ΕΡΓΑ. συμπληρωματικές  εργασίες- δαπάνες αντιμετώπισης πυρκαγιών. (..) ζητείται η ανάκληση εν μέρει της 408/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου...(..) Η ανάγκη εκτέλεσης των τεχνικών παρεμβάσεων και εργασιών αποκατάστασης του .... στη θέση «Μεσσιανή – Λάκκα», προέκυψε μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς στο χώρο στις 25.10.2016, ήτοι σε χρόνο κατά τον οποίο ο .... είχε ήδη αποκατασταθεί..Ως εκ τούτου, οι εργασίες αποκατάστασης του εν λόγω ... είχαν περατωθεί και δεν μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης,..Κατόπιν, εφόσον ο εν λόγω ... βρισκόταν, όπως ήδη προεκτέθηκε, σε περίοδο υποχρεωτικής συντήρησης...  είναι ερευνητέο  το αν  οι εν λόγω εργασίες αποκατάστασης εμπίπτουν  στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 58 του ν.3669/2008, οι οποίες αναφέρονται σε βλάβες του έργου μέχρι την οριστική παραλαβή αυτού....Τούτων δοθέντων, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με τις υπό κρίση αιτήσεις πρέπει να  απορριφθούν ως αβάσιμα(..) Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, αξιολογώντας για την οικονομία της διαδικασίας τα ως άνω στοιχεία, κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες είναι πρόσθετες επείγουσες εργασίες οι οποίες έχουν εκτελεστεί για να  αποτραπεί συγκεκριμένος, άμεσος και άλλως αναπότρεπτος κίνδυνος για τα ως άνω υποέργα, που αφορούσε στην εξάπλωση των προαναφερόμενων πυρκαγιών στις θέσεις «Αγ. Νικόλαος» και  «Αλιμάκι-Λυκόχωρος»,ενώ παράλληλα όπως προεκτέθηκε, δόθηκαν  οι σχετικές εγκρίσεις  της Προϊσταμένης Αρχής για την εκτέλεση τους, ως εκ τούτου, συντρέχουν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 56 του ν.3669/2008. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, ο δεύτερος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός...Ανακαλεί την 334/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος αυτής που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης για τις δαπάνες αντιμετώπισης και κατάσβεσης των φωτιών που εκδηλώθηκαν στις θέσεις «Άγιος Νικόλαος» και «Αλιμάκι Λυκοχώρος», καθώς και αποζημίωσης έναντι σταλίας των μηχανημάτων του αναδόχου, λόγω μειωμένης απόδοσής τους, στα χρονικά διαστήματα που απαιτήθηκαν για τις ως άνω κατασβέσεις.

Μη αναθεωρητέα με την ​ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/673/2018

Συμπληρωματικές συμβάσεις – πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η εξόφληση του 2ου λογαριασμού και του 1ου λογαριασμού της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ασφαλτοστρώσεις - Διαμορφώσεις οδών πόλης και οικισμών 2010», καθόσον δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο άρθρο 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α΄ 116/2008) προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, διότι δεν προκύπτει ότι  οι  συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή λόγω πραγματικών γεγονότων που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, τα οποία επηρεάζουν την τεχνική αρτιότητα του έργου και αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στο στάδιο της οριστικής μελέτης.

1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανακατασκευή ασφαλτοτάπητα στην Ε.Ο. 32, στο τμήμα Μαραθώνας – Άνω Σούλι – Γραμματικό και λοιπές εργασίες», συνολικού τιμήματος 119.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.(....)πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη σύναψη της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου, διότι οι ως άνω αναφερόμενες εργασίες ανέκυψαν μετά το χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων,  είναι δε απαραίτητες για την άρτια εκτέλεση του έργου και δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, ενώ δεν συνιστούν επέκταση του φυσικού αντικείμενου του έργου. Επομένως, οι εν λόγω εργασίες είναι συμπληρωματικές και μπορούν να περιληφθούν στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση και να ανατεθούν στον ανάδοχο του ήδη εκτελούμενου έργου.Δεν κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης ...

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Συμπληρωματικές-Πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορούσε στην εξόφληση του 5ου λογαριασμού (1ου λογαριασμού συμπληρωματικής σύμβασης) εκτέλεσης έργου οδοποιίας, καθόσον κατά παράβαση του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α' 116/2008), τα αρμόδια όργανα του ανωτέρω Δήμου ανέθεσαν τις ως άνω συμπληρωματικές εργασίες, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αφού δεν απέδειξαν τη συνδρομή απρόβλεπτης περίστασης, η οποία κατέστησε αναγκαία την ανάθεση των εργασιών αυτών, προκειμένου να ενταχθούν στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση.

Συμπληρωματική σύμβαση. Εργο οδοποιίας. Εργασίες, που αποτελούν προσαύξηση εργασιών, που προβλέπονται από τη μελέτη του έργου καλύπτονται από το κονδύλιο των απροβλέπτων και δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Η ανάγκη εκτέλεσης εργασιών αποκατάστασης κατολισθήσεων με τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης είναι αναιτιολόγητη, αφού δεν προκύπτει ούτε ο λόγος των κατολισθήσεων ούτε η ευθύνη του αναδόχου. Αόριστη προβολή ισχυρισμού περί μη δυνατότητας τεχνικού ή οικονομικού αποχωρισμού εργασιών από την κύρια σύμβαση χωρίς την πρόκληση προβλημάτων για τις αναθέτουσες αρχές. Διαπίστωση ουσιωδών νομικών πλημμελειών που κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης. Με την 263/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου

ΕΡΓΑ.ζητείται παραδεκτώς ..., η αναθεώρηση της 2491/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση του ήδη αιτούντος Ελληνικού Δημοσίου για ανάκληση της 238/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την πράξη αυτή το Κλιμάκιο αφ’ ενός μεν απείχε του ελέγχου του υποβληθέντος σε αυτό σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου «Διευθέτηση ρέματος Εσχατιάς .., ..., διότι είχαν ήδη ολοκληρωθεί, αφ’ ετέρου δε, έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου για τις εργασίες που αφορούν στην αντικατάσταση του ξυλότυπου/μεταλότυπου της πλάκας οροφής του αγωγού του ρέματος, μήκους 914 μέτρων, με ειδικό μεταλότυπο, με την αιτιολογία ότι δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες κατά το χρόνο εκτέλεσης του έργου  περιστάσεις, αλλά συνιστούν βελτίωση της ποιότητας του τεχνικού αντικειμένου του έργου. (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ της παρούσας, το παρόν Τμήμα κρίνει ότι, καθόσον αφορά τις εργασίες της ανωτέρω 1ης Σ.Σ.Ε., που αφορούν: 1) την αμοιβή για την εκπόνηση της τροποποιημένης οριστικής μελέτης της άρσης της στένωσης .., 2) την αποκατάσταση του πρανούς του Κηφισού ποταμού στην περιοχή του Κόκκινου Μύλου, 3) την τοποθέτηση παραμένοντα ξυλοτύπου για την κατασκευή των τοιχίων ... 4) την αύξηση της πυκνότητας σκυροδέματος ποιότητας ..., ορθώς το VI Τμήμα, με την προσβαλλόμενη απόφασή του, ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο και δεν υπέπεσε σε νομική πλάνη κρίνοντας ότι το Ε΄ Κλιμάκιο στερείτο της κατά χρόνο αρμοδιότητας για τον έλεγχο νομιμότητας της ανωτέρω 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης κατά το μέρος τούτο, αφού οι εργασίες αυτές έχουν ήδη εκτελεστεί, ενώ δεν έχουν προηγουμένως εγκριθεί ως «επείγουσες» πρόσθετες εργασίες, ούτε προκύπτει η πλήρωση των λοιπών τυπικών προϋποθέσεων του άρθρου 56 του ν. 3669/2008 (σύνταξη τεχνικής περιγραφής των εργασιών από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία με αιτιολόγηση του επείγοντος και εκτίμηση της δαπάνης). ...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν, κωλυομένης ως εκ τούτου της υπογραφής του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου 

ΕΡΓΑ.(συμπληρωματική σύμβαση)(..)Η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης διέπεται από τις διατάξεις του ν. 3669/2008 ..., που εξακολουθούν να εφαρμόζονται εν προκειμένω, έστω και αν με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. 31 του ν. 4412/2016 ... καταργήθηκαν οι διατάξεις του ν. 3669/2008 (εκτός των διατάξεων των εκεί αναφερομένων άρθρων), καθόσον υπό το καθεστώς αυτών είχε συναφθεί η αρχική σύμβαση του έργου στο οποίο αφορά η υποβληθείσα προς έλεγχο συμπληρωματική...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα:A) Μη νομίμως επιχειρείται η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης με την κοινοπραξία «...», χωρίς να έχει προηγηθεί η εγκριτική της χωρήσασας στο ανάδοχο κοινοπρακτικό σχήμα υποκατάστασης της εταιρείας «...» από την εταιρεία «...» απόφαση της αναθέτουσας αρχής (βλ σκέψη VI.Δ), κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 65 της ΚΔΕ (βλ. σκέψη ΙV).B) Όπως προκύπτει από το προεκτιθέμενο 2056/ΚΕ.Εσχατιά 1ο/4.10.2016 έγγραφο της ΕΥΔΕ ΚΥΥ, το συνοδεύον αυτό ενημερωτικό σημείωμα του Διευθυντή της ΕΥΔΕ ΚΥΥ, αλλά και την προφορική διαβεβαίωση αυτού ενώπιον των μελών της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. (βλ. σκέψη VI.I), το φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης έχει ήδη από 5.5.2016 υλοποιηθεί, δεν υπάρχουν εναπομείνασες εργασίες για την ολοκλήρωση του και, επομένως, δε νοείται σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, καθόσον η εξάντληση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης δεν καταλείπει κανένα περιθώριο προσθήκης σ’ αυτή νέων εργασιών, αφού η αρχική συμβατική σχέση έχει ήδη αποσβεσθεί και δεν μπορεί πλέον να συμπληρωθεί με πρόσθετες εργασίες (βλ. σκέψη V).Γ) Σε κάθε περίπτωση, όπως προκύπτει και από τα οικ5269/11.5.2016 και 7389/4.7.2016 έγγραφα της ΕΥΔ του ΕΠ Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α. (βλ. σκέψεις VI.Γ και VI.I) το υλοποιηθέν φυσικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης είναι άρτιο και λειτουργικό και η λειτουργικότητά του δεν επηρεάζεται από την ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση. Περαιτέρω, η ένταξη των εργασιών της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης στο αντικειμένου του αρχικού έργου συνιστά ανεπίτρεπτη μεταβολή και επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθόσον αυτό, όπως οριοθετήθηκε με τη Διακήρυξη και την οικεία Τεχνική Περιγραφή και αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας δημοπράτησης, αφορούσε (προεχόντως) στη διευθέτηση του ρέματος της ..., με την κατασκευή κλειστού διδύμου αγωγού, και (δευτερευόντως) στην προσαρμογή (ανακατασκευή) ήδη υπαρχόντων αγωγών ομβρίων υδάτων στις ρητά κατονομαζόμενες στην Τεχνική Περιγραφή οδούς, ώστε να συμβάλουν στον αγωγό διευθέτησης του ρέματος (βλ. σκέψη VI.B), και όχι στην κατασκευή νέου, εκτεταμένου δικτύου αγωγών ομβρίων υδάτων στην παραρεμάτια ζώνη του ρέματος ..., όπως επιχειρείται με τις εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Συνεπώς, δεν πληρούνται εν προκειμένω όλες οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης (βλ. σκέψη V).VIII. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, επισημαίνεται ότι το υποβληθέν σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης  πρέπει να συμπληρωθεί με το ποσό της εγγύησης καλής εκτέλεσης, που ανέρχεται σε 563.008,13 ευρώ (5%Χ11.260.162,60 ευρώ, κατ’ άρθρα 35 παρ. 6 της ΚΔΕ και 157 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4281/2014, ΦΕΚ Α΄ 160)....  Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου ...

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε Κοινοπραξία που αφορά την πληρωμή του 1ου λογαριασμού της συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση παλαιού δημοτικού κτιρίου για πολιτιστικές χρήσεις του Δήμου ….», καθόσον οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι αντικείμενο του αρχικού έργου ήταν η αποκατάσταση του παλαιού δημοτικού κτιρίου του Δήμου, προκειμένου αυτό να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές χρήσεις, ενώ η λειτουργία ενός παιδικού σταθμού δεν εμπίπτει στην έννοια των πολιτιστικών χρήσεων. Συνεπώς, πρόκειται για νέο έργο σε σχέση με αυτό της αρχικής εργολαβίας, το οποίο δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης (άρθρο 28 του Κώδικα Κατασκευής Δημοσίων Έργων, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3669/2009, ΦΕΚ Α 116/2009, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 35 του ν. 4053/2012, ΦΕΚ Α΄ 44/2012 και άρθρο 57 του ν. 4053/2012).

Υπογραφή σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. III σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι οι ανωτέρω περιγραφόμενες εργασίες που αφορούν τον κλιματισμό, τις εργασίες για τους ανελκυστήρες, το δίκτυο δομημένης καλωδίωσης και την εναρμόνιση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων του κτιριακού συγκροτήματος φωνής και δεδομένων κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, καθ’ όσον αποσκοπούν στην εναρμόνιση με πρόσφατες απαιτήσεις της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας (βλ. τους 32/2006/EU και 2037/2000/EU Κανονισμούς για την απαγόρευση χρήσης FREON R-22, ΕΛΟΤ HD 384/2η έκδοση/4.3.2004, προδιαγραφές δομημένης καλωδίωσης κλάσης EA UTP 150/IEC 11801-EN 50173 και Πρότυπο ΕΙΑ/ΤΙΑ 568.Β draft 11.1, αντίστοιχα). Όσον αφορά δε τις λοιπές εργασίες της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, το Τμήμα κρίνει ότι αυτές δεν μπορούν, κατ’ αρχήν, να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθ’ όσον από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει ότι αυτές κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων - ήτοι αιφνίδιων πραγματικών γεγονότων - κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, δεδομένου ότι αυτές οφείλονται σε προφανείς παραλείψεις ή σφάλματα της μελέτης, τα οποία εν όψει του χρόνου εκπόνησης αυτής (το έτος 1994) δεν δύναται να θεωρηθεί ότι αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν. Κατά συνέπεια, ορθώς διά της προσβαλλομένης πράξεως κρίθηκε ότι οι προαναφερθείσες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, καθ’ όσον δεν συνέτρεχαν οι απρόβλεπτες περιστάσεις που επιτάσσει το άρθρο 57 του ν. 3669/2008, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος. Πλην όμως, εν όψει της εξειδικευμένης φύσης του εκτελούμενου έργου, σε συνδυασμό με τις προεκετεθείσες νομοθετικές μεταβολές που επέβαλαν την εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών, το Τμήμα άγεται, περαιτέρω, στην κρίση ότι τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημίου, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της προαναφερόμενης διάταξης του ν. 3669/2008, σχημάτισαν την πεπλανημένη πεποίθηση ότι η προσφυγή στη συγκεκριμένη διαδικασία ήταν, εν προκειμένω, επιτρεπτή και για τις λοιπές εργασίες, κατά παραδοχή του προβαλλόμενου από το αιτούν Πανεπιστήμιο λόγου περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης.

Συμπληρωματική Σύμβαση:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή Γέφυρας …», λόγω μη ορθής σύνταξης του προϋπολογισμού αυτής και κατ’ επέκταση του σχετικού Α.Π.Ε., καθόσον στον ελεγχόμενο 2ο Α.Π.Ε. μη νομίμως συμπεριλαμβάνεται στο κόστος της συμπληρωματικής σύμβασης ποσό με την  αιτιολογία «ΑΜΟΙΒΗ ΣΤΡΑΤΟΥ», διότι η σχετική δαπάνη δεν αντικατοπτρίζει εργασίες που πρόκειται να εκτελέσει ο ανάδοχος του έργου στο πλαίσιο της συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά αποτελούν την αποζημίωση του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίου Ξηράς για τις εργασίες έρευνας και εκκαθάρισης από την ύπαρξη πυρομαχικών του χώρου εκτέλεσης των εργασιών και γι’ αυτό το λόγο, προβλέπεται η σύναψη άλλης σύμβασης μεταξύ της Προϊσταμένης Αρχής και του Γενικού Επιτελείου Στρατού, δυνάμει της οποίας το ΤΕΝΞ θα αναλάβει έναντι του ανωτέρω ανταλλάγματος την έρευνα και εκκαθάριση της περιοχής. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι, δεδομένου ότι η πληρωμή των ποσών που περιέχονται στον Α.Π.Ε. μπορεί να γίνει μόνο προς τον ανάδοχο μέσω των προβλεπόμενων στο άρθρο 53 του ν. 3669/2008 πιστοποιήσεων των εκ μέρους του εκτελούμενων εργασιών, δεν είναι δυνατό να πιστοποιηθούν, ως εκτελεσθείσες από τον ανάδοχο, εργασίες που θα εκτελέσει μη συμβαλλόμενο στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση πρόσωπο