Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:..επιδιώκεται η ανάκληση της 240/2013 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο σχετικός όρος της διακήρυξης περί της δυνατότητας επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου δεν έχει δημοσιευθεί νομίμως, διότι στο σημείο ΙΙ.2.2. του σχετικού τυποποιημένου εντύπου δεν αναφέρεται ότι η ελεγχόμενη σύμβαση περιλαμβάνει «δικαιώματα προαίρεσης» και, ως εκ τούτου, ο όρος πρέπει να απαλειφθεί.Περαιτέρω, ο περιλαμβανόμενος αφενός μεν στο άρθρο 19 παρ. 1 της διακήρυξης, αφετέρου δε στο άρθρο 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί της δυνατότητας του Νοσοκομείου να παρατείνει μονομερώς τη σύμβαση για ένα έτος, και, κατόπιν έγγραφης συναίνεσης του αναδόχου, για επιπλέον έξι μήνες, νομίμως δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε., γενομένου δεκτού του σχετικού λόγου ανάκλησης. Τούτο δε, διότι στη δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε. έχει αναγραφεί στο σημείο ΙΙ.2.3. η δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης, στο σημείο δε ΙΙ.2.1. του ως άνω εντύπου με τίτλο «Συνολική ποσότητα ή έκταση» της σύμβασης ορίζεται ρητά ότι πρέπει να παρατίθεται συνολικός προϋπολογισμός, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν παρατάσεων ή ανανεώσεων. Εξ άλλου, στην προκήρυξη που δημοσιεύθηκε στην Ε.Ε.Ε.Ε. στις 19.12.2012 αναγράφεται τόσο το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όσο και η ηλεκτρονική διεύθυνση της αναθέτουσας αρχής, επομένως, κάθε υποψήφιος ανάδοχος που αμφέβαλλε σχετικά με τον αριθμό και την αξία των ανανεώσεων θα μπορούσε, επιδεικνύοντας εύλογο ενδιαφέρον, να επισκεφθεί την επίσημη ιστοσελίδα του Νοσοκομείου προκειμένου να ανατρέξει στο πλήρες κείμενο της διακήρυξης, σε κάθε δε, περίπτωση μπορούσε να επικοινωνήσει μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με το Τμήμα Προμηθειών του Νοσοκομείου και να λάβει τις αναγκαίες πληροφορίες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, και δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση, να ανακληθεί η 240/2013 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ της αιτούσας ανώνυμης εταιρείας με το διακριτικό τίτλο «....» και του .. Νοσηλευτικού Ιδρύματος … για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του, υπό τον όρο να απαλειφθεί ο διατυπωθείς στο άρθρο 1 της Ενότητας Ι του Παραρτήματος Α της διακήρυξης όρος περί δυνατότητας ανάθεσης στον ανάδοχο πρόσθετων εργασιών πέραν των συμβατικών σε ποσοστό 30% για κάλυψη τυχόν εκτάκτων αναγκών που δεν μπορούν να προβλεφθούν, κατόπιν έγγραφης ειδοποίησης του αναδόχου εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος,..

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ κτιρίων Πανεπιστημίου:Ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 1759/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή απορρίφθηκε αίτηση του ανωτέρω Πανεπιστημίου για την ανάκληση της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο επίμαχος πρόσθετος όρος τεχνικής καταλληλότητας περιορίζει το δικαίωμα πρόσβασης στη διαγωνιστική διαδικασία και παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, χωρίς να συντρέχει λόγος δημοσίου συμφέροντος, η δε προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία κρίθηκε ότι ο ανωτέρω όρος δεν είναι νόμιμος, είναι ορθή, ενώ οι προβαλλόμενοι λόγοι αναθεώρησης, οι οποίοι αποτελούν ως επί το πλείστον επανάληψη ομοίων λόγων που προβλήθηκαν με τις ασκηθείσες αιτήσεις ανάκλησης κατά της 282/2014 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου, έχουν ερευνηθεί και απορριφθεί με νόμιμη και επαρκή αιτιολογία από το VI Τμήμα.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση ανάκλησης της191/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...). Στην προκειμένη περίπτωση η αιτούσα προβάλλει ότι οι όροι της δανειακής σύμβασης είναι οι ίδιοι που αναφέρονται και στις αρχικές συμβάσεις, που είχαν υπογράψει οι συγχωνευθείσες ΔΕΥΑ. Ο ισχυρισμός αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι προηγούμενες συμβάσεις, που συνιστούσαν συμβάσεις πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό, είναι εντελώς διάφορες της ελεγχόμενης, νέας, δανειακής σύμβασης, με την οποία ρυθμίζονται εξαρχής, και μάλιστα κατά τρόπο λεπτομερή και εξαντλητικό, όλοι οι όροι και προϋποθέσεις της σχέσης των συμβαλλομένων μερών και συνεπώς ουδεμία επιρροή ασκεί το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς υπήρχαν και στις προηγούμενες συμβάσεις. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της ..... ότι η ελεγχόμενη σύμβαση είναι προς όφελός της και δεν μπορεί να θεωρηθεί επιβλαβής, είναι αβάσιμος καθόσον, όπως ήδη ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, σε αυτήν περιλαμβάνονται όροι που είτε είναι καταχρηστικοί, όπως ο όρος σύμφωνα με τον οποίο ο τόκος υπολογίζεται με βάση το έτος 360 ημερών και ο όρος περί μονομερούς δυνατότητας της Τράπεζας να αυξομειώνει το βασικό επιτόκιο, είτε είναι αόριστοι, όπως οι αναφερόμενοι στα άρθρα 5.3, 5.4 και 5.5 του σχεδίου σύμβασης, είτε αντίκεινται στην καλή πίστη, όπως η υποχρέωση της ..... να ασφαλίζει όλα τα δυνάμενα να ασφαλιστούν περιουσιακά της στοιχεία και να εκχωρεί στην Τράπεζα τις απαιτήσεις της από την ασφάλιση, δηλαδή όροι που είναι επιβλαβείς για τα συμφέροντα της ...... Δεν ανακαλεί την 191/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Αίτηση  ανάκλησης της  291/2010 πράξης του Z΄ Κλιμακίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ΤΕΙ …και της Εταιρίας «..» που αφορά στην ανάθεση υπηρεσιών καθαρισμού  των χώρων του ΤΕΙ … προϋπολογισμού 2.100.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για το λόγο ότι τέθηκε από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήριο ανάθεσης η εμπειρία του αναδόχου και η καταλληλότητα των μελών της ομάδας έργου. Επίσης κρίθηκε από το Κλιμάκιο  ότι είναι  ασαφής ο όρος του άρθρου 6.3 της διακήρυξης σύμφωνα με τον οποίο ο ανάδοχος πρέπει επί ποινή αποκλεισμού να διαθέτει πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801: 2002/OHSA 18001: 2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία καθότι δεν καθίσταται σαφές αν τα παραπάνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Εξάλλου  κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι είναι μη νόμιμος ο προβλεπόμενος στο άρθρο 9 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας τροποποίησης της σύμβασης «όταν συμφωνήσουν γι’ αυτό τα συμβαλλόμενα μέρη» δεδομένου ότι η όποια τροποποίηση αυτής θα πρέπει να τύχει πρώτα του ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενώ ο περιλαμβανόμενος στη διακήρυξη και στο άρθρο 3 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης όρος περί δυνατότητας παράτασης της σύμβασης μέχρι του ποσού των 630.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. πάσχει αοριστίας δεδομένου ότι δεν τίθεται χρονικό όριο για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας.(...)Στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την οικεία διακήρυξη τέθηκαν ως κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών στην ομάδα Β των κριτηρίων υπό τον τίτλο «Καταλληλότητα αναδόχου τα ακόλουθα: Β.1 Εμπειρία/Υποδομή αναδόχου 35%. Β2 Στελέχωση της ομάδας έργου 10%. Β3 Οργάνωση διοίκηση και λειτουργία φυσικού αντικειμένου 10%. Τα παραπάνω κριτήρια δεν είναι πρόσφορα για τον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς αλλά αφορούν αποκλειστικά στην εξακρίβωση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση. Επομένως μη νομίμως τέθηκαν από τη διακήρυξη ως επιμέρους κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης και ο σχετικός περί του αντιθέτου λόγος ανάκλησης πρέπει ν’ απορριφθεί. Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου ….τα κριτήρια  εμπειρίας ως συναπτόμενα με την ποιότητα των συγκεκριμένων υπηρεσιών που θα παράσχει ο ανάδοχος νομίμως βαθμολογούνται κατά τα οριζόμενα στη διακήρυξη.Εξάλλου με το άρθρο 6.3 της οικείας διακήρυξης τέθηκε ως όρος, με ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει ο ανάδοχος πιστοποίηση «ΕΛΟΤ 1801:2002/OHSAS 18001:2007 στο πεδίο εφαρμογής σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία». Ο όρος όμως αυτός της διακήρυξης, λαμβανομένου υπόψη ότι με καθένα από τα ανωτέρω πρότυπα δύναται να παρέχεται αυτοτελώς πιστοποίηση στο σύστημα διαχείρισης υγείας και ασφάλειας στην εργασία, είναι ασαφής, καθότι, δεν καθίσταται ευκρινές αν τα ως άνω πιστοποιητικά απαιτούνται σωρευτικά ή διαζευκτικά. Επομένως, κατά την κρίση του Τμήματος ορθά το Κλιμάκιο απεφάνθη ότι κατά παραβίαση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αποκλείσθηκαν οι εταιρίες «…..», για το λόγο ότι δεν προσκόμισαν πιστοποιητικά ΕΛΟΤ 1801:2002 οι δύο πρώτες και OHSAS 18001:2007 η τελευταία, καίτοι προσκόμισαν πιστοποιητικά OHSAS 18001:2007 και ΕΛΟΤ 1801:2002, αντίστοιχα. Σε ότι αφορά το άρθρο 9 της σύμβασης αυτό αναδιατυπώθηκε σε συμμόρφωση με τα οριζόμενα στη προσβαλλόμενη πράξη και καθορίστηκε ότι οι  τυχόν τροποποιήσεις της συμβάσεως θα υπόκεινται πρώτα στον έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Επίσης ο λόγος ανάκλησης για την αναδιατύπωση του άρθρου 3.2 της σύμβασης με την απάλειψη της φράσης: «…να παρατείνει τη διάρκεια της σύμβασης.» και την αντικατάστασή της με τη φράση: «… να αναθέσει μονομερώς σ’ αυτόν πρόσθετες υπηρεσίες …» πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος αφού εξακολουθεί να πάσχει αοριστίας ως προς τον τρόπο άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης.(...)Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.

ΣΤΕ.Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων.Δημόσια έργα. Διακήρυξη.Ελεύθερος ανταγωνισμός.Η αιτούσα προέβαλε με την προδικαστική προσφυγή .. , ότι ο επίμαχος όρος της διακήρυξης, ο οποίος παράνομα επιτρέπει την συμμετοχή στον διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με μέσο όρο συνολικού κύκλου εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προυπολογισθείσας δαπάνης , θέτει δε λόγο αποκλεισμού της , που δεν προβλέπεται από το παράγωγο δίκαιο της εε κατά παράβαση των κανόνων του ελεύθερου ανταγωνισμού . Ο λόγος όμως αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος , διότι , ο πληττόμενος όρος της διακήρυξης , ο οποίος αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προυπόθεση καταλληλότητας ως προς την δυνατότητα αυτών να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις εφαρμοστέες διατάξεις της οδηγίας 2004/18 και του πδ 60/07 και του πδ 118/07 . ... Εξάλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου , που κατά παράβαση των αρχών της διαφάνειας και της απαγόρευσης διάκρισης των συμμετεχόντων ευνοεί συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή προιόντα , είναι απορριπτέα , προεχόντως λόγω της αοριστίας τους . Η επιτροπή αναστολών απορρίπτει την ένδικη αίτηση .

Καθαρισμός κτιριακών εγκαταστασεων:..ζητείται η ανάκληση της 149/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙΙ.Α της παρούσας το Τμήμα κατά πλειοψηφία άγεται στην κρίση ότι λαμβάνοντας υπόψη την ιδιομορφία του προς καθαρισμό χώρου (εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται από άτομα νεαρής ηλικίας που φοιτούν πολλές ώρες στους χώρους, ορισμένα εκ των οποίων έχουν χαρακτηρολογικά γνωρίσματα της νεότητας, όπως επιπολαιότητα σε θέμα τάξης και καθαριότητας, επιθετικότητα, αμφισβήτηση των καθιερωμένων αρχών), ο προαναφερόμενος όρος της διακήρυξης (βλ. άρθρο Β.1.1.στ΄ και Παράρτημα Ε΄ παρ. Γ΄), με τον οποίο τίθεται επί ποινή αποκλεισμού, ως προϋπόθεση για την απόδειξη της τεχνικής – επαγγελματικής επάρκειας των διαγωνιζομένων, το ήμισυ του προσωπικού καθαρισμού (45 εκ των 90 ατόμων) να έχει απασχοληθεί «στον καθαρισμό παρόμοιων εγκαταστάσεων», έχει τη δοθείσα από την αναθέτουσα αρχή έννοια, την οποία εξειδίκευσε και κατέστησε εκ των προτέρων γνωστή στους διαγωνιζόμενουςήτοι αυτή της απασχόλησης αποκλειστικώς σε χώρους εκπαιδευτηρίων, όπως βασίμως προβάλλεται από το αιτούν Πανεπιστήμιο. Περαιτέρω, ο όρος αυτός δεν αντίκειται στις αρχές της ίσης μεταχείρισης και του ανταγωνισμού. Τούτο διότι, η Αναθέτουσα Αρχή είναι κατ’ αρχήν ελεύθερη να διαμορφώνει, κατά την κρίση της, τους όρους της διακήρυξης, καθορίζοντας, με κριτήριο τις εκάστοτε ανάγκες της, ειδικότερα τεχνικά χαρακτηριστικά από ποσοτική και ποιοτική άποψη, τα οποία πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι ανάδοχοι.Ειδικότερα δε, εν προκειμένω, ο επίμαχος όρος εγγυάται την εκ μέρους των συμμετεχόντων, επαρκή γνώση του τρόπου εκτέλεσης των εργασιών της επίμαχης σύμβασης καθώς και την επαρκή εμπειρία ως προς την ακολουθητέα μεθοδολογία παροχής των υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, ο όρος αυτός είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη φύση και τον προορισμό των υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο του διαγωνισμού και τελεί σε σχέση αναλογικότητας με την εξυπηρέτηση του σκοπούμενου δημοσίου συμφέροντος, το οποίο συνίσταται στην εξασφάλιση της καλής ποιότητας των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν στο πλαίσιο της παρούσας σύμβασης.(..)Ανακαλεί την 149/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αιτηση ανάκλησης της 482/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...) Με δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Δεν υπήρχε υποχρέωση σύγκρισης της τιμής κατακύρωσης του επίμαχου διαγωνισμού με την αντίστοιχη τιμή του Παρατηρητηρίου Τιμών και προσαρμογής σ’ αυτή, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ και όπως βασίμως με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται, καθώς ο διαγωνισμός είχε ενταχθεί στο ΠΠΥΥ του έτους 2010 και όχι των ετών 2011 και εφεξής. Επίσης, η απόφαση αξιολόγησης της τελικής οικονομικής προσφοράς, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την από 29.11.2012 μείωση αυτής από τη μειοδότρια εταιρεία, και κατακύρωσης με βάση αυτή των αποτελεσμάτων του, εκδόθηκε μετά τις 20.2.2012 (47/6.12.2012, θέμα 31ο απόφαση του ΔΣ του νοσοκομείου). Β) Ο όρος του άρθρου 14 του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης περί δυνατότητας μονομερούς από το νοσοκομείο παράτασης της σύμβασης για έξι (6) μήνες καθώς και για ένα (1) επιπλέον έτος με τη σύμφωνη γνώμη της αναδόχου εταιρείας είναι μη νόμιμος. Τούτο δε διότι, ο όρος αυτός είναι αόριστος ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη, καθώς ούτε στη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού ούτε στο ελεγχθέν σχέδιο σύμβασης προβλέπεται προϋπολογισμός για το χρονικό διάστημα της ενδεχόμενης παράτασης της σύμβασης ούτε, δε, ορίζεται ότι το μηνιαίο τίμημα της σύμβασης, κατά το χρονικό διάστημα της ενδεχόμενης παράτασης, θα ισούται με αυτό της αρχικής διάρκειάς της. Επιπροσθέτως, όπως προκύπτει τόσο από την προσβαλλόμενη πράξη όσο και από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης (βλ. έντυπο αποστολής περίληψης της διακήρυξης για δημοσίευση στην ΕΕΕΕ, φωτοαντίγραφα των δημοσιευμένων περιλήψεων στην ΕτΚ και στις εφημερίδες ….& …., ...,  ….και ….), ο όρος αυτός δεν περιλήφθηκε σε καμία δημοσιευθείσα περίληψη της διακήρυξης του διαγωνισμού. Το γεγονός αυτό συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, καθώς ο επίμαχος όρος συνδέεται με το τίμημα των σχετικών υπηρεσιών και η γνωστοποίησή του διά των δημοσιευθεισών περιλήψεών της ενδεχομένως να είχε ως αποτέλεσμα, δεδομένης και της μη παροχής δυνατότητας ελεύθερης για όλους άμεσης ηλεκτρονικής πρόσβασης στο κείμενο της διακήρυξης, τη συμμετοχή και άλλων ενδιαφερομένων στο διαγωνισμό και την ανάπτυξη μεγαλύτερου ανταγωνισμού (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μειζ-Επτ Συνθ 2164/2011, VI Tμ. 1503/2012). Τέλος, το επικαλούμενο δημόσιο συμφέρον, ήτοι το συμφέρον της παροχής των επίμαχων υπηρεσιών στη μικρότερη δυνατή τιμή, εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών και όχι με την παραβίαση αυτής (νομιμότητας), όπως εν προκειμένω με την πρόβλεψη της δυνατότητας παράτασης της σύμβασης, κατά παράβαση των γενικών αρχών της δημοσιότητας και του ανταγωνισμού. Επομένως, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα και ο επίμαχος όρος να απαλειφθεί από το σχέδιο σύμβασης.(...) VΙΙ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η παρέμβαση της .... A.E. πρέπει να γίνουν δεκτές και να επιτραπεί η υπογραφή του ελεγχθέντος σχεδίου σύμβασης, υπό την προϋπόθεση της απάλειψης του όρου του άρθρου 14 αυτού περί δυνατότητας μονομερούς από το νοσοκομείο παράτασης της σύμβασης για έξι (6) μήνες καθώς και για ένα (1) επιπλέον έτος με τη σύμφωνη γνώμη της αναδόχου εταιρείας.

Λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής απορριμάτων..ζητείται η αναθεώρηση της 3149/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με βάση τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού (άρθρο 20 περ. 1 β΄ της διακήρυξης σε συνδυασμό με το άρθρο 6 παρ. 12 των Τεχνικών Προδιαγραφών), σύμφωνα με τον οποίο «το προσωπικό που οφείλει να παρέχει ο Ανάδοχος … πρέπει αποδεδειγμένα πάνω από το 70% αυτού να είναι καταγωγής Δ.Δ. ... (εντοπιότητα Δ.Δ. ...)» είναι προδήλως ασύμβατος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη IV, με τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας μεταξύ των δυνάμενων να συμμετάσχουν στην επίμαχη διαδικασία ανάθεσης οικονομικών φορέων (άρθρο 3 του π.δ. 60/2007), αλλά και τις αρχές του υγιούς ανταγωνισμού και της αναλογικότητας. Και τούτο, διότι η θεσπιζόμενη με τον όρο αυτό υποχρέωση πρόσληψης προσωπικού συγκεκριμένης καταγωγής, πέραν του ότι δεν σχετίζεται με τον έλεγχο της καταλληλότητας των υποψηφίων βάσει της οικονομικής, χρηματοδοτικής και τεχνικής ικανότητάς τους, ούτε με τα κριτήρια ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών και κατ’ επέκταση δεν συνδέεται ουδόλως με την ορθή και αποτελεσματική εκτέλεση της σύμβασης, μη νομίμως τίθεται ως κριτήριο πρόσβασης στη διαγωνιστική διαδικασία, αφού έτσι εξαναγκάζονται οι ενδιαφερόμενοι να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, που είναι εγκατεστημένοι σε άλλες περιοχές της Ε.Ε. (ακόμη και εντός της Ελληνικής Επικράτειας), να προβούν σε μη δικαιολογημένες και εύλογες προπαρασκευαστικές ενέργειες, με συνέπεια να δυσχεραίνεται και να καθίσταται λιγότερο ελκυστική η συμμετοχή τους στη διαδικασία. Επομένως, ο όρος αυτός εισάγει υπέρμετρο περιορισμό στη δυνατότητα συμμετοχής τόσο ημεδαπών, όσο και αλλοδαπών επιχειρήσεων που δεν δραστηριοποιούνται ήδη στη συγκεκριμένη περιοχή για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, παραβιάζοντας με τον τρόπο αυτό τις αρχές ισότιμης μεταχείρισης, της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού και παρακωλύοντας την ελευθερία παροχής υπηρεσιών των τελευταίων οπουδήποτε εντός της Ε.Ε., οι οποίοι μάλιστα στερούνται της δυνατότητας που έχουν, σύμφωνα με την οδηγία 96/71, να αποσπούν εργαζόμενους για την προσωρινή παροχή των υπηρεσιών τους στο έδαφος άλλου κράτους μέλους από εκείνο στο οποίο εργάζονται (βλ. και 2907/2012 Μείζονος Τμήματος). Άλλωστε, ο επίμαχος όρος, ο οποίος θεσπίστηκε, όπως υποστηρίζει ο αιτών Σύνδεσμος, ως «κίνητρο και αντιστάθμισμα προς άμβλυνση των αντιδράσεων των κατοίκων της περιοχής στην εγκατάσταση του ρυπογόνου ΧΥΤΑ στην περιοχή τους», ακόμη και αν γινόταν δεκτό ότι, παρά την αντίθετη ρητή διατύπωσή του, αναφέρεται στους «μονίμους κατοίκους» της ..., και όχι στους «καταγόμενους» από την περιοχή αυτή, όπως υποστηρίζεται με την κρινόμενη αίτηση, δεν είναι πρόσφορος ούτε κατάλληλος για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού δημοσίου συμφέροντος που συνίσταται στη για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος λειτουργία του ΧΥΤΑ. Περαιτέρω, η παραδεκτή συμμετοχή στον επίμαχο διαγωνισμό μόνο μίας ημεδαπής εταιρείας (από τις δύο ημεδαπές εταιρείες και μια κοινοπραξία που είχαν υποβάλει προσφορά), μάλιστα δε αυτής που ήδη εκτελούσε τις επίμαχες υπηρεσίες στο Σύνδεσμο βάσει προηγούμενης σύμβασης, και η συνακόλουθη ελλιπής ανάπτυξη ανταγωνισμού καταδεικνύει ότι η ως άνω πλημμέλεια επηρέασε ουσιωδώς το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Τέλος, απορριπτέο τυγχάνει το αίτημα του αιτούντος Συνδέσμου για αναγνώριση συγγνωστής πλάνης για τους ειδικότερους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω (σκέψη ΙΙΙ), καθόσον, πέραν του ότι δεν αποδεικνύει τα πραγματικά περιστατικά που παραθέτει προς υποστήριξη του αιτήματός του αυτού, το ουσιώδες της πλημμέλειας αυτής δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να στηρίξει την επικαλούμενη πλάνη του

Επεξεργασία των σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι  ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο «εφόσον ο διαγωνιζόμενος είναι Σύμπραξη εταιριών, το κριτήριο της ζητούμενης εμπειρίας θα πρέπει να πληρούται από όλα τα μέλη της κοινοπραξίας», αντίκειται, σύμφωνα με όσα αναλυτικά έγιναν δεκτά ανωτέρω, στη διάταξη του άρθρου 46 παρ. 4 του π.δ. 60/2007 και στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, γεγονός που καθιστά  μη νόμιμη στο σύνολό της τη διεξαγωγή της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, αφού η συγκεκριμένη πλημμέλεια εντοπίζεται στο κύκλο των δικαιούμενων προς συμμετοχή οικονομικών φορέων. Η παραδοχή αυτή ισχύει ανεξαρτήτως του ότι σχετική πλημμέλεια   προβλήθηκε με την υποβολή ενστάσεως εκ μέρους δύο ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό οικονομικών φορέων.  Και υπό οιανδήποτε άλλη, όμως, ερμηνευτική εκδοχή,  ο  επίμαχος  όρος εξακολουθεί να είναι μη νόμιμος,  αντιβαίνων στη διάταξη του άρθρου 42 παρ. 3 του π.δ. 60/2007, σύμφωνα με την οποία το ελάχιστο επίπεδο ικα­νοτήτων που απαιτείται για τη συγκεκριμένη σύμβαση, πρέπει  σε κάθε περίπτωση να είναι συνδεδεμένο και ανάλογο προς το αντικείμενό της.   Ως προς αυτό, επισημαίνεται καταρχάς ότι ο συγκεκριμένος όρος χρήζει ιδιαίτερης δικαιολογήσεως, εκ του λόγου ότι εισάγει περιορισμό στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και το δικαίωμα των οικονομικών φορέων, να συμμετέχουν ως μέλη κοινοπρακτικών σχημάτων σε διαγωνισμό ανάθεσης υπηρεσιών. Περαιτέρω,  ο σκοπός  του συγκεκριμένου όρου, που  συνίσταται στο γεγονός ότι « … ζητείται από  όλους τους συμμετέχοντες η εμπειρία του συνολικού αντικειμένου προκειμένου να αποφευχθεί η έμμεση εκχώρηση του έργου σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα που δεν θα διέθεταν  την απαιτούμενη εμπειρία, άλλωστε το αντικείμενο του έργου είναι  ενιαίο και δεν υπάρχουν κατηγορίες και ομάδες εργασιών … » (βλ.  ανωτέρω αναφερόμενα έγγραφα) δεν δικαιολογεί αλλά καθιστά την πρόβλεψη του σχετικού περιορισμού   δυσανάλογου, αφού ο   επιδιωκόμενος σκοπός ικανοποιείται πλήρως με την προβλεπόμενη στο άρθρο 6 παρ. 12 περ. ii δ’ και ε’  απαίτηση της διακήρυξης περί υποβολής, ως τυπικού δικαιολογητικού συμμετοχής, υπεύθυνης δήλωσης  ότι  κάθε μία από τις συμπράττουσες εταιρίες ευθύνονται αλληλέγγυα και  σε ολόκληρο  για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση έναντι του Δήμου .... και περί ανάληψης της δέσμευσης, ότι σε περίπτωση ανάθεσης της σύμβασης θα συνταχθεί συμβολαιογραφικό έγγραφο στο οποίο θα αποτυπωθεί η σχετική δέσμευση. Δηλαδή,  με την  αναγνώριση της  σχετικής συμβατικής ευθύνης  διασφαλίζεται υπέρ του Δήμου .... πλήρως η άρτια και προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης από το μέλος της σύμπραξης που πληροί αυτοτελώς την απαιτούμενη από τη διακήρυξη εμπειρία σε ανάλογες εργασίες.  Συναφώς, ο σκοπός του όρου ικανοποιείται και με την προβλεπόμενη  στο άρθρο 3.1. υποχρέωση της σύμπραξης επιχειρήσεων, που θα λάβουν μέρος στο διαγωνισμό χωρίς συγκεκριμένη νομική μορφή, να συστήσουν για την υπογραφή της σύμβασης Κοινοπραξία με σκοπό την εξυπηρέτηση της σύμβασης, αφού με την σύσταση αυτή η εμπειρία των συμπραττουσών εταιριών καθίσταται κοινή υπέρ της κοινοπραξίας και διασφαλίζεται επίσης η άρτια εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου. Επίσης, επισημαίνεται ότι παρίσταται αντιφατικό να αναγνωρίζεται από την διακήρυξη η δυνατότητα χρήσης δάνειας εμπειρίας, η οποία κατοχυρώνεται ευθέως στο π.δ. 60/2007, στο οποίο η διακήρυξη  ρητά παραπέμπει μεταξύ των διατάξεων που διέπουν τον επίμαχο διαγωνισμό (βλ. εισαγωγικό μέρος διακήρυξης), δηλαδή η δυνατότητα χρήσης τεχνικών ικανοτήτων τρίτων φορέων, προδήλως διότι οι σχετικές απαιτήσεις δεν πληρούνται από τα μέλη της κοινοπραξίας αυτοτελώς και συγχρόνως να μην αναγνωρίζεται η δυνατότητα της κοινοπραξίας να στηριχθεί στις τεχνικές δυνατότητες ορισμένων από τα ίδια τα μέλη της. Υπό την αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, εάν δηλ. υποστηριχθεί ότι δεν αναγνωρίζεται  ρητά η δυνατότητα της δάνειας εμπειρίας,  καθίσταται πλημμελής η ίδια η διακήρυξη, αφού η χρήση δάνειας εμπειρίας κατοχυρώνεται ευθέως στη διάταξη του άρθρου 46 του π.δ. 60/2007 για λόγους ανάπτυξης του ευρύτερου δυνατού ανταγωνισμού. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ  ΕΣ/ΤΜ.6/527/2012

Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προπεριγραφείσα απαίτηση της διακήρυξης είναι δυσανάλογη, υπερβολική και μη αναγκαία, περιορίζει τον ανταγωνισμό, παραβιάζει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της διαφάνειας και επιτρέπει τη συμμετοχή ολίγων μόνον επιχειρήσεων. Το προβλεπόμενο, όμως, από την επίμαχη ρήτρα της διακήρυξης κριτήριο του κύκλου εργασιών των διαγωνιζομένων από υπηρεσίες συναφείς προς την προκηρυχθείσα αποβλέπει στον έλεγχο της χρηματοοικονομικής επάρκειάς τους και, συνεπώς, της καταλληλότητάς τους να εκτελέσουν την εν λόγω υπηρεσία καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου (βλ. άρθρα 44 παρ. 1 - 2 και 47 της οδηγίας 2004/18/Ε.Κ. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, L. 134). Το κριτήριο αυτό είναι κατάλληλο, αντικειμενικό και πρόσφορο, ενόψει αφενός του αντικειμένου του συγκεκριμένου διαγωνισμού, που αφορά τον καθαρισμό όλων των κτιρίων και λοιπών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου (όπως περιγράφονται στο Παράρτημα Α΄ της διακήρυξης) και αφετέρου της δαπάνης αυτού, που ανέρχεται σε 11.577.922 ευρώ για 2 έτη, ήτοι 5.788.961 ετησίως, χωρίς Φ.Π.Α. (πρβ. ΣτΕ 3491/2005, 1912, 2787/2007). Περαιτέρω, μόνο το γεγονός ότι η ρήτρα αυτή επέτρεψε, τελικώς, τη συμμετοχή τριών μόνον εταιρειών καθαρισμού στο διαγωνισμό δεν της προσάπτει πλημμέλεια, δεδομένου ότι ο σχετικός όρος δεν παρίσταται ασύνδετος ή απρόσφορος σε σχέση με το αντικείμενο και τις απαιτήσεις του επίδικου διαγωνισμού. Ως εκ τούτου, οι ανωτέρω λόγοι πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Κατά τα λοιπά, ο πλησσόμενος όρος της διακήρυξης, ως κανονιστικού χαρακτήρα, δεν χρήζει αιτιολογίας (πρβ. ΣτΕ 1655/2008), ενώ απαραδέκτως αμφισβητείται η ουσιαστική εκτίμηση της Διοίκησης ως προς την επιλογή των προϋποθέσεων συμμετοχής στο διαγωνισμό. Επειδή, όπως έχει κριθεί από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (απόφαση της 18ης Ιουλίου 2007, υπόθεση C - 399/05, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας, σκ. 22 επ.), ένα κριτήριο επιλογής - όπως, στην περίπτωση εκείνη, το κριτήριο της εμπειρίας -, δεν χρειάζεται να πληρούται από το κάθε μέλος μιας κοινοπραξίας, αλλά αρκεί ένα από τα μέλη της κοινοπραξίας να πληροί το κριτήριο αυτό. Εν προκειμένω, ο αιτών προβάλλει ότι μη νομίμως η προσβαλλόμενη ρήτρα της διακήρυξης απαιτεί άθροισμα τουλάχιστον 8 εκατ. ευρώ για τον κύκλο εργασιών των δύο μελών (τυχόν διαγωνιζόμενης) κοινοπραξίας ή 12 εκατ. ευρώ για κοινοπραξία με τρία μέλη κ.ο.κ., ώστε να εξαχθεί μέσος όρος 4 εκατ. ευρώ ισχυρίζεται δε συναφώς ο αιτών ότι η διακήρυξη απαιτεί, κατά παράβαση του άρθρου 47 παρ. 3 της οδηγίας 2004/18, μεγαλύτερο και δη πολλαπλάσιο κύκλο εργασιών επί διαγωνιζόμενης κοινοπραξίας ή ένωσης εταιρειών, σε σχέση προς τον απαιτούμενο κύκλο εργασιών των μεμονωμένων διαγωνιζομένων και ότι δυσχεραίνει, κατά τον τρόπο αυτό, τη συμμετοχή κοινοπραξιών. Η αιτίαση, όμως, αυτή πρέπει να απορριφθεί ως προβαλλόμενη χωρίς έννομο συμφέρον. Και τούτο διότι, πάντως, ο αιτών δεν προβάλλει (και μάλιστα κατά τρόπο συγκεκριμένο) ότι επρόκειτο να συμπράξει με άλλη επιχείρηση καθαρισμού, η οποία είχε κύκλο εργασιών τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ κατά τις χρήσεις 2003 έως 2005 και η οποία, επομένως, πληρούσε αυτοτελώς το κριτήριο του ελάχιστου κύκλου εργασιών από υπηρεσίες καθαρισμού της τελευταίας τριετίας, ώστε να δικαιούται, κατά την έννοια του άρθρου 47 παρ. 3 της οδηγίας 2004/18, να μετάσχει στο διαγωνισμό μαζί με τον αιτούντα, υπό τη μορφή κοινοπραξίας ή ένωσης επιχειρήσεων