ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1028/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ: Κατά τη γνώμη της Συμβούλου Δέσποινας Καββαδία-Κωνσταντάρα, η Επίτροπος, χωρίς να υποκαθιστά τις τεχνικές κρίσεις των οργάνων του Ε.Α.Π., αλλά πλήττοντας την αιτιολογία αυτών ως προς τα άνω επιλεγέντα κριτήρια, ορθώς έκρινε ότι η ανωτέρω δράση του Ε.Α.Π. στο σχεδιασμό της δημοπράτησης και στην υλοποίηση της διαγωνιστικής διαδικασίας της κρινόμενης αγοράς παρίσταται πρόδηλα πλημμελής. Ειδικότερα, οι επίμαχοι ως άνω όροι της διακήρυξης είναι δυσανάλογα περιοριστικοί και έπληξαν ουσιωδώς τον ανταγωνισμό, εφόσον συμμετείχε σε αυτόν ένας μόνο οικονομικός φορέας με προσφερόμενο μάλιστα ακίνητο μη λειτουργικό στην παρούσα κατάστασή του, σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής Εκτιμητών. Πολλώ μάλλον όταν ήταν ήδη σε γνώση του Ε.Α.Π. η άγονη απόληξη της αμέσως προηγούμενης διαγωνιστικής διαδικασίας για την αγορά ακινήτου, στην οποία προσέφυγε το Πανεπιστήμιο, με ίδιους τους επίμαχους όρους, που είχαν επίσης ως αποτέλεσμα τη συμμετοχή ενός μόνο προσφέροντος φορέα, και ότι επομένως οι όροι αυτοί θα περιόριζαν τον κύκλο των δυνάμενων να ανταποκριθούν και να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό ενδιαφερομένων και άρα είναι πρόδηλα απρόσφοροι για την επίτευξη επαρκούς ανταγωνισμού στις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς. Περαιτέρω, μολονότι στην έκθεση της Επιτροπής Εκτιμητών διαπιστώνονται ζημίες στο προσφερόμενο ακίνητο που το καθιστούν στην παρούσα κατάστασή του μη λειτουργικό, η Επιτροπή Διαγωνισμού απεφάνθη ότι το κτήριο είναι κατάλληλο για το σκοπό της αγοράς του, χωρίς ειδικότερη αιτιολόγηση, με αποτέλεσμα, να μην προκύπτει αν η τρέχουσα αγοραία αξία του ακινήτου έχει τελικά εκτιμηθεί σωστά και αν το πραγματικό συνολικό κόστος αγοράς του, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών αποκατάστασης των βλαβών του, αποτελεί την οικονομικότερη λύση ενόψει του επιδιωκόμενου με την εν λόγω αγορά σκοπού από το Ε.Α.Π., κατά τα επίσης ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη πράξη της Επιτρόπου, στις πλήρως αιτιολογημένες κρίσεις της οποίας παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Η γνώμη, όμως, αυτή δεν κράτησε.Ανακαλεί την 9/2024 πράξης της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου στην Π.Ε. Αχαΐας του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1H ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/Κλ.Τμ.7/192/2017
Καταβολή του μισθώματος για τη στέγαση Περιφερειακής Βιβλιοθήκης.(...) Με τα δεδομένα αυτά, ο όρος να διαθέτει το προς μίσθωση ακίνητο «βοηθητικό χώρο (πατάρι)» είχε εγκριθεί από την αρμόδια Οικονομική Επιτροπή, ενόψει του ότι τη θέσπισή του είχε ζητήσει και η Προϊσταμένη του πλέον αρμόδιου Τμήματος Περιφερειακών Βιβλιοθηκών του Δήμου, δεν απαιτείτο δε να έχει εγκριθεί και από το Δημοτικό Συμβούλιο. Άλλωστε, ουδείς προσέβαλε τον όρο αυτόν ως μη νόμιμο ή προσήλθε να υποβάλει προσφορά και αποκλείστηκε με την αιτιολογία ότι το προσφερόμενο από αυτόν ακίνητο δε διέθετε πατάρι, αλλά ισόγειο βοηθητικό χώρο.
ΕλΣυν/Τμ.7/122/2011
Αγορά ακινήτου.Από τις διατάξεις αυτές(3463/2006,270/1981) προκύπτει ότι για την αγορά ιδιωτικών ακινήτων εκ μέρους των Δήμων και των Κοινοτήτων διενεργείται κατά κανόνα δημοπρασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα και εκείνες του π.δ/τος 270/1981, ώστε να καθίσταται δυνατή η διασφάλιση των συμφερόντων αυτών με την επιλογή του καταλληλότερου και συμφερότερου από οικονομική άποψη ακινήτου. Ότι κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η απευθείας (χωρίς διαγωνισμό) αγορά ακινήτου από Δήμο ή Κοινότητα, μετά από προηγούμενη έκδοση ειδικά αιτιολογημένης όμοιας απόφασης που προσδιορίζει τους λόγους, για τους οποίους το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο για την εκπλήρωση του δημοτικού ή κοινοτικού σκοπού για τον οποίο προορίζεται. Ότι η απόφαση αυτή, προκειμένου περί αγοράς ακινήτου, όπου ως προϋπόθεση για την κατάρτιση της σύμβασης μεταβίβασης της κυριότητας, απαιτείται η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, λαμβάνεται με την πλειοψηφία του συνόλου των μελών του και με την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) αυτών σε κάθε άλλη περίπτωση. Ότι σε περίπτωση αγοράς ακινήτου, είτε με δημοπρασία, είτε απευθείας, δεν αποκλείεται η προηγούμενη έρευνα της τοπικής αγοράς προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη κατάλληλων και πρόσφορων ακινήτων, χωρίς να απαιτείται προς τούτο η τήρηση ορισμένης διαδικασίας, σε περίπτωση δε που κρίνονται κατάλληλα περισσότερα του ενός από αυτά, δεν αποκλείεται, περαιτέρω, κατά τη διαδικασία της απευθείας αγοράς, η εκτίμηση της αξίας τους από τα εσωτερικά όργανα αυτού, η συγκριτική αξιολόγησή τους, τόσο από την άποψη της καταλληλότητας τους, όσο και από την άποψη της προκαλούμενης οικονομικής επιβάρυνσης του οικείου Ο.Τ.Α. σε περίπτωση αγορά τους. Ότι η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του ακινήτου από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών απαιτείται σε κάθε περίπτωση αγοράς ιδιωτικού ακινήτου, η αγοραία αξία του οποίου υπερβαίνει το ποσό των 58.694,06 ευρώ (βλ. και Πράξεις VII Τμ. 17, 16/2010, 54/2009 και 247/2007). Τέλος, ότι σε περίπτωση απευθείας αγοράς ακινήτου, το μεν δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ/τος 270/1981 και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείται η προηγούμενη έκδοση και δημοσίευση διακήρυξης (άρθρο 3 και 4 του π.δ/τος 270/1981), η σύσταση εκτιμητικής επιτροπής και επιτροπής δημοπρασίας (άρθρο 7 του π.δ/τος 270/1981) και η τήρηση εν γένει της διαγραφόμενης από αυτές διαδικασίας, το δε δεν απαιτείται να επισυνάπτεται στα δικαιολογητικά του χρηματικού εντάλματος, που εκδίδεται για την καταβολή του τιμήματος, βεβαίωση του Δημοσίου Ταμείου (οικείας Δ.Ο.Υ.) ότι δεν έχει κοινοποιηθεί εκχώρηση ή επίσχεση του τιμήματος, καθόσον το δικαιολογητικό αυτό, σύμφωνα με την 81/1986 (αριθμ. πρωτ. 59774/1986) εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, η βεβαίωση αυτή απαιτείται σε περίπτωση αγοράς ακινήτου με δημοπρασία.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1115/2023
Σχέδιο συμβολαίου αγοράς ακινήτου για τη στέγαση του 2ου βρεφονηπιακού σταθμού …, του Δήμου … – …, αξίας 1.100.000 ευρώ μεταξύ του ως άνω προσφεύγοντος Δήμου και της ήδη παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «… ΜΟΝ/ΣΩΠΗ Α.Ε.».(....)Περαιτέρω, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στο πρακτικό της από 27 Ιουνίου 2022 συνεδρίασης της ως άνω Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων, αναφέρεται ότι αφού λήφθηκε υπόψη το πόρισμα μηχανικού της Τεχνικής Υπηρεσίας, το οποίο αυτός συνέταξε κατόπιν διενέργειας αυτοψίας στο ακίνητο κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών, οι οποίες κατατέθηκαν σε συνέχεια της ... διακήρυξης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ακίνητο πληροί τις προδιαγραφές της διακήρυξης και συναφώς του π.δ.99/2017 και β) στο ... έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών περί της λειτουργικότητας του εν λόγω κτηρίου, το κτήριο είναι άμεσα λειτουργικό για την εγκατάσταση και λειτουργία παιδικού - βρεφικού σταθμού, εκτός από την σύνδεση με δίκτυο τηλεφωνίας και ίντερνετ, κρίνει ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληροί τις απαιτούμενες τόσο από την οικεία διακήρυξη όσο και από το π.δ. 99/2017 προδιαγραφές. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, τόσο οι εκτιμήσεις του πιστοποιημένου εκτιμητή περί της ακολουθητέας μεθόδου εύρεσης του κατασκευαστικού κόστους του ακινήτου, όσο και η βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δ/νσης των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου περί πλήρωσης των απαιτήσεων του π.δ. 99/2017, δεν μπορούν να αμφισβητηθούν στην ουσία τους, διότι το Δικαστήριο θα υπεισερχόταν ανεπίτρεπτα στις τεχνικές κρίσης της εκτίμησης .... Επομένως, ούτε ο τρίτος και ο τέταρτος διακωλυτικός λόγος συντρέχουν, διότι κατά τα γενόμενα δεκτά το ύψος της αγοραίας αξίας του προσφερόμενου ακινήτου αιτιολογείται επαρκώς, οι δε προδιαγραφές της ... διακήρυξης και του π.δ. 99/2017 βεβαιώνεται ότι πληρούνται στο σύνολό τους, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα σχετικά από τον προσφεύγοντα και την παρεμβαίνουσα.(....)Ανακαλεί την 29/2023 πράξη της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Αγίας Παρασκευής.
ΝΣΚ/129/2022
Ερωτάται εάν είναι νόμιμη η έκδοση προκήρυξης μίας θέσης καθηγητή πρώτης βαθμίδας ύστερα από αίτηση για εξέλιξη αναπληρωτή καθηγητή, μετά από δύο προηγηθείσες αρνητικές κρίσεις του για εξέλιξη και η προώθησή της στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, προκειμένου να εγκριθεί η σχετική πίστωση και να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.(...)Δεν είναι νόμιμη η έκδοση προκήρυξης μίας θέσης καθηγητή πρώτης βαθμίδας ύστερα από αίτηση για εξέλιξη αναπληρωτή καθηγητή, μετά από δύο προηγηθείσες αρνητικές κρίσεις του για εξέλιξη και η προώθησή της στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, προκειμένου να εγκριθεί η σχετική πίστωση και να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ομόφωνα).
ΕλΣυν.Κλ7(ΚΠΕ)/322/2016
ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:(...)Με δεδομένα αυτά, η από 7.3.2016 έκθεση εκτίμησης της αξίας του ανωτέρω ακινήτου, η οποία εγκρίθηκε με την 76/2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, είναι νόμιμα αιτιολογημένη, καθόσον περιλαμβάνει συγκριτικά στοιχεία αγοράς των όμορων ακινήτων, ενώ συνεκτίμησε και το ότι η αξία του συγκεκριμένου ακινήτου συναρτάται με το γεγονός ότι είναι το μόνο κατάλληλο προς αγορά ακίνητο για την επέκταση του δημοτικού χώρου στάθμευσης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και, επομένως, το χρηματικό ένταλμα αυτό πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/142/2019
Αγορά ακινήτου:Με δεδομένα αυτά, η 62/15.3.2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Νότιας ..... για την απευθείας αγορά του ακινήτου δεν είναι νόμιμη, καθόσον η αξία του είναι μικρότερη των 58.694 ευρώ και ως εκ τούτου δεν απαιτείται για την αγορά του η προηγούμενη εκτίμηση της αγοραίας αξίας του από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, που αποτελεί προϋπόθεση για την επιτρεπτή απευθείας αγορά ακινήτου από Δήμο. Παρά ταύτα όμως τόσο από την ως άνω απόφαση όσο και από την 184/6.9.2017 όμοια προκύπτει νόμιμη και επαρκής αιτιολογία, όπως αυτή συμπληρώνεται από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου (βλ. λ.χ. το προσκομισθέν από Αύγουστο 1995 φύλλο υπολογισμού αξίας όμοιου ακινήτου εντός σχεδίου ή σε οικισμό στο ποσό των 74.723,23 ευρώ), ως προς το ότι το συγκεκριμένο ακίνητο αποτελεί το μοναδικό κατάλληλο προς αγορά, για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου αναφορικά με τη δημιουργία χώρων αθλοπαιδιών και παιδικής χαράς πλησίον του παραλιακού μετώπου, σε συνάρτηση και με την ορισθείσα αξία αγοράς του. Περαιτέρω, από το προαναφερόμενο από 29.5.2017 έγγραφο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας δεν προκύπτουν συνθήκες επισφάλειας της δαπάνης, παρά η δέσμευση του Δήμου σχετικά με την τήρηση των διατάξεων που αφορούν στην προστασία του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου των Πουλίθρων, δοθέντος επιπλέον ότι με την ως άνω σχετική εισήγηση της Προϊσταμένης της Εφορείας προτείνεται η έγκριση υπό όρους των σχεδιαζόμενων εργασιών και παρεμβάσεων στο γήπεδο, προκειμένου αυτό να αξιοποιηθεί για το σκοπό, για τον οποίο αγοράστηκε. Ενόψει αυτών τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων αλλά από συγγνωστή πλάνη ότι ενεργούσαν νομίμως.
ΝΣΚ/194/2017
Έκταση δεδικασμένου, που απορρέει από αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις σχετικά με την ύπαρξη δυνατότητας από πλευράς Δημοσίου να προβάλει δικαίωμα κυριότητας σε δάση και λοιπές εκτάσεις, σύμφωνα με τη διάταξη του εδαφίου γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του νόμου 3208/2003.Κρίσεις του Δικαστηρίου αναφορικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς μείζονος (ήτοι μεγαλύτερης έκτασης) ακινήτου, στις οποίες προβαίνει κατά την εκδίκαση επιμέρους τμημάτων αυτού, δεν παράγουν δεδικασμένο για το μείζον ακίνητο, διότι πρόκειται για ζήτημα που εξετάστηκε πλεοναστικά και δεν ήταν αναγκαίο για την στήριξη του διατακτικού της απόφασης. Επομένως, η υπόψη έκταση του ιστορικού της γνωμοδότησης των 29.640 στρεμμάτων δεν δύναται να υπαχθεί στην διάταξη του ν. 3208/2003, αρθρ. 10, παρ. 1, εδ. γ΄ και συνεπώς ορθώς δεν αναγνωρίζεται ολόκληρη ως ιδιωτική, εξαιρουμένων των 155 περίπου στρεμμάτων, που κρίθηκαν ότι ανήκουν σε κτηματίες.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.7/115/2018
Καταβολή αμοιβής σε αντιπρόεδρο δημοτικής επιχείρησης: Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον οι αποφάσεις του ΔΣ της ΔΕΑΥΙ και του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης που καθόρισαν την αμοιβή του Αντιπροέδρου του ΔΣ της Επιχείρησης λόγω της πλήρους απασχόλησής του σ’ αυτήν δεν έχουν λάβει υπόψη την οικονομική κατάστασή της κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, ιδίως ενόψει του διπλασιασμού της αμοιβής αυτής. Δεδομένου όμως ότι οικονομικές καταστάσεις για την προηγούμενη της επίμαχης διαχειριστική περίοδο δεν είχαν εγκριθεί αρμοδίως, τόσο τα μέλη του ΔΣ της Επιχείρησης όσο και ο Συντονιστής Αποκεντρωμένης Διοίκησης συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στον ορισμό της επίμαχης αποζημίωσης χωρίς αναφορά την οικονομική κατάστασή της κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα όμως πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΕλΣυ/Τμ.6/2709/2010
Το π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (ΦΕΚ Α’ 150) ορίζει στο άρθρο 21 υπό τον τίτλο «Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμού» ότι: «(…) η. Ειδικά σε περιπτώσεις διαγωνισμών με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή στους οποίους υποβάλλεται μία μόνο προσφορά ή τελικά γίνεται αποδεκτή μία μόνο προσφορά και εφόσον δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά, ο διαγωνισμός ματαιώνεται και επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά». Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι μη νομίμως κατακυρώνεται με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή η προμήθεια είδους στο μοναδικό προσφέροντα προμηθευτή, εάν προηγουμένως δεν έχει εξετασθεί η προσφορά του με βάση συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ορθώς το Κλιμάκιο ήχθη στην κρίση ότι μη νομίμως και δη κατά παράβαση του άρθρου 21 εδ. η του π.δ. 118/2007 κατακυρώθηκε στην εταιρεία «…. .» η προμήθεια έντεκα (11) ειδών και, συγκεκριμένα, των επτά (7) ειδών με α/α 1-7 της κατηγορίας Β (έντυπα σε κιβώτια) και των ειδών με α/α 1, 3, 4 και 5 της κατηγορίας Α (έντυπα σε ρολούς), για τα οποία ήταν η μοναδική προσφέρουσα, καθόσον διαπίστωσε ότι οι σχετικές προσφερθείσες τιμές δεν είχαν προηγουμένως συγκριθεί με αυτές της αγοράς ή προηγούμενων διαγωνισμών, επομένως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 του π.δ. 118/2007, ο διαγωνισμός, ως προς τα είδη αυτά όφειλε να ματαιωθεί. Πλην όμως, όπως προκύπτει από το επικαλούμενο και προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος από 30.09.2010 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, με το συνημμένο σε αυτό Πίνακα συγκριτικών στοιχείων παρελθόντων ετών, τα μέλη της τελευταίας, κατά την αξιολόγηση των κατατεθεισών προσφορών των υποψηφίων και πριν την έκδοση του προμνησθέντος από 25.08.2010 Πρακτικού, είχαν λάβει υπόψη τις τιμές κατακύρωσης των εν λόγω ειδών κατά τα έτη 2007
ΔΕΦΚ Γ 5015370 ΕΞ 2012
Παροχή οδηγιών για τις λειτουργίες Αμοιβαίας Διοικητικής Συνδρομής και Συνεργασίας μεταξύ των Κρατών-Μελών της Ε.Ε., που εντάσσονται στην 3η Φάση του EMCS - Λειτουργικό Στάδιο 2.