ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1059/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Aποκαταστάσεις ζημιών - καταστροφών και άρση επικινδυνότητας στις υποδομές του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων .(...)O λόγος αυτός πρέπει κατά την κρίση του Τμήματος να απορριφθεί διότι: α) Η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια της μη τήρησης από την ήδη προσφεύγουσα αναθέτουσα Αρχή, που ως εταιρεία ΟΤΑ δεν είναι Κεντρική Κυβερνητική Αρχή ( ΚΚΑ), της διαδικασίας δημοσίευσης στην Ε.Ε.Ε.Ε της προκήρυξης της ελεγχόμενης σύμβασης παροχής γενικών υπηρεσιών, αν και το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτής (805.817,74 ευρώ χωρίς ΦΠΑ) εμπίπτει, ενόψει ότι υπερβαίνει τα 215.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, στο προβλεπόμενο οικονομικό όριο υπαγωγής στην Οδηγία 2014/24/ΕΕ, είναι ουσιώδης, διότι συνιστά ευθεία παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 5 του ν. 4412/2016 σε συνδυασμό με αυτές του άρθρου 1 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1952 της Επιτροπής και των άρθρων 61 παρ. 1 και 65 παρ. 5 του ν. 4412/2016, που έχουν θεσπιστεί με σκοπό την ανάπτυξη του μεγαλύτερου δυνατού ανταγωνισμού και προς τούτο απαιτούν για την ανάθεση των συμβάσεων που υπερβαίνουν το ως άνω κατώτατο όριο ( 215000 ευρώ) να αποστέλλεται υποχρεωτικά η σχετική προκήρυξη για δημοσίευση στην Ε.Ε.Ε.Ε. Επίσης, δεδομένου ότι με τις διατάξεις του άρθρου 60 παρ. 2 του ν. 4412/2016 προβλέπεται για τη διασφάλιση της ανάπτυξης ανταγωνισμού, καθόσον αφορά στις άνω του προαναφερόμενου ορίου συμβάσεις, ότι σε περίπτωση που για τη σύνταξη των προσφορών απαιτείται από τη διακήρυξη η προηγούμενη επιτόπια εξέταση από τους ενδιαφερομένους του χώρου που αφορά η σύμβαση, πρέπει η προθεσμία υποβολής των προσφορών να είναι μεγαλύτερη της ελάχιστης γενικής προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών ( γενική προθεσμία υποβολής προσφορών, άρθρο 27 παρ.1 και 4 του ν. 4412/2016 ) από την αποστολή της προκήρυξης για δημοσίευση στην Ε.Ε.Ε.Ε, εν προκειμένω, πέραν της μη δημοσίευσης της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε, δεν τηρήθηκαν και οι ανωτέρω περί προθεσμιών της υποβολής των προσφορών διατάξεις, αφού η σχετικώς τεθείσα στη διακήρυξη προθεσμία ανέρχεται σε μόλις δεκαπέντε 15 ημέρες, πλημμέλεια που, ενόψει του προεκτεθέντος σκοπού θέσπισης των ανωτέρω ρυθμίσεων, είναι επίσης ουσιώδης. β. Ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι η υποβολή προσφορών στον ανωτέρω ανοικτό διαγωνισμό ήταν δυνατή μόνο από τους ημεδαπούς οικονομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται σε παρεμφερείς υπηρεσίες και εργασίες στο νησί της Κέρκυρας και ειδικότερα στον ΧΥΤΑ Τεμπλονίου, διότι μόνο αυτοί θα μπορούσαν να συντάξουν και να υποβάλουν εμπροθέσμως εμπορικά βιώσιμες προσφορές για τις ανωτέρω προς ανάθεση υπηρεσίες, ενόψει της δυσκολίας ανεύρεσης εξειδικευμένου προσωπικού στην περιοχή αλλά και εξειδικευμένου μηχανολογικού εξοπλισμού, πρέπει να απορριφθεί, Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη προσφυγή και η υπέρ αυτής παραδεκτώς ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και η προσβαλλόμενη Πράξη -15/2024 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου-να μην ανακληθεί
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/125/2019
Καθαρισμός χωρών και επιφανειών:..ζητείται η ανάκληση της 469/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι εμφιλοχώρησε πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης, στο μέτρο που δεν δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η προκήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού. Εντούτοις, στην «προκαταρκτική προκήρυξη» που δημοσιεύτηκε περιλήφθησαν πληροφορίες που υπερκάλυπταν το ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενο της «προκήρυξης», περιλαμβάνοντας ειδικότερα: περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης αναλυτικά, αξία της σύμβασης συνολικά και κατά τμήμα, όρους και προϋποθέσεις συμμετοχής, είδος της διαδικασίας και κριτήριο ανάθεσης, διενέργεια ηλεκτρονικού πλειστηριασμού και συστημικό αριθμό του διαγωνισμού, τους ιστότοπους ανάρτησης της προκήρυξης του διαγωνισμού, καθώς και – με περιγραφικό μεν πλην σαφή τρόπο, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου κρίσεων του Κλιμακίου – την προθεσμία παραλαβής των προσφορών (δεδομένου ότι αναφέρεται επανειλημμένως ότι «ο διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί … ύστερα από … προθεσμία 30 ημερών από την ημερομηνία ηλεκτρονικής αποστολής στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων»). Δεδομένων των ανωτέρω, και λαμβάνοντας υπόψη ότι α) η πλημμέλεια δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά σε προφανές σφάλμα της αναθέτουσας αρχής, β) η επίμαχη προκαταρκτική προκήρυξη, παρά τον τίτλο της, παρείχε επαρκή πληροφόρηση σε ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό, και τέλος γ) ότι στα ελεγχόμενα τμήματα του διαγωνισμού αναπτύχθηκε επαρκής, ενόψει και του αντικειμένου της σύμβασης, ανταγωνισμός, το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η πλημμέλεια αυτή δεν απέβη ουσιώδης. Εξάλλου, η σχετική με τη σύντμηση της προθεσμίας αναδειχθείσα πλημμέλεια συναρτάται προς τον τρόπο δημοσίευσης, μέσω προκαταρκτικής προκήρυξης και, κατά τούτο, κρίνεται ομοίως μη ουσιώδης. Αντιθέτως, όσον αφορά στη μη νομιμότητα του όρου των συμβάσεων ως προς τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει μονομερώς τις συμβάσεις αυτές (άρθρο 3), η αναδειχθείσα πλημμέλεια δεν αμφισβητείται με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, και ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη Πράξη δεν πρέπει να ακυρωθεί κατά το μέρος αυτό.Κατόπιν των ανωτέρω, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη, κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή των ελεγχόμενων σχεδίων σύμβασης, υπό τον όρο τροποποίησης του άρθρου 3 των συμβάσεων, ως προς τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει μονομερώς τις συμβάσεις αυτές.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/284/2019
Φύλαξη και επιτήρηση των κτιρίων, εγκαταστάσεων και χώρων :Τέλος, κατά παραβίαση των άρθρων 62 και 65 ν. 4412/2016, η αναθέτουσα αρχή παρέλειψε να προβεί στις προβλεπόμενες διατυπώσεις δημοσιότητας αναφορικά με την επελθούσα τροποποίηση ως προς την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών στον διαγωνισμό, ήτοι να αποστείλει το απαιτούμενο έντυπο για τη διόρθωση του συγκεκριμένου στοιχείου της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ένωσης, η πλημμέλεια δε αυτή δεν θεραπεύεται από το γεγονός ότι η αναθέτουσα προέβη σε σχετική γνωστοποίηση μέσω Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ., καθόσον, όπως προεκτέθηκε, οι προκηρύξεις και γνωστοποιήσεις που δημοσιεύονται σε εθνικό επίπεδο δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνουν πληροφορίες άλλες από εκείνες που περιέχονται στις αντίστοιχες που αποστέλλονται στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ένωσης. Δοθέντος άλλωστε ότι, όπως ιστορήθηκε ανωτέρω, κατά την ημερομηνία ανάρτησης της σχετικής ανακοίνωσης (13.2.2019), ήτοι δύο ημέρες πριν από την αρχικώς ορισθείσα καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών (15.2.2019), διαπιστώθηκε ότι δεν είχε υποβληθεί καμία προσφορά στον διαγωνισμό, ενώ μετά την ως άνω πλημμελή δημοσίευση της μετάθεσης αυτής υποβλήθηκε μόνο μία προσφορά, η εν λόγω πλημμέλεια δεν δύναται να θεωρηθεί ως μη ουσιώδης, όπως θα μπορούσε να κριθεί εφόσον, παρ’ όλ’ αυτά, είχε αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1444/2023
Προμήθεια και εγκατάσταση πλωτών προβλητών (...) Υπό τα ως άνω νομικά και πραγματικά δεδομένα πρέπει να γίνει δεκτό, κατ’ αρχάς, ότι η προσφεύγουσα αναθέτουσα αρχή όφειλε να συμπληρώσει και να αποστείλει για δημοσίευση στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης το τυποποιημένο έντυπο 14 «Διορθωτικό», για να γνωστοποιήσει την τροποποίηση του όρου του άρθρου 1.5 της Διακήρυξης της ελεγχόμενης σύμβασης και την μετάθεση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών από 16.9.2022, που οριζόταν στην αρχικά δημοσιευθείσα προκήρυξη, σε 14.10.2022. Επομένως, τήρησε πλημμελώς τις επιβαλλόμενες για την ελεγχόμενη σύμβαση, από το οικείο κανονιστικό πλαίσιο, διατυπώσεις δημοσιότητάς της, απορριπτομένων, ως αβασίμων, όλων όσων αντίθετα προβάλλονται με τις κρινόμενες προσφυγές. Ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, διαπιστωθείσα πλημμέλεια της πλημμελούς τήρησης των διατυπώσεων δημοσιότητας της ελεγχόμενης σύμβασης δεν δύναται, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες προσφυγές, να θεωρηθεί στην προκειμένη περίπτωση ως ουσιώδης. Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.Διατάσσει την απόδοση στην εταιρεία με την επωνυμία «….Α.Ε.» του κατατεθέντος απ’ αυτή παραβόλου. Ανακαλεί την 56/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/400/2019
Λειτουργία συστήματος ανακύκλωσης...Με αυτά τα δεδομένα, η ελεγχόμενη διαδικασία διεξήχθη μη νομίμως, δοθέντος ότι:..Δεν τηρήθηκε ο προβλεπόμενος από τον ν. 4412/2016 κανόνας δημοσιότητας, με την αποστολή στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. περίληψης των ουσιωδών στοιχείων της οικείας διακήρυξης του διαγωνισμού προς τον σκοπό της υλοποίησης των αρχών του ανταγωνισμού, της πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Άλλωστε, παρότι στο άρθρο 1.6 της οικείας …. διακήρυξης αναφέρεται ότι αυτή εστάλη για δημοσίευση στις 24.12.2018 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε., από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αναφορά αυτή παραπέμπει στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. δεύτερη «διορθωτική προκήρυξη», με την οποία διορθώθηκε το περιεχόμενο αποσταλείσας προς δημοσίευση στις 13.9.2017 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. περίληψης διακήρυξης, στην οποία μάλιστα αναφέρεται ως αναθέτουσα αρχή όχι ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων 1ης Γ.Ε.Ν. ..., αλλά ο Δήμος ..., η οποία όμως δεν αφορά στον ελεγχόμενο διαγωνισμό. Τούτο διότι η εν λόγω αποστολή προς δημοσίευση αφορά στην από 15.9.2017 διακήρυξη, η οποία φέρει μεν τον ίδιο τίτλο με τον ελεγχόμενο διαγωνισμό, δεν συνδέεται όμως με αυτόν, δοθέντος ότι η εν λόγω αποστολή στοιχείων συντελέστηκε το έτος 2017, ήτοι κατά χρόνο που δεν είχε ληφθεί η …. απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου για την διενέργεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού ούτε και είχε εκδοθεί η οικεία …. διακήρυξη. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και εάν ήθελε θεωρηθεί ότι οι ως άνω δημοσιεύσεις στην Επίσημη Εφημερίδα των Ε.Ε (ήτοι η αρχική δημοσίευση της από 15.9.2017 διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στις 13.9.2017 και οι επακολουθείσασες διορθώσεις της, που απεστάλησαν προς δημοσίευση στις 24.11.2017 και 24.12.2018, ήτοι κατόπιν της 30ης.10.2017, που αναφερόταν ως καταληκτική ημερομηνία παραλαβής προσφορών του διαγωνισμού στον οποίο αφορούσε η από 15.9.2017 διακήρυξη) αφορούν στην επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, η διαδικασία δημοσιότητας τηρήθηκε πλημμελώς δημιουργώντας σύγχυση στους ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν φορείς, εμποδίζοντάς τους να πληροφορηθούν με σαφήνεια τα στοιχεία της προς ανάθεση σύμβασης, ώστε να επιτευχθεί η ευρύτερη δυνατή συμμετοχή και να διασφαλιστεί η ανάπτυξη ανταγωνισμού προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Η δε πλημμέλεια καθίσταται ουσιώδης λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη συμμετοχή υποψηφίων (μόλις ένας διαγωνιζόμενος) στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1248/2019
ΑΕΠΠ/134/2020
Προμήθεια τροφίμων...Επειδή, από τη γραμματική ερμηνεία των όρων της διακήρυξης που παρατίθενται και στη σκέψη 18 της παρούσας συνάγεται ότι εν προκειμένω και για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας της παραγράφου 2.2.6 οι οικονομικοί φορείς πρέπει να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον μία σύμβαση που να περιλαμβάνει προμήθεια, παράδοση στην Αναθέτουσα Αρχή και διανομή προϊόντων απευθείας σε ωφελούμενους φυσικά πρόσωπα κατά την τελευταία τριετία. Εσφαλμένως ωστόσο υπολαμβάνει η προσφεύγουσα ότι αποκλείεται εν προκειμένω και εξαιτίας των ως άνω διατυπωθέντων όρων, η εκτέλεση και ολοκλήρωση σχετικής σύμβασης από συμμετέχοντα κατά το έτος 2019, διότι η υπόψη διακήρυξη δημοσιεύθηκε την 6.9.2019, περαιτέρω δε εσφαλμένως υποστηρίζει ότι η σχετική ή σχετικές συμβάσεις θα πρέπει να έχουν εκτελεσθεί το έτος 2016 ή το έτος 2017 ή το έτος 2018, πολλώ δε μάλλον που στη διακήρυξη αναφέρεται «η τελευταία τριετία» κατά μέγιστο όριο, όπερ σημαίνει ότι δεν αποκλείεται και το έτος της προκήρυξης της υπόψη σύμβασης, ήτοι το 2019, καθόσον και κατά λογική συνεπαγωγή εδύναντο οι υποψήφιοι από τις αρχές του 2019 μέχρι μάλιστα και την 8η Οκτωβρίου 2019, που ήταν και η καταληκτική ημερομηνία της υποβολής των προσφορών, να έχουν εκτελέσει την απαιτούμενη σχετική σύμβαση και να την προσκομίσουν προς απόδειξη των οριζομένων. Και τούτο διότι με τη δημοσίευση της οικείας προκήρυξης την 6.9.2019 γνωστοποιείται η πρόθεση σύμβασης στους εν δυνάμει συμμετέχοντες στο πλαίσιο αφενός τήρησης των τεθέντων επί ποινή αποκλεισμού όρων και αφετέρου επί τω τέλει ανάπτυξης του ανταγωνισμού και όχι αντιθέτως καταχρηστικώς περιορίζοντας τον, διά του αποκλεισμού συμμετέχοντα που έχει εκτελέσει σχετική σύμβαση η οποία όμως είναι απαγορευτικώς κατά τη προσφεύγουσα πρόσφατη, ήτοι του 2019, επειδή αποτελεί και το έτος προκήρυξης της υπό εξέταση προς ανάθεση σύμβασης. Mutatis mutandis ισχύουν τα αναφερθέντα στη σκέψη 19 σχετικά με τη πλήρωση διά των προσκομισθέντων από τη συμμετέχουσα εταιρεία «.....» στοιχείων των οριζομένων από τη διακήρυξη χαρακτηριστικών της σύμβασης διανομής και της σχετικής απαίτησης του όρου 2.2.6 της διακήρυξης και για τον επιπλέον λόγο ότι οι προκηρυχθείες προμήθειες του Ταμείου Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής προς τους απόρους (ΤΕΒΑ) δεν απαιτούν απλά παράδοση των ειδών αλλά και οργάνωση τους - διανομή σε πακέτα προς τα ωφελούμενα φυσικά πρόσωπα και υποστήριξη της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με τις υποδείξεις της, στην επί τόπου διανομή τους..(..)Επειδή, τούτων δοθέντων, η υπό κρίση Προσφυγή θα πρέπει να απορριφθεί ως νόμω και ουσία αβάσιμη, σύμφωνα με ό,τι κρίθηκε ανωτέρω, το παράβολο, δε, που κατέθεσε η προσφεύγουσα να καταπέσει, σύμφωνα με το άρθρο 363 παρ. 5 του Ν. 4412/2016 και 5 παρ. 5 του Π.Δ. 39/2017.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/886/2024
Παροχή γευμάτων σίτισης νοσηλευομένων και προσωπικού (catering).(...)Ο περαιτέρω, όμως ισχυρισμός, ότι η προκαλούμενη, εκ της παράλειψης δημοσίευσης της προκήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε. ακυρότητα είναι μερική και περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στο δικαίωμα προαίρεσης ή σε μέρος αυτού δεν έχει έρεισμα στο νόμο ενώ και η επικαλούμενη 1641/2020 απόφαση της Ολομέλειας Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά άλλο ζήτημα. Πλην, όμως το Δικαστήριο κρίνει, εκτιμώντας τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης, ότι, κατ’ εξαίρεση, η πλημμέλεια αυτή δεν παρίσταται στην προκειμένη περίπτωση ουσιώδης, λαμβανομένου υπόψη σωρευτικώς ότι: i) τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες σε εθνικό επίπεδο διατυπώσεις δημοσιότητας χωρίς να υποβληθούν κατά της διακήρυξης προσφυγές ή άλλα ένδικα βοηθήματα εκ μέρους κάποιου υποψηφίου, ii) κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο, σε ανάλογους διαγωνισμούς δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον συμμετοχής εκ μέρους αλλοδαπών εταιριών, ακόμη και σε περιπτώσεις προκηρύξεων με κατά πολύ μεγαλύτερη εκτιμώμενη αξία (βλ. ενδεικτικά την υπόθεση του Εβδόμου Τμ. 1815/2021, όπου η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ήταν 224.335.075,50 ευρώ, τον διαγωνισμό για την «Παροχή υπηρεσιών σίτισης και καθαριότητας στα Κ.Υ.Τ. των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και κάλυψη των λειτουργικών εξόδων τους», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 40.405.500,00 ευρώ, Πρ. Ζ΄ Κλιμακίου 771, 885/2019 ή την σύναψη από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου συμφωνίας - πλαίσιο τετραετούς διάρκειας, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών παρασκευής, μεταφοράς και διανομής γευμάτων σε δομές φιλοξενίας προσώπων που έχουν ζητήσει διεθνή προστασία, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 823.673.600 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), Ζ΄ Κλ. 367/2021 κ.α) iii) στην διακήρυξη του διαγωνισμού μνημονεύεται συγκεκριμένη ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε., γεγονός που στηρίζει την βασιμότητα των προβαλλομένων με την ένδικη προσφυγή ισχυρισμών, ότι από απειρία και σφάλμα των αρμοδίων υπηρεσιών του προσφεύγοντος δεν ολοκληρώθηκε τελικά η διαδικασία δημοσίευσης της προκήρυξης, γεγονός που διαπιστώθηκε εκ των υστέρων. Ως εκ τούτου, δικαιολογείται στην προκειμένη περίπτωση κατ’ εξαίρεση η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης λόγω μη συνδρομής ουσιώδους νομικής πλημμέλειας τόσο για την ετήσια διάρκεια παροχής των ελεγχόμενων υπηρεσιών όσο και κατά το δικαίωμα παράτασης της σύμβασης για ένα (1) επιπλέον έτος.Για τους λόγους αυτούς.Διατάσσει την απόδοση στο προσφεύγον του κατατεθέντος από αυτό παραβόλου ως αχρεωστήτως καταβληθέντος.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 4/2024 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου αυτού στον τομέα Υγείας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/156/2024
Σύμβουλος Τεχνικής και Επιχειρησιακής Υποστήριξης.(...)Με τα ανωτέρω πραγματικά δεδομένα, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στις σκέψεις 11 και 12, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ναι μεν η ισοκατανομή των ανθρωπομηνών απασχόλησης δεν προέκυπτε από την διατύπωση του οικείου όρου του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης, κατόπιν όμως σχετικών ερωτήσεων των ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό φορέων η αναθέτουσα Αρχή διευκρίνισε ότι ο χρόνος αυτός κατανέμεται ισομερώς μεταξύ των συμβούλων που θα απασχοληθούν και για το Τμήμα 1, προς διασφάλιση της ισότητας μεταχείρισης των διαγωνιζομένων στα ομοίου χαρακτήρα Τμήματα του ίδιου διαγωνισμού. Με την παρασχεθείσα διευκρίνιση δεν τροποποιήθηκε ουσιωδώς η διακήρυξη, όπως τούτο ασφαλώς συνάγεται τόσο από το περιεχόμενο της διευκρίνησης όσο και από τη μη προσβολή αυτής από τους ενδιαφερόμενους φορείς, συνεπώς, όπως βασίμως προβάλλεται με την προσφυγή, δεν απαιτούταν διορθωτική δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αρκούσε η δημοσίευση αυτής σύμφωνα με το προμνησθέν άρθρο 66 του ν. 4412/2016, μέσω του ΚΗΜΔΗΣ. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 611/2023 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/75/2021
Υπηρεσίες ανάπτυξης και διαχείρισης προγράμματος ανακύκλωσης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι υφίστανται οι ακόλουθες πλημμέλειες:Το άρθρο 1.5 της διακήρυξης δεν διαλαμβάνει την απαιτούμενη ειδική αιτιολογία, σύμφωνα με το άρθρο 27 παρ. 3 του ν. 4412/2016, σχετικά με την επείγουσα κατάσταση που έκανε αναγκαία τη σύντμηση της προθεσμίας υποβολής προσφορών στον επίμαχο ανοικτό, ηλεκτρονικό διαγωνισμό από τις 30 στις 21 ημέρες (ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 6.7.2020, καταληκτική ημερομηνία προσφορών στις 27.7.2020), καθόσον: α) δεν αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο η σύντμηση κατά 9 ημέρες της προθεσμίας υποβολής προσφορών ήταν αναγκαία για την εκπλήρωση των στόχων διαλογής απορριμμάτων που τίθενται στην εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, β) δεν αναφέρεται το είδος της φθοράς που θα επερχόταν στον εξοπλισμό διαλογής του .... σε περίπτωση μη σύντμησης της προθεσμίας για το ανωτέρω χρονικό διάστημα, γ) δεν αναφέρεται ο λόγος για τον οποίο ήταν αναγκαία η επίσπευση του προγράμματος διαλογής, ιδίως σε σχολεία, για το ανωτέρω χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη και ότι η επίμαχη σύμβαση έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα και τριετή, τουλάχιστον, διάρκεια. Η έλλειψη δε επείγουσας κατάστασης καταδεικνύεται, στην προκείμενη περίπτωση, και από το γεγονός ότι η απόφαση κατακύρωσης του επίμαχου διαγωνισμού εκδόθηκε στις 23.10.2020, σχεδόν τρεις μήνες μετά τη διενέργειά του. Περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή όφειλε όχι μόνο να μη συντμήσει, αλλά, αντιθέτως, να παρατείνει για εύλογο χρόνο την προαναφερθείσα προθεσμία των 30 ημερών, σύμφωνα με το άρθρο 60 παρ. 2 του ν. 4412/2016, δεδομένου ότι για την παραδεκτή υποβολή προσφορών στον ελεγχόμενο διαγωνισμό ήταν αναγκαία η πραγματοποίηση επιτόπιας επίσκεψης (βλ. άρθρο 2.2.6.6 της διακήρυξης). Ενόψει αυτών και λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη ότι στον επίμαχο διαγωνισμό υποβλήθηκε μια μόνο προσφορά, η πλημμελής τήρηση των ανωτέρω κανόνων δημοσιότητας συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της διαδικασίας ανάθεσης. (...)Κατ` ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η σύναψη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/750/2021.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/133/2024
Προμήθεια κοχλιακών εμφυτευμάτων.(...) Αναφορικά με τη φύση της εν λόγω πλημμέλειας ως ουσιώδους ή μη, το Δικαστήριο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη και στις δημοσιευθείσες, στον εθνικό τύπο και στο διαδίκτυο, περιλήψεις, αναγράφεται η ηλεκτρονική διεύθυνση, στην οποία αναρτήθηκε το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (www.promitheus.gov.gr.) και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής (www.ahepahosp.gr), και, ως εκ τούτου, παρεσχέθη σε κάθε ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα -και όχι μόνο σε όσους είχαν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον- η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενό της και, επομένως, σε όλους τους όρους αυτής (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 1766/2019, σκ. VI), β) ενώ, με βάση το άρθρο 2.1.3 της διακήρυξης, υφίστατο δυνατότητα παροχής διευκρινίσεων στους ενδιαφερομένους για την άρση τυχόν ασαφειών της διακήρυξης, δεν προκύπτει ότι υποβλήθηκε οποιοδήποτε σχετικό αίτημα και γ) κανένας οικονομικός φορέας δεν άσκησε προδικαστική προσφυγή, αιτιώμενος ότι εμποδίστηκε η συμμετοχή του στον ένδικο διαγωνισμό (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1444/2023, σκ. 15), η ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν είναι ουσιώδης, καθόσον δεν αναδεικνύεται πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της ένδικης διαγωνιστικής διαδικασίας, και δεν δύναται να αποτελέσει διακωλυτικό λόγο σύναψης των ελεγχόμενων σχεδίων συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφούν τα υποβληθέντα προς έλεγχο δύο (2) σχέδια συμβάσεων, με την επισήμανση ότι, στα εν λόγω σχέδια, το εναρκτήριο χρονικό σημείο των συμβάσεων πρέπει να καθορισθεί, ούτως ώστε να συμπίπτει με τον χρόνο υπογραφής τους (βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1080/2022, σκ. 12). Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 41/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/62/2019
Προμήθεια τροφίμων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι, όπως ορθώς επισημαίνεται και στον πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, παρόλο που με την έναρξη του οικονομικού έτους 2018 δεν δεσμεύθηκε στον προϋπολογισμό του Νοσοκομείου άμεσα και κατ’ απόλυτη προτεραιότητα η πίστωση που αντιστοιχούσε, στο πλαίσιο της πολυετούς υποχρέωσης, στη δαπάνη που πραγματοποιείτο στο έτος 2018 και ενώ η διαδικασία του διαγωνισμού βρισκόταν σε εξέλιξη, οι αποφάσεις για την ανάληψη της πίστωσης του διαγωνισμού εκδόθηκαν μόλις στις 25.06.2018, ήτοι την ημέρα της υπογραφής των συμβάσεων, με αποτέλεσμα η διαδικασία του διαγωνισμού κατά το χρόνο διενέργειας αυτού να μην καλύπτεται από αντίστοιχη πίστωση, η πλημμέλεια αυτή είναι επουσιώδης και δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην όλη διαγωνιστική διαδικασία. Περαιτέρω το Κλιμάκιο θεωρεί επουσιώδεις πλημμέλειες i. τη μη επισύναψη των εφημερίδων στις οποίες είχε δημοσιευθεί περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού (αν και αυτές προσκομίστηκαν τελικά με το υπ΄αριθ. πρωτ. /οικ ... έγγραφο επανυποβολής των χρηματικών ενταλμάτων του Γενικού Νοσοκομείου ...), ii. το γεγονός ότι δεν προκύπτει ακριβής ημερομηνία ενημέρωσης των υπολοίπων συμμετεχόντων (πλην των προσωρινών αναδόχων) στο διαγωνισμό σχετικά με το Πρακτικό ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης και την αντίστοιχη έγκριση αυτού από το Διοικητικό Συμβούλιο του Γενικού Νοσοκομείου ..., iii. τη μη ψηφιακή υπογραφή των Πρακτικών της Επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού, iv το ότι με την αρ. πρωτ. …..2018 απόφαση του Διοικητή του Γενικού Νοσοκομείου ... (ΑΔΑ:….) ορίστηκαν τα μέλη της επιτροπής παραλαβής τροφίμων για το μήνα Ιούλιο 2018, ενώ η συγκρότηση των οργάνων διενέργειας διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 221 ν.4412/2016, πραγματοποιείται με απόφαση του οικείου Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και iv. ότι δεν προσκομίζεται η υπ΄αριθ. …..2016 απόφαση του Διοικητή με την οποία ορίστηκαν τα μέλη της Επιτροπής εξέτασης ενστάσεων – προσφυγών των διαγωνισμών. Περαιτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη καθόσον στο υποβληθέν από την ανάδοχο ... ΤΕΥΔ δηλώνεται μεν ότι δεν υποχρεούται η επιχείρησή της να διαθέτει σύστημα ΗACCP αλλά να τηρεί τον οδηγό Υγιεινής Νο2 του ΕΦΕΤ σύμφωνα με το ν.3527/2007 και την ΥΔ 96967/2012 (ΦΕΚ Β΄2718), ωστόσο όμως, όπως προβλέπεται στη διακήρυξη του διαγωνισμού («ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ – ΠΟΙΟΤΗΤΑ – ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ» σελ. 50 αυτής) με την οποία τίθεται το δεσμευτικό για όλους κανονιστικό πλαίσιο του διαγωνισμού (βλ. και αν. υπό σκέψη III.) και επιπροσθέτως διευκρινίζεται με την αρ. Υ1γ/Γ.Π./οικ.4476/14.01.2013 εγκύκλιο 2 του Υπουργείου Υγείας με θέμα «Παρέχονται οδηγίες για την Υγειονομική Διάταξη 96967 (ΦΕΚ 2718/τ.Β΄/8-10-2012) Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών και άλλες διατάξεις» (ΑΔΑ: ΒΕΦ8Θ-8Ψ3), τα αρτοποιεία ανήκουν στις επιχειρήσεις όπου απαιτείται η εφαρμογή πλήρους συστήματος ΗACCP (σελ. 5). Επιπλέον, στο έγγραφο που κατέθεσε η ανάδοχος με θέμα «Τι υποχρεώσεις έχουν οι επιχειρήσεις τροφίμων βάσει οδηγιών του ΕΦΕΤ» όσον αφορά τις επιχειρήσεις ζαχαροπλαστικής (η ανάδοχος υπέβαλε προσφορά για την κατηγορία 2. Είδη ζαχαροπλαστικής και γλυκίσματα και κατακυρώθηκε το είδος σε αυτή) αναφέρεται ότι «Σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ….001 απόφαση του Δ.Σ. του ΕΦΕΤ, απαιτείται πλήρης ανάπτυξη και τεκμηρίωση του συστήματος HACCP από τις επιχειρήσεις εκείνες που εξυπηρετούν περισσότερα από 1300 άτομα την ημέρα (…).Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται και οι επιχειρήσεις οι οποίες απευθύνονται σε ομάδες ατόμων υψηλού κινδύνου (νοσοκομεία, φοιτητικές λέσχες…) ανεξαρτήτως δυναμικότητάς τους». Περαιτέρω, στο αρ. πρωτ. …..2014 (ΑΔΑ:….) έγγραφο του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) με θέμα «Κατευθυντήριες Οδηγίες για την ευέλικτη εφαρμογή συστήματος αυτοελέγχου βάση των αρχών του HACCP» αναφέρεται ότι εφαρμόζεται σύστημα HACCP στις επιχειρήσεις με υψηλή πιθανότητα ύπαρξης κινδύνου, οι οποίες συνήθως εξυπηρετούν μεγαλύτερο μέγεθος πληθυσμού ή και ειδικής κατηγορίας πληθυσμού (κατηγορία 3), ενδεικτικά δε αναφέρεται ότι στην κατηγορία 3 εντάσσονται και τα νοσοκομεία (σελ. 7). Τέλος το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και για το λόγο ότι ενώ στη διακήρυξη (σελ. 52 αυτής, βλ. και αν. υπό σκέψη ΙΙΙ.), αλλά και στα υποβληθέντα Πρακτικά της Επιτροπής τονίζεται ότι για λόγους τήρησης των συνθηκών και των προδιαγραφών υγιεινής, «τα μεταφορικά μέσα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με Βεβαίωση Καταλληλότητας Οχήματος από Υγειονομικής πλευράς, η οποία εκδίδεται από τις κατά τόπους Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών και Άδεια Κυκλοφορίας Οχήματος Μεταφοράς, η οποία εκδίδεται από τις κατά τόπους Κτηνιατρικές Υπηρεσίες», η Βεβαίωση Καταλληλότητας Οχήματος που έχει υποβάλει η εταιρεία ..... έχει εκδοθεί από Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας και όχι από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.4/24/2019