδικασία που όφειλαν να τηρήσουν.(συγγνωστή πλάνη)
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/236/2019
Καταβολή αμοιβής για εργασίες διαγράμμισης οδών...Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την επιλογή του αναδόχου για την εκτέλεση του ως άνω έργου της διαγράμμισης οδικών επιφανειών δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη διαδικασία δημόσιας ηλεκτρονικής κλήρωσης. Επιπλέον, από τη διατύπωση της τεχνικής περιγραφής προκύπτει ότι οι ανατεθείσες ποσότητες προσδιορίστηκαν βάσει προϋπολογισμού και όχι αντιστρόφως, καθιστώντας έτσι πλημμελή την τεκμηρίωση της προεκτιμώμενης αξίας του έργου, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας. Πλην όμως, ενόψει του ότι οι επίμαχες εργασίες δε χαρακτηρίζονταν ρητά ως έργο υπό το προϊσχύον καθεστώς, οι δε ποσότητες για τις οποίες κατατέθηκε προσφορά αναγράφονταν στον προϋπολογισμό της σύμβασης, τα αρμόδια όργανα του Δήμου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων θεώρησαν ότι επρόκειτο για ανάθεση γενικών υπηρεσιών και ότι δεν απαιτείτο πληρέστερη τεκμηρίωση των απαιτούμενων ποσοτήτων και της αξίας της σύμβασης.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1111/2023
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:«Προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμών για την αναβάθμιση της κεντρικής πλατείας …», προϋπολογισθείσας δαπάνης 604.838,71 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.(....)Σε κάθε περίπτωση, ο χαρακτηρισμός, εν προκειμένω, της σύμβασης ως προμήθειας δεν συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, διότι α) δεν εθίγη ο ανταγωνισμός και η αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, καθώς στον διαγωνισμό μπορούσαν να δηλώσουν συμμετοχή τόσο προμηθεύτριες όσο και εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες, β) δεν τέθηκαν κριτήρια ως προς την χρηματοοικονομική επάρκεια και την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των υποψηφίων, γ) διασφαλίστηκε πλήρως η αρχή της διαφάνειας με τη δημοσίευση της διακήρυξης του διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δ) ουδείς ενδιαφερόμενος φορέας προσέβαλε τους όρους της διακήρυξης ούτε ζητήθηκαν σχετικές διευκρινίσεις.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 6 της παρούσας, το Δικαστήριο κρίνει ότι η κρίση της προσβαλλομένης, ότι η επίδικη σύμβαση αποτελεί μικτή σύμβαση, με προέχοντα χαρακτήρα αυτόν της σύμβασης δημοσίου έργου, είναι μη νόμιμη. Και τούτο, διότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον πρώτο λόγο των ένδικων προσφυγών, η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί μικτή σύμβαση προμηθειών και υπηρεσιών, της οποίας ο προέχων χαρακτήρας, με βάση το κριτήριο της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας, είναι εκείνος της προμήθειας των αναφερόμενων, στη σκέψη 10 της παρούσας, ειδών (φυσικών πλακών, διακοσμητικών κρασπέδων, επιστυλίων και ενδοδαπέδιων φωτιστικών, δοχείων απορριμμάτων, παγκακίων, πάρκων τσέπης, στεγάστρων τύπου ομπρέλα, πίλλαρ, καλλωπιστικών δέντρων). Αντιθέτως, οι αναγκαίες προπαρασκευαστικές εργασίες για την τοποθέτηση των ανωτέρω ειδών (...), που συνιστούν το αντικείμενο της κατηγορίας «Ε.01 Γενικές Εργασίες» του κεφαλαίου 2.2.6 του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης ..., έχουν παρεπόμενο, ως προς το κύριο αντικείμενο της σύμβασης, χαρακτήρα, εφόσον δε, για την εκτέλεσή τους, δεν απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι ούτε εξειδικευμένο επιστημονικό ή τεχνικό προσωπικό, οι εν λόγω εργασίες εμπίπτουν στην έννοια των υπηρεσιών... Εξάλλου, οι ανωτέρω εργασίες (με κωδικό CPV 45421150-0) δεν εμπίπτουν σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, ούτε αποβλέπουν στην πραγματοποίηση ενός «έργου», όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 2 παρ. 1 περ. 6 β΄ και 7 του νόμου αυτού, καθότι δεν συνιστούν οικοδομικές εργασίες ή εργασίες μηχανικού, υπό την ειδικότερη έννοια του εν λόγω άρθρου. Ανακαλεί την 14/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στην Π.Ε. Δράμας.
ΕΣ/ΤΜ.6/301/2019
Συντηρήσεις και επεμβάσεις στις εγκαταστάσεις κλιματισμού Πανεπιστημιακών κτηρίων στην Πανεπιστημιούπολη ζητείται η ανάκληση της 11/2018 Πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (....)Λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά κοινή πείρα, οι προληπτικές εργασίες συντήρησης συνήθως εκτελούνται άπαξ μόνον του έτους, δεν δικαιολογείται νέα ανάθεση των υπηρεσιών αυτών, αμέσως μετά τη λήξη της προηγούμενης σύμβασης, εντός του ίδιου έτους, όπως θα είχε συμβεί, εάν ο έλεγχος δεν είχε καθυστερήσει την έναρξη ισχύος της ελεγχόμενης σύμβασης. Για τον ίδιο λόγο, παρά τον διπλασιασμό του διαστήματος διάρκειας της ελεγχόμενης σύμβασης (σε 365 ημέρες, έναντι των 180 της προηγούμενης σύμβασης), δεν δικαιολογείται ο ανάλογος διπλασιασμός της αξίας των ανατιθέμενων εργασιών, οι οποίες, όπως προαναφέρθηκε, συνήθως εκτελούνται άπαξ μόνον του έτους, οι δε ισχυρισμοί της αναθέτουσας αρχής ότι ο αριθμός των συντηρήσεων για «κάποια μηχανήματα» είναι μεγαλύτερος κατά τη διάρκεια του έτους, προβάλλονται προφανώς αορίστως. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη σύμβαση αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας και κατά το μέρος που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών που συνδέονται με «αντικαταστάσεις και επισκευές εξαρτημάτων, συσκευών και υλικών αυτών», συνολικής αξίας 503.549,99 ευρώ. Και τούτο, διότι η αναθέτουσα αρχή δεν τεκμηρίωσε, παρότι ζητήθηκε από την Επίτροπο, ότι το σύνολο της ζητούμενης ποσότητας είναι απαραίτητο για την κάλυψη των αναγκών της, αφού δεν προσκόμισε στοιχεία (π.χ. ειδική τεχνική μελέτη) από τα οποία να προσδιορίζονται οι συγκεκριμένες δράσεις συντήρησης κλιματιστικών μηχανημάτων που προτίθεται να διεκπεραιώσει κατά τη διάρκεια της σύμβασης, είτε για την αντιμετώπιση ήδη διαπιστωθεισών βλαβών είτε βλαβών που είναι βέβαιο με βάση τους κανόνες της τέχνης και της εμπειρίας ότι θα επέλθουν σε συγκεκριμένα μηχανήματα, οι οποίες να συσχετιστούν με τη συνολική αξία του τμήματος αυτού της σύμβασης. Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη α) την υπέρμετρη προσαύξηση του ανατιθέμενου αντικειμένου, σε σχέση με την 11/17.3.2017 σύμβαση, από 2.480,41 ευρώ σε 503.549,99 ευρώ, και β) το γεγονός ότι η αναθέτουσα αρχή, καίτοι επικαλείται ότι τέτοιας κλίμακας επισκευές πραγματοποιούνται κάθε 6-7 έτη περίπου, εντούτοις δεν προσκομίζει συγκριτικά στοιχεία από συμβάσεις παρελθόντων ετών για την ανάθεση υπηρεσιών ομοίων με το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, ούτε ενώπιον της Επιτρόπου, παρότι ζητήθηκαν από αυτήν με την 9/2018 αναβλητική Πράξη της, ούτε ενώπιον του Τμήματος, καίτοι τα στοιχεία αυτά ήταν ουσιώδη για την αντίκρουση της αποδιδόμενης σε αυτήν πλημμέλειας, θα πρέπει να κριθεί ότι η ελεγχόμενη σύμβαση υπερβαίνει το προσήκον μέτρο, όπως άλλωστε σαφώς – ενόψει των διαθέσιμων στοιχείων– επισημάνθηκε και με την προσβαλλόμενη Πράξη. Επομένως, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης θα έπρεπε να απορριφθεί. Πλην όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Ανακαλεί την 11/2018 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.6/1081/2020
Αποκατάσταση ζημιών....Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα παρατίθενται στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, όπως βάσιμα προβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση (βλ. και το από 7.5.2020 υπόμνημα), συνιστά σύμβαση έργου κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 6 του ν. 4412/2016, αφού το αντικείμενό της, ήτοι «κατασκευαστικές εργασίες για έργα οδοστρωσίας και ασφαλτόστρωσης» με CPV 45233222-1 (βλ. σελ. 2 της με αριθμ. πρωτ. 9973/7.10.2019 διακήρυξης), περιλαμβάνεται στις δραστηριότητες τις εντασσόμενες στο γενικό αριθμό CPV 45000000 «κατασκευές», που αναφέρεται στα Παραρτήματα στα οποία το άρθρο αυτό παραπέμπει (βλ. Παράρτημα II του Προσαρτήματος Α΄ και Παράρτημα Ι του Προσαρτήματος Β΄). Ειδικότερα, η ελεγχόμενη σύμβαση έργου αφορά σε αποκαταστάσεις και επισκευές (βλ. σημείωση στον Κωδικό CPV 45000000), καθώς, όπως προκύπτει από την «Τεχνική Έκθεση», αντικείμενο αυτής είναι οι αποκαταστάσεις, για τα έτη 2019-2020, τομών σε πεζοδρόμια, δρόμους και ποδηλατοδρόμους του Δήμου ...., οι οποίες προκύπτουν μετά από εργασίες συντήρησης του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στην «Τεχνική Περιγραφή». Περαιτέρω, για την εκτέλεση των εργασιών της εν λόγω σύμβασης προβλέπεται η απασχόληση ειδικευμένου και έμπειρου επιστημονικού και εργατοτεχνικού προσωπικού (βλ. άρθρα 8.1 και 8.5 της Ε.Σ.Υ.), καθώς και ο ορισμός, ως Προϊσταμένου/Διευθυντή εργοταξίου, Διπλωματούχου Μηχανικού Ανώτατης Σχολής με εμπειρία στην κατασκευή και διοίκηση αναλόγου μεγέθους και κατηγορίας έργων (βλ. άρθρα 1.11 και 4.3 της Ε.Σ.Υ.). Εξάλλου, κατά τους βάσιμους ισχυρισμούς της αιτούσας, η εκτέλεση των εργασιών του ελεγχόμενου διαγωνισμού καθίσταται αναγκαία αφενός μεν για τη διασφάλιση της καλής λειτουργίας των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης στο Δήμο ...., αφετέρου δε για την αποκατάσταση βλαβών, οι οποίες ανακύπτουν (βλ. ενδεικτικά τα με αριθμ. πρωτ. 2501/4/658-α΄/15.6.2019 και ΟΙΚ9493/2.4.2020 έγγραφα αιτήματα του Τμήματος Τροχαίας .... και του Δήμου ....., αντίστοιχα, προς τη Δ.Ε.Υ.Α. .....) και χρήζουν άμεσης επέμβασης προς πρόληψη ατυχημάτων για πεζούς και οχήματα (βλ. το από 29.4.2020 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της αιτούσας). Στο πλαίσιο δε αυτό ο προϋπολογισμός του έργου αναλύεται με βάση τις ποσότητες των επιμέρους εργασιών, καθώς και το κόστος αυτών σε τιμές μονάδας και συνολικά (βλ. την «ΠΡΟΜΕΤΡΗΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ», το «ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ» και τον «ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΜΕΛΕΤΗΣ»), ενώ προβλέπεται χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου με αναφορά σε συνολική προθεσμία περαίωσής του (24 μήνες), καθώς σε τμηματικές προθεσμίες (βλ. άρθρα 12 της διακήρυξης και 10 της Ε.Σ.Υ.). Τέλος, οι όροι του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, οι οποίοι αναφέρονται στις τμηματικές προθεσμίες που πρέπει να τηρεί ο ανάδοχος (σχετικά με την κατασκευή 100 τομών, διαστάσεων 1 μέτρο Χ 1 μέτρο, ανά δίμηνο εντός του α΄ εξαμήνου), καθώς και στις συνέπειες της μη τήρησής τους, είναι σύμφωνοι με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του νόμου και της οικείας διακήρυξης (βλ. άρθρα 148 του ν. 4412/2016, 12 της διακήρυξης και 10 της Ε.Σ.Υ.).
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/68/2019
Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εν λόγω συμβάσεις εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του ν.4412/2016 κατά τα προβλεπόμενα στην περ. ζ΄ του άρθρου 10 του ν.4412/2016. Και τούτο διότι, από τα προπαρατεθέντα άρθρα των ανωτέρω συμβάσεων που συνήφθησαν μεταξύ των φερόμενων ως δικαιούχων και του ... προκύπτει ότι οι τελευταίοι ασκούσαν τα καθήκοντά τους υπό τις οδηγίες και εντολές του Συντονιστή του έργου, ο οποίος είχε την εξουσία να θέτει τις γενικές και ειδικές παραμέτρους για την ποιοτική και ποσοτική εκτέλεση του έργου αυτού, ενώ παράλληλα υπόκεινταν στον έλεγχο και την εποπτεία αυτού σχετικώς με την προσήκουσα και εμπρόθεσμη εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους. Επιπλέον, η πιστοποίηση της ορθής εκπλήρωσης των συμβατικών τους υποχρεώσεων εξαρτιόταν από την αιτιολογημένη θετική εισήγηση του Συντονιστή του έργου, η οποία αποτελούσε προϋπόθεση για την καταβολή της αμοιβής τους, ενώ η έγκριση των οργάνων του Ταμείου ήταν αναγκαία, τόσο για την πραγματοποίηση των εκτός έδρας μετακινήσεών τους, όσο και για την καταβολή των σχετικών δαπανών. Εξάλλου, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι οι επίμαχες συμβάσεις ήταν συμβάσεις παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών και όχι εξαρτημένης εργασίας. Ειδικότερα, ουδόλως αναφέρεται σε αυτές ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι μπορούσαν να προσέρχονται στον χώρο εργασίας τους και να αναχωρούν από αυτόν στον κατά την κρίση τους αναγκαίο χρόνο για τη διεκπεραίωση των ανατεθέντων καθηκόντων τους, ούτε επίσης προκύπτει ότι αυτοί, κατά τη διάρκεια της επίμαχης σύμβασης, εργάζονταν ως ελεύθεροι επαγγελματίες, παρέχοντας υπηρεσίες και σε άλλους εργοδότες. Επιπλέον, δεν προκύπτει ότι είχαν τη δυνατότητα να επιλέγουν οι ίδιοι τους βασικούς όρους της απασχόλησής τους, χωρίς να ελέγχονται από τον εργοδότη τους ως προς τον τόπο, τον τρόπο και ακόμη και εν μέρει το χρόνο παροχής των υπηρεσιών τους. Αντιθέτως, από το γεγονός ότι υπήρχε καθοδήγηση, έλεγχος και εποπτεία του Ταμείου στους φερόμενους ως δικαιούχους μέσω ιεραρχικά ανωτέρων οργάνων του (Συντονιστή του Έργου), καθώς επίσης και από τη φύση των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί, τα οποία προϋποθέτουν πλήρη απασχόληση, προκύπτει ότι τα μέρη με τις συναφθείσες συμβάσεις απέβλεψαν στην αποκλειστική και συνεχή απασχόληση των φερόμενων ως δικαιούχων, υπό την καθοδήγηση και την εποπτεία του Συντονιστή του Έργου. (..)Τούτων δοθέντων και μη προβαλλόμενης άλλης πλημμέλειας από την Επίτροπο, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/126/2017
Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων:Με δεδομένα αυτά, η υπό κρίση διαδικασία ανοικτής διαπραγμάτευσης ως εκ του χρόνου δημοσίευσης της 28/2016 προκήρυξης στο ΚΗΜΔΗΣ (9.8.2016), αυτή υπάγεται στις διατάξεις του ν. 4412/2016. Δοθέντος δε ότι η εκτιμώμενη στη διακήρυξη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, συνυπολογιζομένου του δικαιώματος δίμηνης παράτασης, ποσού 235.240,11 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α (39.206,68 ευρώ μηνιαίως χ 6 μήνες = 235.240,11 ευρώ) υπερβαίνει του ποσού των 209.000 ευρώ, η διαδικασία της εν λόγω διαπραγμάτευσης διέπεται από τις διατάξεις του Βιβλίου Ι (άρθρα 2-221) του ανωτέρω νόμου, και ειδικότερα από τις διατάξεις του άρθρου 26 αυτού που ορίζουν περιοριστικά τις περιπτώσεις προσφυγής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης με δημοσίευση διακήρυξης. Ενόψει των ανωτέρω, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες με τη διαδικασία της ανοικτής διαπραγμάτευσης στην φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι αφενός δεν τηρήθηκαν οι προβλεπόμενες από αυτό διατυπώσεις δημοσιότητας, αφετέρου δεν συντρέχουν οι περιπτώσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 26 του ν.4412/2016. Και τούτο γιατί δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες του Νοσοκομείου δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν χωρίς προσαρμογή των άμεσα διαθέσιμων λύσεων ή ότι οι τεχνικές προδιαγραφές δεν είναι δυνατόν να προκαθοριστούν με επαρκή ακρίβεια από το Νοσοκομείο με αναφορά σε ευρωπαϊκό ή εθνικό πρότυπο, απορριπτομένων ως αναπόδεικτων των ισχυρισμών του Νοσοκομείου με το 9942/11.5.2017 έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος, ότι δεν υφίστανται πρότυπα σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο διότι κάθε νοσοκομείο έχει τις δικές του ανάγκες συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού του εξοπλισμού, πολλώ δε μάλλον, αφού στην 28/2016 διακήρυξη διαπραγμάτευσης προβλέφθηκαν τεχνικές προδιαγραφές (σελ. 17 και 29 επομ. της διακήρυξης). Επιπροσθέτως, οι επικαλούμενες με το ανωτέρω έγγραφο δυσχέρειες στη σύνταξη των τεχνικών προδιαγραφών από την αρμόδια Επιτροπή του Νοσοκομείου και οι καθυστερήσεις στην έγκριση του ΠΠΥΦΥ έτους 2015, αλυσιτελώς προβάλλονται από το Νοσοκομείο, καθόσον δεν συνιστούν επιτρεπτό λόγο προσφυγής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης του άρθρο 26 του ν.4412/2016, αλλά ανάγονται στην σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και τις νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές. Αντιθέτως, για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, νομίμως διενεργήθηκε χωρίς την προηγούμενη έκδοση της προβλεπόμενης στη διάταξη του άρθρου 50 παρ. 10 του ν. ...0/2005 απόφασης του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, δεδομένου ότι η διάταξη αυτή έχει σιωπηρά ενόψει των νεότερων ρυθμίσεων του ν. 3580/2007, καταργηθεί (IV Tμ. Πρ. 11/2017). Τέλος, η συγκεκριμένη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως ισχύει, καθόσον στο ρυθμιστικό πεδίο της διάταξης αυτής εμπίπτουν περιπτώσεις απευθείας αναθέσεων σε ήδη εγκατεστημένους αναδόχους, ενώ περαιτέρω, ενόψει του γεγονότος ότι το ίδιο το Νοσοκομείο ορίστηκε ως φορέας διεξαγωγής διαγωνισμού για τις δικές του ανάγκες στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Φ.Υ. 2015, δεν συντρέχει περίπτωση καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία, ούτε τίθεται εν προκειμένω ζήτημα καθυστερήσεων κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει, λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων, αφού δεν προκύπτει από τα στοιχεία και δικαιολογητικά του εντάλματος εάν έχει ξεκινήσει διαδικασία τακτικού διαγωνισμού.
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ζ/116/2018
Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης.(..) με αντικείμενο «Καθαρισμός ρεμάτων και άμεση επέμβαση για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών εντός των διοικητικών ορίων Περιφερειακών Ενοτήτων ...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορά σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016 (βλ. και Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ούτε περιλαμβάνει την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, αφού παρεμβάσεις στη διατομή των ρεμάτων δεν θα γίνουν, πλην του καθαρισμού της κοίτης από απορρίμματα, φερτά υλικά, μπάζα και βλάστηση. (..) Οι εργασίες αυτές, που αφορούν σε καθαρισμό κοιτών ποταμών από φερτά υλικά και απορρίμματα, καθαρισμό αυτών από αυτοφυή βλάστηση χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, κοπή και εκρίζωση δένδρου, καθαρισμό οχετών, και ανακατασκευή συρματοκιβωτίων και πλήρωση αυτών, δεν είναι τεχνικά εξειδικευμένες, αλλά εντάσσονται αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών(..) Επειδή η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία έχει ως αντικείμενο την ανάθεση παροχής υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημόσιου έργου και ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της, μη νομίμως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίστηκε ο κύκλος των δικαιουμένων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικά τάξης 1ης και άνω. Τέλος, μη νομίμως προβλέπονται δαπάνες για Γ.Ε. και Ε.Ο., απρόβλεπτα και αναθεώρηση. Λόγω των πλημμελειών αυτών η ελεγχόμενη διαδικασία καθίσταται μη σύννομη στο σύνολό της, με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.