1η συμπληρωματική σύμβαση του έργου «Ανακατασκευή ασφαλτοτάπητα στην Ε.Ο. 32, στο τμήμα Μαραθώνας – Άνω Σούλι – Γραμματικό και λοιπές εργασίες», συνολικού τιμήματος 119.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.(....)πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη σύναψη της ελεγχόμενης 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου, διότι οι ως άνω αναφερόμενες εργασίες ανέκυψαν μετά το χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων,  είναι δε απαραίτητες για την άρτια εκτέλεση του έργου και δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την κύρια σύμβαση, χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, ενώ δεν συνιστούν επέκταση του φυσικού αντικείμενου του έργου. Επομένως, οι εν λόγω εργασίες είναι συμπληρωματικές και μπορούν να περιληφθούν στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση και να ανατεθούν στον ανάδοχο του ήδη εκτελούμενου έργου.Δεν κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης ...

ΕΡΓΑ.(συμπληρωματικές συμβάσεις) ζητείται η αναθεώρηση της 50/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκαν, κατά το μέρος που περιλαμβάνουν τις εργασίες αποκατάστασης του Χ.Α.Δ.Α. στη θέση ...οι συνεκδικασθείσες αιτήσεις της ήδη αιτούσας και της ήδη παρεμβαίνουσας, για την ανάκληση της 408/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (..)Με την προσβαλλόμενη απόφαση κρίθηκε ότι οι επίμαχες εργασίες για την εκ νέου μετά την πυρκαγιά αποκατάσταση του Χ.Α.Δ.Α. δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, διότι κατά το χρόνο διενέργειάς τους το αρχικό έργο αποκατάστασης του Χ.Α.Δ.Α. είχε ήδη εκτελεστεί. Ενόψει αυτού, δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι πρόκειται για νέες εργασίες, οι οποίες ουσιωδώς διαφοροποιούνται από το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Περαιτέρω κρίθηκε ότι οι εν λόγω εργασίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 58 του ν. 3669/2008 περί αποζημιωτικής ευθύνης του Κυρίου του έργου υπέρ του αναδόχου, για βλάβες του έργου μέχρι την οριστική παραλαβή αυτού σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας. Και τούτο διότι, αφενός, υπήρχε αντίθετη πρόβλεψη στην αρχική σύμβαση, ήτοι η υποχρέωση του αναδόχου να συνάψει σύμβαση ασφάλισης του έργου κατά παντός κινδύνου (συμπεριλαμβανομένης και της πυρκαγιάς), και ο ανάδοχος έπρεπε να αποζημιωθεί βάσει της σύμβασης αυτής, αφετέρου δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στις διατάξεις αυτές διαδικασία.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι εφόσον στην προκειμένη περίπτωση έχει ήδη εκδοθεί η βεβαίωση αποκατάστασης του εν λόγω Χ.Α.Δ.Α.,σύμφωνα με την 132231/30151/20.5.2016 βεβαίωση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Περιφέρειας ...,  δεν καταλείπεται πλέον πεδίο σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, όπως ορθώς έκρινε και η προσβαλλομένη....Τούτο, διότι σε καμμία περίπτωση μετά την περάτωση του έργου, όπως αυτή προκύπτει από την οικεία βεβαίωση περάτωσης εργασιών, δεν μπορεί να νοηθεί, ως προς αυτό, σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.(..)Οι δε ισχυρισμοί της αιτούσας περί εφαρμογής του άρθρου 58 με τίτλο «Βλάβες στα έργα - Αναγνώριση αποζημιώσεων» του ν. 3669/2008 πρέπει ομοίως να απορριφθούν ως αλυσιτελώς προβαλλόμενοι, διότι το άρθρο αυτό ρυθμίζει το, όλως διάφορο της σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, ζήτημα καταβολής αποζημίωσης στον ανάδοχο σε περίπτωση βλάβης του έργου κατά τον χρόνο υποχρεωτικής συντήρησης αυτού, σύμφωνα με το άρθρο 58 ν. 3669/2008, από γεγονότα ανωτέρας βίας, υπό τις στο εν λόγω άρθρο αναφερόμενες ουσιαστικές (παρ. 1 έως 3) και διαδικαστικές (παρ. 4 έως 6) προϋποθέσεις - που πάντως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω. (..)Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα εξής: Η προκείμενη τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, καθώς έλαβε χώρα μετά την αρχική μελέτη του έργου και την αρχική σύμβαση, δεν ήταν δε αντικειμε-νικά δυνατό, σύμφωνα με τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να προβλεφθούν εξ αρχής οι εργασίες που κατέστησαν εκ των υστέρων αναγκαίες λόγω της τροποποίησης αυτής. Εκ τούτων παρέπεται ότι μόνον οι συναφείς     με την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου εργασίες, ως οφειλόμενες στο απρόβλεπτο αυτό γεγονός, μπορούν να εκτελεσθούν νομίμως κατόπιν σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Αντιθέτως, όσες εργασίες δεν συνέχονται με την εν λόγω τροποποίηση, ήταν δυνατό να προβλεφθούν κατά το στάδιο της  αρχικής μελέτης και επομένως η ανάθεσή τους με την επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση είναι μη νόμιμη. Βάσει αυτών, οι εργασίες υπό στοιχεία β) και δ) που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη 4 της παρούσας νομίμως ανατέθηκαν   με συμπληρωματική σύμβαση, διότι αποδεικνύεται από τη σχετική αιτιολογική έκθεση και την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ότι κατέστησαν αναγκαίες λόγω αλλαγής των σχετικών Ο.Α. μετά την τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου. Ωστόσο, οι λοιπές ως άνω υπερσυμβατικές ή νέες εργασίες, δεν προκύπτει από τις ίδιες αποφάσεις ότι σχετίζονται με την εν λόγω τροποποίηση. Συγκεκριμένα, οι διαφορές που αναφέρονται στη ανωτέρω σκέψη 4 υπό στοιχεία α) και ζ) και αφορούν σε χωματουργικές εργασίες και εργασίες πρασίνου δεν δικαιολογούνται, διότι η έκταση των 90 στρεμμάτων του Οικοπάρκου που προέκυψε μετά την τροποποίηση του  ρυμοτομικού  σχεδίου  με την προσθήκη δύο επιπλέον χρήσεων, υπολείπεται εκείνης των 130 περίπου στρεμμάτων του πάρκου όπως προβλεπόταν στην αρχική μελέτη και σύμβαση. Περαιτέρω, οι εργασίες που αναφέρονται με στοιχείο γ) στην προηγούμενη σκέψη, αφορούν σε κατασκευή πρόσθετων καθιστικών και δεν προκύπτει ότι    η κατασκευή τους υπαγορεύτηκε από το νέο ρυμοτομικό σχέδιο. Εξ άλλου,       οι εργασίες που αναφέρονται με στοιχείο ε) στην προηγούμενη σκέψη, αφορούν κυρίως σε χρήση βελτιωμένων ποιοτικά υλικών και οφείλονται σε αβλεψία     της αρχικής μελέτης, ενώ οι εργασίες με στοιχείο στ) οφείλονται, όπως άλλωστε γίνεται δεκτό στην εισήγηση του Αντιδημάρχου Τεχνικών Υπηρεσιών προς       το Δημοτικό Συμβούλιο πριν την έγκρισης της συμπληρωματικής σύμβασης, στη μη συμπερίληψή τους στον πρώτο Α.Π.Ε. του έργου εκ παραδρομής, δηλαδή σε έλλειψη της δέουσας επιμέλειας και προσοχής των αρμοδίων οργάνων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και εκ του λόγου τούτου το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Συμπληρωματικές Συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση ανακατασκευής της γέφυρας ….», καθόσον οι προτεινόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση χωματουργικές εργασίες, εργασίες μεταφοράς δικτύων και εργασίες τοποθέτησης στηθαίων ασφαλείας, δεν αποδεικνύεται ότι κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, αλλά οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνησή της και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται γι΄αυτές η σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης. Επιπλέον, αυτές οι εργασίες δεν φέρουν συμπληρωματικό χαρακτήρα, αφού δεν σχετίζονται τεχνικώς με την κατασκευή του αρχικού έργου και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ελεγχόμενη σύμβαση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση ότι όλες ανεξαιρέτως οι εργασίες, που περιλαμβάνονται στην υπό κρίση συμπληρωματική σύμβαση έχουν εκτελεστεί (γ΄ τρίμηνο 2004 και τα β΄, γ΄ και δ΄ τρίμηνα 2006), το έργο έχει περατωθεί στο σύνολό του στις 31.12.2007, σύμφωνα με την οικεία βεβαίωση περάτωσης αυτού, οι δε εργασίες αυτές δεν εμπίπτουν στο καθεστώς του άρθρου 44 του π.δ. 609/1985. Επομένως, το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφασή του, ορθώς ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο κρίνοντας ότι το Ε΄ Κλιμάκιο στερείται της κατά χρόνο αρμοδιότητας για τον έλεγχο νομιμότητας της εν λόγω 2ης συμπληρωματικής σύμβασης. Οι προβαλλόμενοι δια της αναθεωρητικής αίτησης λόγοι, με τους οποίους υποστηρίζεται ότι α) η συμπληρωματική σύμβαση δεν έχει ακόμη συναφθεί, λόγω του ότι ο έγγραφος τύπος της είναι συστατικός και όχι αποδεικτικός και β) αυτή δεν έχει εκπληρωθεί στο σύνολό της, αφού δεν έχει ακόμα καταβληθεί το εργολαβικό αντάλλαγμα, αποβαίνουν αμφότεροι απορριπτέοι ως αλυσιτελώς προβαλλόμενοι, καθόσον, όπως προεκτέθηκε, το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, από τη στιγμή που οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην υπό κρίση συμπληρωματική σύμβαση έχουν εκτελεστεί, στερείται πλέον ελεγκτικής αρμοδιότητας. Ο ισχυρισμός δε της παρεμβαίνουσας εταιρείας ότι το σχέδιο της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του εν λόγω έργου εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, καθόσον χρηματοδοτείται αποκλειστικά από πιστώσεις ΝΑΤΟ είναι απορριπτέος ως αβάσιμος – και τούτο ανεξαρτήτως του παραδεκτού ή μη αυτού, αφού τυχόν παραδοχή του θα οδηγούσε σε απόρριψη της υπό κρίση αίτησης αναθεώρησης- καθόσον το αρχικό έργο δημοπρατήθηκε με εθνικό διαγωνισμό και αναθέτουσα αρχή το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση αίτηση της Υπηρεσίας Έργων …, για αναθεώρηση της 26/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.    

Αρδευτικό δίκτυο- συμπληρωματική σύμβαση...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι περιστάσεις που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, εξ αιτίας των οποίων φέρεται ότι κατέστησαν αναγκαίες οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη συμπληρωματική σύμβαση, δεν δικαιολογούν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.  Ειδικότερα, οι εργασίες αποκατάστασης της στήριξης και της άρδευσης των δενδοκαλλιεργειών, καθώς και οι εργασίες αποκατάστασης της ροής των χωμάτινων υδραυλάκων για την άρδευση αυτών, συνιστούν ανεπίτρεπτη, εκ των υστέρων (μετά τη δημοπράτηση του έργου) ουσιώδη τροποποίηση του τεχνικού αντικειμένου του έργου, καθώς δεν προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση, δεν ήταν γνωστές στο σύνολο των διαγωνιζομένων κατά την υποβολή της προσφοράς τους και δεν αποτέλεσαν τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου. Η δε επικαλούμενη μεταβολή των συνθηκών της αγροτικής δραστηριότητας, λόγω της παρέλευσης εξαιρετικά μεγάλου χρονικού διαστήματος από την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης του έργου και τη δημοπράτηση αυτού, δεν συνιστά εν προκειμένω απρόβλεπτη περίσταση, δεδομένου ότι, μέχρι την αρχική συμβατική προθεσμία περαίωσης του έργου (31.3.2016), δεν είχε ουσιαστικά ξεκινήσει η εκτέλεση των εργασιών αυτού, για λόγους που ανάγονται αποκλειστικά στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής, ήτοι στην έλλειψη των προαπαιτούμενων για την έναρξη εκτέλεσης των εργασιών αδειών και μελετών (οριοθέτηση χειμάρρων, άδεια αξιοποίησης υδατικών πόρων, πρωτόκολλα χαρακτηρισμού Δασαρχείου, έγκριση επέμβασης σε εκτάσεις που προστατεύονται από τη δασική νομοθεσία, μελέτες κτηματογράφησης των ζωνών κατάληψης, εδαφοτεχνική μελέτη, υδρογεωλογική μελέτη, απαλλοτριώσεις -  βλ. ανωτέρω §7.8, 7.9, 7.19), περιστάσεις που οδήγησαν τον ανάδοχο να προβεί σε δηλώσεις διακοπής εργασιών και την αναθέτουσα αρχή σε έγκριση αποζημίωσης θετικών ζημιών αυτού, όπως προαναφέρθηκε (βλ. ανωτέρω § 7.11 και 7.17)...(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εκτέλεση των ανωτέρω συμπληρωματικών εργασιών και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης.

Συμπληρωματικές συμβάσεις – πρόσθετες εργασίες:Μη νόμιμη η εξόφληση του 2ου λογαριασμού και του 1ου λογαριασμού της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ασφαλτοστρώσεις - Διαμορφώσεις οδών πόλης και οικισμών 2010», καθόσον δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο άρθρο 57 του ν. 3669/2008 (ΦΕΚ Α΄ 116/2008) προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης, διότι δεν προκύπτει ότι  οι  συμπληρωματικές εργασίες κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή λόγω πραγματικών γεγονότων που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, τα οποία επηρεάζουν την τεχνική αρτιότητα του έργου και αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν στο στάδιο της οριστικής μελέτης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:.ζητείται η ανάκληση της 343/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα παραπάνω δεδομένα το Τμήμα κρίνει τα εξής α) οι εργασίες κατασκευής δικτύου αγωγών λυμάτων, συνολικού ποσού 2.044.065,76 ευρώ, δεν φέρουν συμπληρωματικό χαρακτήρα προς το αρχικό έργο, αλλά συνιστούν ανεπίτρεπτη επέκταση του αντικειμένου του, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν συντρέχουν απρόβλεπτες περιστάσεις, που να επέβαλαν την εκτέλεσή τους, σύμφωνα με τα όσα ειδικότερα αναπτύσσει η προσβαλλόμενη πράξη, δοθέντος ότι έπρεπε να έχει επιδεχθεί η δέουσα επιμέλεια και να έχουν γίνει οι απαραίτητες έρευνες τόσο για την αποσαφήνιση του είδους και των θέσεων των προϋπαρχόντων αγωγών, που φέρεται ότι εξελήφθησαν ως αγωγοί αμιγώς λυμάτων, κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης, βάσει αορίστως και αναποδείκτως επικαλούμενων στοιχείων της ΕΥΔΑΠ, όσο και για τη διαπίστωση των λοιπών χαρακτηριστικών τους και ιδίως της δυνατότητάς τους για σύνδεση με το κατασκευαζόμενο δίκτυο, η οποία εν προκειμένω δεν υπήρχε, ανεξαρτήτως της αρχικού προορισμού τους.(..)β) Ως προς τις εργασίες αποκατάστασης οδοστρώματος, συνολικού ποσού 993.062,84 ευρώ, το Τμήμα κρίνει ότι αυτές δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, αφενός λόγω του παρακολουθηματικού τους χαρακτήρα, κατά το μέρος που αφορούν τις οδούς στις οποίες προβλέπεται η κατασκευή νέων αγωγών και αφετέρου, ως προς τις λοιπές οδούς, λόγω της μη συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, καθώς και της μη απόδειξης, ενόψει και της προβλεπόμενης, από τη μελέτη, αποκατάστασης του οδοστρώματος εκατέρωθεν της τομής σε συνολικό πλάτος έως 5 μέτρα, της αδυναμίας διαχωρισμού τους από την αρχική εργολαβία, σύμφωνα με όσα ειδικότερα αναφέρει το Κλιμάκιο στην προσβαλλόμενη πράξη του.(..) οι προβαλλόμενοι ισχυρισμοί περί συγγνωστής πλάνης της αναθέτουσας αρχής και συνδρομής δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης δεν μπορούν εν προκειμένω να γίνουν δεκτοί, καθόσον πρόκειται για εξαιρετική διαδικασία απευθείας ανάθεσης, ως προς την οποία η νομοθεσία και η νομολογία είναι από μακρού χρόνου γνωστές και σταθερές, οι δε ως άνω διαπιστωθείσες πολλαπλές και ουσιώδεις πλημμέλειες της οικείας διαδικασίας δεν μπορούν να παρακαμφθούν μέσω των ισχυρισμών αυτών.Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, οι κρινόμενες αίτηση και παρεμβάσεις για την ανάκληση της 343/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου πρέπει να απορριφθούν, κατά τα ειδικότερον αναφερόμενα στο σκεπτικό

ΕΡΓΑ. (..) ζητεί να ανακληθεί η 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Κατασκευής Δημαρχείου» μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «....». Κατόπιν διενέργειας του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, το Ε΄ Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του ως άνω σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης για τις προαναφερόμενες εργασίες, καθόσον δεν πληρούνται οι τιθέμενες από τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 προϋποθέσεις, και συγκεκριμένα δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά περιστατικά που, αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν....Ως προς τις εργασίες για τα ασθενή ρεύματα, η κρίση της προσβαλλόμενης Πράξης είναι ορθή και τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, απορριπτέα ως αβάσιμα. Τούτο διότι οι εργασίες αυτές, όπως περιγράφονται και στο δικόγραφο της αίτησης δεν αφορούν στη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας (...), αλλά στην κάλυψη επικοινωνιακών αναγκών του κτιρίου. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με το άρθρο 1.4  του πίνακα εργασιών της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, είναι και ο ισχυρισμός του αιτούντος, ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών για εγκατάσταση θέρμανσης – κλιματισμού – αερισμού, οφειλόταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή στην ανάγκη μεταβολής του χώρου εγκατάστασης του υποσταθμού της ΔΕΗ. Τούτο διότι οι εν λόγω εργασίες προκύπτουν από το ενδεχόμενο καθυστέρησης κατασκευής του υπόγειου χώρου στάθμευσης, γεγονός το οποίο δεν αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση, ενώ οι εργασίες οι σχετικές με τη διέλευση των αεραγωγών από τοιχία και πλάκες προβλεπόταν από την οικεία μελέτη και ως εκ τούτου δεν είναι επίσης απρόβλεπτες....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 1) για τις εργασίες  επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και 2) τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS). ..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS)

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα ανωτέρω δεδομένα, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα εξής: Δεδομένου ότι με τις 612/8.2.2011, 12884/4025/6.4.2011 και 563/8.2.2012 αποφάσεις του Περιφερειάρχη ..... έπαυσε η λειτουργία των αναφερομένων στις εν λόγω αποφάσεις ......, μεταξύ των οποίων και των επίμαχων, ορθώς οι συνταχθείσες οριστικές μελέτες του Έργου αφορούσαν σε ανενεργούς ......, ήτοι σε χώρους, οι οποίοι, βάσει του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, δεν δέχονταν πλέον απορρίμματα. Τούτων δοθέντων και αναφορικά με τις συμπληρωματικές εργασίες αποκατάστασης στις θέσεις «.....», και «.....», οι οποίες προβλέπονται στην κρινόμενη συμπληρωματική σύμβαση, προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο, κατά τα ανωτέρω, αυξημένος, σε σχέση με τους αρχικούς υπολογισμούς της Υπηρεσίας, όγκος απορριμμάτων, καθώς και τις αντίστοιχες εργασίες στη θέση «........», το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. (…)Ακόμη, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη για την αποκατάσταση του .....στη θέση «…-…», επαρκώς αιτιολογείται η ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών με πρόσθετη ποσότητα δάνειων χωμάτων προκειμένου, κατόπιν ανάδευσης της υπάρχουσας, μικρότερης από την αρχικώς υπολογισθείσα πυκνότητας, λυματολάσπης με τα δάνεια χώματα να προκύψει υλικό κατάλληλο για φόρτωση και μεταφορά, σύμφωνα με τη μελέτη του Έργου. (…)Περαιτέρω, η ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση μη νομίμως περιλαμβάνει τη δαπάνη τεχνικών παρεμβάσεων και εργασιών αποκατάστασης του .....στη θέση «…-….», η ανάγκη εκτέλεσης των οποίων προέκυψε μετά την εκδήλωση πυρκαγιάς στο χώρο στις 25.10.2016, δεδομένου ότι κατά το χρόνο αυτό ο .....είχε ήδη αποκατασταθεί (βλ. την από 20.5.2016 Βεβαίωση Αποκατάστασης Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων του αναπληρωτή Προϊσταμένου του Τμήματος Δομών Περιβάλλοντος της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας .....) και βρισκόταν σε περίοδο υποχρεωτικής συντήρησης (βλ. και τα άρθρα 74 και 75 του ν. 3669/2008). Συνεπώς, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο προαναφερόμενο άρθρο 12 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων, οι σχετικές ζημίες έπρεπε να καλυφθούν βάσει ασφαλιστικής σύμβασης συναφθείσας μεταξύ του αναδόχου και ασφαλιστικής εταιρείας. (…) Για τους ίδιους λόγους, μη νομίμως περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση οι δαπάνες κατάσβεσης των πυρκαγιών στις θέσεις «.....» και «.....-.....», καθώς και αποζημίωσης, έναντι σταλίας των μηχανημάτων που διατηρούσε ο ανάδοχος στην περιοχή, λόγω της μειωμένης απόδοσής τους κατά τα διαστήματα που απαιτήθηκαν για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, δεδομένης  άλλωστε και της περιεχόμενης στην από 26.9.2017 επιστολή της εταιρείας «.....» δήλωσής της ότι με τις φωτιές στις θέσεις αυτές δεν προκλήθηκαν ζημιές στα υπό ασφάλιση έργα, γι’ αυτό και καμία αποζημίωση δεν μπορεί να δοθεί, με συνέπεια ο ανάδοχος να φέρει, πλέον, την ευθύνη για την αποκατάσταση της μη εξοφλημένης ζημίας, δυνάμει της ως άνω διάταξης του άρθρου 12.2.4. της Ε.Σ.Υ., η οποία λειτουργεί δεσμευτικά για τον ίδιο, ως περιλαμβανόμενη μεταξύ των συμβατικών του υποχρεώσεων.

Μη ανακλητέα με την 50/2018 απόφαση του VI Τμήματος η οποια δεν αναθεωρήθηκε με την ​ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/673/2018