ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η καταβολή της ελεγχόμενης τακτικής επιχορήγησης από το Δήμο ....... στην ως άνω σχολική επιτροπή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι νόμιμη, αφού το ποσό αυτό δεν προκύπτει ότι προέρχεται από τους πόρους που προβλέπονται στη διάταξη του άρθρου 113 του ν. 1892/1990. Ειδικότερα, στη συστατική πράξη της σχολικής  επιτροπής,  ως πόροι αυτής, δύνανται να ορίζονται μόνο αυτοί που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις. Επομένως, μη νομίμως, στην ως άνω συστατική πράξη προβλέφθηκε ότι συνιστά πόρο της σχολικής επιτροπής, ετήσια τακτική  επιχορήγηση από πόρους του Δήμου (ετήσια τακτική επιχορήγηση του Δήμου που ανέρχεται σε 100.000 ευρώ), πέραν της προβλεπόμενης από τις διατάξεις  του άρθρου 113 παρ. 6 του ν. 1892/1990 τακτικής επιχορήγησης. Συνακόλουθα, η επίμαχη διάταξη του άρθρου 4  της ως άνω συστατικής πράξης, δεν μπορεί να αποτελέσει το νόμιμο έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης. Επισημαίνεται επιπλέον, ότι σύμφωνα με το άρθρο 239 του ν. 3463/2006, στη συστατική πράξη των δημοτικών και κοινοτικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου  αναγράφεται  η πηγή αποκλειστικά των θεσμοθετημένων από τις κείμενες διατάξεις πόρων των νομικών προσώπων, ενώ δεν αναγράφεται το ακριβές ύψος της επιχορήγησης. Εξάλλου, δεν θα ήταν δυνατόν να αποτελέσει αντικείμενο του περιεχομένου συστατικής πράξης σχολικής επιτροπής, το ακριβές  ποσό της ετήσιας τακτικής επιχορήγησης Δήμου προς αυτήν, αφού κάθε έτος διαμορφώνεται σε διαφορετικό ποσό, καθόσον το  9% των 2/3 του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, το οποίο διατίθενται στους Δήμους από το Υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να επιχορηγήσουν τις σχολικές επιτροπές, μεταβάλλεται και δεν είναι το ίδιο κάθε έτος. 

Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης από Α.Ε.Ι.  για εξόφληση λογαριασμών κατανάλωσης φυσικού αερίου Ιδρύματος,  σε εταιρεία παροχής φυσικού αερίου,  καθόσον το εν λόγω Ίδρυμα δεν μπορεί να θεωρηθεί παράρτημα του Πανεπιστημίου, δεδομένου ότι αποτελεί Ν.Π.Ι.Δ., διαθέτει, δηλαδή, αυθύπαρκτη νομική προσωπικότητα και ίδιο προϋπολογισμό, στον οποίο έχουν προβλεφθεί έξοδα για κάλυψη δαπανών από λογαριασμούς επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας και επομένως μη νομίμως το Πανεπιστήμιο προέβη στην καταβολή επιχορήγησης προς κάλυψη της δαπάνης, χωρίς να προηγηθεί  η λήψη σχετικής απόφασης των αρμοδίων οργάνων και η τήρηση της νόμιμης διαδικασίας.

Καταλογισμός ελλείμματος. ζητείται η ακύρωση...της ληφθείσας κατά την 41η συνεδρίαση/22.10.2014 απόφασης του Δ.Σ. του ...., κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίστηκε ο εκκαλών, με την ιδιότητα του υπολόγου, με το προαναφερόμενο ποσό....(..)για να είναι νομίμως αιτιολογημένη η καταλογιστική πράξη, πρέπει στο σώμα αυτής να διαλαμβάνονται - ή έστω από τα στοιχεία του φακέλου να προκύπτουν - όλα τα πραγματικά περιστατικά στα οποία ερείδεται η αξίωση του Δημοσίου ή του ν.π.δ.δ. έναντι του υπολόγου, με συνέπεια ο καταλογισμός να καθίσταται νομικώς πλημμελής, όταν δεν εξειδικεύονται οι συγκεκριμένες πράξεις ή παραλείψεις με τις οποίες ο υπόλογος συνετέλεσε στην επέλευση του καταλογισθέντος σε βάρος του ελλείμματος (..)Περαιτέρω, ο ίδιος προβάλλει ότι ουδεμία ευθύνη και υπαιτιότητα φέρει για τη δημιουργία του ελλείμματος, καθόσον στις εκχωρηθείσες σε αυτόν αρμοδιότητες δεν περιλαμβανόταν η παρακολούθηση και διαχείριση του χαρτοφυλακίου του ...., ούτε άλλωστε μπορούσε να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια αναφορικά με αυτό. Εν προκειμένω, η προσβαλλόμενη απόφαση θεμελιώνει τη δημοσιολογιστική ευθύνη του εκκαλούντος στην ιδιότητά του ως υπολόγου. Ωστόσο, η κρίση αυτή δεν ερείδεται στα στοιχεία του φακέλου, ειδικά ως προς την ιδιότητα του εκκαλούντος ως υπολόγου λόγω της ανάμειξής του σε πράξεις διαχείρισης αναφορικά με το χαρτοφυλάκιο των χρηματογράφων του (..)Ενόψει των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ και ΙV της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση, κατά παραδοχή του σχετικού ισχυρισμού του εκκαλούντος, ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης, όπως αυτή συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου, καθίσταται ανεπαρκής ως προς το αναγκαίο για τη θεμελίωση της δημοσιολογιστικής ευθύνης του εκκαλούντος στοιχείο της ιδιότητάς του ως υπολόγου, ειδικώς όσον αφορά στη διαχείριση του χαρτοφυλακίου των χρηματογράφων του ...., δοθέντος ότι ούτε στο σώμα της διαλαμβάνονται οι απαιτούμενες προς τούτο αναφορές, ούτε στα λοιπά στοιχεία του φακέλου βρίσκει έρεισμα η εκφερθείσα με αυτήν απόφανση. Συνεπεία της ως άνω ανεπάρκειας και ελλείψεως ως προς την αιτιολογία της, η προσβαλλόμενη καθίσταται νομικώς πλημμελής και συνεπώς ακυρωτέα.

Μελέτες.Συμπληρωματικές συμβάσεις.Η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον αφορά σε καταβολή αμοιβής για εργασίες που εκτελέστηκαν δυνάμει συμπληρωματικής σύμβασης μελέτης, με την οποία ανατέθηκαν στον ανάδοχο εργασίες αξίας μεγαλύτερης του 50% του προβλεπόμενου αρχικώς συμβατικού ανταλλάγματος, κατά παράβαση των προαναφερόμενων διατάξεων του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 716/1977, δεδομένου ότι το ποσό των 70.000.000 δραχμών της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης ξεπερνά το 50% του αρχικού προϋπολογισμού της μελέτης, που συνιστά και τη συμβατική αμοιβή του μελετητή, η οποίο προσδιορίστηκε με την από 29.6.1989 (δεύτερη συναφθείσα) σύμβαση στο ποσό των 15.000.000 δραχμών,

Ευθύνη υπολόγων (...)..η πράξη αυτή είναι μη προσβλητή με έφεση, καθώς αφενός εκδίδεται σε μερικότερο και χωρίς αυτοτέλεια στάδιο της διαδικασίας του κατασταλτικού ελέγχου των εκκαλουσών υπολόγων ΧΕΠ, δεν επιφέρει άμεσα δυσμενείς σε βάρος τους έννομες συνέπειες, και ειδικότερα, δεν αποτελεί εκτελεστό τίτλο βεβαίωσης οφειλής, οπότε είναι πράξη μη εκτελεστή, και αφετέρου από καμία διάταξη δεν προβλέπεται η προσβολή της με έφεση, που, άλλωστε, οι εκκαλούσες δύνανται να ασκήσουν, προβάλλοντας και όλες τις σχετικές με την επίδικη μη απαλλαγή τους αιτιάσεις, κατά της ενδεχόμενης πράξης καταλογισμού τους με το ποσό του οικείου ελλείμματος(...)Κατά συνέπεια, η έφεση πρέπει, συμπεριλαμβανομένου του αιτήματος των εκκαλουσών για την επιδίκαση της δικαστικής τους δαπάνης σε βάρος του αντιδίκου τους Ελληνικού Δημοσίου, να απορριφθεί

Προμήθεια tablet για την κάλυψη αναγκών Δήμου:..Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη γιατί συμπεριλαμβάνεται στο ποσό χρηματοδότησης μέσω της αξίας τοποθέτησης που καταβάλλεται κατά νόμο για λογαριασμό των ωφελουμένων για την υλοποίηση της ανωτέρω δράσης και δεν επιβαρύνει τον τακτικό προϋπολογισμό του φορέα, εξυπηρετεί δε τη λειτουργική δραστηριότητα της Επιχείρησης, καθόσον τα tablet και η χρήση των νέων τεχνολογιών συνιστά σημαντικό βοηθητικό μέσο για την επιτυχέστερη διεξαγωγή των κάθε είδους εκπαιδευτικών δράσεών της. Περαιτέρω, τα tablet δεν ανήκουν στο πάγιο εξοπλισμό της Επιχείρησης, αλλά, δεδομένου ότι χρηματοδοτούνται μέσω της αξίας τοποθέτησης, διατίθενται στους ωφελούμενους της δράσης ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από αυτούς και σε περίπτωση αλλαγής δομής υποδοχής κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

Αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά - μισθοδοσία και έξοδα κίνησης...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η υπαλληλική σχέση του αρχικώς εκκαλούντος λύθηκε αυτοδικαίως στις 23.9.2004, με την άπρακτη πάροδο τριμήνου από την επομένη της υποβολής της παραίτησής του, είχε δε δικαίωμα να του καταβληθούν τρίμηνες αποδοχές μέχρι και τις 24.12.2004. Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος ο σε βάρος του καταλογισμός των αποδοχών που του καταβλήθηκαν κατά το χρονικό διάστημα από 22.6.2004 μέχρι και 24.12.2004. Ειδικά όσον αφορά στα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα και αδείας, ως χρονικό διάστημα κατά το οποίο μισθοδοτήθηκε δεν έπρεπε να ληφθεί το χρονικό διάστημα μέχρι και τις 22.6.2004, αλλά το χρονικό διάστημα μέχρι και τις 24.12.2004. Τέλος, όσον αφορά στα έξοδα κίνησης, ορθά καταλογίστηκε σε βάρος του το ποσό που του καταβλήθηκε από τις 22.6.2004 και έπειτα, δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα που απουσίαζε από την υπηρεσία του.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης επί της έφεσης και να παραπεμφθεί με επιμέλεια της Γραμματείας του Δικαστηρίου ο φάκελος της υπόθεσης στην αρμόδια υπηρεσία του Δήμου ..., προκειμένου εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης στην υπηρεσία αυτή να επανυπολογιστεί το ποσό των καταλογιστέων σε βάρος του αρχικώς εκκαλούντος αποδοχών, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην αμέσως προηγούμενη σκέψη και να επιστραφεί ο φάκελος στη Γραμματεία του Δικαστηρίου.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή που αφορά μέρος της αμοιβής της για την προμήθεια έτοιμου σκυροδέματος.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι, η εντελλόμενη δαπάνη, δεν είναι νόμιμη, καθόσον η πίστωση των 12.000,00 ευρώ που έχει εγγραφεί στον Κ.Α. 20-00-05, τον οποίο θα βαρύνει η επίμαχη δαπάνη, αντιστοιχεί στο καθαρό ποσό της σύμβασης, χωρίς να έχει συμπεριληφθεί σε αυτό ο αναλογούν Φ.Π.Α., ύψους 2.760,00 ευρώ, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό εξόδου, ήτοι το ποσό που θα εκταμιευθεί από το ταμείο της Δ.Ε.Υ.Α.Α. να υπολείπεται της εγγεγραμμένης πίστωσης. Τούτο δε συνεπάγεται έλλειψη πίστωσης, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από τον Επίτροπο λόγο και ως εκ τούτου, η εντελλόμενη δαπάνη καθίσταται μη νόμιμη. Οι δε προβαλλόμενοι από τη Δ..Ε.Υ.Α.Α. ισχυρισμοί ότι όλες οι δημοτικές επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας και εφαρμόζουν το Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο (Ε.Λ.Σ.), συνεπώς, η εγγραφή των εσόδων και των εξόδων πραγματοποιείται με βάση την καθαρή αξία αυτών, ήτοι χωρίς τον συνυπολογισμό του Φ.Π.Α., τον οποίο εντάσσουν στην ομάδα λογαριασμών 54, είναι αλυσιτελείς, καθόσον, η μέθοδος αυτή αφορά τον τρόπο τήρησης των βιβλίων τρίτης  κατηγορίας σύμφωνα με το ΕΛ.Σ. και όχι την κατάρτιση του προϋπολογισμού σύμφωνα με το λογιστικό των Ο.Τ.Α., που εφαρμόζεται συμπληρωματικά, στις Δ.Ε.Υ.Α.Α. και περιλαμβάνει όλα τα έσοδα και τα έξοδα, τα οποία κατανέμει σε κεφάλαια και άρθρα κατά κατηγορίες, είδη εσόδων και αντικείμενα δαπανών. Ως εκ τούτου, από τη στιγμή που στον προϋπολογισμό της Δ.Ε.Υ.Α.Α. περιλαμβάνεται κωδικός αριθμός που αντιστοιχεί στην εντελλόμενη δαπάνη, το ποσό της εγγεγραμμένης πίστωσης πρέπει να αντικρίζει ολόκληρο το ποσό αυτής, ήτοι να περιλαμβάνει και          τον αναλογούντα σ’ αυτήν Φ.Π.Α., καθόσον αυτό αντιστοιχεί στο συνολικό ποσό που θα εκταμιευθεί, ενώ δεν ασκεί επιρροή όπως αβασίμως ισχυρίζεται ο διατάκτης σε ποια ομάδα λογαριασμών αυτός (Φ.Π.Α.) θα εγγραφεί σύμφωνα με το Ε.Λ.Σ., κατά τον χρόνο πραγματοποίησης της δαπάνης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δημοσιονομική διόρθωση ποσού...Ο ισχυρισμοί αυτοί προβάλλονται το πρώτον με το υπόμνημα και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτοι, σε κάθε δε περίπτωση και ως αβάσιμοι, διότι: α) η ιστορική και νομική αιτία της προσβαλλόμενης απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης - ανάκτησης δεν ερείδεται στην πρόκληση ελλείμματος, β) η ευθύνη του επενδυτή και δη της εκκαλούσας, προς επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, στο πλαίσιο επιβολής δημοσιονομικής διόρθωσης, είναι, εν όψει της φύσης της διόρθωσης ως διοικητικού μέτρου με αμιγώς αποκαταστατικό χαρακτήρα -και όχι ως κύρωσης- καθώς και εν όψει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της αποτελεσματικότητας στην προστασία των κοινοτικών πόρων, ανεξάρτητη από τη συνδρομή πταίσματος στο πρόσωπο του (πρβλ. ΕΣ 1711, 1721, 1904/2016), γ) δεν νοείται, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διατάξεις, απαλλαγή του δικαιούχου αποκλειστικά και μόνο για λόγους προσωπικής επιείκειας, αναγόμενους στην οικονομική αδυναμία επιστροφής του καταλογισθέντος ποσού, καθόσον, σε διαφορετική περίπτωση, θα αναιρείτο η ενιαία εφαρμογή και η πρακτική αποτελεσματικότητα του κοινοτικού / ενωσιακού δικαίου (ΕΣ 461/2016, 1212, 2322, 2672, 3156/2014) και δ) εν προκειμένω, δεν επιβλήθηκαν προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, λόγω ελλείμματος, αλλά τόκοι, οι οποίοι υπολογίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 11 του Κανονισμού (ΕΚ) 794/2004 της Επιτροπής της 21ης Απριλίου 2004.

Χ. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και μη προβαλλόμενου άλλου λόγου έφεσης, η ένδικη έφεση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να μεταρρυθμιστεί η προσβαλλόμενη απόφαση με μείωση του προς ανάκτηση ποσού στο ποσό των 461.658,94 ευρώ (=593.238,94 ευρώ - 131.580,00 ευρώ). Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος παραβόλου υπέρ του Δημοσίου, καθώς και να καταλογιστεί η εκκαλούσα με το οφειλόμενο ποσό παραβόλου πέραν του ήδη καταβληθέντος ποσού 1.500 ευρώ, και τούτο να μειωθεί λόγω αποδοχής της έφεσης εν μέρει κατά 1.500 ευρώ, δηλαδή από το επιπλέον οφειλόμενο παράβολο ποσού 4.432,38 ευρώ (5.932,38 ευρώ - 1.500 ευρώ) η εκκαλούσα πρέπει να καταλογιστεί με ποσό 2.932,38 ευρώ (άρθρο 73 παρ. 3 και 4 Κώδικα νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, ΕΣ 1007/2017), ενώ πρέπει να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων (άρθρο 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικ. Δικον. αναλογικώς εφαρμοζόμενο σύμφωνα με το άρθρο 123 του π.δ. 1225/1981, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 12 παρ. 2 του ν. 3472/2006).

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ-ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΟΛΟΓΟΙ:Με βάση τα προεκτεθέντα, το Τμήμα, κρίνοντας ότι δεν μπορεί να αποστεί από την αθωωτική κρίση του ποινικού δικαστηρίου ως προς το ότι η ήδη αναιρεσίβλητη δεν τέλεσε τις αποδιδόμενες σε αυτήν ποινικά κολάσιμες πράξεις, που έχουν την ίδια αντικειμενική υπόσταση με τις αποδοθείσες σ’ αυτήν με την καταλογιστική απόφαση παράνομες πράξεις, οι οποίες αποτέλεσαν την γενεσιουργό αιτία πρόκλησης του ελλείμματος στη διαχείριση του ..., δεν έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή των ως άνω διατάξεων.(..)Σε κάθε περίπτωση, το αντικείμενο της υπό κρίση διαφοράς, το οποίο συνίσταται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στην επιβολή των νόμιμων προσαυξήσεων, οι οποίες επιβλήθηκαν στην ανωτέρω, λόγω της επιγενόμενης αναπλήρωσης του δημιουργηθέντος στην διαχείρισή της ελλείμματος, δεν θίγει την αθωωτική κρίση του ποινικού δικαστηρίου, αλλά συμπορεύεται μ’ αυτήν, δοθέντος ότι, το ως άνω έλλειμμα, κατά ρητή παραδοχή του ποινικού Δικαστηρίου, επεστράφη από αυτήν και κατατέθηκε σε λογαριασμό του ..., λόγω της ιδιότητάς της ως υπολόγου. Όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Κατόπιν των ανωτέρω, μη υπάρχοντος άλλου αναιρετικού λόγου, η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης πρέπει να απορριφθεί.