ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Ζητείται η ακύρωση α) της …/9.7.2015 απόφασης ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, β) της …/7.5.2015 απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ» του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού και γ) κάθε άλλης συναφούς πράξης ή παράλειψης.(....)επιβλήθηκε σε βάρος του εκκαλούντος Δήμου (κατ’ αποκοπή) δημοσιονομική διόρθωση ποσού 65.660,87 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 30% των αποδεκτών διαχείρισης δαπανών που κρίθηκαν οριστικά ως μη επιλέξιμες και προέρχεται από τη χρηματοδότηση της Πράξης «Παροχή ψηφιακού περιεχομένου και ηλεκτρονικών υπηρεσιών μέσω ασύρματων ευρυζωνικών δικτύων για τον πολίτη/επισκέπτη του Δήμου …»(....)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης.Διατάσσει τους διαδίκους όπως προσκομίσουν στη Γραμματεία του Τμήματος, εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας, τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό ελλείποντα ουσιώδη έγγραφα και στοιχεία.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ (...)Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι η δαπάνη κατασκευής των εξωτερικών διακλαδώσεων ακαθάρτων υδάτων, που κατασκευάζονται εξωτερικά των ακινήτων από τη ρυμοτομική γραμμή μέχρι την θέση του αγωγού αποχέτευσης ακαθάρτων, για τη σύνδεση του εσωτερικού δικτύου του ακινήτου με τον αντίστοιχο αγωγό αποχέτευσης, και περιλαμβάνουν, κατά την τεχνική έννοια του όρου, τον αγωγό ακαθάρτων υδάτων κατά πλάτος της οδού, από το ακίνητο προς τον κεντρικό αγωγό, το φρεάτιο προσαρμογής του εσωτερικού δικτύου ακαθάρτων υδάτων με τον προαναφερθέντα αγωγό, και τη σύνδεση του προαναφερθέντος αγωγού με τον αγωγό ακαθάρτων υδάτων, βαρύνει τους ιδιοκτήτες των ωφελούμενων ακινήτων. Επομένως, η δαπάνη κατασκευής των διακλαδώσεων αυτών, έστω και αν καταβάλλεται αρχικώς από την αρμόδια επιχείρηση ύδρευσης και αποχέτευσης, βαρύνει τελικώς τρίτα πρόσωπα και είναι ανακτήσιμη, εκ του λόγου δε αυτού δεν περιλαμβάνεται στο επενδυτικό κόστος του ευρύτερου έργου της κατασκευής του αποχετευτικού συστήματος που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Συνοχής και η αντίστοιχη δαπάνη κατασκευής τους δεν αποτελεί επιλέξιμη προς χρηματοδότηση δαπάνη, σε περίπτωση δε καταβολής της αναζητείται ως αχρεωστήτως καταβληθείσα.(...)Το δικάσαν Τμήμα με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του απέρριψε, κατά το μέρος που αφορούσε στο επίδικο ποσό δημοσιονομικής διόρθωσης, ως αβάσιμο τον λόγο έφεσης περί παραβίασης της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, με την αιτιολογία ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι η διοίκηση προέβη σε ενέργειες, οι οποίες ήταν ικανές να δημιουργήσουν στην αναιρεσείουσα την πεποίθηση ότι η επίμαχη δαπάνη ήταν επιλέξιμη. Εν όψει δε αυτών, δοθέντος ότι από τις πραγματικές παραδοχές της αναιρεσιβαλλόμενης εξεταζόμενες υπό το πρίσμα των ισχυρισμών της αναιρεσείουσας δεν προκύπτει η απαιτούμενη προϋπόθεση περί της υπάρξεως συγκεκριμένων διαβεβαιώσεων για τη θεμελίωση παραβιάσεως της αρχής της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, το δικάσαν Τμήμα, αγόμενο στην παραδοχή ότι εν προκειμένω δεν παραβιάστηκε η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης της αναιρεσείουσας, δεν υπέπεσε στην αναιρετική πλημμέλεια της πλημμελούς εφαρμογής του νόμου και ο σχετικός λόγος αναίρεσης κρίνεται απορριπτέος ως αβάσιμος.Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την αίτηση αναίρεσης της 411/2016 απόφασης του Ι Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Με την κρινόμενη έφεση ζητείται παραδεκτώς η ακύρωση της ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ 4461/13.12.2016 απόφασης ανάκτησης αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού (Δημοσιονομική Διόρθωση) του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (στο εξής: προσβαλλόμενη Πράξη), με την οποία επιβάλλεται στην εκκαλούσα ανώνυμη εταιρία (Α.Ε.) Ο.Τ.Α. δημοσιονομική διόρθωση με ανάκτηση για ποσό 16.348,44 ευρώ (πλέον τόκων 106,57 ευρώ). Το ποσό αυτό, αφορά σε δαπάνες του έργου με τίτλο «Ανάπτυξη ενός Γεω-Περιβαλλοντικού Πληροφοριακού Συστήματος για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας» (σύντ. τίτλου: GENCENG) που κρίθηκαν οριστικά ως μη επιλέξιμες για χρηματοδότηση, στο πλαίσιο της Πράξης «Συνεργασία 2011 – Συμπράξεις παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε εστιασμένους ερευνητικούς και τεχνολογικούς τομείς», που υλοποιήθηκε μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (Π.Ε.Π.) «Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας - Ηπείρου», του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (Ε.Σ.Π.Α.) 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.) και εθνικούς πόρους.(....)Τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη στοιχεία και διευκρινήσεις, πρέπει να προσκομισθούν στο Δικαστήριο, από τους ως άνω υπόχρεους, εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την κοινοποίηση σ’ αυτούς της παρούσας απόφασης. Ακολούθως, μετά τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου, πρέπει, με επιμέλεια της Γραμματέως του Τμήματος τούτου, να ορισθεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της κρινόμενης έφεσης και να κλητευθούν νομίμως για να παραστούν σ’ αυτήν οι διάδικοι. Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης.

Δημοσιονομική διόρθωση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, νόμιμα επιβλήθηκε δημοσιονομική διόρθωση σε βάρος του εκκαλούντος, καθόσον κατά τη συγχρηματοδότηση της ελεγχόμενης Πράξης προέκυψαν τόκοι από τη χορηγηθείσα στον ανάδοχο του έργου προκαταβολή, τα οποία συνιστούν έσοδα της Πράξης, κατά την έννοια του Κανόνα αριθ. 2 του παραρτήματος του Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 1685/2000 και του Κανόνα αριθ. 2 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 448/2004, που μειώνουν το ποσό της προβλεπόμενης συγχρηματοδότησης, και δεδομένου ότι αυτή είχε ήδη καταβληθεί, όπως βεβαιώνεται με την έκθεση ελέγχου, νομίμως αναζητούνται με την επιβολή δημοσιονομικής διόρθωσης σε βάρος του εκκαλούντος. Με τον μοναδικό λόγο έφεσης, όπως συμπληρώνεται με το κατατεθέν υπόμνημα, το εκκαλούν προβάλλει ότι το επίμαχο ποσό έχει ήδη αφαιρεθεί από τις επιλέξιμες δαπάνες του έργου με την 7403/Φ.303.6/Α19/26.11.2007 πράξη της Ε.Υ.Δ. του Ε.Π. «Υγεία – Πρόνοια», με αποτέλεσμα με την προσβαλλόμενη απόφαση να επιδιώκεται η επιστροφή του για δεύτερη φορά. Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος και πρέπει να απορριφθεί, καθόσον με την ανωτέρω πράξη μειώθηκε ισόποσα ο προϋπολογισμός επιλέξιμων δαπανών της Πράξης, ενώ με την προσβαλλόμενη απόφαση αναζητείται η επιστροφή του αντίστοιχου ποσού, το οποίο καταβλήθηκε αχρεωστήτως, δεδομένου ότι το ποσό αυτό έπρεπε να έχει αφαιρεθεί από την χορηγηθείσα χρηματοδότηση. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το εκκαλούν έχει ήδη επιστρέψει το ποσό αυτό. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και μη προβαλλόμενου άλλου λόγου, η κρινόμενη έφεση πρέπει να απορριφθεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ:Ζητείται η ακύρωση α) της 1061/28.5.2010 απόφασης της Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία επιβλήθηκε στην εκκαλούσα δημοσιονομική διόρθωση ποσού 232.500 ευρώ(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η επιβολή της επίμαχης δημοσιονομικής διόρθωσης παρίσταται νόμιμη. Πράγματι, η αν μη τι άλλο ανακρίβεια - ως προς την ταυτότητα και την έδρα της φερόμενης ως πωλήτριας εταιρείας - κατ’ αρχάς του τιμολογίου που υποβλήθηκε από τον τελικό αποδέκτη της ενίσχυσης, προς απόδειξη της αγοράς του μηχανολογικού εξοπλισμού και, περαιτέρω, του ωσαύτως ελαττωματικού αποδεικτικού μεταφοράς των μηχανημάτων από την Μεγάλη Βρετανία στην Ελλάδα μέσω Ιταλίας, καθιστά μη επιλέξιμες τις δαπάνες όχι μόνο για την αγορά αυτή, αλλά, ενόψει του μεγέθους της (68,56% του προϋπολογισμού για την υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου) και του ουσιώδους της απόκλισης που συνεπάγεται, για το σύνολο του επενδυτικού σχεδίου, αφού, χωρίς την αγορά του μηχανολογικού εξοπλισμού, ούτε η εγκατάσταση μίας πλήρους, λειτουργικής, βιώσιμης και παραγωγικής βιοτεχνικής μονάδας, όπως το φυσικό αντικείμενο της είχε εγκριθεί προς χρηματοδότηση, ούτε η παρεπόμενου χαρακτήρα πιστοποίηση της μονάδας αυτής με ISO, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ολοκληρωμένες. Δοθέντος δε ότι υπεύθυνη, κατά το νόμο, για τον έλεγχο της ακρίβειας των δικαιολογητικών του τελικού αποδέκτη και την τήρηση εν γένει των όρων επιλεξιμότητας των δαπανών της επένδυσης ήταν, ως τελικός δικαιούχος, η εκκαλούσα, νομίμως η αχρεωστήτως καταβληθείσα χρηματοδότηση αναζητείται από αυτήν. Και ναι μεν η εκκαλούσα υποστηρίζει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει ως ανεπαρκώς αιτιολογημένη, τούτο, ωστόσο, δεν αληθεύει, εφόσον, όπως προκύπτει από την επισκόπηση της απόφασης αυτής, στο σώμα της μνημονεύονται, μεταξύ άλλων, η 518/350/12.2.2003 κοινή υπουργική απόφαση και η 430/18.2.2003 υπουργική απόφαση, σε παραβίαση των διατάξεων των οποίων υπέπεσε η εκκαλούσα, καθώς και η από 20.10.2009 έκθεση αρχικού ελέγχου και το από 10.3.2010 πόρισμα συμπληρωματικού ελέγχου, με συνέπεια πλήρως να εξειδικεύεται η νομική και ιστορική αιτία της ανάκτησης. Όσον αφορά δε τους συναφείς λόγους έφεσης αφενός ότι η αιτιολογία της προσβαλλομένης απόφασης ελέγχεται ως αντιφατική, στο μέτρο που στην έκθεση και στο πόρισμα άλλοτε το ελαττωματικό τιμολόγιο χαρακτηρίζεται μη νόμιμο και άλλοτε εικονικό ή μη πραγματικό, ενώ σε άλλα σημεία αμφισβητείται απλώς η έδρα της πωλήτριας εταιρείας στη Μεγάλη Βρετανία και σε άλλα ακόμη και η ίδια η ύπαρξή της, αφετέρου ότι αναιτιολόγητα απορρίφθηκαν οι υποβληθείσες, κατά την προδικασία, αντιρρήσεις της εκκαλούσας, αμφότεροι αποβαίνουν απορριπτέοι, ο πρώτος διότι και μόνη η διαπίστωση της ανακρίβειας του τιμολογίου αρκεί εν προκειμένω για την κατάφαση του μη επιλέξιμου των δαπανών του επενδυτικού σχεδίου, χωρίς να ασκεί επιρροή ο καθορισμός - και δη από άποψη φορολογικού δικαίου - του ειδικότερου ελαττώματος είτε του τιμολογίου καθεαυτού, είτε της συναλλαγής που αφορούσε, και ο δεύτερος ως αορίστως προβαλλόμενος, καθόσον καμία συγκεκριμένη αιτίαση, με την ένδικη έφεση, δεν προσάπτεται στα συμπεράσματα του συμπληρωματικού ελέγχου που διενεργήθηκε ακριβώς για τη διεξοδική διερεύνηση της βασιμότητας των αντιρρήσεων της εκκαλούσας.Απορρίπτει την έφεση. 

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ Με την υπό κρίση έφεση ζητείται η ακύρωση της 8485/ΕΦΑ/2125/18.5.2007 καταλογιστικής πράξης του Γενικού Γραμματέα `Ερευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης, με την οποία καταλογίστηκε σε βάρος της εκκαλούσας το ποσό των 1.409.326,05 ευρώ, το οποίο προέρχεται από τη χρηματοδότηση του υποέργου: «ανάπτυξη και λειτουργία θερμοκοιτίδας από την εταιρία ……..», που έχει ενταχθεί στο έργο: «Υποστήριξη επιστημονικών και τεχνολογικών πάρκων και θερμοκοιτίδων επιχειρήσεων – ΕΛΕΥΘΩ », που εντάσσεται στον άξονα προτεραιότητας 4 του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα «τεχνολογική καινοτομία και έρευνα» στο μέτρο 4.2.1. και χρηματοδοτείται κατά 70% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.), και κατά 30% από εθνικούς πόρους.(.....)Εξάλλου, το γεγονός ότι το Ελληνικό Δημόσιο επέλεξε την εκκαλούσα ως φορέα εκμετάλλευσης και της ανέθεσε την επιλογή των επιχειρηματιών, στους οποίους αυτή θα παρείχε υπηρεσίες υποστήριξης για την ανάπτυξη τεχνολογικών καινοτομιών, δεν συνεπάγεται, όπως αβασίμως υπολαμβάνει η εκκαλούσα, ότι το Ελληνικό Δημόσιο απεκδύθηκε της αρμοδιότητας να ελέγχει αν η επιλογή αυτή έγινε σύμφωνα με τους οικείους κανόνες. Ούτε το γεγονός ότι στην αίτηση της …….., προκειμένου να ενταχθεί στο πρόγραμμα ΕΛΕΥΘΩ,  γίνεται μνεία των νομικών προσώπων, που έχουν εκδηλώσει πρόθεση για εγκατάσταση έχει ως συνέπεια να καθίστανται οι δαπάνες που αφορούν τα νομικά αυτά πρόσωπα επιλέξιμες, όπως εσφαλμένα υποστηρίζει η εκκαλούσα. Τέλος, ο ισχυρισμός της εκκαλούσας ότι η Διοίκηση με την επιβολή ενός εξαιρετικά επαχθούς μέτρου σε βάρος της (του επίδικου καταλογισμού), παραβίασε τις αρχές της αναλογικότητας και της χρηστής διοίκησης παρίσταται απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον, αφενός μεν ο επίδικος καταλογισμός δεν συναρτάται με αιφνίδια μεταβολή μιας μακροχρόνιας πρακτικής της Διοίκησης ή εν γένει με τη συμπεριφορά της Διοίκησης, αλλά έχει ως  νόμιμη αιτία την παραβίαση εκ μέρους της ίδιας της εκκαλούσας δικών της νόμιμων υποχρεώσεων, αφετέρου δε το καταλογίσαν αρμόδιο όργανο, αφού διαπίστωσε ότι κατά την εκτέλεση του έργου σημειώθηκαν υπερβάσεις αλλά και ενέργειες που συστηματικά ήταν ασύμβατες με το σκοπό της δράσης ΕΛΕΥΘΩ, ανακάλεσε την πιο πάνω απόφαση χρηματοδότησης και στη συνέχεια καταλόγισε εις βάρος της τα ποσά που εισέπραξε αχρεωστήτως. Απορρίπτει την έφεση.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:4. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα:4.1. Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών, που αναφέρονται ως υποέργα 1 και 2 της ως άνω πράξης, και της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθεί και ποιόν από τους συμβαλλομένους θα βαρύνει η δαπάνη για τις ως άνω προμήθειες, κατά το μέρους αυτών που τυχόν δεν κριθούν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα, καθώς και η δαπάνη σύνταξης και προετοιμασίας φακέλου υποβολής αίτησης χρηματοδότησης για το πέραν των 5.000,00 ευρώ ποσό, δοθέντος ότι σύμφωνα με την AT01 πρόσκληση της ΕΥΔΕ ΥΠΕΣ (αρ. πρωτ. 14574/24.7.2020), η εν λόγω δαπάνη είναι επιλέξιμη για χρηματοδότηση μέχρι του ποσού των 5.000,00 ευρώ.4.2. Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια η χρονική διάρκεια της προγραμματικής σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, ενώ στο σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης δεν περιλαμβάνεται χρονοδιάγραμμα, με αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010.4.3 Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).4.4. Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης .. και του Δήμου .. για την υλοποίηση της πράξης «Ενεργειακή αναβάθμιση υποδομών ύδρευσης και παρεμβάσεις αξιοποίησης .....»

Προγραμματικής σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους υποέργων της Πράξης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθούν και ποιον από τους συμβαλλομένους θα βαρύνουν οι δαπάνες της Πράξης που δεν κρίθηκαν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα και, συγκεκριμένα, το ποσό του αναλογούντος ΦΠΑ (873.960,00 ευρώ), καθώς και το μέρος της δαπάνης του «υποέργου 1» που υπερβαίνει την επιλέξιμη δαπάνη των 3.400.000,00 ευρώ (βλ. σκέψη 7).β) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, ο απώτατος χρονικός ορίζοντας τυχόν παράτασης της σύμβασης, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 (βλ. ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021).γ) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελασσόνας και της Δημοτικής Επιχείρησης ……, 

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ-ΑΧΡΕΩΣΤΗΤΩΣ ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΑ:ζητείται η ακύρωση της ... απόφασης του Υπουργού Εξωτερικών, με την οποία επιβλήθηκε σε βάρος της εκκαλούσας μη κυβερνητικής οργάνωσης ανάκτηση ποσού 366.849,69 ευρώ, το οποίο κατά το ποσό των 170.000 ευρώ φέρεται ότι της καταβλήθηκε αχρεωστήτως ως α΄ δόση χρηματοδότησής της από πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού του Υπουργείου Εξωτερικών για την εκτέλεση του προγράμματος «Δημιουργία Αφγανο-Ελληνικού Κέντρου Σπουδών και Παροχών Υγείας στην Καμπούλ»(...) Με δεδομένα τα εκτιθέμενα ανωτέρω ..., το Δικαστήριο κρίνει ότι από το σύνολο των στοιχείων που παρατίθενται στην προσβαλλόμενη απόφαση, όπως νομίμως συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου στα οποία ρητώς παραπέμπει, προκύπτει με σαφήνεια τόσο η νομική όσο και η ιστορική αιτία στην οποία θεμελιώνεται. Ειδικότερα, η εκκαλούσα κατά παράβαση των υποχρεώσεών της όπως προκύπτουν από την ισχύουσα νομοθεσία και εξειδικεύονται στην από 29.11.2004 σύμβασή της, όπως τροποποιήθηκε με την από 17.1.2005 πράξη, δεν υπέβαλε ενδιάμεση έκθεση προόδου (άρθρο 6.1 της σύμβασης) και τελική απολογιστική έκθεση του προγράμματός της (άρθρο 7.1 της σύμβασης), ούτε δικαιολογητικά και παραστατικά δαπανών του προγράμματος που εκτέλεσε, τα οποία έπρεπε να συνυποβάλλονται με τις εκθέσεις αυτές, ενώ από τα αιτήματά της για την εκ νέου τροποποίηση της σύμβασης συνάχθηκε ότι η εκκαλούσα δεν υλοποίησε το φυσικό αντικείμενο που πρότεινε και εγκρίθηκε. Όπως σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ρητώς ορίστηκε στο συμβατικό κείμενο, αυτές οι ουσιώδεις παραβάσεις της σύμβασης ιδρύουν νόμιμο λόγο καταγγελίας της από την ΥΔΑΣ (άρθρο 9 της σύμβασης), και έχουν νόμιμο επακόλουθο την υποχρέωση της εκκαλούσας να επιστρέψει εντόκως το σύνολο της χρηματοδότησης που έλαβε (άρθρο 11 της σύμβασης). Για το σύνολο των προαναφερόμενων, η χρηματοδότηση που χορηγήθηκε στην εκκαλούσα απώλεσε τη νόμιμη αιτία της και η α΄ δόση αυτής έπρεπε να αναζητηθεί, και μάλιστα εντόκως, ως αχρεωστήτως καταβληθείσα, σύμφωνα με το ισχύον ειδικό κανονιστικό πλαίσιο(...)Με το δεύτερο λόγο έφεσης η εκκαλούσα προβάλλει ότι παρεμποδίστηκε στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της από λόγους ανωτέρας βίας, περίπτωση για την οποία προνοεί το άρθρο 17.1 της σύμβασης. Ειδικότερα, επικαλείται φυσική καταστροφή από σεισμό ... καθώς και τις εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες, λόγω εμπόλεμης κατάστασης, που επικρατούσαν στο Αφγανιστάν, όπου έπρεπε να εκτελέσει το κρίσιμο έργο της, από το Μάρτιο 2005 μέχρι τα μέσα του έτους 2006. Οι περιστάσεις αυτές καθυστέρησαν την υλοποίηση του προγράμματος της εκκαλούσας, ωστόσο, η ίδια στις 8.2.2006 κατέστησε σαφή την πρόθεσή της να το ολοκληρώσει, υποβάλλοντας στην ΥΔΑΣ πρόταση επιτόπιας επίσκεψης και τροποποίησης του έργου, αίτημα το οποίο επανυπέβαλε στις 20.3.2006, ζητώντας εκ νέου παράταση και διεύρυνση του αντικειμένου του έργου. Επί των ανωτέρω, όμως, η ΥΔΑΣ ενεργώντας αντισυμβατικά ουδέποτε απάντησε και στο μεταξύ υλοποιήθηκε ένα τμήμα του επίδικου προγράμματος, συγκεκριμένα, η λειτουργία εξοπλισμένου ασθενοφόρου και η μελέτη και σύναψη συμφωνίας ολοκλήρωσης των κτιριακών υποδομών του Κέντρου Σπουδών Υγείας. Ο λόγος έφεσης είναι απορριπτέος στο σύνολό του. Τούτο διότι, οι φυσικές καταστροφές που επικαλείται η εκκαλούσα λήφθηκαν υπόψη από την ΥΔΑΣ και αποτέλεσαν τη δικαιολογητική βάση για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με μετάθεση του χρόνου έναρξης υλοποίησης του προγράμματος, με την από 17.1.2005 πράξη.(...) Εξάλλου, προφανώς στερείται οποιασδήποτε νόμιμης βάσης ο ισχυρισμός της εκκαλούσας ότι η ΥΔΑΣ είχε υποχρέωση να την καλέσει να εκτελέσει το συμβατικό αντικείμενο, για το οποίο με την υπογραφή της σύμβασης η ίδια η εκκαλούσα δεσμεύτηκε.(...)Απορρίπτει την έφεση.