ΕΣ/ΤΜ.6/4605/2014
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Εκτέλεση έργου...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο διενεργηθείς από την Επιτροπή Διαγωνισμού ουσιαστικός έλεγχος των δικαιολογητικών συμμετοχής της κοινοπραξίας «.....» και ο συνακόλουθος αποκλεισμός αυτής πριν την κατάταξη αυτής κατά σειρά μειοδοσίας, συνιστά πράγματι παράβαση της προβλεπόμενης εκ του νόμου και της διακήρυξης διαδικασίας είναι, δε, απορριπτέοι ως αβάσιμοι οι προβαλλόμενοι με την ελεγχόμενη αίτηση ισχυρισμοί. Κατά τη γνώμη δε της Συμβούλου Μαρίας Αθανασοπούλου, σύμφωνα με την οποία ο αποκλεισμός της κοινοπραξίας «....» είναι νόμιμος, η διαπιστωθείσα ανωτέρω πλημμέλεια δεν είναι εν προκειμένω ουσιώδης, καθώς δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στον τελικά αναδειχθέντα μειοδότη.Κατ’ ακολουθία αυτών, που προηγουμένως κρίθηκαν, η ένδικη αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 403/2014 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου του κατατεθέντος για την άσκηση της αίτησης παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013). Επισημαίνεται ότι η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ανακαλέσει την από 1.8.2014 απόφαση κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού και, στη συνέχεια, να προβεί στην επανάληψη της διαδικασίας από το σημείο κατάταξης των προσφορών, οπότε θα ακολουθήσει και ο επανέλεγχος της προσφοράς της ανωτέρω Κοινοπραξίας με βάση τα αναφερόμενα στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣτΕ/ΕΑ/30/2006
«Μελέτη – κατασκευή» του έργου «Μέγαρο Χορού ...» (...)Επειδή, κατά τα εκτεθέντα στην έκτη και έβδομη σκέψη, πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως εχώρησε ο αποκλεισμός της αιτούσης από την διαδικασία του επίμαχου διαγωνισμού. Αντιθέτως, δεν πιθανολογείται σοβαρώς, κατά τα εκτιθέμενα στην όγδοη και ένατη σκέψη, ότι μη νομίμως θεωρήθηκε ως παραδεκτώς υποβληθείσα η προσφορά της παρεμβαινούσης κοινοπραξίας. Πρέπει, επομένως, να γίνει εν μέρει δεκτή η κρινομένη αίτηση και να ανασταλεί, μέχρις εκδόσεως αποφάσεως επί της αιτήσεως ακυρώσεως, την οποία οφείλει να ασκήσει η αιτούσα προς διατήρηση του χορηγουμένου ήδη ασφαλιστικού μέτρου (βλ. άρθρο 3 παράγραφος 7 του Ν. 2522/1997), η εκτέλεση της προσβαλλομένης, ... πράξεως της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου …, με την οποία αποκλείσθηκε τελικώς η αιτούσα από τη διαγωνιστική διαδικασία, ώστε η τελευταία να δυνηθεί να μετάσχει στα επόμενα στάδια του διαγωνισμού, αποκλειομένης μόνον της εκδόσεως πράξεως κατακυρώσεως στην αιτούσα του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Οίκοθεν νοείται ότι, εφ’ όσον, κατά τα εκτεθέντα, πιθανολογείται σοβαρώς ότι ο αποκλεισμός της αιτούσης από τη διαγωνιστική διαδικασία δεν εχώρησε νομίμως, η αναθέτουσα αρχή έχει την ευχέρεια, εφ’ όσον κρίνει τούτο ενδεδειγμένο, να επανεξετάσει το ζήτημα και να εκδώσει, προ της ασκήσεως και εκδικάσεως της προμνησθείσης αιτήσεως ακυρώσεως, νέα επί του ζητήματος τούτου εκτελεστή πράξη (...), προβαίνοντας νομίμως, από του σημείου εκείνου και εφεξής, σε πρόοδο της διαδικασίας του διαγωνισμού. Διά ταύτα Δέχεται εν μέρει την υπό κρίση αίτηση, ήτοι κατά το μέρος που αφορά στον αποκλεισμό της αιτούσης από τη διαγωνιστική διαδικασία. Διατάσσει τα διαλαμβανόμενα στο αιτιολογικό της παρούσης ασφαλιστικά μέτρα. Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση κατά το μέρος που αμφισβητείται η νομιμότητα της συμμετοχής της παρεμβαινούσης κοινοπραξίας στη διαγωνιστική διαδικασία.
ΣΤΕ/1971/2013
Συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία και διάθεση ακαθάρτων περιοχών...Επειδή, εφ’ όσον ίσταται, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, ο αποκλεισμός της αιτούσης κοινοπραξίας για τον ανωτέρω λόγο, αλυσιτελώς πλήττονται τα λοιπά επάλληλα αιτιολογικά ερείσματα της απορρίψεως της προσφοράς της. Περαιτέρω, όταν προσβάλλεται διοικητική πράξη που έχει εκδοθεί κατά δεσμία αρμοδιότητα και ο αιτών δεν αμφισβητεί τα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, τότε, και υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται για περίπτωση ανυποστάτου πράξεως, παρέλκει ως αλυσιτελής η έρευνα τυπικών λόγων, όπως είναι οι λόγοι περί αναρμοδιότητος, μη νομίμου συγκροτήσεως ή κακής συνθέσεως του συλλογικού οργάνου που εξέδωσε την πράξη, ή οργάνου που γνωμοδότησε κατά την διαδικασία εκδόσεώς της, καθώς και οι λόγοι περί μη τηρήσεως των τύπων που έχουν ταχθεί από το νόμο για την έκδοσή της. Και τούτο διότι το αρμόδιο διοικητικό όργανο, ακόμη και αν δεν είχε συντελεσθεί η προβαλλόμενη παραβίαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, θα όφειλε κατά νόμο να εκδώσει την πράξη με το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο (πρβλ. ΣτΕ. 530/2003 Ολομ., 2916/2007, 846, 3813/2010, 667, 4306/2011). Επομένως, αλυσιτελώς προβάλλονται τυπικοί λόγοι περί αναρμοδιότητος και κακής συγκροτήσεως της Επιτροπής του Διαγωνισμού, καθώς και περί παραβάσεως ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, εφ’ όσον, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η αιτούσα κοινοπραξία απεκλείσθη κατά δεσμία αρμοδιότητα και με υποστατή πράξη (1319/2.12.2011) της αρχής, η οποία βάλλεται αβασίμως από απόψεως εσωτερικής νομιμότητας και δεν αμφισβητείται ως προς την πραγματική της βάση. Επειδή, με τον αποκλεισμό της η αιτούσα κοινοπραξία δεν μπορεί πλέον να θεωρείται ως μετέχουσα στη διαδικασία του διαγωνισμού, αλλά κατέστη τρίτη ως προς αυτόν. Συνεπώς, άνευ εννόμου συμφέροντος προβάλλει αιτιάσεις κατά της συμμετοχής στον διαγωνισμό των δύο κοινοπραξιών που έγιναν αποδεκτές στο επόμενο, μετά τον αποκλεισμό της, στάδιο της διαδικασίας, χωρίς, μάλιστα, να προβάλλεται ειδικώς, ότι κατά παράβαση της αρχής της ισότητας, οι εν λόγω κοινοπραξίες δεν απεκλείσθησαν, μολονότι η τεχνική προσφορά τους παρουσίαζε την αυτή πλημμέλεια, ως προς την απόσταση της θωράκισης του υποθαλάσσιου αγωγού από τον πυθμένα της θαλάσσης. Ομοίως δε στερείται εννόμου συμφέροντος η αιτούσα για την προβολή λόγων που αφορούν τα επόμενα στάδια της διαδικασίας του διαγωνισμού. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση, καθώς και οι παρεμβάσεις των Δήμων ... και ... και να γίνει δεκτή η παρέμβαση της κοινοπραξίας με την επωνυμία «....».
ΕΑΔΗΣΥ/1586/2023
Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. πρωτ. 436185/21-08-2023 απόφαση, με την οποία εγκρίθηκε από την επιτροπή διαγωνισμού το από 08-08-2023 πρακτικό ελέγχου δικαιολογητικών κατακύρωσης και έγινε η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού του έργου «…» στην παρεμβαίνουσα.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/607/2021
Εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης...Κατ’ ακολουθία, η ένδικη προσφυγή και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 36/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας .... και της υπό σύσταση κοινοπραξίας με την επωνυμία «....» υπό τον όρο εγκρίσεως του αποτελέσματος του ελέγχου των προσκομισθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης και καταλληλότητας της αναδόχου κοινοπραξίας και της συνεργαζόμενης με αυτήν εταιρείας «....» από την Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας .... (βλ. άρθρο 15 παρ. 2 εδ. τελευταίο της Υ.Α. 26804/2011) και της αναγραφής της σχετικής εγκριτικής απόφασης στο προοίμιο («έχοντας υπ’ όψη») του σχεδίου σύμβασης. Τέλος, γενόμενης δεκτής της προσφυγής, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στους προσφεύγοντες του κατατεθέντος παραβόλου (βλ. άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).
ΕΣ/ΚΛ.Ε/598/2011
Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης...Συνεπώς, σύμφωνα και με τις διατάξεις του προαναφερθέντος άρθρου 97 του ν. 3669/2008, η εργοληπτική βεβαίωση με αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης την 25η Σεπτεμβρίου 2011 ήταν σε ισχύ κατά την ημερομηνία διεξαγωγής της δημοπρασίας στις 27.9.2011. Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού είχε μεν παρέλθει η ανωτέρω, αναγραφόμενη στο σώμα της βεβαίωσης του ΜΕΕΠ της κοινοπραξίας αυτής, ημερομηνία ισχύος του και δεν είχε ακόμη εκδοθεί νέα βεβαίωση, πλην όμως είχε υποβληθεί, ήδη από τις 30.8.2011, αίτηση της Κοινοπραξίας για αναθεώρηση του πτυχίου της, με συνέπεια την παράταση της ισχύος της παλαιάς επί εξήντα ακόμη ημέρες νομίμως προσκομίστηκε το παλαιό πτυχίο ως δικαιολογητικό συμμετοχής στον ελεγχόμενο διαγωνισμό. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η προεκτεθείσα 126/2011 απόφαση του Δ.Σ. της ... με την οποία, πλην άλλων, ανακλήθηκε η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην «..» και ανατέθηκε η εκτέλεση του έργου στην «…..» είναι μη νόμιμη.Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο διαπιστώνει ουσιώδη νομική πλημμέλεια στη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης, που κωλύει την υπογραφή της.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/602/2012
ΝΣΚ/406/2003
Δημόσιος διαγωνισμός για την ανάθεση δημοσίου έργου. Η (ισχύουσα) βεβαίωση εγγραφής στο ΜΕΕΠ, ως προϋπόθεση για τη νομότυπη συμμετοχή διαγωνιζομένων. Υποκατάσταση διαγωνιζομένου κατά την εξέλιξη της διαδικασίας του διαγωνισμού.1) Δεν είναι νομότυπη η συμμετοχή σε διαγωνισμό ανάθεσης δημοσίου έργου ατομικής εργοληπτικής επιχείρησης, εφόσον ο ατομικός εργολήπτης και μοναδικό τεχνικό στέλεχος (ως πτυχιούχος του Μητρώου Εμπειρίας Κατασκευαστών) της επιχείρησης, στελέχωσε άλλη εργοληπτική επιχείρηση – ετερόρρυθμη εταιρεία, η οποία εγγράφηκε στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων πριν την ημέρα του διαγωνισμού, με αποτέλεσμα να στερηθεί η ατομική εργοληπτική επιχείρηση τη βεβαίωση εγγραφής της στο ΜΕΕΠ. 2) Δεν επιτρέπεται η υποκατάσταση διαγωνιζομένου, ή η αλλαγή της σύνθεσης διαγωνιζόμενης κοινοπραξίας (με την υποκατάσταση μέλους αυτής), κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού. Έννομη συνέπεια της παρά το νόμο γενομένης υποκατάστασης επισύρει ως συνέπεια τον αποκλεισμό του διαγωνιζομένου. (πλειοψ.)
ΣΤΕ/ΕΑ/380/2012
Εκτέλεση έργου...Επειδή, εφόσον πιθανολογήθηκε ως νόμιμος ο αποκλεισμός των αιτουσών από το διαγωνισμό, αυτές στερούνται, κατ’ αρχήν, εννόμου συμφέροντος να στραφούν κατά της αποδοχής της προσφοράς των λοιπών διαγωνιζόμενων, μη δυνάμενες να προβάλουν παρά μόνο αιτιάσεις κατά της, κατά παράβαση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως και του ενιαίου μέτρου κρίσεως, αποδοχής της προσφοράς αυτών, παρόλο που και σε εκείνες συνέτρεχε λόγος απορρίψεως ίδιος με εκείνον που αποτέλεσε την αιτιολογία απορρίψεως των δικών τους προσφορών (βλ. Ε.Α. 1156/2010, 311/2009 κ.α.). Ενόψει τούτου, αλυσιτελώς προβάλλει η δεύτερη αιτούσα αιτιάσεις που αφορούν πλημμέλειες των τεχνικών προσφορών της εταιρείας «......» (μη προσφορά ανεξάρτητου φρεατίου δικλείδων, εσφαλμένος υπολογισμός των μανομετρικών των αντλιοστασίων) και της Κοινοπραξίας «... κ.λπ.» (απουσία εφεδρικής αντλίας).Εξ άλλου, οι αιτούσες προέβαλαν με τις προδικαστικές τους προσφυγές και επαναλαμβάνουν ήδη με τις κρινόμενες αιτήσεις, ότι κατά παράβαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και του ενιαίου μέτρου κρίσεως απορρίφθηκαν οι τεχνικές τους προσφορές και έγιναν αποδεκτές οι τεχνικές προσφορές της εταιρείας «.....» και της Κοινοπραξίας «... κ.λπ.», καθόσον η τελική επιφάνεια των αντλιοστασίων που περιλαμβάνονται στις προσφορές τους, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που πρόκειται να κατασκευαστούν εν μέσω υφιστάμενης οδού, έχει υπερύψωση 10, 20 και 40 εκατοστών αντιστοίχως, και, επομένως, και οι διαγωνιζόμενες αυτές προσέφεραν υπέργεια αντλιοστάσια και έπρεπε να αποκλεισθούν.(..)Επειδή, μετά ταύτα, οι υπό κρίση συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων πρέπει να απορριφθούν και να γίνουν δεκτές οι παρεμβάσεις της εταιρείας «.....» και της κοινοπραξίας «......», ενώ πρέπει να απορριφθεί η παρέμβαση της εταιρείας «.....». Συνεκτιμώντας δε τις περιστάσεις, η Επιτροπή Αναστολών κρίνει ότι πρέπει να συμψηφισθεί η δικαστική δαπάνη μεταξύ της πρώτης αιτούσης «....» και της «.....».
ΕΣ/Τμ.Ε/408/2014
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Πλημμέλειες της προκήρυξης:Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «2ο Δημοτικό Σχολείο Δήμου … - Οικοδομικές εργασίες και Η/Μ εγκαταστάσεις», καθόσον μη νομίμως η αναθέτουσα αρχή προέβη στον αποκλεισμό της 1ης κατά σειρά μειοδοσίας κοινοπραξίας και στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην δεύτερη μειοδότρια κοινοπραξία, διότι οι προσκομισθείσες υπεύθυνες δηλώσεις από τα μέλη αυτής, για την απόδειξη εκπλήρωσης του προσόντος του άρθρου 22 παρ. 1 της διακήρυξης, δεν περιείχαν τη βεβαίωση ότι δεν έχει κινηθεί σε βάρος τους διαδικασία κήρυξης πτώχευσης, εκκαθάρισης ή αναγκαστικής διαχείρισης. Οι ατομικοί εργολήπτες- μέλη της ως άνω κοινοπραξίας, μη κατέχοντας Ενημερότητα Πτυχίου, υπαγόμενοι οι δύο πρώτοι στη 2η τάξη του ΜΕΕΠ (για οικοδομικά) και ο τρίτος στην 1η (για Η/Μ), υποχρεώθηκαν στην προσκόμιση ενός επιπλέον στοιχείου, το οποίο η διακήρυξη δεν ζητούσε από τις καλούμενες να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό επιχειρήσεις ή κοινοπραξίες 3ης και 4ης τάξης στην κατηγορία των οικοδομικών και 3ης , στην κατηγορία των ηλεκτρομηχανολογικών και, κατά συνέπεια, δεν αντιμετωπίστηκαν ισότιμα με αυτές, ως προς το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό. Επιπλέον, η μη ισότιμη αυτή μεταχείριση που επιφυλάσσει η διακήρυξη στις κατώτερες της 3ης τάξης του ΜΕΕΠ εταιρείες, επιτάθηκε περαιτέρω, λόγω της απόφασης της αναθέτουσας αρχής να αποκλείσει την ανωτέρω κοινοπραξία, αντί να καλέσει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 150 του Κώδικα Δημοσίων Έργων (Ν. 3669/2008, ΦΕΚ Α΄ 116/2008) τα μέλη της, να προβούν σε συμπλήρωση των, νομίμως κατά τα λοιπά, κατατεθεισών υπεύθυνων δηλώσεών τους, ως προς το ζήτημα της κίνησης της διαδικασίας πτώχευσης, εκκαθάρισης ή αναγκαστικής διαχείρισης.
ΣΤΕ ΕΑ/765/1998
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: ..Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι δεν είναι νομίμως αιτιολογημένη η επιβάρυνση του κόστους της προσφοράς της αιτούσης εταιρείας με ποσό (5.700.000 + 5.119 540 + 2 000 000 + 9 558 270 + 4.022.388 + 5.363.160=) 31 763.358 δραχμών το οποίο υπερκαλύπτει το προσδοκώμενο, σύμφωνα με την προσφορά της αιτούσης κέρδος των 26 645 917 δραχμών, με αποτέλεσμα να φαίνεται, καταρχήν, ότι νομίμως εκρίθη η προσφορά της αιτούσης εταιρείας ως αναιτιολόγητη και ζημιογόνος και να παρέλκει, ως αλυσιτελής, η έρευνα των ισχυρισμών που αναφέρονται στα υπόλοιπα κονδύλια με τα οποία επιβαρύνθηκε η προσφορά της αιτούσης εταιρείας. Εφόσον δε δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι δεν είναι νομίμως αιτιολογημένος ο αποκλεισμός της αιτούσης εταιρείας από τον επίδικο διαγωνισμό, είναι, εν πάση περιπτώσει, απορριπτέοι, ως προβαλλόμενοι άνευ εννόμου συμφέροντος, οι ισχυρισμοί που στρέφονται κατά της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην παρεμβαίνουσα εταιρεία..η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/382/2010
Μη νόμιμος ο αποκλεισμός της 1ης μειοδότριας εργοληπτικής επιχείρησης, αφού α) προσκόμισε την ενημερότητα του πτυχίου της, β) το πρόσωπο που υπέβαλε την προσφορά είναι μέλος του ΔΣ της εταιρείας και αναφέρεται στην ενημερότητα πτυχίου ως πρόσωπο που δεσμεύει και εκπροσωπεί την εταιρεία γ) μόνο η ίδια η εταιρεία δικαιούτο να αμφισβητήσει μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας την εκπροσώπησή της από το πρόσωπο που υπέγραψε την προσφορά της και δ) η επιτροπή του διαγωνισμού, αν είχαν αμφιβολίες για τη νομιμοποίηση, μπορούσαν να ζητήσουν οποιαδήποτε διευκρίνιση κατά τον επανέλεγχο των δικαιολογητικών της εταιρείας πριν από τη σύναψη της σύμβασης. Με την 3083/2010 απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου