Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.6/2515/2016

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 118/2007

Προμήθεια αεροπορικού καυσίμου...Με την υπό κρίση αίτηση και κατ’ εκτίμηση του περιεχομένου αυτής προβάλλεται ότι: Α) η επαύξηση κατά ποσοστό 15% της ποσότητας του υπό προμήθεια καυσίμου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της 6/2015 σύμβασης συνιστά άσκηση δικαιώματος προαίρεσης, που προβλέπεται στα άρθρα 10 παρ.1α του Παραρτήματος Α και 6 παρ. 5 του Παραρτήματος Β της διακήρυξης, που έχουν ενσωματωθεί ως όροι στη σύμβαση (βλ. Παράρτημα Γ) σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παρ. 2 αυτής (όπου οι προς προμήθεια ποσότητες αναφέρονται ως «εκτιμώμενες»), το οποίο η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ασκήσει κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, αφού δεν το άσκησε κατά την κατακύρωση, εφόσον υπάρξουν επιτακτικές ανάγκες και υπό την προϋπόθεση της μη υπέρβασης του ορίου του ποσοστού 15%. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον, σύμφωνα με τους προαναφερόμενους όρους της διακήρυξης και του σχεδίου σύμβασης η αναθέτουσα αρχή έχει το δικαίωμα να αυξήσει την προκηρυχθείσα ποσότητα κατά ποσοστό 15% μόνο κατά το στάδιο της κατακύρωσης του διαγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 21 του π.δ/τος 118/2007, ενώ δεν προβλέπεται δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής περί επαύξησης της ποσότητας του προς προμήθεια καυσίμου κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, ήτοι δικαίωμα προαιρέσεως επαρκώς ποσοτικά και ποιοτικά προσδιορισμένο και νόμιμα δημοσιευμένο (ΕΣ Τμ. Μειζ.-Επταμ. Συνθ. 992/2011, VI Tμ. 6634, 6062/2015, 216/2014). Β) Η τροποποίηση της σύμβασης είναι νόμιμη, καθόσον αφενός συντρέχει αντικειμενικά δικαιολογημένη περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 24 του π.δ/τος 118/2007 για την κάλυψη των επιτακτικών αναγκών της Πολεμικής Αεροπορίας για την προμήθεια καυσίμου στο πλαίσιο εκτέλεσης του έργου της αεροπυρόσβεσης, αφετέρου δεν επέρχεται αύξηση της αρχικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, αφού η αξία της πρόσθετης προμήθειας θα εξοφληθεί από το αναμενόμενο διαθέσιμο υπόλοιπο του προϋπολογισμού. Ο λόγος αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον ακόμη και εάν υποτεθεί ότι πράγματι συντρέχει εν προκειμένω αντικειμενικά δικαιολογημένη περίπτωση, η τροποποίηση της σύμβασης κατ’ εφαρμογή της ως άνω διάταξης είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ, αφού αφορά σε ουσιώδη όρο αυτής, ήτοι στην ποσότητα του προς προμήθεια αγαθού, έστω και αν από την τροποποίηση αυτή δεν προκαλείται οικονομική επιβάρυνσης της αναθέτουσας αρχής. Άλλωστε, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, η πτώση της τιμής των καυσίμων είναι στοιχείο υποθετικό, συγκυριακό και συμπτωματικό και σκοπός κάθε μειοδοτικής διαγωνιστικής διαδικασίας προμήθειας δεν είναι να εξαντληθεί η προϋπολογιζόμενη δαπάνη, αλλά να πραγματοποιηθεί η ζητούμενη προμήθεια με τη μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση πόρων. Γ) Συντρέχει επιτακτική ανάγκη για την προμήθεια αεροπορικού καυσίμου για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθόσον i) το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας δια του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΚΥΑ 12030/Φ.109.1/1999 (ΦΕΚ Β΄ 713) επιτελεί καίριο ρόλο στο έργο της αεροπυρόσβεσης με τη διάθεση εναέριων και επίγειων μέσων, ελικοπτέρων κ.λπ. και συνεπικουρεί το Πυροσβεστικό Σώμα, ii) τα πυροσβεστικά αεροσκάφη συνεχίζουν το πτητικό τους έργο και μετά τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου και iii) ο υπό εξέλιξη διαγωνισμός (Δ. 22/2016) για την προμήθεια 7.787.260 λίτρων του ιδίου άνω καυσίμου βαίνει προς ματαίωση και επανάληψη λόγω υποβολής μη συμφέρουσας οικονομικής προσφοράς. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΒ, καθόσον δεν προκύπτει η συνδρομή των εξαιρετικών προϋποθέσεων για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Τούτο δε διότι αφενός δεν συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας λόγω της λήξης της αντιπυρικής περιόδου, αφετέρου το γεγονός της επικείμενης ματαίωσης του εν εξελίξει διαγωνισμού με το ίδιο αντικείμενο που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ούτε απρόβλεπτο είναι, ούτε ανάγεται εκτός σφαίρας δράσης και ευθύνης της. Ε) Τέλος, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι τα αρμόδια όργανα του αιτούντος συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου υπέλαβαν ότι διατηρούσαν το δικαίωμα αύξησης των ποσοτήτων και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ο ως άνω λόγος πρέπει να απορριφθεί ομοίως ως αβάσιμος, λόγω της σαφήνειας των σχετικών όρων της διακήρυξης και του σχεδίου σύμβασης.

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.6/2515/2016

Προμήθεια αεροπορικού καυσίμου..ζητείται η ανάκληση της 167/2016 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,Με την υπό κρίση αίτηση και κατ’ εκτίμηση του περιεχομένου αυτής προβάλλεται ότι: Α) η επαύξηση κατά ποσοστό 15% της ποσότητας του υπό προμήθεια καυσίμου κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της 6/2015 σύμβασης συνιστά άσκηση δικαιώματος προαίρεσης, που προβλέπεται στα άρθρα 10 παρ.1α του Παραρτήματος Α και 6 παρ. 5 του Παραρτήματος Β της διακήρυξης, που έχουν ενσωματωθεί ως όροι στη σύμβαση (βλ. Παράρτημα Γ) σε συνδυασμό με το άρθρο 2 παρ. 2 αυτής (όπου οι προς προμήθεια ποσότητες αναφέρονται ως «εκτιμώμενες»), το οποίο η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ασκήσει κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, αφού δεν το άσκησε κατά την κατακύρωση, εφόσον υπάρξουν επιτακτικές ανάγκες και υπό την προϋπόθεση της μη υπέρβασης του ορίου του ποσοστού 15%. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον, σύμφωνα με τους προαναφερόμενους όρους της διακήρυξης και του σχεδίου σύμβασης η αναθέτουσα αρχή έχει το δικαίωμα να αυξήσει την προκηρυχθείσα ποσότητα κατά ποσοστό 15% μόνο κατά το στάδιο της κατακύρωσης του διαγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 21 του π.δ/τος 118/2007, ενώ δεν προβλέπεται δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής περί επαύξησης της ποσότητας του προς προμήθεια καυσίμου κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, ήτοι δικαίωμα προαιρέσεως επαρκώς ποσοτικά και ποιοτικά προσδιορισμένο και νόμιμα δημοσιευμένο (ΕΣ Τμ. Μειζ.-Επταμ. Συνθ. 992/2011, VI Tμ. 6634, 6062/2015, 216/2014). Β) Η τροποποίηση της σύμβασης είναι νόμιμη, καθόσον αφενός συντρέχει αντικειμενικά δικαιολογημένη περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 24 του π.δ/τος 118/2007 για την κάλυψη των επιτακτικών αναγκών της Πολεμικής Αεροπορίας για την προμήθεια καυσίμου στο πλαίσιο εκτέλεσης του έργου της αεροπυρόσβεσης, αφετέρου δεν επέρχεται αύξηση της αρχικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, αφού η αξία της πρόσθετης προμήθειας θα εξοφληθεί από το αναμενόμενο διαθέσιμο υπόλοιπο του προϋπολογισμού. Ο λόγος αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον ακόμη και εάν υποτεθεί ότι πράγματι συντρέχει εν προκειμένω αντικειμενικά δικαιολογημένη περίπτωση, η τροποποίηση της σύμβασης κατ’ εφαρμογή της ως άνω διάταξης είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ, αφού αφορά σε ουσιώδη όρο αυτής, ήτοι στην ποσότητα του προς προμήθεια αγαθού, έστω και αν από την τροποποίηση αυτή δεν προκαλείται οικονομική επιβάρυνσης της αναθέτουσας αρχής. Άλλωστε, όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, η πτώση της τιμής των καυσίμων είναι στοιχείο υποθετικό, συγκυριακό και συμπτωματικό και σκοπός κάθε μειοδοτικής διαγωνιστικής διαδικασίας προμήθειας δεν είναι να εξαντληθεί η προϋπολογιζόμενη δαπάνη, αλλά να πραγματοποιηθεί η ζητούμενη προμήθεια με τη μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση πόρων. Γ) Συντρέχει επιτακτική ανάγκη για την προμήθεια αεροπορικού καυσίμου για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθόσον i) το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας δια του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας σύμφωνα με το άρθρο 7 της ΚΥΑ 12030/Φ.109.1/1999 (ΦΕΚ Β΄ 713) επιτελεί καίριο ρόλο στο έργο της αεροπυρόσβεσης με τη διάθεση εναέριων και επίγειων μέσων, ελικοπτέρων κ.λπ. και συνεπικουρεί το Πυροσβεστικό Σώμα, ii) τα πυροσβεστικά αεροσκάφη συνεχίζουν το πτητικό τους έργο και μετά τη λήξη της αντιπυρικής περιόδου και iii) ο υπό εξέλιξη διαγωνισμός (Δ. 22/2016) για την προμήθεια 7.787.260 λίτρων του ιδίου άνω καυσίμου βαίνει προς ματαίωση και επανάληψη λόγω υποβολής μη συμφέρουσας οικονομικής προσφοράς. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΒ, καθόσον δεν προκύπτει η συνδρομή των εξαιρετικών προϋποθέσεων για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Τούτο δε διότι αφενός δεν συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας λόγω της λήξης της αντιπυρικής περιόδου, αφετέρου το γεγονός της επικείμενης ματαίωσης του εν εξελίξει διαγωνισμού με το ίδιο αντικείμενο που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ούτε απρόβλεπτο είναι, ούτε ανάγεται εκτός σφαίρας δράσης και ευθύνης της. Ε) Τέλος, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι τα αρμόδια όργανα του αιτούντος συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου υπέλαβαν ότι διατηρούσαν το δικαίωμα αύξησης των ποσοτήτων και κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης. Ο ως άνω λόγος πρέπει να απορριφθεί ομοίως ως αβάσιμος, λόγω της σαφήνειας των σχετικών όρων της διακήρυξης και του σχεδίου σύμβασης.Δεν ανακαλεί την 167/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/538/2013

Προμήθεια καυσίμου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. ΙΙ σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση, ότι συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση η προϋπόθεση της μοναδικότητας του προμηθευτή, που δικαιολογεί κατά νόμο την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Τούτο διότι η προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία για την προμήθεια του συγκεκριμένου τύπου καυσίμου (AVGAS 100 LL) που χρησιμοποιείται μόνο για την κίνηση των πυροσβεστικών αεροσκαφών ήταν αναγκαία, δοθέντος ότι το καύσιμο αυτό διακινεί μόνο η εταιρεία ..., η οποία διαθέτει και τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό. Το καύσιμο αυτό, δεν μπορεί να διακινηθεί από τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για τους άλλους τύπους αεροπορικών καυσίμων, γεγονός που καθιστά την εταιρεία ... εν τοις πράγμασι αποκλειστικό προμηθευτή και διακινητή του καυσίμου αυτού (βλ. και την 489/VI/2010 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού). Η διαπίστωση αυτή θεμελιώνεται περαιτέρω και στο γεγονός ότι κατά τη διενέργεια στο παρελθόν ανοικτών διαγωνισμών για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον μόνο η εταιρεία ... (βλ. τα προσκομιζόμενα πρακτικά ανοίγματος τεχνικών προσφορών των διενεργηθέντων διαγωνισμών που διεξήχθησαν από το έτος 2006, καθώς και τις σχετικές κατακυρωτικές αποφάσεις). Ως εκ τούτου το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι με επάρκεια αιτιολογείται στην προκειμένη περίπτωση η συνδρομή των προβλεπόμενων στο άρθρο 25 παρ. 1 περ. β του π.δ.60/2007 προϋποθέσεων προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η αίτηση της Διοίκησης Αεροπορικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας καθώς και υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «...» για αναθεώρηση της 3494/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να γίνουν δεκτές


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/542/2022

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισχύς της προσφοράς του αναδειχθέντος οριστικού αναδόχου έχει λήξει, μετά την άρνηση του τελευταίου να την παρατείνει σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, το Κλιμάκιο, ελλείψει παραδεκτής προσφοράς, κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο οικείου σχεδίου συμφωνίας πλαίσιο μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, διά της Υπηρεσίας Προμηθειών της Πολεμικής Αεροπορίας και του οικονομικού φορέα «…….» για την προμήθεια αερίου πρωτοξειδίου του αζώτου προς κάλυψη λειτουργικών αναγκών  του 251 ΓΝΑ.


ΝΣΚ/195/2020

Ένοπλες Δυνάμεις – Νομιμότητα της 4ης τροποποίησης της σύμβασης 1/98 – Έκδοση γνωμοδότησης από το ΝΣΚ, σύμφωνα με το άρθρο 66 παρ. 2 του π.δ. 284/1989.(...) Δεν απαιτείται η έκδοση γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 66 του π.δ. 284/1989, διότι με την επιδιωκόμενη 4η τροποποίηση της σύμβασης 1/98 μεταξύ της Πολεμικής Αεροπορίας και αλλοδαπής εταιρείας, δεν επέρχεται βλάβη στα συμφέροντα του Ελληνικού Δημοσίου (ομόφωνα).


Φ.800/ΑΔ.6375/Σ.1197/2019

Εγκριση Κανονισμού ΚΠΑ Δ-43/2018 «Περί Κατάρτισης και Εκτέλεσης του Προϋπολογισμού Εξόδων της Πολεμικής Αεροπορίας». 


Φ.340/ΑΔ.7513/ΔΣ 1328/2020

Καθορισμός επιπέδου γραμματικών γνώσεων κατά ειδικότητες των Επαγγελματιών Οπλιτών της Πολεμικής Αεροπορίας


ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/15/2009

Προμήθεια υγρών καυσίμων. Διακήρυξη Ο μη προσδιορισμός ανά κατηγορία, έστω και κατά προσέγγιση, των ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών καθιστά τη διακήρυξη ασαφή και μη νόμιμη. Η αναγραφή στα σχέδια συμβάσεων των αντίστοιχων ποσοτήτων δεν είναι δυνατόν να θεραπεύσει την ανωτέρω πλημμέλεια. Επιπλέον, ο όρος στη διακήρυξη, που περιλαμβάνεται και στα σχέδια σύμβασης και αναφέρει ότι «με τους ίδιους όρους η Υπηρεσία μπορεί κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης να εντάξει και άλλα Ιδρύματα του Δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ., που δεν συμπεριλαμβάνονται στον πίνακα της διακήρυξης», είναι μη νόμιμος, καθόσον δύναται να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των κατά νόμο διαδικασιών ανάθεσης και των αρχών του υγιούς και ελεύθερου ανταγωνισμού. Τέλος, η οικεία σύμβαση προμήθειας είναι άκυρη διότι μη νομίμως ορίστηκε ως χρόνος ισχύος αυτής χρόνος προγενέστερος της ημερομηνίας σύναψής της. Με την 22/2009 απόφασή του, το VI Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής.


Π1/1048/2013

Εξαίρεση από την ένταξη στο ενιαίο πρόγραμμα προμη­θειών (Ε.Π.Π.) μέχρι 31.12.2014, των προμηθειών ανταλλαντικών μη μαχητικών αεροσκαφών (Α/Ε) και ελικο­πτέρων (Ε/Π) της Πολεμικής Αεροπορίας.

ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/33/2017

Προμήθεια...Με τα δεδομένα αυτά και όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Αναφορικά με τους προβλεπόμενους όρους α) στο άρθρο 3.6.12 της διακήρυξης, ότι καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της εγγύησης καλής εκτέλεσης, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος, εφόσον του ζητηθεί από την αναθέτουσα αρχή (στο πλαίσιο της απαιτούμενης συντήρησης του εξοπλισμού βάσεων των προδιαγραφών του) να την προμηθεύει με τα απαιτούμενα ανταλλακτικά, σύμφωνα με κατάλογο ανταλλακτικών που θα υποβάλει, στην τιμή που θα αναφέρει με την οικονομική του προσφορά., το κόστος δε των ανταλλακτικών και οι εργασίες αντικατάστασης αυτών βαρύνει την αναθέτουσα αρχή και β) στο άρθρο 3.6.13 της διακήρυξης, ότι ο ανάδοχος πρέπει να είναι σε θέση να αναβαθμίσει (να αντικαταστήσει με όμοια ή καλύτερα ή να προσθέσει επιπλέον) επιμέρους εξαρτήματα του προμηθευόμενου εξοπλισμού, το δε κόστος των ανταλλακτικών και εργασιών αναβάθμισης βαρύνουν την αναθέτουσα αρχή: Κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, η οποία άλλωστε καταγράφεται και στο άρθρο 2 του π.δ. 118/2007, που απαιτεί οι όροι της διακήρυξης διαγωνισμού και συνακόλουθα οι όροι της οικείας σύμβασης να είναι σαφείς και πλήρεις, δεν έχει προσδιορισθεί η ποσότητα και η προϋπολογισθείσα δαπάνη για την προμήθεια των προαναφερόμενων ανταλλακτικών, με αποτέλεσμα να μην προσδιορίζεται επαρκώς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της επίμαχης προμήθειας....Με τα δεδομένα αυτά κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της .... και της εταιρείας «....». για την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία τριακοσίων είκοσι (320) πομπών επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής.


Π1/1266/2010

Εξαίρεση της προμήθειας ανταλλακτικών για τις επισκευές των μη μαχητικών αεροσκαφών (Α/Φ) και ελικοπτέρων (Ε/Π) της Πολεμικής Αεροπορίας, από την ένταξη στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών.