ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/451/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Κατασκευή βρεφονηπιακού σταθμού.(...)Επί του λόγου αυτού και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 8 σε συνδυασμό με όσα αναφέρθηκαν στις σκέψεις 13 και 14, το Δικαστήριο κρίνει τα εξής: (i) Καίτοι το άρθρο 22 της διακήρυξης, επαναλαμβάνοντας τη διατύπωση του άρθρου 19 παρ.2 εδ. γ΄ του ν. 4412/2016 (που δεν εφαρμόζεται επί συμβάσεων έργων) ότι οι απαιτήσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας «αρκεί να ικανοποιούνται από ένα εκ των μελών της ένωσης» δεν αποκλείει από μόνο του το δικαίωμα της τελευταίας να στηριχθεί για την πλήρωση του ως άνω κριτηρίου καταλληλότητας στην οικονομική επάρκεια των μελών της, το ίδιο άρθρο, όπως ερμηνεύθηκε (διευκρινίσθηκε) από την αναθέτουσα αρχή, απέκλεισε το δικαίωμα της ένωσης οικονομικών φορέων να αθροίσει την πιστοληπτική ικανότητα των μελών της, απαιτώντας μόνον ένας οικονομικός φορέας να πληροί αυτοτελώς τις τεθείσες απαιτήσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας. Δοθέντος όμως ότι στον ελεγχόμενο διαγωνισμό συμμετείχαν επτά οικονομικοί φορείς και ενώσεις οικονομικών φορέων και συνεπώς αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός με μεγάλες εκπτώσεις, η πλημμέλεια, που εντοπίζεται στον μη νόμιμο αποκλεισμό της ως άνω συμμετέχουσας ένωσης, θα μπορούσε να αρθεί αν η αναθέτουσα αρχή επαναλάμβανε τη διαδικασία από το σημείο κατά το οποίο εμφιλοχώρησε ο μη νόμιμος αποκλεισμός της.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της ως αβάσιμη.Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την από 13.2.2023 προσφυγή του Δήμου ...Δεν ανακαλεί την 51/2023 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/486/2021
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της προηγηθείσας διαδικασίας και των οικείων είκοσι (20) σχεδίων συμβάσεων του ν.π.δ.δ. «…» (…) με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών παρασκευής - συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τις σχολικές χρονιές 2021 - 2022, 2022 - 2023 με δικαίωμα προαιρέσεως για το σχολικό έτος 2023 - 2024», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 224.335.075,50 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης) πλέον Φ.Π.Α.(....)Τούτο, ανεξαρτήτως του ότι συνεπεία της επίμαχης απαίτησης εμποδίστηκε η συμμετοχή στον διαγωνισμό (μόνο) 2 οικονομικών φορέων, ενώ προσήλθαν 28, συνεπώς prima facie αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, όχι όμως αποτελεσματικός καθόσον, όπως εκτέθηκε, η εφαρμογή του συγκεκριμένου κριτηρίου είχε ως αποτέλεσμα την ανάθεση της πλειονότητας των τμημάτων του διαγωνισμού σε λιγότερους από 5 οικονομικούς φορείς. Ως εκ τούτου ο ανωτέρω αναφερόμενος όρος (2.2.6 β'), που τίθεται για πρώτη φορά σε σχετική διακήρυξη του … (βλ. σκ. 20), είναι αντίθετος στα άρθρα 18 παρ. 1 και 75 παρ. 1 και 4 του ν. 4412/2016 και στις αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της αναλογικότητας που αποτυπώνονται στις διατάξεις τους.Αναβάλλεται η έκδοση οριστικής Πράξης ως προς τη νομιμότητα και τα υποβληθέντα προς έλεγχο επτά (7) σχέδια συμβάσεων μεταξύ του ν.π.δ.δ. «…» και των αναδόχων που αναγράφονται σε αυτά, με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών παρασκευής - συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τις σχολικές χρονιές 2021 - 2022, 2022 - 2023 με δικαίωμα προαιρέσεως για το σχολικό έτος 2023 - 2024», που αφορούν στα τμήματα 14, 26, 33, 36, 47, 19, 27, 32, 42, 48, 71, 74, 5, 70, 38, 2, 9, 12, 13, 17, 21, 23, 34, 39, 40, 56, 58, 65, 67, 68, 76 του διαγωνισμού, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας. Κωλύεται η υπογραφή των (υπολοίπων) δεκατριών (13) υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του ν.π.δ.δ. «…» και των αναδόχων που αναγράφονται σε αυτά, με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών παρασκευής - συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά τις σχολικές χρονιές 2021 - 2022, 2022 - 2023 με δικαίωμα προαιρέσεως για το σχολικό έτος 2023 - 2024», που αφορούν στα τμήματα 3, 6, 7, 8, 10, 11, 15, 18, 20, 22, 24, 25, 28, 29, 30, 31, 37, 44, 45, 46, 50, 51, 52, 54, 55, 57, 60, 61, 62, 63, 64, 66 και 73.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1815/2021.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/590/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 25/2022 πράξης του E' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … (εφεξής Δ.Α.Π.) και της προσφεύγουσας εταιρείας με την επωνυμία «….Ο.Ε.» (εφεξής ανάδοχος), για την ανάθεση του έργου με τίτλο «Νέος Διώροφος Δημοτικός Παιδικός Σταθμός με Υπόγειο, Δήμου … στο Ο.Τ. 328», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.266.129,03 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), για χρονικό διάστημα 16 μηνών από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης.(....)Σε κάθε περίπτωση, το μεν οι συμμετέχουσες εταιρείες ή έστω άλλες δυνητικά υποψήφιες εταιρείες δεν επικαλέστηκαν βλάβη από τον συγκεκριμένο όρο της διακήρυξης, το δε ο αποκλεισμός των τριών (3) εκ των συμμετεχουσών εταιρειών δεν συνδέεται, αποκλειστικά τουλάχιστον, με την έλλειψη του κρίσιμου κριτηρίου. Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι, σε κάθε περίπτωση, για την πλήρωση του επίμαχου κριτηρίου προβλεπόταν η δυνατότητα των φορέων να στηρίζονται στις ικανότητες άλλων φορέων. Συνεκδικάζει τις προσφυγές ανάκλησης και δέχεται αυτές. Ανακαλεί την 25/2022 πράξη του Ε' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/158/2021
Φύλαξη δημοτικών εγκαταστάσεων και δημοτικών κτιρίων..ζητείται η .ανάκληση της 387/2020 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. ..Με την εξεταζόμενη προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση προβάλλεται ότι, από τα δεδομένα των συμβάσεων που έχουν ήδη εκτελεστεί με όμοιο αντικείμενο, έκαστο όχημα σε βάθος τριετίας επιβαρύνεται με 120.450 χλμ. περίπου από την εκτέλεση τέτοιας σύμβασης, κινούνται δε με χαμηλή ταχύτητα περ. 10χλμ/ώρα, μέσα στην οικιστική ζώνη, περιπολώντας σε γειτονιές, περνώντας από πάρκα, σχολεία, πλατείες, αθλητικά κέντρα, και λοιπές εγκαταστάσεις του δήμου, επιπλέον στο Δήμο υπάρχουν περιοχές με βουνά, επομένως, η διαρκής εκκίνηση και στάση προκαλεί μεγάλη φθορά στα οχήματα και μεγαλύτερη εκπομπή ρύπων. Αν τα οχήματα είχαν στο ιστορικό τους αρκετά χιλιόμετρα, η φθορά τους θα είχε μεγάλο αντίκτυπο στην ορθή εκτέλεση του έργου και στην ασφάλεια κίνησής τους. Ο όρος της τετραετούς ηλικίας των οχημάτων διασφαλίζει ότι έχουν εχέγγυα καλής λειτουργίας, ότι δεν είναι θορυβώδη, ότι εκπέμπουν μειωμένους ρύπους, κατά τα πρότυπα προδιαγραφών τουλάχιστον Euro 5 ή και μηδενικούς, αν είναι υβριδικά, και ότι κυκλοφορούν με τη λιγότερη δυνατή κατανάλωση καυσίμων, τις λιγότερες δυνατές τεχνικές βλάβες και ότι κατ’ επέκταση προκαλούν τη μικρότερη δυνατή οικονομική επιβάρυνση του Δήμου. Επομένως, η απαίτηση συνδέεται και τελεί σε αναλογία προς το αντικείμενο της σύμβασης και δικαιολογείται από τη φύση και το σκοπό του έργου, ενώ η διακήρυξη δεν απαιτεί από τους διαγωνιζόμενους να έχουν ήδη στη διάθεσή τους τα οχήματα, αλλά αρκείται και σε μισθωμένα, ως εκ τούτου ευνοείται ο ανταγωνισμός, και η αντίθετη κρίση του Κλιμακίου είναι εσφαλμένη.Το Δικαστήριο κρίνει κατά πλειοψηφία, ότι ο προβαλλόμενος λόγος είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός. Ειδικότερα, δεδομένου του αντικειμένου της σύμβασης και της ανάγκης να εκτελείται ανά πάσα στιγμή απρόσκοπτα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι παρέχεται και η δυνατότητα μίσθωσης οχημάτων για την υποβολή προσφοράς, όχι μόνο οχημάτων που κατά κυριότητα ανήκουν στον προσφέροντα, σε συνδυασμό με την επιδίωξη να προστατεύεται επαρκώς το περιβάλλον με σχετικά όχι μόνο μικρότερης ηλικίας αλλά και τελευταίας τεχνολογίας οχήματα, που κατά την κοινή λογική επιβαρύνουν το δυνατόν λιγότερο το περιβάλλον λειτουργούν επαρκώς και παρουσιάζουν τις λιγότερες δυνατές βλάβες, ενώ ο αριθμός χιλιομέτρων που είχαν διανύσει αφ’ εαυτού χωρίς να συνδυάζεται με άλλες προϋποθέσεις δεν αποτελεί ασφαλές κριτήριο για την καταλληλότητά τους ο όρος τα προσφερόμενα οχήματα να έχουν άδειες κυκλοφορίας όχι προγενέστερες του έτους 2016, κρίνεται εύλογη απαίτηση συμμετοχής...Ανακαλεί την 387/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/518/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου συμφωνίας–πλαισίου για την προμήθεια συστημάτων θερμομέτρησης στο πλαίσιο των δράσεων για την αντιμετώπιση του Covid-19 (Τμήμα Β)(....)Σημειώνεται δε, ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εξαίρεσης της παρ. 3 του ανωτέρω άρθρου, καθώς πέραν του ότι δεν συνιστά σύμβαση μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, λόγω της προϋπολογιζόμενης δαπάνης είναι σύμβαση άνω των ορίων. Η πλημμέλεια δε αυτή, έχει κατά την κρίση του Κλιμακίου ουσιώδη χαρακτήρα, καθώς, εξεταζόμενη σε συνδυασμό με τον αναφερόμενο στην προηγούμενη σκέψη παράνομο όρο τεχνικής καταλληλότητας, επιτείνει το αποτρεπτικό για την ανάπτυξη ανταγωνισμού αποτέλεσμα του όρου αυτού.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η σύναψη του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαισίου για την προμήθεια συστημάτων θερμομέτρησης στο πλαίσιο των δράσεων για την αντιμετώπιση του COVID-19 (Τμήμα Β).
ΕΣ/ΤΜ.6/1979/2020
Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων...ζητείται η ανάκληση της 294/2020 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα προς όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 2 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η πρόβλεψη στη διακήρυξη, ως κριτηρίου οικονομικής επάρκειας, της υποχρέωσης κάθε προσφέροντος να διαθέτει εν ισχύ ασφαλιστική κάλυψη με όριο αποζημίωσης ανά απαίτηση μεγαλύτερο από 1.000.000,00 ευρώ, που σκοπεί στην απόδειξη της οικονομικής ευρωστίας των διαγωνιζόμενων και στη δυνατότητά τους να αποζημιώσουν την αναθέτουσα αρχή σε περίπτωση επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου, όσον αφορά σε μεμονωμένους υποψηφίους, έχει κατ’ αρχήν διαμορφωθεί σε εύλογο ύψος, δοθέντος ότι το όριο αποζημίωσης είναι ανάλογο με τη συνολική προεκτιμώμενη αξία της υπό ανάθεση μελέτης. Πλην όμως, εφόσον α) κατά τη διακήρυξη επιτρέπεται η συμμετοχή στον διαγωνισμό ενώσεων μελετητών, β) η υπό ανάθεση σύνθετη μελέτη περιλαμβάνει την εκπόνηση περισσότερων επιμέρους μελετών, υπαγόμενων σε διαφορετικές κατηγορίες, η μερική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων, κυμαινόμενη από 30.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ, προφανώς υπολείπεται του συνολικού αθροίσματος αυτών, γ) ανεξαρτήτως της υποχρέωσης υποβολής ενιαίας προσφοράς για το σύνολο του δημοπρατούμενου αντικειμένου, κάθε μέλος μιας ένωσης μελετητών δύναται να συμμετέχει σε επιμέρους μόνο κατηγορίες από τις δημοπρατούμενες μελέτες, ανάλογα με την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα που διαθέτει, πρέπει, κατά την κρίση του Τμήματος, να γίνει δεκτό ότι το επίπεδο οικονομικής επάρκειας που απαιτείται να διαθέτουν τα μέλη των ανωτέρω ενώσεων πρέπει να είναι ανάλογο του οικονομικού μεγέθους της σύμβασης που προτίθενται να αναλάβουν. Κατά τούτο, η προβλεπόμενη στο άρθρο 19.2 της διακήρυξης απαίτηση κατά την οποία, σε περίπτωση υποβολής προσφοράς από ένωση οικονομικών φορέων, το ανωτέρω κριτήριο οικονομικής επάρκειας (που κατά τα προαναφερθέντα συναρτάται με τον συνολικό προϋπολογισμό της σύμβασης) πρέπει να ικανοποιείται από ένα τουλάχιστον μέλος της ένωσης ανά κατηγορία μελέτης, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιμέρους κατηγορίας στην οποία συμμετέχει, συνιστά δυσανάλογο περιορισμό στη δυνατότητα συμμετοχής στον διαγωνισμό, ιδίως για τις κατηγορίες μελετών με συγκριτικώς πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο (όπως εν προκειμένω η τοπογραφική, η γεωλογική και η περιβαλλοντική μελέτη) και, επομένως, αντίκειται στο άρθρο 75 παρ. 2 του ν. 4412/2016. Προς τούτο, άλλωστε, συνηγορεί και η διατύπωση της διάταξης του άρθρου 22.2 της διακήρυξης (η οποία ευλόγως αποτυπώνεται στα Πρότυπα Τεύχη διακηρύξεων μελετών), κατά την οποία «Η πλήρωση των απαιτήσεων της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (…) του άρθρου 19.2 (…) αρκεί να ικανοποιείται αθροιστικά από τα μέλη της ένωσης», διάταξη ωστόσο που η αναθέτουσα αρχή επιχείρησε να αδρανοποιήσει με την κρίσιμη αμφισβητούμενη διάταξη. Εξάλλου, η προσφεύγουσα ισχυρίζεται, προς αντίκρουση των προβλεπομένων στο άρθρο 254 παρ. 3 του ν. 4412/2016 (βλ. και άρθρο 19 παρ. 2 του ν. 4412/2016), ότι η πλήρωση του κρίσιμου κριτηρίου οικονομικής επάρκειας από ένα μόνο μέλος της ένωσης γενικά και όχι ανά κατηγορία μελέτης, δεν αρκεί, καθόσον τούτο θα οδηγούσε σε αδυναμία ενεργοποίησης της ασφαλιστικής κάλυψης σε περίπτωση που το ασφαλιζόμενο μέλος της ένωσης δεν συμμετείχε στην εκπόνηση της επιμέρους μελέτης στο πλαίσιο της οποίας επήλθε ο ασφαλιζόμενος κίνδυνος.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η υπό κρίση προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν, το δε αχρεωστήτως καταβληθέν παράβολο πρέπει να επιστραφεί στην προσφεύγουσα.Αποφαίνεται ότι δεν πρέπει να ανακληθεί η 294/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/2494/2020
ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ε/151/2018
Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης έργου.(χρηματοοικονομική επάρκεια.) «Εργασίες Αποκατάστασης Δημοτικού και Αγροτικού Δικτύου Δήμου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα ως προς τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας: Με τους διαλαμβανόμενους στο άρθρο 22 Γ περ, γ΄, δ΄ και ε΄ όρους της επίμαχης διακήρυξης τίθενται ελάχιστες απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά από τους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν ελάχιστη πιστοληπτική ικανότητα σε ποσοστό 50% επί του προϋπολογισμού του έργου καθώς και ελάχιστο γενικό και ειδικό ετήσιο κύκλο εργασιών για κάθε ένα από τα τελευταία τρία έτη ύψους 2.400.000 και 1.000.000 ευρώ αντιστοίχως. Οι όροι αυτοί τίθενται πέραν εκείνων που προβλέπονται στο άρθρο 22 Γ α΄ και αντιστοιχούν στις γενικές απαιτήσεις χρηματοοικονομικής επάρκειας που πρέπει να πληρούν, κατ’ άρθρο 100 παρ. 5 β’ του Κ.Δ.Ε., οι καλούμενες επιχειρήσεις 2ης τάξης του Μ.Ε.Ε.Π. Οι επίμαχοι όροι θέτουν ιδιαιτέρως αυστηρές και σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις ελάχιστης χρηματοοικονομικής επάρκειας σε σύνηθες έργο οδοποιίας, που παρίστανται δυσανάλογες σε σχέση με το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης και παρακωλύουν υπέρμετρα την πρόσβαση των ενδιαφερομένων στον διαγωνισμό, και δη των επιχειρήσεων 2ης τάξης, οι οποίες τύποις κλήθηκαν να συμμετάσχουν (αυτοτελώς) σε αυτόν..Για τον λόγο αυτό καθίσταται μη σύννομη η ελεγχόμενη διαδικασία στο σύνολό της και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης..). Η απαίτηση δε της διακήρυξης να πληρούνται σωρευτικά στο συγκεκριμένο ύψος όλες οι προβλεπόμενες απαιτήσεις οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας (πιστοληπτική ικανότητα, γενικός και ειδικός κύκλος εργασιών) είναι εκείνη που καθιστά τελικώς δυσανάλογους τους επίμαχους όρους στον επίμαχο διαγωνισμό.
Ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/846/2018
ΕΣ/ΤΜ.6/824/2019
ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ..ζητείται η ανάκληση της 166/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η εταιρεία «...» (μέλος της παρεμβαίνουσας ένωσης) όφειλε να καταθέσει τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, παρά το γεγονός ότι η σχετική πρόβλεψη στη διακήρυξη, περί αναπλήρωσης του πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε. με ένορκη βεβαίωση, δεν είχε τεθεί μετά την πρόβλεψη της απαίτησης να προσκομισθεί αυτό, αλλά στο προηγούμενο εδάφιο του σχετικού όρου της διακήρυξης. Και τούτο διότι η υποχρέωση αυτή προκύπτει ευθέως από τις διατάξεις των άρθρων 73 και 80 του ν. 4412/2016, η δε συνδρομή του σχετικού λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά από την αναθέτουσα αρχή. Το δε αιτούν όφειλε, εν προκειμένω, να διαπιστώσει την αναφερθείσα ως άνω έλλειψη στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της ως άνω εταιρείας και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης να την καλέσει να τα συμπληρώσει. Τέλος, επισημαίνεται ότι το αιτούν θα μπορούσε οίκοθεν να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω (υπό σκέψη IV B), αν δεν συνέτρεχε ο έτερος (υπό σκέψη VIIΙ A) λόγος, που κωλύει την υπογραφή της σύμβασης.Κατά τούτο, αλυσιτελώς, πέραν του ότι και αβασίμως, υποστηρίζεται από το αιτούν ότι πρέπει να εφαρμοσθεί στην υπό κρίση υπόθεση αφενός η παρ. 7α του άρθρου 43 του ν. 4605/2019, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 80 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και πλέον δεν προβλέπεται αντικατάσταση/αναπλήρωση του ως άνω πιστοποιητικού από ένορκη βεβαίωση, και αφετέρου η παρ. 46 του ίδιου ως άνω άρθρου 43, που προβλέπει ότι, μέχρι να καταστεί εφικτή η έκδοση του ως άνω πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε., αυτό αντικαθίσταται από υπεύθυνη δήλωση του οικονομικού φορέα και ότι η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες, για τις οποίες κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου αυτού (1.4.2019) δεν έχει εκδοθεί πράξη κατακύρωσης. Τούτο διότι η πράξη κατακύρωσης στην ανάδοχο ένωση εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου (30.1.2019), και δεν μπορεί αυτός, όπως αβασίμως υποστηρίζεται, επιλεκτικώς να εφαρμοσθεί, καθώς μία τέτοια ερμηνεία θα αντέβαινε προδήλως στην αρχή της ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαγωνισμό για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 166/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020
Ενεργειακή αναβάθμιση οδοφωτισμού Δήμου..ζητείται η ανάκληση της 372/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Επιπλέον, ο έλεγχος αυτός, για τη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας της εν λόγω σύμβασης, εκτείνεται, όπως ορθά έπραξε το Κλιμάκιο, στο σύνολο της διαδικασίας σύναψής της, ανεξαρτήτως της 593/2019 απόφασης της ΑΕΠΠ, η οποία εκδόθηκε στο πλαίσιο της ασκηθείσας από την ένωση εταιρειών ... προδικαστικής προσφυγής και των προβαλλόμενων σε αυτή ισχυρισμών περί μη νόμιμου αποκλεισμού της ιδίας (βλ. Ε.Σ. Τμ. VI 1254/2019). Τα δε προβαλλόμενα από τις αιτούσες εταιρείες ότι η προσφορά της «...» είναι απορριπτέα για σειρά λόγων που αναφέρονται στο υπό κρίση δικόγραφό τους, πρέπει να απορριφθούν, δεδομένου ότι με αυτά δεν προσβάλλεται, για πλάνη περί τα πράγματα ή το νόμο, συγκεκριμένη κρίση του Κλιμακίου (βλ. άρθρο 36 παρ. 5 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.). Εξάλλου, ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, προβάλλοντας ότι η τυχόν επαναφορά του διαγωνισμού θα επιφέρει μεγάλη οικονομική ζημία στο Δήμο τόσο για την εκ νέου διενέργειά του, όσο και εξαιτίας της καθυστέρησης εκτέλεσης του αντικειμένου του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 763/2019, VI Τμ. 1605, 2227/2016, 668/2017, 482/2018, 824, 979, 1254/2019). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου, τα οποία έδρασαν, κατά τα υποστηριζόμενα, συμμορφούμενα με την απόφαση της ΑΕΠΠ, όπως είχαν υποχρέωση (άρθρο 367 παρ. 3 ν. 4412/2016), κατά το μέρος που προβάλλεται από τις αιτούσες εταιρείες είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθόσον σε επίκληση της συγγνωστής πλάνης νομιμοποιείται μόνο η αναθέτουσα αρχή (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1334/2018, 1254/2019), ενώ κατά το μέρος που προβάλλεται από τον αιτούντα Δήμο είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι η απόφαση της ΑΕΠΠ είναι μεν δεσμευτική για την αναθέτουσα αρχή, ωστόσο η σύναψη της σύμβασης τελεί υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης επιτυχώς του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί του συνόλου της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας, ο οποίος ασκείται, κατά τα ανωτέρω, ως συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητα, από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. άρθρο 105 παρ. 3 β΄ του ν. 4412/2016). Ομοίως ο ισχυρισμός του Δήμου περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, τα οποία, στο στάδιο της εξέτασης των προσφορών, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, είχαν την πεποίθηση, όπως υποστηρίζεται, ότι εφαρμόζουν ορθά τους όρους της διακήρυξης περί προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας του εφαρμοστέου εν προκειμένω νομοθετικού πλαισίου, καθώς και της πάγιας νομολογίας του Δικαστηρίου επί των τεθέντων ζητημάτων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επταμ. Συνθ. 1354/2018, 1264/2019, VI Τμ. 824/2019 κ.α.).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Μετά δε την απόρριψη της αίτησης της ένωσης εταιρειών με την επωνυμία «...» και των εταιρειών από τις οποίες η ένωση αυτή αποτελείται α) «....» και β) «...», πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ.).να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη 372/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1210/2020
ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/2494/2020
ΜΕΛΕΤΕΣ:Ζητείται η αναθεώρηση της 1979/2020 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την προσβαλλόμενη απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε η από 5.8.2020 προσφυγή της προσφεύγουσας Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης Δήμου … (εφεξής …) για ανάκληση της 294/2020 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την τελευταία αυτή πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ της … και της ένωσης εταιρειών «… ΑΕ – …ΑΕ – …», για την «Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων ΕΕΛ & έργων υποδομών αποχέτευσης στο Νησί της …» προεκτιμώμενης αξίας 1.300.000,00 (χωρίς ΦΠΑ).(....)Περαιτέρω, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι σκοπός της κανονιστικώς δρώσας Διοίκησης κατά τη θέσπιση του επίμαχου όρου ήταν η πλήρης ασφαλιστική κάλυψη της υπό ανάθεση μελέτης με όριο αποζημίωσης ανά απαίτηση μεγαλύτερο από 1.000.000,00 ευρώ, το δε εν λόγω όριο έχει διαμορφωθεί σε εύλογο ύψος, δεδομένου ότι είναι ανάλογο με τη συνολική προεκτιμώμενη αξία της σύνθετης μελέτης, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη. Ο θεμιτός όμως ως άνω σκοπός θα ματαιωνόταν αν ο συμμετέχων στην ένωση μελετητής ήταν ασφαλισμένος για μικρότερο ποσό, αφού η ασφαλιστική εταιρεία θα αποζημίωνε τους δικαιούχους μόνο κατά το μικρότερο αυτό ποσό, παρά το ότι οι ζημίες που θα μπορούσαν δυνητικά να επέλθουν από την πλημμελή εκπόνηση οποιασδήποτε από τις επιμέρους μελέτες είναι πολύ μεγαλύτερες της επιμέρους προεκτιμώμενης αμοιβής τους, εν όψει της αλληλεπίδρασης των συμπερασμάτων τους κατά τα ανωτέρω. Εξ άλλου, η καταβολή ασφαλίστρου ύψους 2.000,00 έως 2.750,00 ευρώ ανά κατηγορία μελέτης, όπως προκύπτει από την υποβληθείσα από την προσφεύγουσα ενδεικτική προσφορά ασφαλιστικής εταιρείας, κρίνεται ως μία εύλογη επιβάρυνση για τους συμμετέχοντες στη διαδικασία μελετητές, εν όψει αφενός της προεκτιμώμενης αμοιβής των υπό ανάθεση μελετών, η οποία είναι πολλαπλάσια του εν λόγω ασφαλίστρου, και αφετέρου της σημασίας των εν λόγω μελετών για την προστασία του οικιστικού και φυσικού περιβάλλοντος, η οποία επιτρέπει την θέσπιση αυστηρότερων όρων για τη διάγνωση της αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων. Αναθεωρεί τη 1979/2020 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Ανακαλεί τη 294/2020 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου συμφωνίας - πλαίσιο μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης – Αποχέτευσης Δήμου … και της ένωσης εταιρειών«… ΑΕ – …ΑΕ – …» με αντικείμενο την «Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων ΕΕΛ & έργων υποδομών αποχέτευσης στο Νησί της …»
ΕΣ/ΤΜ.6/733/2019
Διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών...ζητείται η ανάκληση της 118/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η παράλειψη της διακήρυξης να προσδιορίσει τον ελάχιστο αναγκαίο εξοπλισμό που πρέπει να διαθέτουν οι διαγωνιζόμενοι για να αποδείξουν την τεχνική καταλληλότητά τους, δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της σχετικής διαδικασίας. Και τούτο διότι η θέσπιση ή μη ειδικών όρων τεχνικής ικανότητας των υποψηφίων εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, ελεγχόμενη μόνο για υπέρβαση των άκρων ορίων αυτής, χωρίς εν προκειμένω δυνατότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου να ελέγξει τους τεχνικούς λόγους για τους οποίους κρίθηκε μη αναγκαία η θέσπιση τέτοιων κριτηρίων. Επιπλέον, η παράλειψη θέσπισης ειδικών όρων τεχνικής ικανότητας καθιστά δυνατή τη συμμετοχή κάθε ενδιαφερόμενου, επομένως, δεν είναι πρόσφορη να εμποδίσει την ανάπτυξη ανταγωνισμού. Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει ζητήματα μόνο στην περίπτωση που μετείχαν στο διαγωνισμό περισσότεροι υποψήφιοι και αντιμετωπίζονταν διαφορετικά από την αναθέτουσα αρχή, αναλόγως του εξοπλισμού που δήλωναν ότι κατέχουν, κατά τούτο δε, στην ελεγχόμενη υπόθεση καθίσταται αλυσιτελής ο έλεγχος αυτός, δεδομένου ότι υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά. Τέλος, ενόψει των ανωτέρω, ο έλεγχος από την αναθέτουσα αρχή, με τα δικαιολογητικά κατακύρωσης, της πραγματικής κατοχής από τη διαγωνιζόμενη ένωση εταιρειών του εξοπλισμού που επικαλέστηκε, καθίσταται αλυσιτελής, απορριπτομένης και κατά το μέρος αυτό της πλημμέλειας που εντοπίστηκε από το Κλιμάκιο, ως προς την έλλειψη των σχετικών με τον αναγκαίο εξοπλισμό δικαιολογητικών κατακύρωσης.Δεν ανακαλεί την 118/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.