Δημιουργία συστήματος επιτήρησης συνόρων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω προβλεφθέν στο ΣΤ΄ Παράρτημα της διακήρυξης δικαίωμα της Αναθέτουσας Αρχής να συνάψει - αφού το ενεργοποιήσει με πρωτοβουλία της - με την ανάδοχο, μετά το πέρας της τριετούς περιόδου χρόνου εγγύησης καλής λειτουργίας-δωρεάν συντήρησης του συστήματος, νέα σύμβαση (πρόσθετη πράξη), με την οποία να παρατείνεται, κατ΄ έτος και μέχρι 7 έτη, η πλήρης συντήρηση (προληπτική και αποκατάσταση βλαβών) του συστήματος, δεν αποτέλεσε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (σκέψη ΙΙ), νομίμως αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης και δη υπό την μορφή νομίμου δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο, διότι η αξία της εν λόγω δυνητικώς συναφθησομένης σύμβασης- η οποία το πρώτον αναφέρεται ως δικαίωμα προαίρεσης με το άρθρο 18 του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, δεν προϋπολογίσθηκε από την Αναθέτουσα Αρχή. Επίσης, αυτή δεν περιβλήθηκε των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν συμπεριελήφθη στο αντικείμενο και στη συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της προμήθειας, όπως τα στοιχεία αυτά η τελευταία καθορίστηκαν στη διακήρυξη που εστάλη για δημοσίευση στον ελληνικό τύπο, στο Φ.Ε.Κ., αλλά και στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο τμήμα ΙΙ.2.11. του οποίου "Πληροφορίες σχετικά με δικαιώματα προαίρεσης" σημειώθηκε "όχι". (..)Κατ’ ακολουθίαν αυτών και δεδομένου ότι οι νομικές πλημμέλειες που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη καθιστούν μη νόμιμη την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1040/2019 

Λειτουργία κινητής μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Α) Το κριτήριο της στελέχωσης της ομάδας έργου (άρθρο 2.2.6. περ.γ) μη νομίμως ορίστηκε, κατά σύγχυση, και ως κριτήριο ανάθεσης, κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν. 4412/2016. Τούτο δε διότι δεν αιτιολογείται, ειδικώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίδραση που θα επιφέρει στο επίπεδο εκτέλεσης της σύμβασης η διάθεση, εκ μέρους της διαγωνιζόμενης εταιρείας, ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα. Όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 3), η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί ως κριτήριο ανάθεσης την οργάνωση, τα προσόντα και την πείρα του προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η υπηρεσία, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της εκτέλεσης της σύμβασης και, κατ’ επέκταση, την οικονομική αξία της προσφοράς, πλην όμως τούτο επιτρέπεται στις περιπτώσεις όπου η επαγγελματική πείρα και η κατάρτιση των προσώπων που έχουν αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης συνδέεται ουσιωδώς με το αποτέλεσμα, όπως για παράδειγμα στις συμβάσεις για υπηρεσίες διανοητικής φύσεως (βλ. και 94η αιτιολογική σκέψη οδηγίας 2014/24/ΕΕ) και για τον λόγο αυτό επηρεάζει και την οικονομική προσφορά των διαγωνιζόμενων. Στην προκειμένη δε περίπτωση, ενώ τίθεται ως προαπαιτούμενο της τεχνικής και επαγγελματικής καταλληλότητας η στελέχωση ομάδας έργου με συγκεκριμένα προσόντα (άρθρο 2.2.6 περ.γ) και αναφέρεται ότι το εν λόγω οργανόγραμμα με την στελέχωση της ομάδας πρέπει να περιλαμβάνεται στην τεχνική προσφορά επί ποινή αποκλεισμού (άρθρο 2.4.3.2.), εντούτοις προβλέπεται αυτή (η στελέχωση) και ως κριτήριο ανάθεσης με συντελεστή βαρύτητας 15%, χωρίς τούτο να αιτιολογείται ειδικώς από τη διακήρυξη και χωρίς να συνδέεται με την φύση των ανατεθεισών υπηρεσιών. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι πρόκειται για την λειτουργία μιας υφιστάμενης μονάδας μηχανικής ανακύκλωσης και κομποστοποίησης, η οποία λειτουργεί ήδη, τουλάχιστον από το 2016 (βλ. σχετ. την από Δ/552/28.6.2016 όμοια κατά περιεχόμενο σύμβαση με την ελεγχόμενη, καθώς και τις διαδοχικώς συναφθείσες κατόπιν αυτής) και όχι σύμβαση σχετική με την αναβάθμιση, βελτίωση ή επέκταση της εν λόγω μονάδας που ενδεχομένως να δικαιολογούσε την πρόβλεψη του εν λόγω κριτηρίου, σχετικά με την επαγγελματική αξία των προσώπων που αναλαμβάνουν την εκτέλεση αυτής, και ως κριτήριο ανάθεσης.Β) Το κριτήριο ανάθεσης «πληρότητα και αρτιότητα τεχνικού φακέλου προσφοράς» (άρθρο 2.3.1) είναι γενικό και αόριστο, διότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν προσδιορίζεται σαφώς ούτε συνάγεται εμμέσως σε τι αφορά το εν λόγω κριτήριο. Ακόμα δε και αν ήθελε υποτεθεί πως με αυτό σκοπείται η βαθμολόγηση του περιεχομένου της τεχνικής προσφοράς και όχι η πληρότητα και αρτιότητα των προσκομισθέντων δικαιολογητικών αυτής, τα οποία εξάλλου τίθενται επί ποινή αποκλεισμού κατά την εξέταση της συμβατότητας της τεχνικής προσφοράς με τις τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται στη διακήρυξη, εντούτοις είναι άδηλο τι ακριβώς θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την  βαθμολόγηση. Εξάλλου, στην διακήρυξη δεν γίνεται καμία αναφορά ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των κριτηρίων ανάθεσης ούτε προφανώς και του εν λόγω κριτηρίου, αρκείται δε αυτή στην απλή παράθεση του γράμματος της νομοθετικής διάταξης που ορίζει ότι η βαθμολογία κυμαίνεται από 100 βαθμούς στην περίπτωση που ικανοποιούνται ακριβώς όλοι οι όροι των τεχνικών προδιαγραφών, αυξάνεται δε μέχρι τους 120 βαθμούς όταν υπερκαλύπτονται οι απαιτήσεις του εν λόγω κριτηρίου. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να καταλείπεται υπέρμετρη ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή ως προς την βαθμολόγηση των κριτηρίων, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και την εντεύθεν απορρέουσα υποχρέωση διαφάνειας, σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται όπως όλα τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψη η αναθέτουσα αρχή για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και ο τρόπος βαθμολόγησης αυτών καθίστανται γνωστά στους εν δυνάμει προσφέροντες, κατά τον χρόνο προετοιμασίας των προσφορών τους. Στην προκειμένη περίπτωση, τούτο καθίσταται επιτακτικότερο και για τον πρόσθετο λόγο ότι το σύνολο των λοιπών κριτηρίων προς βαθμολόγηση, ήτοι το «Σχέδιο επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής», το «Οργανόγραμμα και στελέχωση της Ομάδας έργου», η «Πληρότητα σχεδίου περιβαλλοντικής παρακολούθησης» και το «Πρόγραμμα διάθεσης CLO» εμπεριέχονται ήδη, ως επιμέρους αξιολογούμενα στοιχεία, στο ως άνω κριτήριο, ήτοι αποτελούν αντικείμενο και περιεχόμενο του τεχνικού φακέλου προσφοράς (βλ. σχετ. άρθρο 2.4.3.2. διακήρυξης). Τα ίδια δε κριτήρια, το  περιεχόμενο των οποίων προσδιορίζεται ειδικώς στην διακήρυξη, αξιολογούνται και αυτοτελώς, με αποτέλεσμα να τίθεται ζήτημα ανεπίτρεπτης διπλής βαθμολόγησής τους. Γ) Τέλος, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω (σκ. 4), κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν ορίζεται στην διακήρυξη ο τρόπος βαθμολόγησης των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής που έχει θέσει η αναθέτουσα αρχή, προκειμένου να αναδειχθεί ο ανάδοχος βάσει του επιλεγέντος από την διακήρυξη κριτηρίου της βέλτιστης σχέσης ποιότητας- τιμής. Ειδικότερα, δεν εξειδικεύεται επαρκώς τι θα λάβει υπόψιν της η αναθέτουσα αρχή κατά την βαθμολόγηση του εκάστοτε κριτηρίου, ώστε ο κάθε συμμετέχων στον διαγωνισμό να διαμορφώσει την προσφορά του, με γνωστά εκ των προτέρων κριτήρια, ώστε να λάβει τον μέγιστο δυνατό βαθμό. Εξάλλου, η εν λόγω παράλειψη, συνδυαζόμενη με την ασάφεια και τη γενικότητα των επίμαχων κριτηρίων, πέραν του ότι καταλείπει στις αναθέτουσες αρχές υπέρμετρη ευχέρεια ως προς τον τρόπο βαθμολόγησης των υποψηφίων, δεν επιτρέπει και τον εκ των υστέρων έλεγχο της νομιμότητας των επίμαχων αποφάσεων μέσω του ελέγχου της αιτιολογίας αυτών.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1359/2020

Δυνατότητα εκ νέου εξέτασης πληρότητας δικαιολογητικών και προσκόμισης Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Σύμβασης (ΕΕΕΣ) στο στάδιο της επικύρωσης των αποτελεσμάτων των σταδίων αξιολόγησης διεθνούς ανοικτού ηλεκτρονικού δημόσιου διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά αποκλειστικά βάσει της τιμής.(...)α) Στο στάδιο της επικύρωσης των αποτελεσμάτων των σταδίων αξιολόγησης διεθνούς ανοικτού ηλεκτρονικού δημόσιου διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά αποκλειστικά βάσει της τιμής, δεν είναι δυνατή, κατ’ άρθρο 100 (παρ. 4) του ν. 4412/2016, η εκ νέου εξέταση ζητημάτων που αφορούν στην πληρότητα των υποβληθέντων δικαιολογητικών (ομόφωνα). β) Στο ίδιο, ως άνω, στάδιο δεν είναι δυνατή η κλήση από την Αναθέτουσα Αρχή του μοναδικού υποψηφίου για τμήμα του διαγωνισμού, του οποίου η προσφορά απορρίφθηκε, προς παροχή διευκρινίσεων ή συμπλήρωσης, κατά το άρθρο 102 του ν. 4412/2016 και ειδικότερα για να προσκομίσει το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης (ΕΕΕΣ), που απαιτείται κατά τα άρθρα 78, 79 και 79Α του ίδιου ως άνω νόμου, να το υπογράψει ψηφιακά και να το υποβάλει ηλεκτρονικά (μέσω ΕΣΗΔΗΣ) στην Αναθέτουσα Αρχή, με την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος, που επιβάλλουν τη μη ματαίωση του διαγωνισμού (ομόφωνα).

Ανάθεση μελέτης - οριοθέτηση- διευθέτηση ρεμάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (β λ. σκέψη 35), το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι από τα αρχικός υποβληθέντα δικαιολογητικά κατακύρωσης προέκυπτε κατ’ αρχήν η συμμετοχή των μελών της παρεμβαίνουσας ένωσης εταιρειών σε συμπράξεις που αναδείχθηκαν ανάδοχοι σε συμβάσεις σχετικές με το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, κρίνει ότι η μη αναφορά στα εν λόγω δικαιολογητικά του ποσοστού συμμετοχής κάθε εταιρείας στις μελετητικές συμπράξεις, καθώς και της μελέτης που εκπονήθηκε από καθεμία δεν συνιστά μη θεραπεύσιμη ουσιώδη πλημμέλεια, αλλά μόνο ασάφεια των αρχικώς υποβληθέντων δικαιολογητικών δυνάμενη να συμπληρωθεί εκ των υστέρων με βάση το άρθρο 102 του ν. 4412/2016. Συνεπώς, η ως άνω πλημμέλεια έχει πλέον καλυφθεί μετά την υποβολή ενώπιον της αναθέτουσας αρχής των δικαιολογητικών κατακύρωσης εκ μέρους της αναδόχου, από τα οποία προκύπτουν όλα τα αναφερόμενα στις σχετικές διατάξεις του άρθρου 22.2.3 ii της διακήρυξης στοιχεία, και την ολοκλήρωση του ελέγχου των δικαιολογητικών αυτών από την αναθέτουσα αρχή, με το από 30.7.2020 Πρακτικό της Επιτροπής διαγωνισμού, το οποίο εγκρίθηκε με την .../2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος Δήμου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 260/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής προσβαλλόμενη Πράξη), με την οποία διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες κατά τη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση των υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης χώρων πρασίνου του Δήμου …-…, συνολικού προϋπολογισμού 1.850.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.) και κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ των προσφευγόντων.(....)Η κρίση του Κλιμακίου ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για τον λόγο ότι μη νομίμως προβλέφθηκε στον όρο 2.2.6 της διακήρυξης ως κριτήριο επιλογής η παρουσίαση «ολοκληρωμένης έκθεσης αντιμετώπισης του έργου, προδιαγραφές της προσφερόμενης υπηρεσίας, περιβαλλοντική διαχείριση, μεθοδολογία οργάνωσης, διοίκησης και υλοποίησης του έργου, σχεδιασμό, προγραμματισμό και παρακολούθηση-έλεγχος προόδου του έργου», ενώ, σύμφωνα με τον όρο 3.1.2 της διακήρυξης, συνιστά κριτήριο ανάθεσης (Κ1 και Κ2), δεν είναι ορθή. Και τούτο, διότι η απαίτηση αυτή, έστω και εάν μη νομίμως εμφιλοχώρησε στον όρο 2.2.6 της διακήρυξης, δεν επηρέασε την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ούτε δημιούργησε ασάφεια στους υποψήφιους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι, άλλωστε, δεν ζήτησαν σχετικώς διευκρινίσεις, δεδομένου ότι οι τελευταίοι όφειλαν, ούτως ή άλλως, να υποβάλουν την ως άνω έκθεση, προκειμένου να αξιολογηθεί και να βαθμολογηθεί η τεχνική τους προσφορά με βάση τα κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης, διαφορετικά θα έπρεπε να αποκλειστούν.(....)Ως προς την κρίση του Κλιμακίου ότι η εμπειρία του οικονομικού φορέα, που αποτελεί αποκλειστικά και μόνο κριτήριο επιλογής, μη νομίμως ετέθη και ως κριτήριο ανάθεσης, προβάλλεται ότι εν προκειμένω η προηγούμενη εμπειρία σε συναφή με το δημοπρατούμενο αντικείμενα εγγυάται την αποτελεσματικότερη, σε σχέση με κάποιον που έχει μικρότερη εμπειρία, εκτέλεση της σύμβασης, λόγω των ιδιαζουσών αναγκών της αναθέτουσας αρχής, η οποία έχει τον χαρακτήρα κηπούπολης, με μεγάλη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, και του ιδιαίτερου φυσικού αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο παρίσταται σύνθετο, εξειδικευμένο και εξαιρετικά διευρυμένο, ενόψει της έκτασης και της ποικιλίας των χώρων πρασίνου του Δήμου.Σε κάθε περίπτωση, συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι στην πολιτική προστασία, την αποφυγή πυρκαγιών, την προστασία του πρασίνου κατά τη διάρκεια του θέρους, τη διασφάλιση της φυσιογνωμίας της περιοχής ως κηπούπολης και την προστασία της δημοτικής περιουσίας, οι οποίοι επιβάλλουν την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης.(....)Ανακαλεί την 260/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών φύτευσης και συντήρησης χώρων πρασίνου του Δήμου …-….

Παροχή υπηρεσιών σίτισης....Μη νομίμως προβλέπεται στη διακήρυξη του  επίμαχου διαγωνισμού ως κριτήριο ανάθεσης η ιδιαίτερη ικανότητα, πείρα και ειδικότητα παροχής υπηρεσιών μαζικής εστίασης, καθώς και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, σε σχέση με το αντικείμενο της ζητούμενης παροχής (κριτήριο 2 της  Β' Ομάδας με συντελεστή 20%). Το συγκεκριμένο κριτήριο βαθμολογείται με βάση την προηγούμενη παροχή αντίστοιχων υπηρεσιών μαζικής εστίασης σε μεγάλο αριθμό ατόμων (1.250 άτομα) για χρονικό διάστημα τουλάχιστον εννέα (9) μηνών ετησίως, με τους συμμετέχοντες που έχουν παράσχει τουλάχιστον για ένα (1) έτος αντίστοιχες υπηρεσίες να λαμβάνουν βαθμό 100, ο οποίος προσαυξάνεται για κάθε επιπλέον έτος παροχής τέτοιας  υπηρεσίας κατά ένα βαθμό και  μέχρι 20 συνολικά. Από αυτά παρέπεται ότι βάση βαθμολόγησης του συγκεκριμένου κριτηρίου αποτελεί η κατοχή προηγούμενης εμπειρίας από τον ίδιο τον οικονομικό φορέα. Τούτο όμως αποτελεί κριτήριο αμιγώς τεχνικής καταλληλότητας, το οποίο  επεκτείνεται απλώς χρονικά σε βάθος ιδιαιτέρως μεγάλου διαστήματος (έως εικοσαετίας) για την διαμόρφωση της λαμβανόμενης βαθμολογίας, ανεξάρτητα  μάλιστα από την εμπειρία του διατιθέμενου για την εκτέλεση της  συγκεκριμένης σύμβασης προσωπικού, το οποίο πρέπει απλώς να πληροί την γενική απαίτηση καταλληλότητας περί κατοχής ετήσιας εμπειρία (βλ. σχετικώς και κριτήριο 2 της Ομάδας Α'  περί μελέτης λειτουργίας, ιδίως σε ότι αφορά το προσωπικό και λήψης μέτρων υγιεινής και ασφάλειας). Με τους επίμαχους όρους της διακήρυξης, η γενικώς κατεχόμενη από τον φορέα εμπειρία σε υπηρεσίες μαζικής σίτισης/ εστίασης ανάγεται αυθαιρέτως από την αναθέτουσα αρχή σε ποιοτικό στοιχείο διαμόρφωσης της  προσφοράς, κατά παράβαση των αναφερομένων ως άνω διατάξεων του ν. 4412/2016, χωρίς η πλημμέλεια αυτή να  αίρεται από το γεγονός ότι η διακήρυξη προβλέπει συγκεκριμένο τύπο βαθμολογικής αποτίμησης της εμπειρίας αυτής,  αφού, ενόψει των ανωτέρω, παρίσταται πλημμελής εξαρχής η πρόβλεψη του συγκεκριμένου κριτηρίου καταλληλότητας ως  κριτηρίου ανάθεσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι οι διαπιστούμενες ως άνω πλημμέλειες εντοπίζονται σε ουσιώδεις όρους της  διακήρυξης, συνδέονται με την εφαρμογή βασικών αρχών και κανόνων του δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων που συνάπτονται άμεσα με την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στον διαγωνισμό και την διαμόρφωση των υποβαλλομένων προσφορών και  δεδομένου  ότι, στην προκειμένη περίπτωση, επαρκής ανταγωνισμός δεν αναπτύχθηκε, αφού στη διαδικασία συμμετείχε τελικώς μία μόνο εταιρία (πρβλ Τμ. Μείζονος - Επταμελούς Σύνθεσης 1265/2019, VI Τμ. 1983/2020), το Κλιμάκιο κρίνει ότι  κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2649/2020

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 75/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ αυτών για την παροχή των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες ανάπτυξης και διαχείρισης προγράμματος ανακύκλωσης» με προϋπολογισμό δαπάνης ύψους 12.556.800 ευρώ πλέον Φ.Π.Α 24% για τρία έτη, με δικαίωμα προαίρεσης για ένα επιπλέον έτος, ποσού 4.185.600 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. 24%(....)το Δικαστήριο κρίνει ότι εφόσον στους επίμαχους όρους των άρθρων 2.2.6.1 και 2.2.9.2 περ. Β.4.α της διακήρυξης της ελεγχόμενης ανάθεσης δεν προβλέπεται ρητά, ούτε δύναται να συναχθεί με βεβαιότητα, ότι κατά τον χρόνο υποβολής της προσφοράς του ο συμμετέχων οικονομικός φορέας έπρεπε να έχει ήδη εκτελέσει ολόκληρη ή τμήμα σύμβασης παροχής υπηρεσιών αξίας τουλάχιστον 1.000.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. για λειτουργία και διαχείριση σταθερών και κινητών Πράσινων Σημείων, η αρχή της τυπικότητας σε συνδυασμό με τις λοιπές θεμελιώδεις αρχές του ενωσιακού και εθνικού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων επιβάλλουν να γίνει δεκτό ότι για την παραδεκτή υποβολή της προσφοράς, αρκεί ο οικονομικός φορέας να εκτελεί κατ΄αυτήν μία τέτοια σύμβαση προϋπολογισμού τουλάχιστον 1.000.000,00 πλέον Φ.Π.Α.. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων τροποποίηση τόσο των όρων της διακήρυξης όσο και των στοιχείων της υποβληθείσας προσφοράς.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη με αυτές 75/2021 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο αιτιολογικό της παρούσας.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Νομιμότητα της ηλεκτρονικής διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ασφαλείας αερομεταφορών(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Μη νομίμως τίθεται, από τη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, ως «κριτήριο ανάθεσης της σύμβασης», κατά την έννοια του άρθρου 86 του ν.4412/2016, το κριτήριο 5.3 των Τεχνικών Προδιαγραφών (Οικονομική ευρωστία), το οποίο αξιολογείται και βαθμολογείται, μεταξύ άλλων, με βάση το άθροισμα των καθαρών κερδών εκμετάλλευσης των υποψηφίων, όπως αυτό προκύπτει από τους προσκομιζόμενους δημοσιευμένους ισολογισμούς της τελευταίας τριετίας πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού, δεδομένου ότι το εν λόγω κριτήριο μπορεί να αποτελέσει μόνο «κριτήριο επιλογής», σύμφωνα με το άρθρο 75 (βλ. ιδίως παρ. 1 και 3 αυτού) του ίδιου ως άνω νόμου. Και τούτο, διότι αυτό δεν συνάπτεται με τον τρόπο εκτέλεσης της συγκεκριμένης προς ανάθεση υπηρεσίας, αλλά αποκλειστικά με την οικονομική και χρηματοοοικονομική επάρκεια των διαγωνιζομένων. Εξάλλου, η βαθμολόγηση, κατά το στάδιο ανάθεσης της σύμβασης, με βάση το άθροισμα των καθαρών κερδών εκμετάλλευσης, υποψηφίων, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις της διακήρυξης ως προς την οικονομική τους επάρκεια για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό, αντίκειται στην αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, ενώ, περαιτέρω, άγει σε στρέβλωση των όρων του ανταγωνισμού. Τούτο δε, διότι, με τον τρόπο αυτό, ευνοούνται, σε κάθε περίπτωση, οι έχοντες μεγαλύτερη οικονομική επιφάνεια υποψήφιοι σε βάρος των ασθενέστερων οικονομικά υποψηφίων, χωρίς να προκύπτει η ύπαρξη αποχρώντος λόγου δημοσίου συμφέροντος, που να δικαιολογεί την ως άνω διάκριση (Ε.Σ. VI Τμ. 1723-1725/2012).β) Περαιτέρω, με την ως άνω διακήρυξη τέθηκε, επί ποινή αποκλεισμού των διαγωνιζομένων, ως προϋπόθεση για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής τους επάρκειας, η προσκόμιση των δύο τελευταίων δημοσιευμένων ισολογισμών της τελευταίας τριετίας πριν την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, ήτοι των ισολογισμών που δημοσιεύτηκαν κατά τους τελευταίους τριάντα έξι (36) μήνες πριν την ημερομηνία αυτή (βλ. άρθρο 4.5 των Τεχνικών Προδιαγραφών). Εφόσον δε, ως ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού ορίστηκε η 11.7.2017, ισολογισμοί που δημοσιεύθηκαν στο Γ.Ε.ΜΗ., κατά το χρονικό διάστημα από 11.7.2014 έως 10.7.2017, θα έπρεπε να γίνονται δεκτοί. Ωστόσο, ο ως άνω όρος ερμηνεύτηκε από την αναθέτουσα αρχή, ως έχων την έννοια ότι γίνονται δεκτοί μόνον οι ισολογισμοί των τριών (3) τελευταίων διαχειριστικών χρήσεων (2014, 2015 και 2016) που δημοσιεύθηκαν στο Γ.Ε.ΜΗ. πριν την ημερομηνία λήξης υποβολής προσφορών και, για το λόγο αυτό, αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η εταιρεία «….», αφού δεν έγιναν δεκτοί α) ο ισολογισμός που αφορούσε τη χρήση 2013, αν και δημοσιεύθηκε στο Γ.Ε.ΜΗ. στις 11.8.2014, ήτοι σε χρόνο που ενέπιπτε στο διάστημα των τριάντα έξι (36) μηνών πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού, και β) ο ισολογισμός που αφορούσε τη χρήση 2015, ο οποίος δημοσιεύτηκε στο Γ.Ε.ΜΗ. μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών, αλλά πριν την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού (δημοσιεύθηκε στις 10.7.2017), χωρίς να υφίσταται αποχρών λόγος δημοσίου συμφέροντος που να δικαιολογεί επαρκώς τον αποκλεισμό αυτό. Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι η αναθέτουσα αρχή δεν έκανε δεκτά ούτε τα ισοζύγια που υπέβαλε η εν λόγω εταιρεία για το έτος 2016, με την αιτιολογία ότι αυτά δεν υπέχουν θέση ισολογισμού, αν και, κατά νόμο, υπήρχε προθεσμία για την έγκριση και δημοσίευση των οικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, για τη χρήση 2016, μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου του έτους 2017. Επομένως, ενόψει της, κατά τα ανωτέρω, μη νόμιμης ερμηνείας του προαναφερθέντος όρου της διακήρυξης, μη νομίμως αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η ως άνω συμμετέχουσα εταιρεία. Ανακλήθηκε με την ΕλΣυν.Τμ.Μειζ-Επταμ.Συνθ/866/2018

Εργασίες υποστήριξης λειοτεμαχισμού...Τα ανωτέρω, ισχύουν ανεξάρτητα από το γεγονός ότι, στην προκειμένη περίπτωση, η πρώτη προσφεύγουσα εταιρεία, στην οποία κατακυρώθηκε η ελεγχόμενη σύμβαση, προσκόμισε γενική μόνο βεβαίωση των κατασκευαστικών οίκων των μηχανημάτων ότι «διαθέτει κατάλληλο και έμπειρο προσωπικό για να εκτελέσει υπηρεσίες χειρισμού και λειτουργίας των μηχανημάτων» (βλ. την από 20.1.2020 βεβαίωση της ... και την από 20.1.2020 όμοια βεβαίωση της ...), χωρίς να αποδεικνύει ότι στο προσωπικό στο οποίο αναφέρεται η βεβαίωση περιλαμβάνεται και το προσωπικό που δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει για την εκτέλεση της σύμβασης (ήτοι ο χειριστής γερανογέφυρας - γερανών :  ... – και ο χειριστής σπαστήρων και συναφών εργασιών: ... του ..., για τα ειδικά επαγγελματικά προσόντα των οποίων δεν υπάρχει άλλη αναφορά βλ. σελ. 13 του Ε.Ε.Ε.Σ. που υπέβαλε η προσφεύγουσα στο διαγωνισμό).  Τέλος, ως προς τον ίδιο όρο της διακήρυξης, στο μέτρο που εισάγει όρο εκτέλεσης της σύμβασης, η απαίτηση της προσκόμισης πιστοποιητικού με το οποίο να επιβεβαιώνεται ότι η παρεχόμενη υπηρεσία θα παρέχεται από ειδικώς εκπαιδευμένο προσωπικό συνιστά «σήμα», κατά την έννοια του νόμου, το οποίο ωστόσο δεν πληροί τις προϋποθέσεις νομιμότητας του άρθρου 55 του ν. 4412/2016, αφού α) δεν γίνεται αναφορά στις συγκεκριμένες απαιτήσεις που πρέπει να πληροί η ζητούμενη υπηρεσία προκειμένου να λάβει τη σχετική πιστοποίηση, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να επαληθευτούν τα κριτήρια με αντικειμενικό τρόπο, β) τα ζητούμενα πιστοποιητικά δεν είναι προσιτά σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέλη, αφού το ένα εξ αυτών χορηγείται από οικονομικό φορέα που μετέχει στο διαγωνισμό (την πρώτη προσφεύγουσα), και ως εκ τούτου, εισάγονται διακρίσεις υπέρ του φορέα αυτού και γ) οι απαιτήσεις για την ζητούμενη πιστοποίηση (απαιτήσεις σήματος) καθορίζονται, τουλάχιστον ως προς τη βεβαίωση που οφείλει να εκδώσει ο ίδιος (ως επίσημος εισαγωγέας των μηχανημάτων του κατασκευαστή των λειοτεμαχιστών), από τον ίδιο τον διαγωνιζόμενο οικονομικό φορέα. 

10.  Τέλος, ως προς τους ειδικότερα προβαλλόμενους από τον .... λόγους ανάκλησης, το Τμήμα κρίνει ότι: (α) Ο ισχυρισμός ότι στη διακήρυξη περιγράφονται κατά τρόπο απολύτως σαφή και αναλυτικό οι τεχνικές απαιτήσεις των υπό ανάθεση υπηρεσιών υποστήριξης των λειοτεμαχιστών προβάλλεται αλυσιτελώς, πρωτίστως διότι η αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν αφορούσε στην αοριστία του τεχνικού αντικειμένου της σύμβασης, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνεται από τον προσφεύγοντα, αλλά στην αοριστία του όρου περί προσκόμισης βεβαιώσεων καταλληλότητας του προσωπικού από τους κατασκευαστές, εκλαμβανόμενου ως τεχνικής προδιαγραφής, δευτερευόντως δε, διότι η ανωτέρω αιτιολογία της προσβαλλόμενης Πράξης έχει ήδη μεταρρυθμιστεί με την παρούσα απόφαση. (β) Ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον, παρά το γεγονός ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατά τον έλεγχο παραπλήσιων όρων διακηρύξεων δεν ανέδειξε ανάλογους όρους ως πλημμελείς (βλ. τις επικαλούμενες Ε.Σ. Τμ. VI 300 και 1300/2019, οι οποίες ωστόσο εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις), σε κάθε περίπτωση, η κρινόμενη πλημμέλεια αναδεικνύεται ως ιδιαιτέρως σοβαρή. (γ) Τέλος, ο ισχυρισμός με τον οποίο ζητείται η ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης για λόγους δημοσίου συμφέροντος πρέπει να απορριφθεί, δοθέντος ότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. – Επταμ. Συνθ. 1264, 763/2019, VI Τμ. 1076, 637/2020, 1254, 979, 824/2019).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες προσφυγές πρέπει να απορριφθούν, να κριθεί ότι η προσβαλλόμενη Πράξη είναι νόμιμη, με τροποποίηση της αιτιολογίας της κατά τα ανωτέρω, και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου.Δεν ανακαλεί την 253/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜ/2117/2020.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΑΙΤΗΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ:Με την αίτηση αυτή η αιτούσα εταιρεία επιδιώκει να ακυρωθεί και να ανασταλεί η εκτέλεση: 1. της υπ’ αριθμ. 1431/2021 (1ο Κλιμάκιο) απόφασης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών και 2. της υπ’ αριθμ. ...... απόφασης του Δ.Σ. του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.(....)διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών παρασκευής-συσκευασίας και διανομής ζεστών γευμάτων σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, για 158 διδακτικές ημέρες κατά το σχολικό έτος 2021-2022 και για 158 διδακτικές ημέρες κατά το σχολικό έτος 2022-2023, με δικαίωμα προαίρεσης για 158 διδακτικές ημέρες κατά το επόμενο σχολικό έτος 2023-2024, και με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά βάσει της τιμής.(....)Επομένως, με τα ανωτέρω δεδομένα, ακόμη και υπό την εκδοχή ότι για την κάλυψη του κριτηρίου τεχνικής ικανότητας του άρθρου 2.2.6.β η παρεμβαίνουσα ένωση έπρεπε να προσκομίσει σύμβαση αξίας ίσης τουλάχιστον με 11.941.956 ευρώ χωρίς ΦΠΑ [80% του ημίσεως του αθροιστικής αξίας των Τμημάτων για τα οποία υπέβαλε προσφορά], η σύμβαση του μέλους της παρεμβαίνουσας ένωσης .... υπερβαίνει την ελάχιστη αυτή αξία. Εξ άλλου, το άρθρο 2.2.6.β αναφέρεται σε εκτέλεση σύμβασης συγκεκριμένης αξίας και όχι σύμβασης για συγκεκριμένο αριθμό μερίδων. Ενόψει των ανωτέρω, η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης της ΑΕΠΠ, με την οποία απορρίφθηκε ο οικείος λόγος της προδικαστικής προσφυγής, είναι νόμιμη και επαρκής, ο προβαλλόμενος δε με την κρινόμενη αίτηση λόγος, με τον οποίο δεν πλήττεται, άλλωστε, κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο η κρίση της ΑΕΠΠ, δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι είναι βάσιμος.Δια ταύτα:Παραπέμπει στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου το ασκηθέν ένδικο βοήθημα «αίτηση αναστολής εκτέλεσης και ακύρωσης», σύμφωνα με το αιτιολογικό, και ορίζει εισηγητή ενώπιον της Ολομελείας την Σύμβουλο Ο. Παπαδοπούλου. Εξετάζει, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 7 του άρθρου 372 του ν. 4412/2016, το αίτημα αναστολής και το απορρίπτει, κατά το αιτιολογικό.