Αποκλεισμός επιχειρήσεων για το λόγο ότι η μεν πρώτη μειοδότρια i. δεν κατέθεσε τα απαιτούμενα επί ποινή αποκλεισμού δικαιολογητικά χρηματοδοτικής ικανότητας, κατά παράβαση του άρθρου 23.3 της Διακήρυξης και ii. δεν κατέθεσε την προβλεπόμενη από το άρθρο 25 της Διακήρυξης υπεύθυνη δήλωση υπεργολάβου, οι δε λοιπές επειδή δεν υπέδειξαν υπεργολάβο, στον οποίο είναι υποχρεωμένοι να αναθέσουν τμήμα του έργου, σύμφωνα με το άρθρο 25.1 της διακήρυξης και δεν προσκόμισαν την προβλεπόμενη από το άρθρο 25.2 της Διακήρυξης υπεύθυνη δήλωση υπεργολάβου.

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Υπό τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά, ενόψει των γενομένων δεκτών στην προηγούμενη σκέψη, η έλλειψη ημερομηνίας σύνταξης και υπογραφής της υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 2 παρ. Α. 2. της διακήρυξης που υπέβαλε ο αιτών, κατά παράβαση της επί ποινή αποκλεισμού ρητής απαίτησης της διακήρυξης περί χρονικής καλύψεως των δηλουμένων, καθιστά μη νόμιμη και, ως εκ τούτου, απορριπτέα την προσφορά του αιτούντος. Συνεπώς, η ανωτέρω αιτιολογία της 21/18.11.2009 πράξης αποκλεισμού του αιτούντος, η οποία λογίζεται και ως αιτιολογία της σιωπηρής απόρριψης του σχετικού ισχυρισμού της προσφυγής του, παρίσταται νόμιμη, απορριπτομένου του περί του αντιθέτου προβαλλόμενου λόγου ακυρώσεως. Εξάλλου, ο λόγος ακυρώσεως κατά τον οποίο ο αιτών παρανόμως αποκλείσθηκε, καθόσον ως ημερομηνία σύνταξης και υπογραφής της υπεύθυνης δήλωσης λογίζεται η ημερομηνία, 5.10.2009, που φέρει η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής του από το Κ.Ε.Π., ενόψει του ότι η εν λόγω θεώρηση προσδίδει βέβαιη χρονολογία στη δήλωση αυτή, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 2 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο ν. 2717/1999 (Α΄ 97), είναι, εν πάση περιπτώσει, απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο διότι, και υπό την εκδοχή ότι η ημερομηνία θεώρησης του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος αναπληρώνει την ελλείπουσα ημερομηνία υπογραφής του, η εν λόγω ημερομηνία θεώρησης (5.10.2009) είναι, πάντως, προγενέστερη εκείνης της υποβολής της προσφοράς (8.10.2009) και, εντεύθεν, δεν καλύπτει και την ημερομηνία αυτή, όπως απαιτείται επί ποινή αποκλεισμού από τη διακήρυξη.

Προμήθεια εξοπλισμού στο Ε.Α.Π.».Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά παράβαση της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας έγινε δεκτή η εγγυητική επιστολή του οικονομικού φορέα «......», μολονότι περιείχε στο λεκτικό της τον όρο περί παράτασης της ισχύος της μόνο μετά από συναίνεση του προσώπου υπέρ του οποίου εκδόθηκε, κατά παράβαση της τεθείσας στην παράγραφο 7.2.3 της Διακήρυξης αντίθετης πρόβλεψης. Εξάλλου, η κρίση της ΑΕΠΠ περί του ότι η συμπερίληψη του όρου αυτού δεν αναιρεί την υποχρέωση της τράπεζας να παρατείνει την ισχύ της εγγυητικής επιστολής ύστερα από απλή αίτηση της αναθέτουσας Αρχής, παρίσταται πλημμελής, δεδομένου ότι για την ενεργοποίηση της υποχρέωσης του τραπεζικού ιδρύματος τίθεται διά του όρου αυτού ως προαπαιτούμενο η συναίνεση του υπερ ου η εγγυητική επιστολή. Ο όρος αυτός, άλλωστε δεν βαίνει σε όφελος της αναθέτουσας Αρχής, η οποία διά του σχετικού άρθρου 7.2.3 της διακήρυξης επέλεξε, και δη επί ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει το προνόμιο της αυτόθροης παράτασης της εγγυητικής επιστολής προσφέροντος, με δεδομένη μεν τη συναίνεσή του προς την παράταση της προσφοράς του, χωρίς, ωστόσο, να παρεμβάλλεται επιπρόσθετη ενέργεια του τελευταίου (νέα αυτοτελής συναίνεση) και για την παράταση του χρόνου ισχύος της εγγυητικής επιστολής του. Κατά τα λοιπά, δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο λοιπών σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια εξοπλισμού στο Ε.Α.Π. υπό τον όρο συμπλήρωσης σε αυτά του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης (άρθρο 15.2 εκάστου σχεδίου σύμβασης), σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 7.3 της οικείας διακήρυξης

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης πρασίνου: ζητείται η ανάκληση της 8/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου..Με τα δεδομένα αυτά και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω η υπεύθυνη δήλωση περί μη σύναψης υπεργολαβικής σύμβασης συνιστά δικαιολογητικό συμμετοχής, το οποίο πρέπει να κατατεθεί επί ποινή αποκλεισμού. Κατά συνέπεια, συνεπάγεται την απόλυτη απαγόρευση της υπεργολαβίας ανεξαρτήτως του γεγονότος αν ο υποψήφιος προτίθετο να κάνει χρήση της δυνατότητας που παρέχεται από τα άρθρα 45 και 46 του π.δ. 60/2007, ήτοι της δυνατότητας να χρησιμοποιήσει τον υπεργολάβο προκειμένου να αποκτήσει την τεχνική, επαγγελματική και οικονομική ικανότητα να αναλάβει την εκτέλεση της σύμβασης. Το συμπέρασμα αυτό επιρρωνύεται άλλωστε και από το γεγονός ότι σε κανένα σημείο της διακήρυξης δεν αναφέρεται η δυνατότητα των υποψηφίων να προσφύγουν στην προβλεπόμενη από τις ανωτέρω διατάξεις δάνεια εμπειρία, ώστε να αποδείξουν την καταλληλότητά τους να εκτελέσουν το συμβατικό αντικείμενο. Για τους λόγους αυτούς αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι ο επίμαχος όρος της διακήρυξης συνιστά επιτρεπόμενη απαγόρευση της υπεργολαβίας κατά την εκτέλεση της σύμβασης, καθώς ως εκ του τρόπου διατύπωσής του, ο όρος αυτός έχει ως συνέπεια επιπλέον τον περιορισμό της δυνατότητας συμμετοχής στο διαγωνισμό επιχειρήσεων που είχαν πρόθεση να επικαλεστούν τις ικανότητες υπεργολάβου, ώστε να κριθούν κατάλληλες για να εκτελέσουν τη σύμβαση. Κατά συνέπεια, ο επίμαχος όρος αντίκειται στα άρθρα 45 και 46 του π.δ. 60/2007, γεγονός που καθιστά πλημμελή τη διακήρυξη του διαγωνισμού. Περαιτέρω, το προβαλλόμενο με την αίτηση ανάκλησης γεγονός της ανάπτυξης ανταγωνισμού κατά τη διαγωνιστική διαδικασία με την κατάθεση 23 προσφορών δεν μπορεί να αξιολογηθεί εν προκειμένω υπέρ της αιτούσας, καθώς αφενός έχει ασκηθεί ένσταση κατά του συγκεκριμένου όρου και αφετέρου η κατάθεση προσφορών είναι στάδιο μεταγενέστερο του διενεργηθέντος από το Κλιμάκιο ελέγχου, ο οποίος αφορούσε αποκλειστικά τη διακήρυξη και όχι τη διαδικασία του διαγωνισμού.(..)η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Αποκατάσταση λίμνης...Επειδή, με την ένστασή της κατά του από 1.7.2008 Πρακτικού II (2η συνεδρίαση) της Επιτροπής Διαγωνισμού η αιτούσα εταιρεία προέβαλε, μεταξύ άλλων, ότι η σύνταξη και η δομή των φακέλων της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «….» δεν πληροί την επί ποινή αποκλεισμού απαίτηση του ανωτέρω άρθρου 24.2 της διακηρύξεως και του Κανονισμού Μελετών. Ως προς την αιτίαση αυτή η Επιτροπή Διαγωνισμού, στην από 1.10.2008 εισήγησή της, συνομολογώντας την παράβαση, αναφέρει ότι αυτή και μόνη δεν θα έπρεπε να συνεπάγεται την ακυρότητα της τεχνικής προσφοράς, λόγω του όλως τυπικού της χαρακτήρα. Η αιτιολογία αυτή, την οποία υιοθέτησε η απορριπτική της ενστάσεως της αιτούσης υπ’ αριθ. 665/23.10.2008 απόφαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Διοίκησης – Αθλητισμού – Πολιτισμού – Τουρισμού και Υποδομών της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως ..., η κατά της οποίας προσφυγή της αιτούσης απερρίφθη σιωπηρώς, δεν είναι νόμιμη, όπως βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση. Και τούτο διότι, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, απαιτείται, επί ποινή αποκλεισμού από τον διαγωνισμό, ο φάκελος της τεχνικής προσφοράς των διαγωνιζομένων να έχει την οριζόμενη στο τεύχος «Κανονισμός Μελετών Έργου» δομή, όπως δέχεται δε η Επιτροπή Διαγωνισμού ο φάκελος της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «…» δεν έχει την δομή αυτή. Η σπουδαιότητα δε του προς εκτέλεση έργου ή η δυσχέρεια κατασκευής του, την οποία επικαλείται η αναθέτουσα αρχή, δεν αναιρεί την υποχρέωσή της να συμμορφωθεί προς τους όρους της διακηρύξεως, τους οποίους η ίδια έχει θέσει, προφανώς κατόπιν συνεκτιμήσεως και των παραγόντων αυτών. Άλλωστε το αν η παράβαση όρου της διακηρύξεως οδηγεί σε αποκλεισμό από τον διαγωνισμό εξαρτάται αποκλειστικώς από το αν ο συγκεκριμένος όρος έχει τεθεί από την αναθέτουσα αρχή με την διακήρυξη επί ποινή αποκλεισμού και όχι από το αν αφορά την τήρηση τύπου ή όχι ή από την σπουδαιότητα του έργου ή την δυσχέρεια κατασκευής του ή από το επιλεγέν σύστημα δημοπρατήσεως. Από την στιγμή δε που ένας όρος έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού, οποιοσδήποτε διαγωνιζόμενος μπορεί νομίμως να επικαλεσθεί την παράβασή του για να επιδιώξει τον αποκλεισμό των λοιπών διαγωνιζομένων. Εξάλλου, η αρχή της τυπικότητας που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς σκοπό έχει να εξασφαλίσει την τήρηση των αρχών του ανταγωνισμού, της διαφάνειας και του ίσου μέτρου κρίσεως.

ΣΤΕ.Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.Δημόσια έργα. Διακήρυξη.Ελεύθερος ανταγωνισμός.Η αιτούσα προέβαλε με την προδικαστική προσφυγή .. , ότι ο επίμαχος όρος της διακήρυξης, ο οποίος παράνομα επιτρέπει την συμμετοχή στον διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με μέσο όρο συνολικού κύκλου εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προυπολογισθείσας δαπάνης , θέτει δε λόγο αποκλεισμού της , που δεν προβλέπεται από το παράγωγο δίκαιο της εε κατά παράβαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού . Ο λόγος όμως αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος , διότι , ο πληττόμενος όρος της διακήρυξης , ο οποίος αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προυπόθεση καταλληλότητας ως προς την δυνατότητα αυτών να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις εφαρμοστέες διατάξεις της οδηγίας 2004/18 και του πδ 60/07 και του πδ 118/07 . ... Εξάλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου , που κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της απαγόρευσης διάκρισης των συμμετεχόντων ευνοεί συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή προιόντα , είναι απορριπτέα , προεχόντως λόγω της αοριστίας τους . Η επιτροπή αναστολών απορρίπτει την ένδικη αίτηση .

ΣΤΕ.Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.Δημόσια έργα.Διακήρυξη. Ελεύθερος ανταγωνισμός.Η αιτούσα προέβαλε με την προδικαστική της προσφυγή , ότι ο όρος της διακήρυξης , ο οποίος παράνομα επιτρέπει την συμμετοχή στον διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με μέσο όρο συνολικού κύκλου εργασιών κατά την τελευταία τριετία , ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προυπολογισθείσας δαπάνης , θέτει λόγο αποκλεισμού της που δεν προβλέπεται από το παράγωγο δίκαιο της εε , κατά παράβαση των όρων του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ο λόγος αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος, διότι ο πληττόμενος όρος της διακήρυξης , που αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στη εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προυπόθεση καταλληλότητας ως προς την δυνατότητα αυτών να συμμετέχουν στον διαγωνισμό , φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις διατάξεις της οδηγίας 2004/18, του πδ 60/07 και του πδ 118/07. .. Τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου,ο οποίος, κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της απαγόρευσης διάκρισης των συμμετεχόντων ευνοεί συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή προιόντα , είναι απορριπτέα, προεχόντως λόγω της αοριστίας τους . Η επιτροπή αναστολών απορρίπτει την αίτηση .

Μελέτες. Αποκλεισμός υποψηφίου. Η διακήρυξη του διαγωνισμού απαιτούσε ειδικώς, και μάλιστα επί ποινή αποκλεισμού, την υποβολή τεύχους συνοπτικών προμετρήσεων των «Η/Μ έργων χωριστά για κάθε αντλιοστάσιο». Συνεπώς, ο αποκλεισμός της αιτούσης από το διαγωνισμό λόγω μη υποβολής του ανωτέρω τεύχους, δεν πιθανολογείται ότι εχώρησε κατά παράβαση κανόνων του κοινοτικού ή του εσωτερικού δικαίου, εφόσον δε η κατά τα ανωτέρω αιτιολογία αποτελεί επαρκές έρεισμα του αποκλεισμού.

Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών...Όμως, η διακήρυξη ρητώς και σαφώς ορίζει ως υποχρεωτική τεχνική προδιαγραφή την έγκριση κυκλοφορίας που δίδεται μετά την καταχώρησή τους στον κατάλογο που διατηρεί η Δ/νση Πετροχημικών του Γενικού Χημείου του Κράτους. Η έγκριση κυκλοφορίας θα κατατίθεται επί ποινή αποκλεισμού μαζί με την προσφορά και θα έχει εκδοθεί από το Γ.Χ.Κ για όλα τα προσφερόμενα είδη επί ποινή αποκλεσιμού (Μελέτη Τεχνικές Προδιαγραφές σκέψη 26). Συνεπώς, σύμφωνα με τον νόμο άρθ. 18, 53, 54, το Παράρτημα VIII του Προσαρτήματος Α, άρθ. 71, 91, 94 και 100 του ν. 4412/2016 (σκέψεις 18 έως 25), τους όρους 1.3, 2.4.1, 2.4.2.3, 2.4.6, 3.1.2, και τα Παραρτήματα της διακήρυξης και ιδία το ΕΝΤΥΠΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ, η Μελέτη με αριθ. 3/2019 κεφάλαια Τεχνικές Προδιαγραφές προϊόν με α/α 12, Συγγραφή Υποχρεώσεων της Μελέτης άρθ. 9, της διακήρυξης (σκέψη 26), και σύμφωνα με τις αρχές της νομιμότητας της τυπικότητας της διαφάνειας που διέπουν τους δημόσιους διαγωνισμούς (παραπάνω σκέψεις 27 έως 35 εκτενώς), η προσφορά της ... έπρεπε να απορριφθεί για τον λόγο αυτό, καθώς προσκρούει σε όρο της διακήρυξης  που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού και ιδία σε απαίτηση προσκόμισης στον φάκελο της τεχνικής προσφοράς τυπικού στοιχείου, και δη προσκόμισης της έγκρισης του ΓΧΚ. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός ο δεύτερος λόγος της προσφυγής και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση που έκανε δεκτή την τεχνική προσφορά της εταιρείας ... για τα επίμαχα Τμήματα 2 και 6 της διακήρυξης, ενώ έπρεπε να την απορρίψει κατά δέσμια αρμοδιότητα, λόγω μη συμμόρφωσης με σαφείς και ρητές, υποχρεωτικές, επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς τεχνικές προδιαγραφές, απαιτήσεις και όρους της διακήρυξης ως ανωτέρω εκτενώς αναφέρεται.

Προμήθεια και εγκατάσταση αυτόνομων φωτοσυστημάτων σύγχρονης τεχνολογίας:.. Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως απορρίφθηκε από τα αρμόδια όργανα του Δήμου, με την ως άνω αιτιολογία, η οικονομική προσφορά της πρώτης στον πίνακα κατάταξης μειοδότριας εταιρείας «…..», καθόσον ο όρος του άρθρου 5 παρ. 2 της διακήρυξης, περί συμπλήρωσης και υποβολής των οικονομικών προσφορών των υποψηφίων αποκλειστικά στο έντυπο «ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ» της υπηρεσίας, δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των οριζομένων, επί ποινή αποκλεισμού, υποχρεωτικών στοιχείων των φακέλων των προσφορών, όπως τα τελευταία αναφέρονται στις διατάξεις των άρθρων 11 και 12 του ... που διέπει το διαγωνισμό αλλά και της ίδιας ως άνω διακήρυξης. Τούτο μάλιστα, δοθέντος ότι το έντυπο της οικονομικής προσφοράς που κατέθεσε η συγκεκριμένη μειοδότρια εταιρεία ταυτίζεται απόλυτα, κατά στήλες και περιεχόμενο, με το αντίστοιχο έντυπο – υπόδειγμα που παρέσχε η αναθέτουσα αρχή στους υποψήφιους προμηθευτές, συνεπώς κρίνεται ότι, αυτή συμμορφώθηκε κατ’ ουσία με τον κρίσιμο όρο της διακήρυξης, η δε κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στη δεύτερη κατά σειρά μειοδοσίας εταιρεία, κατόπιν αποκλεισμού της πρώτης για τον ανωτέρω λόγο, είχε ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση του φορέα με το επιπλέον ποσό των 10.898,83 (47.331,26 – 36.432,43 = 10.898,83) ευρώ. Ενόψει αυτών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο προβαλλόμενος από το Δήμο ... ισχυρισμός ότι τα αρμόδια όργανά του πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν νομίμως να προβούν στην ανάθεση της προμήθειας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, βασιζόμενα αποκλειστικά στο τυπικό στοιχείο της χρήσης του εντύπου προϋπολογισμού προσφοράς της υπηρεσίας, δεδομένου ότι η απαρίθμηση των αναγκαίων, επί ποινή αποκλεισμού, στοιχείων των φακέλων των προσφορών στις εφαρμοστέες διατάξεις του ... είναι αποκλειστική και σαφής, ενώ ούτε από την οικεία διακήρυξη προκύπτει η υποχρέωση αποτύπωσης των υποβαλλόμενων οικονομικών προσφορών στο εν λόγω έντυπο με ποινή οι τελευταίες να μη γίνουν αποδεκτές από το φορέα. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη, συνεπώς, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.