ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/895/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Δημιουργία γωνιών ανακύκλωσης ..ζητείται η ανάκληση της 128/2024 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Περαιτέρω, όμως, το Δικαστήριο συνεκτιμά ότι α) Kατά της νομιμότητας του ελεγχόμενου διαγωνισμού, και δη κατά του επίμαχου όρου της διακήρυξης, δεν ασκήθηκε καμία προδικαστική προσφυγή, ούτε, άλλωστε, υποβλήθηκε στον εν λόγω διαγωνισμό κάποια προσφορά με επιφύλαξη ως προς τη νομιμότητα του ως άνω κριτηρίου κατ’ επίκληση παραδόσεων συναφών ειδών σε ιδιωτικούς φορείς. β) Μολονότι υφίσταται δυνατότητα προμήθειας των υπό ανάθεση εξειδικευμένων συστημάτων και από ιδιώτες, εντούτοις, είναι κοινώς γνωστό ότι, ενόψει της ιδιαίτερης φύσης και της αξίας τους, αυτά τα προμηθεύονται κατά κύριο λόγο δημόσιοι φορείς και δη Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, οι οποίοι είναι κατά νόμο επιφορτισμένοι με την αρμοδιότητα διαχείρισης των αστικών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, καθίσταται εν τοις πράγμασι περιορισμένη η δυνατότητα των προσφερόντων να προσκομίσουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι διαθέτουν εμπειρία σε συναφείς προμήθειες με αποδέκτες ιδιωτικούς φορείς. γ) Με δεδομένο δε ότι τα εξειδικευμένα αυτά συστήματα, ενόψει των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά κατά την παρούσα χρονική συγκυρία, απευθύνονται κυρίως σε δημόσιους φορείς, παρίσταται εύλογος ο σχηματισμός της πεποίθησης στα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής περί της νομιμότητας του επίμαχου όρου, υπό την έννοια ότι θεώρησαν ότι ήταν όχι μόνο πρόσφορος, αλλά και αναγκαίος για την ανάδειξη του πλέον κατάλληλου, από άποψη εμπειρίας στον οικείο τομέα, αναδόχου για την προσήκουσα εκτέλεση της συγκεκριμένης προμήθειας. Με βάση τα ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η ως άνω πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης και δεν δύναται να επιφέρει πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας (βλ. ΕλΣυν Ολ. 1406/2022, σκ. 23, 24, 2141/2020, σκ. 21, Έβδ. Τμ. 711/2022, σκ 28, 533/2023, σκ. 28). Συνεπώς, πρέπει να ανακληθεί η κρίση του Κλιμακίου περί μη νομιμότητας του ως άνω όρου της διακήρυξης. Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Ανακαλεί την 128/2024 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1406/2022
Προμήθεια και Εγκατάσταση Μηχανισμών Υπογειοποίησης Κάδων:ζητείται η αναθεώρηση της 1079/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή ανάκλησης του προσφεύγοντος Δήμου και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της προσφεύγουσας εταιρείας για ανάκληση της 127/2022 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Με βάση όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, αναφορικά με τον χαρακτήρα των πλημμελειών που μπορεί να στοιχειοθετήσουν διακωλυτικό λόγο υπογραφής σύμβασης, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, η θέσπιση του επίμαχου όρου της διακήρυξης δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, όπως εσφαλμένα κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση. Το Δικαστήριο, στο σημείο αυτό, παρατηρεί τα ακόλουθα: (i) Λόγω του εξειδικευμένου χαρακτήρα, αλλά και του υψηλού κόστους των συστημάτων υπογειοποίησης κάδων με συμπίεση απορριμμάτων, η υπό ανάθεση προμήθεια της δεύτερης Ομάδας απευθυνόταν σε περιορισμένο, ούτως ή άλλως, κύκλο ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων, οι οποίοι, λόγω της χρηματοοικονομικής, τεχνικής και επαγγελματικής τους επάρκειας, θα ήταν πράγματι σε θέση να ανταπεξέλθουν στις υψηλές απαιτήσεις της συγκεκριμένης σύμβασης. (ii) Οι έτεροι δύο, πλην αυτού που αναδείχθηκε ανάδοχος, οικονομικοί φορείς που υπέβαλαν προσφορά για τη δεύτερη Ομάδα, αποκλείσθηκαν όχι μόνο λόγω έλλειψης της απαιτούμενης εμπειρίας, αλλά και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν πληρούσαν ούτε το κριτήριο της χρηματοοικονομικής επάρκειας (βλ. σκ. 10). Επομένως, ανεξαρτήτως της ως άνω διαπιστωθείσας πλημμέλειας σε σχέση με τη θέσπιση του όρου του άρθρου 2.5.7 της διακήρυξης, οι ανωτέρω αποκλεισθέντες οικονομικοί φορείς δεν θα μπορούσαν, σε καμία περίπτωση, λόγω των πολλαπλών πλημμελειών των προσφορών τους, να γίνουν δεκτοί στον διαγωνισμό. (iii) Kατά της νομιμότητας της συγκεκριμένης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δη κατά του επίμαχου όρου της διακήρυξης, δεν ασκήθηκε καμία προδικαστική προσφυγή. Ούτε, άλλωστε, υποβλήθηκε κάποια προσφορά με επιφύλαξη ως προς τη νομιμότητα του επίμαχου κριτηρίου, κατ’ επίκληση παραδόσεων συναφών ειδών σε ιδιωτικούς φορείς. (iv) Μολονότι, όπως έγινε ήδη δεκτό (βλ. σκ. 20), υφίσταται δυνατότητα προμήθειας των επίμαχων ειδών και από ιδιώτες, εντούτοις, είναι κοινώς γνωστό ότι, ενόψει της ιδιαίτερης φύσης και της σημαντικής οικονομικής αξίας αυτών, τα εν λόγω εξειδικευμένα συστήματα προμηθεύονται κατά κύριο λόγο δημόσιοι φορείς και δη Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, οι οποίοι και είναι κατά νόμο επιφορτισμένοι με την αρμοδιότητα διαχείρισης των αστικών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, καθίσταται εν τοις πράγμασι περιορισμένη η δυνατότητα των προσφερόντων να προσκομίσουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι διαθέτουν εμπειρία σε συναφείς προμήθειες με αποδέκτες ιδιωτικούς φορείς, δυνάμενα μάλιστα να συντελέσουν σε επαρκή βαθμό στην ικανοποίηση του σχετικού κριτηρίου, λαμβανομένης υπόψη της υποχρέωσης των υποψηφίων να καλύψουν, σύμφωνα με το άρθρο 2.5.7.της διακήρυξης, τουλάχιστον το 50% της εκτιμώμενης αξίας της υπό ανάθεση προμήθειας. (v) Συναφώς, και δεδομένου ότι τα εξελιγμένα αυτά συστήματα, ενόψει των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία, απευθύνονται κυρίως στους ως άνω δημόσιους φορείς, προορίζονται δε να τοποθετηθούν σε κοινόχρηστους χώρους των δημοτικών διαμερισμάτων του μεγαλύτερου δήμου της χώρας, το Δικαστήριο εκτιμά ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον προσφεύγοντα Δήμο, παρίσταται εύλογος ο σχηματισμός της πεποίθησης των αρμοδίων οργάνων αυτού περί της νομιμότητας του επίμαχου όρου, υπό την έννοια ότι ήταν όχι μόνο πρόσφορος, αλλά και αναγκαίος για την ανάδειξη του πλέον κατάλληλου, από άποψη εμπειρίας στον οικείο τομέα, αναδόχου για την προσήκουσα εκτέλεση της συγκεκριμένης προμήθειας και την ικανοποίηση, συνακόλουθα, με τον αποτελεσματικότερο τρόπο των συνδεόμενων με τη δημόσια υγεία και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των δημοτών και χρηστών του εν λόγω Δήμου ειδικών αναγκών της.Αναθεωρεί τη 1079/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την παρέμβαση και ανακαλεί την 127/2022 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΑΔΗΣΥ/1437/2022
Επειδή, τέλος, ως προς το λόγο της προσφυγής περί μη τήρησης του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης λεκτέον ότι αφενός μεν ερείδεται επί εσφαλμένης προυπόθεσης διότι η αναθέτουσα αρχή δεν διέθετε διακριτική ευχέρεια ως προς την απόρριψη της προσφοράς του προσφεύγοντος αλλά όφειλε κατά δεσμία αρμοδιότητα να μην την αποδεχτεί διότι οι λόγοι αποκλεισμού του όρου 2.2.3.4- οι οποίοι ως έχει ήδη εκτεθεί συντρέχουν στο πρόσωπο του προσφεύγοντος- με τη συμπερίληψή τους στη διακήρυξη κατέστησαν υποχρεωτικοί και όχι δυνητικοί, σε κάθε δε περίπτωση τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος και αλυσιτελής διότι εκ του οικείου κανονιστικού πλαισίου ουδόλως προβλέπεται η παροχή ακρόασης από την αναθέτουσα αρχή, ο δε προσφεύγων δύναται νομίμως δια της άσκησης προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. να προβάλλει το σύνολο των ισχυρισμών του περί της μη νομιμότητας της προσβαλλόμενης, όπερ και έπραξε. Επομένως, η υπό κρίση προσφυγή τυγχάνει εν συνόλω απορριπτέα.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1400/2022
Παροχή υπηρεσιών διοικητικής υποστήριξης (...)Σε κάθε περίπτωση, η κατά την κρίση του Κλιμακίου ασάφεια των σχετικών όρων δεν παρίσταται ουσιώδης, καθόσον δεν είχε ως αποτέλεσμα την υποβολή απαράδεκτων προσφορών (πρβ. ΕλΣυν Τμήμα VI 1068/2018 σκ. IV) και δεν επηρέασε την αντικειμενική ακεραιότητα του διαγωνισμού. Τέλος, εσφαλμένα κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι δεν καθορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις ως προς τα προσόντα των μελών της ομάδας εργασίας, καθόσον στη διακήρυξη ρητώς ορίζεται ότι για τους τρεις συντονιστές πανεπιστημιακής εκπαίδευσης απαιτείται για τους μεν δύο πτυχίο οικονομικών με την επιπρόσθετη πρόβλεψη ότι εξ αυτών τουλάχιστον ο ένας θα πρέπει να έχει σχετική εμπειρία σε έργα συμβουλευτικά σε ΝΠΙΔ ή ΝΠΔΔ άνω της πενταετίας και ο άλλος να είναι πιστοποιημένος ως Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων με σχετική εμπειρία σε τουλάχιστον 5 έργα, για τον δε τρίτο πτυχίο νομικής, ενώ για τον τέταρτο συντονιστή απόφοιτο τεχνολογικής εκπαίδευσης απαιτείται πτυχίο τεχνολογίας τροφίμων. Σε κάθε δε περίπτωση, η μη περαιτέρω εξειδίκευση των απαιτούμενων προσόντων των μελών της ομάδας εργασίας, ως όρου τεχνικής καταλληλότητας των διαγωνιζομένων, καθιστά δυνατή τη συμμετοχή περισσότερων ενδιαφερομένων και επομένως δεν είναι ικανή και πρόσφορη να παρεμποδίσει την ανάπτυξη του ανταγωνισμού (πρβ. ΕλΣυν Τμήμα VI 524/2020 σκ. 7).. Κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 382/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, δεδομένου ότι με την ανακαλούμενη Πράξη δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος, διακωλυτικός της υπογραφής της, λόγος, να υπογραφεί το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης
ΑΕΠΠ/198/2020
Προμήθεια συσσωρευτών...Επειδή, επομένως, από τη γραμματική ερμηνεία του οικείου όρου που αναφέρει «Οι τιμές θα πρέπει να δίδονται σε ΕΥΡΩ και για παράδοση του εμπορεύματος ελεύθερου μέχρι και εντός των αποθηκών που αναφέρονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’, θα αναγράφονται δε ολογράφως και αριθμητικώς», προκύπτει ότι ο όρος περί αναγραφής και ολογράφως της προσφερόμενης τιμής δεν είναι ουσιώδης, καθώς η φράση «θα πρέπει» αφορά την απόδοση του ποσού σε ΕΥΡΩ, η παράβαση της εν λόγω πρόβλεψης, άλλωστε, κατά ρητή πρόβλεψη του αυτού άρθρου καθιστά την προσφορά απαράδεκτη και απορριπτέα. Άλλως, και όλως επικουρικώς, δεν προκύπτει κατά τα ανωτέρω προβαλλόμενα, με σαφήνεια η υποχρεωτικότητα του οικείου όρου. Επομένως, ο δεύτερος λόγος της προσφυγής απορρίπτεται ως αβάσιμος.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/154/2021
Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών...Με δεδομένα αυτά και την εκδοθείσα πριν από τις 30.11.2020 (αρχική ημερομηνία υποβολής του φακέλου της ελεγχόμενης προμήθειας στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο) βεβαίωση του Δημάρχου .... ότι δεν έχουν ασκηθεί και δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές και ένδικα βοηθήματα κατά των πράξεων της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: Μη νομίμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, ορίστηκε στην ανωτέρω διακήρυξη του διαγωνισμού ανάθεσης της ελεγχόμενης προμήθειας ως κριτήριο ποιοτικής επιλογής ως προς την τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων ειδικώς για τις Ομάδες 1, 2 και 3, που αφορούν στην προμήθεια πετρελαίου κίνησης, αμόλυβδης βενζίνης και πετρελαίου θέρμανσης, αντίστοιχα, η εκτέλεση τουλάχιστον τριών (3) συμβάσεων προμήθειας των αντίστοιχων καυσίμων αποκλειστικώς σε φορείς του δημοσίου κατά τη διάρκεια της τελευταίας τριετίας (βλ. σκέψη 8), χωρίς να γίνεται επίκληση οποιουδήποτε λόγου δημοσίου συμφέροντος που να επιβάλει την απόκτηση της ανωτέρω εμπειρίας μόνο στο πλαίσιο σχετικών συμβάσεων με φορείς του δημοσίου και όχι και στο πλαίσιο σχετικών συμβάσεων με φορείς του ιδιωτικού τομέα, σε δυσαναλογία με τον επιδιωκόμενο σκοπό της εκτέλεσης των σχετικών συμβάσεων από τεχνικά και επαγγελματικά έμπειρους αναδόχους, δεδομένου ότι κάλλιστα αυτοί θα μπορούσαν να έχουν αποκτήσει τη σχετική εμπειρία συμβαλλόμενοι με φορείς του ιδιωτικού τομέα, κατά υπέρμετρο περιορισμό του ελεύθερου ανταγωνισμού και σε αντίθεση προς τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας του Δικαίου της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις. Και τούτο παρότι, αντιθέτως, ως κριτήριο ποιοτικής επιλογής των διαγωνιζόμενων οικονομικών φορέων για την Ομάδα 4, που αφορά στην προμήθεια λιπαντικών και αντιψυκτικών, τέθηκε η προμήθεια λιπαντικών σε οποιουσδήποτε παραλήπτες είτε του δημόσιου είτε του ιδιωτικού τομέα κατά την τελευταία διετία, αποδεικνυόμενη με την υποβολή ως δικαιολογητικών κατακύρωσης από τον ανάδοχο της Ομάδας 4 καταλόγου με τις κυριότερες παραδόσεις (πωλήσεις) λιπαντικών από αυτόν κατά την τελευταία διετία και με τους αντίστοιχους παραλήπτες (άρθρο 15.2 περ. 9 του Παραρτήματος Α΄ της διακήρυξης και περ. 1 και 4 των 15168/19.5.2020 διευκρινίσεων επί όρων της διακήρυξης, που δόθηκαν από την Προϊσταμένη του Τμήματος Προμηθειών και Διαχείρισης Υλικού του ως άνω Δήμου, σε απάντηση σχετικών ερωτημάτων της ...., και αναρτήθηκαν στον ελεύθερα προσβάσιμο χώρο της διαδικτυακής πύλης του ΕΣΗΔΗΣ για τον ως άνω διαγωνισμό, που ειδικά για την Ομάδα 4 έχει συστημικό αριθμό 90758).
ΕΑΑΔΗΣΥ/1397/2022
Επειδή, εν συνεχεία, κατά το στάδιο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ο προσφεύγων προσκόμισε, μεταξύ άλλων, αντίγραφο της από 13.12.2021 σύμβασης με το Δήμο …, από την οποία όμως δεν προκύπτει με σαφήνεια αν πληροί το κριτήριο του όρου 2.2.6 της διακήρυξης διότι δεν αναφέρονται οι παραδόσεις στις οποίες προέβη μέχρι το τέλος του έτους 2021. Ως εκ τούτου, νομίμως κλήθηκε την 1.06.2022 από την αναθέτουσα αρχή σε παροχή διευκρινίσεων ως προς τις ποσότητες που έχει παραδώσει μέχρι και 31.12.2021 αναφορικά με τη συγκεκριμένη σύμβαση. Ο δε προσφεύγων την 11.06.2022 προσκόμισε κατάλογο παραδόσεων στον οποίο δήλωσε ότι δυνάμει της από 13.12.2021 σύμβασης με το Δήμο … εκτέλεσε παραδόσεις ύψους 4.135,90€ και άρα προδήλως δεν πληροί το κριτήριο του όρου 2.2.6 της διακήρυξης και επιπροσθέτως κατέθεσε πέντε νέες συμβάσεις, έτερες από τις ήδη δηλωθείσες στο ΕΕΕΣ. Ωστόσο, οι εν λόγω συμβάσεις δεν μπορούν νομίμως να ληφθούν υπόψιν, ως βασίμως αναφέρει η αναθέτουσα αρχή, διότι δεν έχουν δηλωθεί στο ΕΕΕΣ του προσφεύγοντος, ο οποίος προέβη δια των πρόσθετων δικαιολογητικών κατακύρωσης που προσκόμισε στις 11.06.2022 σε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων τροποποίηση της προσφοράς του. Δοθέντος δε ότι, ως έχει ήδη εκτεθεί υπό σκέψη 35, η προσφορά του προσφεύγοντος δεν παρουσιάζε ασάφεια ούτε η αναθέτουσα αρχή όφειλε να τον καλέσει σε παροχή διευκρινίσεων, αβασίμως ο προσφεύγων προβάλλει ότι η αναθέτουσα αρχή δια της εσφαλμένης εφαρμογής του νόμου λόγω μη κλήσης του σε διευκρινίσεις κατά το στάδιο της προαπόδειξης οδηγήθηκε έπειτα σε απόρριψη της προσφοράς του και κατάπτωση της εγγυητικής του επιστολής συμμετοχής. Επομένως, η αναθέτουσα αρχή ορθώς και κατα δεσμία αρμοδιότητα με την προσβαλλόμενη απόφαση απέρριψε την προσφορά του προσφεύγοντος και αποφάσισε την κατάπτωση της εγγυητικής του επιστολής συμμετχοής διότι δεν πληροί το κριτήριο τεχνικής ικανότητας ως τούτο αποδείχτηκε εκ των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης τα οποία δύναται, κατά τα προεκτεθέντα, να ληφθούν νομίμως υπόψιν, και οι σχετικοί λόγοι της προσφυγής θα πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.
ΕΣ/ΤΜ.6/455/2018
ΕΡΓΑ-όροι χρηματοοικονομικής επάρκειας.(..) ζητείται η ανάκληση της 527/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης του έργου «Συντήρηση- Οδική Ασφάλεια Επαρχιακού Οδικού Δικτύου Ν. ...(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, με την αιτιολογία ότι ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, κατ΄ απόκλιση του ισχύοντος κατά το χρόνο δημοσίευσης αυτής προτύπου τεύχους διακηρύξεων, για την προαπόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων απαιτείται σχετική δήλωση στο Ε.Ε.Ε.Σ. περί του κύκλου εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος, ύψους τουλάχιστον 1.135.000 ευρώ, είναι μη νόμιμος, καθόσον τέθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, η δε μη νομιμότητα του ανωτέρω όρου της διακήρυξης, επειδή πλήττει την ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού, ιδίως σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή σε αυτόν των μικρότερων σε οικονομική δύναμη εργοληπτικών επιχειρήσεων, είναι ουσιώδης και καθιστά μη νόμιμη την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.(..)V. Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχ. ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 22 της οικείας διακήρυξης ότι «Οι … προσφέροντες πρέπει να ικανοποιούν όλα τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. … 22.Γ. Οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια: (α) Οι οικονομικοί φορείς (ημεδαποί και αλλοδαποί) πρέπει να έχουν Κύκλο Εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος μεγαλύτερο ή ίσο του 50% του προϋπολογισμού του δημοπρατούμενου έργου, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. …» αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Γ του πρότυπου τεύχους διακήρυξης, που ίσχυε εν προκειμένω (βλ. Παράρτημα Β της 182/2016 Απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ΦΕΚ Β΄ 4269/30.12.2016 και όμοιας διατύπωσης άρθρο 22.Γ Παραρτήματος Α΄ της ιδίας ως άνω απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., που επιλέχθηκε εκ παραδρομής ως πρότυπο τεύχος), και είναι σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 3 του ν. 4412/2016....Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση του στοιχείου 22.Γ στην οικεία διακήρυξη είναι νόμιμη, χωρίς να απαιτείται προς τούτο απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου, αφού δεν πρόκειται για προσθήκη επιπλέον όρου....Κατά συνέπεια, νομίμως, όπως βάσιμα ισχυρίζονται οι αιτούσες, διαμορφώθηκαν οι ως άνω όροι της διακήρυξης του ελεγχόμενου έργου....Ανακαλεί την 527/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/200/2017
Παροχή υπηρεσιών σίτισης (αποδοχή τεχνικής προσφοράς κατά παράβαση όρου διακήρυξης).(..) Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, προκύπτει ότι, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, κατά παράβαση του, ρητώς προβλεπόμενου στο άρθρο 2.11 της παρ. 2 του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ 2 και κατά τα λοιπά σαφώς συναγόμενου από τις λοιπές προαναφερθείσες διατάξεις της επίμαχης διακήρυξης, όρου περί προετοιμασίας και παρασκευής των φαγητών καθώς και παροχής των υπηρεσιών σίτισης στους χώρους του Φοιτητικού Εστιατορίου, έγινε δεκτή στο διαγωνισμό η τεχνική προσφορά του «...», καθόσον αυτή αφορά σε προετοιμασία και παρασκευή των γευμάτων σε χώρο ευρισκόμενο στη Μεγάλη Χώρα του (πρώην) Δήμου ...και ακολούθως μεταφορά αυτών και παροχή των υπηρεσιών σίτισης σε έτερο χώρο, προοριζόμενο να λειτουργήσει ως φοιτητικό εστιατόριο, ευρισκόμενο στο κέντρο του ... (..), αντί της απαιτούμενης από τη διακήρυξη τόσο παρασκευής των γευμάτων όσο και παροχής των υπηρεσιών σίτισης στους χώρους του Φοιτητικού Εστιατορίου. ...Κατόπιν αυτών το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/529/2017
Ελεγχος Νομιμότητας σχεδίου σύμβασης του έργου «Συντήρηση - οδική ασφάλεια επαρχιακού οδικού δικτύου (..)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο, κατ΄ απόκλιση του ισχύοντος κατά τον χρόνο δημοσίευσης αυτής προτύπου τεύχους διακηρύξεων, για την προαπόδειξη της χρηματοοικονομικής επάρκειας των διαγωνιζομένων απαιτείται σχετική δήλωση στο ΕΕΕΣ περί του κύκλου εργασιών τελευταίας τριετίας ανά έτος, ύψους τουλάχιστον 1.200.000,00 ευρώ, είναι μη νόμιμος, καθόσον τέθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Η δε μη νομιμότητα του ανωτέρω όρου της διακήρυξης, επειδή πλήττει την ανάπτυξη του ελεύθερου ανταγωνισμού, ιδίως σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή σε αυτόν των μικρότερων σε οικονομική δύναμη εργοληπτικών επιχειρήσεων, είναι ουσιώδης και καθιστά μη νόμιμη την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
Ανακλητέα με την ΕλΣυν.Τμ.6/457/2018
ΕλΣυνΤμ.6/850/2018
Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης έργου.:ζητείται η ανάκληση της 166/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου..Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχ. ΙΙ), η πρόβλεψη στο άρθρο 21 της οικείας διακήρυξης ότι «οι κατά τα άνω επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν σχετική με το δημοπρατούμενο αντικείμενο εμπειρία και δη να έχουν εντός της τελευταίας τριετίας πριν από την ημερομηνία δημοσίευσης του διαγωνισμού, εκτελέσει εντός περιόδου οκτώ συνεχόμενων μηνών εργασίες εκσκαφής πυθμένα ποσότητας τουλάχιστον 450.000 κ.μ. …» αποτελεί συμπλήρωση από την αναθέτουσα αρχή του κενού στοιχείου 22.Δ του περιλαμβανομένου στο Παράρτημα Β΄ της 29/ΕΣ/2017 απόφασης της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. πρότυπου τεύχους διακήρυξης (βλ. ΦΕΚ Β΄ 3074/2017), σύμφωνη προς τα οριζόμενα στο άρθρο 75 παρ. 1 και 4 του ν. 4412/2016, ενώ δεν αποτελεί, όπως λανθασμένα υπολαμβάνεται με την προσβαλλόμενη Πράξη, προσθήκη πρόσθετου όρου στη διακήρυξη, πέραν της αντλούμενης από την εγγραφή στο ΜΕΕΠ αντίστοιχης τεχνικής ικανότητας των διαγωνιζόμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Ειδικότερα, η ως άνω απαίτηση τεχνικής επάρκειας που τίθεται στο άρθρο 21 της συγκεκριμένης διακήρυξης, η οποία ουδόλως αμφισβητήθηκε από τους διαγωνιζομένους, κείται εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής να διαμορφώνει τους όρους της διακήρυξης κατά την κρίση της και να καθορίζει τα κριτήρια καταλληλότητας των οικονομικών φορέων, βάσει των οποίων πιστοποιείται η τεχνική και επαγγελματική ικανότητά τους χωρίς δέσμευση από την εγγραφή και κατάταξή τους στις τάξεις του ΜΕΕΠ, εφόσον όμως σε κάθε περίπτωση, οι συμμετέχοντες οικονομικοί φορείς αποδεικνύουν ότι διαθέτουν την αναγκαία τεχνική και επαγγελματική ικανότητα για την εκτέλεση της σύμβασης, σε κατάλληλο επίπεδο ποιότητας, ανάλογα πάντοτε με το αντικείμενο της υπό κρίση σύμβασης. Επομένως, η κατά τα ανωτέρω συμπλήρωση όρου που αφορά στο ελάχιστο επίπεδο τεχνικής ικανότητας στην οικεία διακήρυξη είναι νόμιμη και δεν απαιτείτο προς τούτο απόφαση του ήδη Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κατά το άρθρο 53 παρ. 7 β΄ του ίδιου νόμου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η αίτηση ανάκλησης να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 166/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου..