ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ζητείται η ανάκληση της 520/2021 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της ανώνυμης εταιρείας με τον διακριτικό τίτλο «…» για την εκτέλεση της προμήθειας με τίτλο «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλε-ελέγχου/τηλεχειρισμού για τον έλεγχο του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, των διαρροών, της απολύμανσης και της ποιότητας του πόσιμου νερού στο εξωτερικό υδραγωγείο του Δήμου …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.048.524,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (1.300.169,76 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Εξάλλου, η απαίτηση πρόσθετης εμπειρίας για τον δανείζοντα τεχνική ικανότητα τρίτο αναφέρεται σε φυσικό πρόσωπο (τον επονομαζόμενο «Τεχνικό Υπεύθυνο της Σύμβασης»), για τον οποίο απαιτείται (εκτός από τη σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου), βεβαίωση δεκαετούς «προϋπηρεσίας», η οποία κατά νομική ακριβολογία και σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής πείρας παρέχεται (όπως και η σύμβαση εργασίας συνάδει) μόνον σε φυσικά πρόσωπα.  Κατά συνέπεια δεν μπορεί να αφορά στον αυτοδυνάμως συμμετέχοντα οικονομικό φορέα, που μπορεί να είναι και νομικό πρόσωπο, κοινοπραξία, ένωση ή σύμπραξη οικονομικών φορέων κ.λπ. και ο οποίος δεν έχει «προϋπηρεσία».(....)Εν προκειμένω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες σε όρους της διακήρυξης, οι οποίες παρεμπόδισαν αδικαιολόγητα,  χωρίς την επίκληση οιουδήποτε λόγου δημοσίου συμφέροντος την ανάπτυξη του ανταγωνισμού.  Εξαιτίας δε αυτών, κρίθηκε ότι δεν είναι δυνατή η αποδοχή της επανάληψης της διαδικασίας από το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, καθόσον οι διαπιστωθείσες ουσιώδεις πλημμέλειες αφορούν σε όρους της διακήρυξης. Απορρίπτει την από 28.2.2022 προσφυγή του Δήμου … και την υπέρ αυτής παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑ».Δεν ανακαλεί την 520/2021 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1716/2022

 

 

Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου/τηλεχειρισμού:  ζητείται η αναθεώρηση της 576/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Άλλωστε, η απαίτηση πρόσθετης εμπειρίας για τον δανείζοντα τεχνική ικανότητα τρίτο αναφέρεται σε φυσικό πρόσωπο (τον επονομαζόμενο «Τεχνικό Υπεύθυνο της Σύμβασης»), για τον οποίο απαιτείται (εκτός από τη σύμβαση εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου), βεβαίωση δεκαετούς «προϋπηρεσίας», η οποία κατά νομική ακριβολογία και σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής πείρας παρέχεται (όπως και η σύμβαση εργασίας συνάδει) μόνον σε φυσικά πρόσωπα.  Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αφορά στον αυτοδυνάμως συμμετέχοντα οικονομικό φορέα, που μπορεί να είναι και νομικό πρόσωπο, κοινοπραξία, ένωση ή σύμπραξη οικονομικών φορέων κ.λπ. και ο οποίος δεν έχει «προϋπηρεσία». Συνεπώς, η απαίτηση αυτή, όπως αναφέρεται στη διάταξη του άρθρου 2.2.6.1 της διακήρυξης, στην οποία άλλωστε παραπέμπει και αυτή του άρθρου 2.2.8. περί στήριξης στην ικανότητα τρίτων,   αφορά μόνον στον  υπάλληλο ή εξωτερικό συνεργάτη που δανείζει την εμπειρία του σε οικονομικό φορέα και έχει τεθεί κατά παράβαση των αρχών του ανταγωνισμού και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, διότι αφενός λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς τη συμμετοχή στο διαγωνισμό υποψηφίων που δεν διαθέτουν ίδια εμπειρία, αφετέρου, απαιτεί εμπειρία πολύ μεγαλύτερης διάρκειας σε περίπτωση που αυτή αποτελεί αντικείμενο «δανεισμού» από υπάλληλο ή εξωτερικό συνεργάτη του αναδόχου, παρόλο που, κατά τις οικείες διατάξεις, ο δανείζων εμπειρία καλείται να εκπληρώσει τα κριτήρια επιλογής τα οποία απαιτούνται για τον ίδιο τον προσφέροντα και μόνον αυτά. Κατά συνέπεια, συντρέχει εν προκειμένω ουσιώδης νομική πλημμέλεια, απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων ισχυρισμών και δη τόσο αυτού περί αντιφατικής αιτιολογίας της προσβαλλόμενης όσο και περί  εσφαλμένης εκτίμησης της από 24.1.2021 «βεβαίωσης προϋπηρεσίας» της ως άνω αποκλεισθείσης εταιρείας. Εξάλλου, δια του υποθετικού συλλογισμού της προσβαλλόμενης ότι εάν ήθελε θεωρηθεί ότι ο επίμαχος όρος ήταν γενικός και ίσχυε ως προς όλους τους υποψήφιους θα συνιστούσε υπέρμετρο περιορισμό αφού θα επέτρεπε τη συμμετοχή μόνον όσων υποψηφίων διέθεταν αποδεδειγμένη 10ετή προϋπηρεσία στην εκτέλεση (άδηλου αριθμού) ανάλογων με τη δημοπρατούμενη συμβάσεων άνευ επίκλησης λόγων δημοσίου συμφέροντος, δεν προσετέθη νέα πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία, όπως αβασίμως ισχυρίζεται ο προσφεύγων, ενώ, περαιτέρω, ως αναπόδεικτος θα πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός ότι ο όρος αυτός δεν θέτει δυσανάλογα προσκόμματα στο διαγωνισμό διότι όλες οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην οικεία αγορά διαθέτουν στο προσωπικό τους έναν επαγγελματία με σχετική εμπειρία.Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.

Συντήρηση αποχετευτικών δικτύων.(...) . Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει ότι, όπως ορθώς δέχθηκε το Κλιμάκιο, αν και με μερικώς διάφορη αιτιολογία, ο όρος που προβλέπεται στο άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, σύμφωνα με τον οποίο, σε περίπτωση ένωσης οικονομικών φορέων, η απαίτηση χρηματοοικονομικής επάρκειας περί ελάχιστου μέσου γενικού ετήσιου κύκλου εργασιών κατά τις τρεις τελευταίες οικονομικές χρήσεις, ποσού τουλάχιστον 400.000 ευρώ, πρέπει να καλύπτεται από όλα τα μέλη της, αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, διότι εισάγει παρέκκλιση που δεν δικαιολογείται από αντικειμενικούς λόγους, συνεχόμενους με τη φύση, την πολυπλοκότητα ή τις ιδιαιτερότητες του αντικειμένου της σύμβασης, και υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο, εισάγει συνεπώς, ανεπίτρεπτο, υπέρμετρο περιορισμό στην πρόσβαση στο διαγωνισμό σε βάρος των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των μικρομεσαίων. Περαιτέρω, ο όρος αυτός είναι, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αρκούντως σαφής, καθώς δεν καταλείπεται ουδεμία αμφιβολία ως προς το νόημά του, κατ’ απόρριψη του προβαλλόμενου ισχυρισμού της προσφεύγουσας αναδόχου ότι το αληθές νόημα της συγκεκριμένης πρόβλεψης, ερμηνευόμενης σε συνδυασμό με την πρόβλεψη του άρθρου 2.2.8.1 ότι «οι ενώσεις οικονομικών φορέων δύνανται να στηρίζονται στις ικανότητες των συμμετεχόντων στην ένωση ή άλλων φορέων», είναι ότι οι παραπάνω ελάχιστες απαιτήσεις αρκεί να καλύπτονται από ένα μέλος της ένωσης. Μία τέτοια ερμηνεία ουδόλως συνάγεται από το άρθρο 2.2.5 της διακήρυξης, το περιεχόμενο του οποίου έρχεται σε προφανή αντίθεση με την ως άνω πρόβλεψη του άρθρου 2.2.8.1 της διακήρυξης, που προέρχεται από την αντίστοιχη ρύθμιση του σχετικού πρότυπου τεύχους της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. για διαγωνισμούς έργων κάτω των ορίων. Επομένως, η πρόβλεψη αμφοτέρων των ανωτέρω ρυθμίσεων στην ίδια διακήρυξη δημιουργεί μάλλον σύγχυση στους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, παρά φωτίζει το «αληθές», κατά την προσφεύγουσα, νόημα της επίδικης ρύθμισης του άρθρου 2.2.5 της διακήρυξης, καθώς πρόκειται περί αντιφατικών μεταξύ τους προβλέψεων.	Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 352/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκηση της προσφυγής παραβόλου (βλ. άρθρα 310 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020).Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…».Δεν ανακαλεί την 352/2024 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

Προμήθεια κοχλιακών εμφυτευμάτων.(...)	Αναφορικά με τη φύση της εν λόγω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη και στις δημοσιευθείσες, στον εθνικό τύπο και στο διαδίκτυο, περιλήψεις, αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (www.promitheus.gov.gr.) και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής (www.ahepahosp.gr), και, ως εκ τούτου, παρεσχέθη σε κάθε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα -και όχι μόνο σε όσους είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον- η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και, επομένως, σε όλους τους όρους αυτής (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1766/2019, σκ. VI), β) ενώ, με βάση το άρθρο 2.1.3 της διακήρυξης, υφίστατο δυνατότητα παροχής διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους για την άρση τυχόν ασαφειών της διακήρυξης, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε οποιοδήποτε σχετικό αίτημα και γ) κανένας οικονομικός φορέας δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή, αιτιώμενος ότι εμποδίστηκε η συμμετοχή του στον ένδικο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1444/2023, σκ. 15), η ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν αναδεικνύεται πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων.	Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφούν τα υποβληθέντα προς έλεγχο δύο (2) σχέδια συμβάσεων, με την επισήμανση ότι, στα εν λόγω σχέδια, το εναρκτήριο χρονικό σημείο των συμβάσεων πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής τους (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1080/2022, σκ. 12). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Ανάθεση της υπηρεσίας «Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων Χ.Υ.Τ.Α.: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι: Μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «...» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής με την αιτιολογία ότι υπέβαλε προτιμολόγια αγοράς δύο εκ των απαιτούμενων για την εκτέλεση της σύμβασης μηχανημάτων και, ως εκ τούτου, δεν απέδειξε ότι είχε, κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς της, την κυριότητα αυτών(...)Σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. ΙΙΙ Δ), το γεγονός ότι τα υποβληθέντα από την ίδια ως άνω εταιρεία Ε.Ε.Ε.Σ. των επιχειρήσεων «...» και «...», στις δυνατότητες των οποίων στηρίζεται για την εκτέλεση της σύμβασης, δεν φέρουν  ψηφιακές υπογραφές των νόμιμων εκπροσώπων τους, αλλά ιδιόχειρες υπογραφές αυτών, το γνήσιο των οποίων (υπογραφών) βεβαιώνεται από Κ.Ε.Π., δεν πλήττει, εν προκειμένω, τη νομιμότητα της συμμετοχής της εν λόγω εταιρείας στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, δεδομένου ότι δεν καταλείπεται καμία αμφιβολία για την ταυτότητα και ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών (...)Μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «...» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι υπέβαλε, για όλα τα μηχανήματα, μισθωτήρια και προτιμολόγια και, ως εκ τούτου, δεν απέδειξε ότι είχε κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς της την κυριότητα αυτών. (..) Μη νομίμως αποκλείστηκε η ίδια εταιρεία κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι δεν υπέβαλε στοιχεία τεκμηρίωσης της εμπειρίας της (συμβάσεις με τους αντισυμβαλλόμενους φορείς, τιμολόγια, βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης). Τούτο δε, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. ΙΙΙ Γ), η υποβολή των εν λόγω αποδεικτικών της εμπειρίας της στοιχείων απαιτείται, επί ποινή αποκλεισμού αυτής, κατά το μεταγενέστερο στάδιο της υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης.Ενόψει των ανωτέρω ουσιωδών πλημμελειών που διαπιστώθηκαν στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για την παροχή των ελεγχόμενων υπηρεσιών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 933/22.5.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 35490/23.5.2018) έγγραφο του Προέδρου του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Νόμου ..., σχεδίου σύμβασης.

Δεν ανακλήθηκε με την ΕλΣυνΤμ.6/1331/2018

Δεν ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/14/2019

Αποπεράτωση ημιτελούς 1ου ορόφου κτιρίου.(...)	Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη ότι: α. κατά της απόφασης της αναθέτουσας αρχής περί εκκίνησης νέας κατ’ ουσίαν διαγωνιστικής διαδικασίας δεν ασκήθηκαν προδικαστικές και ένδικες προσφυγές από τους, ευλόγως ενημερωμένους και επιδεικνύοντες τη συνήθη επιμέλεια (βλ. συναφώς ΔΕΕ, 17.6.2021, C-23/20, Simonsen & Weel A/S σκ. 61, 71 και ΔΕΕ, 7.4.2016, C-324/14, Partner Apelski Dariusz σκ. 61), οικονομικούς φορείς που συμμετείχαν στην αρχική διαδικασία (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 376/2024 σκ. 33, Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 9.4, VI Τμ. 19/2019 σκ. 5) β. αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός στη νέα διαδικασία, με τη συμμετοχή 9 οικονομικών φορέων (πρβλ. ΕλΣυν Έβδομο Τμ. 535/2024 σκ. 9.4, Στ΄ Κλιμ. 371/2021 σκ. 4.6) γ. ενόψει των ανωτέρω, δεν προκύπτει ότι κάποιος ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας περιήλθε, σε μη αμελητέο βαθμό, σε μειονεκτική θέση έναντι των υπολοίπων (πρβλ. ΔΕΕ, 20.9.2018, C-518/17, Stefan Rudigier, σκ. 69) δ. η ελεγχόμενη διαδικασία εγκρίθηκε εκ νέου με τις αντίστοιχες αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής και επικυρώθηκε με την τελική έκδοση κατακυρωτικής απόφασης και ε. κατά τη νέα διαδικασία επιτεύχθηκε έκπτωση 25,33%, ήτοι υψηλότερη αυτής που είχε επιτευχθεί στην αρχική διαδικασία και ανερχόταν σε 23,55%, αποτέλεσμα που συνάδει με τη - ρητώς θεσπιζόμενη στο άρθρο 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016 αλλά και στο άρθρο 33 περ. α΄ και δη αα΄ του ν. 4270/2014 - αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, με ειδικότερη έκφανση την αρχή της οικονομικότητας, σύμφωνα με την οποία ο δημόσιος σκοπός που επιτελείται μέσω κάθε δημόσιας σύμβασης και δη με κριτήριο ανάθεσης τη χαμηλότερη τιμή, όπως η ελεγχόμενη, πρέπει να επιτυγχάνεται με τη μικρότερη δυνατή οικονομική (δημοσιονομική) επιβάρυνση (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 821/2019 σκ. ΙΙ.i.f., 1271/2016 σκ. V-VI, Στ΄ Κλιμ. 190/2023 σκ. 4), το Τμήμα κρίνει ότι η κατά τα ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια δεν παρίσταται, εν προκειμένω, ουσιώδης.Κατ’ ακολουθία, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 87/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου 

Καθαριότητα κτιρίων και χώρων Πανεπιστημίου:	Σε κάθε περίπτωση, διακήρυξη, η οποία δεν προβλέπει ρητά τέτοιου είδους περιορισμό, αλλά αυτός επιβάλλεται εκ των υστέρων κατόπιν ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων από την αναθέτουσα αρχή, καθίσταται ασαφής για όλους εκείνους που εντέλει συμμετείχαν στον διαγωνισμό υποβάλλοντας προσφορά, καθώς δεν παρίσταται ευκρινής ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί η δάνεια εμπειρία σύμφωνα με τις απαιτήσεις τις αναθέτουσας αρχής (ΕλΣυν ΄Εβδομο Τμ. 1307/2021). Ακόμη όμως και αν γινόταν δεκτό, κατά την έννοια της ίδιας της διακήρυξης [βλ. ανωτέρω όρο 2.2.8 «Η εκτέλεση των κάτωθι εργασιών/καθηκόντων σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα Παραρτήματα Ι Αναλυτική Περιγραφή Φυσικού και Οικονομικού Αντικειμένου της Σύμβασης και ΙΙ Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων γίνεται υποχρεωτικά από τον προσφέροντα ή, αν η προσφορά υποβάλλεται από ένωση οικονομικών φορέων, από έναν από τους συμμετέχοντες στην ένωση αυτή» και όρο 2.2.6 «Σε περίπτωση που ο Υποψήφιος Ανάδοχος αποτελεί Ένωση/Κοινοπραξία, τα απαιτούμενα στην παρούσα παράγραφο στοιχεία τεκμηρίωσης πρέπει να υποβάλλονται χωριστά όσα απαιτούνται για κάθε Μέλος της Ένωσης/Κοινοπραξίας ή/και συγκεντρωτικά για την Ένωση/Κοινοπραξία όσα απαιτούνται»], ότι δεν επιτρεπόταν ο προσφέρων να καλύψει τις προϋποθέσεις της παραγράφου 2.2.6 Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, στηριζόμενος σε τρίτους/δανείζοντες, ούτε ότι οι ενώσεις προσώπων για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας μπορούσαν να κάνουν χρήση των ικανοτήτων είτε κάποιων εκ των μελών τους ή τρίτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι δεν συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από τα έγγραφα της σύμβασης ότι οι εργασίες καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου είναι κρίσιμες κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ήτοι δεν παρουσιάζουν τέτοιες ιδιαιτερότητες, ώστε να καθίσταται αδύνατη η σώρευση ικανοτήτων περισσότερων φορέων και δη για το σύνολο του συμβατικού αντικειμένου και όχι για την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων (βλ. σκέψη 4). Για τους ίδιους ως άνω λόγους, είναι μη νόμιμη η αιτιολογία αποκλεισμού της εταιρείας «…..», η οποία διαλαμβάνεται στο 116918/1-12-2022 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού (ήτοι ότι καμία από τις εταιρείες στις οποίες στηρίζεται δεν έχει εκτελέσει αυτοτελώς την τελευταία τριετία τουλάχιστον 3 συμβάσεις σε έργα καθαριότητας άνω του 1.000.000 €, ούτε διαθέτει αυτοτελώς 120 εργαζόμενους καθαριστές πλήρους απασχόλησης και δη κάθε ένα από τα τρία τελευταία έτη) (βλ. σκέψη 15). Ομοίως, μη νόμιμη είναι και η κρίση της Επιτροπής Διαγωνισμού που διαλαμβάνεται στο ίδιο ως άνω Πρακτικό, κατά την οποία η εν λόγω εταιρεία «έπρεπε να καταθέσει βεβαίωση επίσκεψης τόσο δική της (που κατέθεσε με αριθ. πρωτ. 34120/16-4-2021), όσο και των άλλων τεσσάρων οικονομικών φορέων, στους οποίους στηρίζεται», δοθέντος δε ότι οι βεβαιώσεις αυτές δεν κατατέθηκαν, η προσφορά της καθίσταται απορριπτέα σύμφωνα με τη διακήρυξη. Τούτο, διότι η εταιρία ….. δεν συμμετείχε σε ένωση στον διαγωνισμό, αλλά στηρίχτηκε στις ικανότητες τρίτων δανειστών, η δε διακήρυξη δεν απαιτεί την κατάθεση βεβαίωσης επίσκεψης εκ μέρους των τρίτων δανειστών.  ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1191/2023

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση, δοκιμές και θέση σε λειτουργία με το κλειδί στο χέρι (EPC/turn-key project) Μονάδας Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (...) με μηχανές εσωτερικής καύσης (ΜΕΚ) φυσικού αερίου, παραγόμενης ωφέλιμης θερμικής ισχύος > 65 Mwth στις εγκαταστάσεις του ΑΗΣ ...».(...)Η ως άνω κρίση της Αρχής παρίσταται νόμιμη και σύμφωνη με την ανωτέρω δοθείσα ερμηνεία των προαναφερθεισών διατάξεων της διακήρυξης και του ν. 4412/2016. Τούτο διότι, εφ’ όσον ούτε από τα ΕΕΕΣ που υπέβαλαν αφ’ ενός η αιτούσα εταιρεία, αφ’ ετέρου η εταιρεία «… SE» ούτε από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο του Φακέλου Α προέκυπτε η ανάληψη δέσμευσης από την εν λόγω παρέχουσα στήριξη εταιρεία, ότι θα εκτελέσει η ίδια τις εργασίες μακροχρόνιας συντήρησης ή, έστω, η υποβολή δηλώσεως, από την οποία θα ήταν δυνατόν να συναχθεί η ανάληψη τέτοιας δεσμεύσεως και η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διευκρινίσεως, ο αναθέτων φορέας δεν μπορούσε να καλέσει την αιτούσα να υποβάλει το πρώτον σχετική δήλωση, κατ’ επίκληση των προπαρατεθέντων όρων της διακηρύξεως περί συμπληρώσεως – διευκρινίσεως στοιχείων της προσφοράς. Και επικαλείται μεν η αιτούσα το περιεχόμενο της Δηλώσεως Συνεργασίας που υπέβαλε η εταιρεία «....». Ανεξαρτήτως, όμως, του ότι η εν λόγω Δήλωση υπεβλήθη με τον Φάκελο Β της προσφοράς της αιτούσης, ενώ η πλήρωση των προϋποθέσεων συμμετοχής πρέπει, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, να προκύπτει, κατ’ αρχήν, από τα στοιχεία του Φακέλου Α, αποτελεί δε αντικείμενο εξέτασης από την Επιτροπή Αποσφράγισης των Προσφορών κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, σε κάθε περίπτωση, όπως δέχθηκε η Αρχή, ούτε η διατύπωση της Δηλώσεως αυτής παρείχε ένδειξη για την ανάληψη δέσμευσης για την εκτέλεση των επιμάχων εργασιών από την προμνησθείσα παρέχουσα στήριξη εταιρεία, ώστε να τεθεί ζήτημα κλήσεως της αιτούσης για την παροχή σχετικής διευκρινίσεως. Κατ’ ακολουθίαν, ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη απόφαση ότι δεν κατελείπετο περιθώριο εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 310 του ν. 4412/2016 και 7.2.2. του Τεύχους 2 της Διακήρυξης, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων από την αιτούσα. Δια ταύτα Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.

Ανάθεση της υπηρεσίας «Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων Χ.Υ.Τ.Α.:.ζητείται η ανάκληση της 234/2018 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου​..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, μη νομίμως αποκλείστηκαν οι εταιρείες «….» και «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι αντί για δικαιολογητικά από τα οποία προκύπτει η κυριότητα των μηχανημάτων, η μεν πρώτη εταιρεία υπέβαλε προτιμολόγια αγοράς δύο εκ των προσφερόμενων για την εκτέλεση της σύμβασης μηχανημάτων, η δε δεύτερη εταιρεία υπέβαλε για όλα τα μηχανήματα μισθωτήρια και προτιμολόγια. Και τούτο διότι στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν οριζόταν με σαφήνεια αν οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε να έχουν την κυριότητα των εν λόγω μηχανημάτων ή αν αρκούσε μόνο η κατοχή αυτών. Επιπλέον, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….», με την αιτιολογία ότι τα ΕΕΕΣ που υπέβαλε για τις δανείζουσες σε αυτήν εμπειρία επιχειρήσεις «….» και «…» δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένα. Και τούτο διότι τα εν λόγω ΕΕΕΣ έφεραν ιδιόχειρες υπογραφές των νόμιμων εκπροσώπων των εταιρειών αυτών, με βεβαίωση του γνησίου τους από ΚΕΠ, με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται αμφιβολία για την ταυτότητα και την ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών. Επιπροσθέτως, η ερμηνεία αυτή επιβάλλεται και από την αρχή της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων, δεδομένου ότι, αν και στο άρθρο 23 της διακήρυξης (Δικαιολογητικά Κατακύρωσης) αναφέρεται ότι: «Οι απαιτούμενες δηλώσεις ή υπεύθυνες δηλώσεις του παρόντος άρθρου υπογράφονται ψηφιακά από τους έχοντες υποχρέωση προς τούτο», η αναθέτουσα αρχή δέχθηκε ως δικαιολογητικό κατακύρωσης, υπεύθυνη δήλωση της υπαλλήλου της ανακηρυχθείσας αναδόχου εταιρείας «... Ι.Κ.Ε.», κας …, η οποία δεν ήταν ψηφιακά υπογεγραμμένη (βλ. το ….2018 έγγραφο του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. … προς την εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.», στο οποίο της ζητούσε να υποβληθεί ψηφιακά υπογεγραμμένη η εν λόγω υπεύθυνη δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 23 της διακήρυξης, την από 30.4.2018 (αρ. πρωτ. ….2018) απάντηση της ανωτέρω εταιρείας, σύμφωνα με την οποία η ως άνω υπάλληλος δεν έχει υποχρέωση να έχει ψηφιακή υπογραφή, η δε υπεύθυνη δήλωσή της έφερε θεώρηση του γνησίου της υπογραφής της και την 30/8.5.2018 απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνδέσμου, με την οποία το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε οριστικά στην εταιρεία «... Ι.Κ.Ε.»). Τέλος, μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία «….» κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής, με την αιτιολογία ότι δεν υπέβαλε τα στοιχεία τεκμηρίωσης της εμπειρίας της που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης (συμβάσεις, τιμολόγια, βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης). Και τούτο διότι κατά το στάδιο αυτό δεν απαιτούνταν να προσκομίσει τα εν λόγω δικαιολογητικά (βλ. τα άρθρα 11 και 16 της διακήρυξης, σύμφωνα με τα οποία κατά το στάδιο αυτό οι υποψήφιοι υποβάλλουν το ΕΕΕΣ, στο οποίο δηλώνουν ότι διαθέτουν κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς τα τυπικά προσόντα συμμετοχής που αναφέρονται στο άρθρο 8 της διακήρυξης, χωρίς να προβλέπεται, επιπλέον, ότι απαιτείται και η υποβολή, κατά τη φάση αυτή, των σχετικών αποδεικτικών στοιχείων) αλλά η προσκόμιση αυτών απαιτείται κατά το μεταγενέστερο στάδιο της υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή αναπτύσσεται με το από 3.8.2018 υπόμνημα, σχετικά με τις ανωτέρω πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των αρμόδιων οργάνων του ΣΥ.ΔΙ.ΣΑ. Ν. …, τα οποία διεξήγαγαν τον ελεγχόμενο διαγωνισμό έχοντας την πεποίθηση ότι ενεργούσαν νόμιμα, λαμβανομένης υπόψη της δυσκολίας ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων της διακήρυξης. Εντούτοις και ο λόγος αυτός θα πρέπει ν΄ απορριφθεί, ενόψει των περιστατικών της υπόθεσης, καθώς η μη νόμιμη ερμηνεία των σχετικών διατάξεων της διακήρυξης από τα όργανα του ΣΥΔΙΣΑ είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό δύο εκ των τριών υποψηφίων, κατά παράβαση της αρχής του ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλουν τη σύναψη του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης, καθώς η απρόσκοπτη συνέχιση της υγειονομικής ταφής στο ΧΥΤΑ ΠΣ … συνδέεται άμεσα και ουσιωδώς με τη δημόσια υγεία, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων (βλ. ΕΣ VI Τμ. 691/2018).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης κατά της 234/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθεί.

Το πρώτο σκέλος του πρώτου λόγου αναίρεσης περί συνυπολογισμού στη συνολική συντάξιμη υπηρεσία της ως χρόνου πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας του χρόνου υπηρεσίας της στη μετακλητή θέση του Προέδρου του Τ.Α.Π.Ι.Τ. είναι απορριπτέο, προεχόντως ως προβαλλόμενο το πρώτον κατ’ αναίρεση, καθόσον από την επισκόπηση του δικογράφου της έφεσης προκύπτει ότι η αναιρεσείουσα δεν είχε προβάλλει τέτοιον ισχυρισμό, τη βασιμότητα του οποίου όφειλε να εξετάσει η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση (ΕλΣυν Ολ. 788/2022 σκ. 30, 2117/2021 σκ. 20, 1391/2018 σκ. 13). Σε κάθε περίπτωση ο ισχυρισμός αυτός είναι και αλυσιτελής, δεδομένου ότι η επίκλησή του γίνεται στο πλαίσιο των διατάξεων του άρθρου 6 παρ. 4 του ν. 4024/2011, οι οποίες εντάσσονται στο δεύτερο κεφάλαιο του νόμου και οι οποίες σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη 10 της παρούσας, ρυθμίζουν μεν νέο σύστημα βαθμολογικών προαγωγών και μισθολογικής εξέλιξης, δεν εφαρμόζονται, όμως, στην περίπτωση της αναιρεσείουσας.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί, να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου (βλ. άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020) και εκτιμωμένων των περιστάσεων να συμψηφισθεί η δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων (άρθρα 314 παρ. 4 εδ. β΄ του ν. 4700/2020).