Καθαρισμό κοινοχρήστων χώρων..ζητείται η αναθεώρηση της 893/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι η αίτηση ανακλήσεως κατατέθηκε εκπροθέσμως στη Γραμματεία του VI Τμήματος, ήτοι μετά την πάροδο της οριζόμενης στο νόμο δεκαπενθήμερης προθεσμίας, η οποία άρχισε την επομένη της κοινοποίησης της πράξεως του Κλιμακίου, δηλαδή στις 3.1.2012, και συμπληρώθηκε 15 ημέρες αργότερα, ήτοι στις 17.1.2012. Είναι δε απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός που ο αιτών δήμος προβάλλει ότι στην περίπτωση των προγραμματικών συμβάσεων η προθεσμία άσκησης αίτησης ανάκλησης άρχεται από την επίδοση σε όλους τους συμβαλλόμενους φορείς, καθόσον η προθεσμία άρχεται για όλους τους νομιμοποιουμένους στην άσκησή της από την κοινοποίηση, στον οικείο φορέα, ο οποίος υπέβαλε προς έλεγχο το σχέδιο σύμβασης. Περαιτέρω, ισχυρίζεται ο αιτών δήμος καθώς και το παρεμβαίνον ν.π.δ.δ ότι κατά τον χρόνο κοινοποίησης της πράξης του Κλιμακίου, δηλαδή στις 2.1.2012, ο .... δεν υφίστατο, αλλά είχε καταργηθεί με το άρθρο 211 του Ν.3852/2010. Πλην όμως ο ... διαδέχθηκε καθολικά τον ...., με αποτέλεσμα να μη σημειωθεί διακοπή στην άσκηση των σχετικών αρμοδιοτήτων του, αλλά να συνεχίζει να υφίσταται μέχρι την συγκρότηση του Δ.Σ. νέου φορέα (βλ. άρθρα 4 και 7 της κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 211 του ν. 3852/2010, ΦΕΚ Α΄87, εκδοθείσης οικ. 52546/16.12.2011 αποφάσεως του Υφυπουργού Εσωτερικών, ΦΕΚ Β΄2854/16.12.2011 και την 9526/21.12.2011 βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δ/νσεως Οικονομικών Υπηρεσιών του ...). Τέλος ο ίδιος ο αιτών δήμος όφειλε να επιδείξει τη δέουσα επιμέλεια και το εύλογο από τις περιστάσεις ενδιαφέρον προκειμένου να λάβει γνώση της 417/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου. Τέλος, απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός του αιτούντος δήμου ότι τα αρμόδια όργανά του, συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η προθεσμία άσκησης της αίτησης ανάκλησης ξεκινούσε από την κοινοποίηση και σε αυτόν της πράξης του Κλιμακίου, δεδομένου ότι η αποδοχή του λόγου αυτού θα οδηγούσε στην κατ’ ουσίαν εξέταση της αίτησης ανάκλησης παρά το εκπρόθεσμο αυτής.Ακολούθως, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση του δήμου Ασπροπύργου για αναθεώρηση της 893/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και η υπέρ αυτού ασκηθείσα παρέμβαση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού ...».

Η 15νθήμερη προθεσμία για την άσκηση αιτήσεως ανακλήσεως κατά πράξεως του Κλιμακίου που διενήργησε προσυμβατικό έλεγχο σε πρώτο βαθμό, είναι αποκλειστική, άρχεται δε για όλους τους νομιμοποιούμενους, ως έχοντες σπουδαίο έννομο συμφέρον, στην άσκηση αυτής, πλήν του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας, από την κοινοποίηση της σχετικής πράξεως στον οικείο φορέα (Αναθέτουσα Αρχή).

Έλλειμμα στη διαχείριση νομικού προσώπου...Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπόψη του ύψους του καταλογισθέντος σε βάρος εκάστου των αιτούντων ποσού (564.266,01 ευρώ), το Δικαστήριο πιθανολογεί ότι η άμεση εκτέλεση της προσβαλλόμενης καταλογιστικής πράξης θα προκαλέσει στους αιτούντες ανεπανόρθωτη οικονομική βλάβη σε περίπτωση ευδοκίμησης της ήδη εκκρεμούσας έφεσής τους. Ως εκ τούτου, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να ανασταλεί, ως προς τους αιτούντες, η εκτέλεση της προσβαλλόμενης πράξης, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση επί της ασκηθείσας κατ’ αυτής (με Α.Β.Δ. 19/7.1.2020) έφεσης ή μέχρι την κατάργηση της ανοιγείσας με την έφεση αυτή δίκης. Μετά δε την παραδοχή της υπό κρίση αίτησης, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή στους αιτούντες του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου (άρθρο 51 παρ. 2 του π.δ/τος 1225/1981, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 83 παρ. 2 του ν. 4055/2012, ΦΕΚ Α΄51 και 73 παρ. 4 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο). 

Καταλογισμοί...Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή και να ανασταλεί, ως προς τους αιτούντες, η εκτέλεση της 12/2017 Πράξης του Β’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση για την έφεση που έχουν ασκήσει κατά της Πράξης αυτής ή μέχρι την κατάργηση της ανοιγείσας με την έφεση αυτή δίκης. Μετά την παραδοχή της αίτησης, πρέπει να επιστραφεί στους αιτούντες το παράβολο που κατέθεσαν για την άσκησή της (βλ. άρθρο 51 παρ. 2 του π.δ. 1225/1981, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 83 παρ. 2 του ν. 4055/2012, Α΄ 51, καθώς και άρθρο 73 παρ. 4 του ν. 4129/2013). Περαιτέρω, απορριπτέο τυγχάνει το αίτημα για επιδίκαση σε βάρος του καθ’ ου η αίτηση της δικαστικής δαπάνης των αιτούντων, δεδομένου ότι η παροχή έννομης προστασίας στο πλαίσιο της παρούσας δίκης έχει προσωρινό χαρακτήρα και γίνεται αποκλειστικά και μόνο προς το συμφέρον των αιτούντων, χωρίς να δικαιολογείται, ως εκ τούτου, η καταδίκη του αντιδίκου τους στη δικαστική τους δαπάνη (βλ. απόφ. Ελ. Συν. Ελάσσονος Ολομ. 708/2019, 2261/2014, Ολομ. 2480/2012, 3061, 2604/2009).

Καταλογισμοί...Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η κρινόμενη αίτηση να γίνει δεκτή και να ανασταλεί, ως προς τους αιτούντες, η εκτέλεση της 12/2017 Πράξης του Β’ Κλιμακίου, μέχρι να εκδοθεί οριστική απόφαση για την έφεση που έχουν ασκήσει κατά της Πράξης αυτής ή μέχρι την κατάργηση της ανοιγείσας με την έφεση αυτή δίκης.  Μετά την παραδοχή της αίτησης, πρέπει να επιστραφεί στους αιτούντες το παράβολο που κατέθεσαν για την άσκησή της (βλ. άρθρο 51 παρ. 2 του π.δ. 1225/1981, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 83 παρ. 2 του ν. 4055/2012, Α΄ 51, καθώς και άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο). Περαιτέρω, απορριπτέο τυγχάνει το αίτημα για επιδίκαση σε βάρος του καθ’ ου η αίτηση της δικαστικής δαπάνης των αιτούντων, δεδομένου ότι η παροχή έννομης προστασίας στο πλαίσιο της παρούσας δίκης έχει προσωρινό χαρακτήρα και γίνεται αποκλειστικά και μόνο προς το συμφέρον των αιτούντων, χωρίς να δικαιολογείται, ως εκ τούτου, η καταδίκη του αντιδίκου τους στη δικαστική τους δαπάνη (βλ. απόφ. Ελ. Συν. Ελάσσονος Ολομ. 708/2019, 2261/2014, Ολομ. 2480/2012, 3061, 2604/2009).

Συντήρηση πλωτής γέφυρας...Με βάση τις παραδοχές αυτές της ήδη προσβαλλόμενης απόφασης, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙ), νομίμως απορρίφθηκε, ελλείψει σπουδαίου εννόμου συμφέροντος, η υπέρ της διατήρησης της ισχύος της 412/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου παρέμβαση της ήδη αιτούσας εταιρείας «....», καθόσον, ενόψει της πλημμέλειας της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας που διαπιστώθηκε από το Κλιμάκιο, η οποία (πλημμέλεια) αναγόταν στη νομιμότητα της διακήρυξης του διαγωνισμού, στην προσθήκη δηλαδή σ’ αυτή ενός μη νόμιμου πρόσθετου όρου τεχνικής ικανότητας των υποψηφίων, η διατήρηση της ισχύος της πράξης αυτής του Κλιμακίου και η συνακόλουθη απόρριψη των αιτήσεων που ασκήθηκαν για την ανάκλησή της από την αναθέτουσα αρχή και την αναδειχθείσα ανάδοχο εργοληπτική επιχείρηση θα είχε ως μόνη συνέπεια την υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να επαναπροκηρύξει τον διαγωνισμό χωρίς τον πρόσθετο αυτό όρο τεχνικής ικανότητας, γεγονός που καθιστά το έννομο συμφέρον της τότε παρεμβαίνουσας και ήδη αιτούσας μελλοντικό και αβέβαιο και στερεί από αυτό τον χαρακτήρα του αμέσου και ενεστώτος, δοθέντος μάλιστα ότι για τη θεμελίωση «σπουδαίου εννόμου συμφέροντος» για την άσκηση αίτησης ανάκλησης ή την παρέμβαση υπέρ της διατήρησης της ισχύος της προσβαλλόμενης με αίτηση ανάκλησης πράξης δεν αρκεί το γενικό ενδιαφέρον για την τήρηση της νομιμότητας και την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος, αφού τέτοιο ενδιαφέρον θα μπορούσε να επικαλεσθεί οποιοσδήποτε διοικούμενος, με συνέπεια η αίτηση ανάκλησης να μετατραπεί από ένδικο βοήθημα, που παρέχεται στους προσωπικώς θιγόμενους από το αποτέλεσμα του πρωτοβάθμιου προσυμβατικού ελέγχου (βλ. σχετ. εισηγητική έκθεση του ν. 3060/2002), σε «λαϊκή αγωγή» για την προστασία γενικών και απρόσωπων συμφερόντων. Ακολούθως, εφόσον νομίμως απορρίφθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση ως απαράδεκτη η υπέρ της διατήρησης της ισχύος της 412/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου παρέμβαση της ήδη αιτούσας εταιρείας «....», η εταιρεία αυτή δεν απέκτησε την ιδιότητα της παρεμβαίνουσας ενώπιον της διαδικασίας του VI Τμήματος και κατ’ επέκταση δεν νομιμοποιείται, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙΙ), στην άσκηση της κρινόμενης αίτησης αναθεώρησης σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 19Α του π.δ. 774/1980, όπως αυτό προστέθηκε με το άρθρο 14 του ν. 3932/2011. Κατά τη μειοψηφούσα όμως γνώμη του Συμβούλου Γεωργίου Βοΐλη, μη νομίμως απορρίφθηκε από το Τμήμα, ελλείψει σπουδαίου εννόμου συμφέροντος, η υπέρ της διατήρησης της ισχύος της 412/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου παρέμβαση της ήδη αιτούσας εταιρείας «.....», καθόσον υφίσταται σπουδαίο έννομο συμφέρον αυτής συναρτώμενο με τη βλάβη την οποία υπέστη η εν λόγω εταιρεία εκ του γεγονότος ότι αν και 4η κατά σειρά μειοδοσίας στο διαγωνισμό από τις συνολικά επτά (7) που κατέθεσαν προσφορά αποκλείστηκε, λόγω του ότι δεν πληρούσε πρόσθετο όρο τεχνικής ικανότητας τον οποίο το Κλιμάκιο έκρινε παράνομο, με συνέπεια να τεθεί εκτός διαγωνιστικής διαδικασίας, γεγονός που θεμελιώνει το προσωπικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον αυτής να τύχει δικαστικής προστασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο με βάση τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 20 παρ. 1 και 98 παρ. 1 περ. β΄ του Συντάγματος και 19 Α (όπως ισχύει) του π.δ. 774/1980, η κρίση δε από το Ελεγκτικό Συνέδριο της νομιμότητας αποκλεισμού μιας εταιρείας από διαγωνιστική διαδικασία αποτελεί θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα και κρίνεται αυτοτελώς, δηλαδή άσχετα από την πιθανολογούμενη, μετά την τυχόν ακύρωση αυτής από το Ελεγκτικό Συνέδριο, εξέλιξη, ήτοι ανάθεση σε άλλον υποψήφιο, επανάληψη ή ματαίωση του διαγωνισμού, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε η διεξάγουσα τον διαγωνισμό δημόσια αρχή να αποκλείει υποψηφίους αναδόχους και αυτοί να μην μπορούν να προβάλλουν στο Ελεγκτικό Συνέδριο τις νόμιμες αντιρρήσεις τους και να τύχουν της παραπάνω δικαστικής προστασίας με μόνο επιχείρημα την μη επανάληψη του επίμαχου διαγωνισμού, γεγονός που δεν συνάδει με την προεκτεθείσα συνταγματική αρχή για την παροχή πλήρους και κυρίως αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας στα φυσικά και νομικά πρόσωπα της χώρας όταν θίγονται έννομα συμφέροντά τους, όπως είναι, εν προκειμένω, ο αποκλεισμός της ανωτέρω εταιρείας από διαδικασία διαγωνισμού.

Οδοιπορικά έξοδα:..Με τα δεδομένα αυτά και μόνο και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, ο προηγούμενος επιτόπιος έλεγχος, αν και δεν προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου, ανάγεται στη λειτουργική δραστηριότητα του … και συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των επιδιωκόμενων από αυτόν σκοπών, που συνίστανται, μεταξύ άλλων, στην ψυχαγωγία των εργαζομένων. Και τούτο διότι ο έλεγχος αυτός είναι επίκαιρος, συντείνει στην καλύτερη προετοιμασία και τελικά την επιτυχή πραγματοποίηση του εκδρομικού προγράμματος του …, μέσω του σχηματισμού ιδίας αντίληψης των αρμοδίων οργάνων του για τη σύγχρονη κατάσταση των καταλυμμάτων, την καταλληλότητα αυτών για τους σκοπούς του … και την ποιότητα των παρεχόμενων από αυτά υπηρεσιών. Εξάλλου, ο έλεγχος αυτός δεν καθίσταται ανώφελος λόγω του ελέγχου που πραγματοποιούν οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού στα τουριστικά καταλύματα, όπως αβάσιμα υποστηρίζεται με την προαναφερόμενη έκθεση διαφωνίας, καθόσον ο τελευταίος διενεργείται σε άλλο νομοθετικό πλαίσιο και εξυπηρετεί άλλες ανάγκες. Επομένως, η ελεγχόμενη δαπάνη θεωρείται νόμιμη ως λειτουργική (πρβλ. πράξη Ι Τμ. 217/2008). Περαιτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη, τα επιμέρους στοιχεία της οποίας (κόστος μετακίνησης και διανυκτέρευσης, ύψος εκτός έδρας αποζημίωσης) καθορίζονται από τις διατάξεις του ν. 2685/1999, δεν ξεπερνά το επιβαλλόμενο από τις περιστάσεις μέτρο, ενόψει και του επιδιωκόμενου με αυτήν σκοπού, και επομένως, δε συνιστά υπέρμετρη επιβάρυνση για τον …. Οι δε εναλλακτικές, του προηγούμενου επιτόπιου ελέγχου, λύσεις που προτείνονται από τον αναπληρωτή Επίτροπο (συλλογή πληροφοριών από το Διαδίκτυο, τουριστικούς πράκτορες και άλλα Περιφερειακά Γραφεία που έχουν πραγματοποιήσει εκδρομικά προγράμματα στην …), μπορούν πάντοτε να χρησιμοποιηθούν συμπληρωματικά αλλά δεν δύναται να θεωρηθούν ότι ως λιγότερο δαπανηρά μέτρα καταδεικνύουν το αδικαιολόγητο της επιβάρυνσης του προϋπολογισμού του … με την ελεγχόμενη δαπάνη, καθόσον δεν είναι σίγουρο ότι εξασφαλίζουν ισοδύναμα αποτελέσματα με τον προηγούμενο επιτόπιο έλεγχο, η αξία του οποίου δεν πρέπει να υποτιμάται. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και, επομένως, το χρηματικό αυτό ένταλμα θα έπρεπε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2011, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Καταβολή αποζημίωσης για συμμετοχή στις συνεδριάσεις ΔΣ...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει, ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος, Αντιπρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της ..., δεν δικαιούται πρόσθετης αποζημίωσης για τη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις του συλλογικού αυτού οργάνου, καθόσον η εν λόγω συμμετοχή του συνιστά ενάσκηση των κυρίων καθηκόντων του, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η εισήγηση προς το Δ.Σ. θεμάτων της αρμοδιότητάς του (βλ σχετ. την 11235/14.7.2011 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης …). Εξάλλου, ο ορισμός του ως άνω μέλους του διοικητικού συμβουλίου ως πλήρους απασχόλησης, με τη συνεπακόλουθη καταβολή μηνιαίων αποδοχών, αποκλείει την καταβολή πρόσθετης αποζημίωσης για τη συμμετοχή στις συνεδριάσεις του συλλογικού οργάνου, η οποία καταβάλλεται στα λοιπά μέλη του διοικητικού συμβουλίου για την ίδια αιτία. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών πλύσης και σιδερώματος ακάθαρτου ιματισμού:..Ήδη, το αιτούν Νοσοκομείο, χωρίς να αμφισβητεί την κρίση του Τμήματος, προβάλλει, με το μοναδικό λόγο ανάκλησης, ότι η προαναφερόμενη πράξη πρέπει να ανακληθεί, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 4 του ν. 4132/2013. Πλην όμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, εφόσον με την 126/2008 πράξη του IV Τμήματος οι εντελλόμενες δαπάνες έχουν ήδη κριθεί μη νόμιμες, χωρίς να ασκηθεί εμπροθέσμως κατά της πράξης αυτής αίτηση ανάκλησης και χωρίς στη συνέχεια να υπάρξει ανατροπή της κρίσης αυτής, ή να προκύπτει η έκδοση θετικής για την εταιρεία «….» τελεσίδικης απόφασης του αρμόδιου δικαστηρίου, η οποία θα δέσμευε το Ελεγκτικό Συνέδριο, οι επίμαχες δαπάνες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 4 του ν. 4132/2013, η οποία δεν συνιστά, ούτως ή άλλως, νομιμοποιητική διάταξη, αλλά αποσκοπεί απλώς στην τακτοποίηση των υφιστάμενων μέχρι 31.12.2011 δημοσιονομικών εκκρεμοτήτων των νοσοκομείων προς τρίτους.Κατά συνέπεια, η ένδικη αίτηση για ανάκληση της 126/2008 πράξης του Τμήματος πρέπει να απορριφθεί.

Πληρωμή ετήσιας συνδρομής Δήμου σε εφημερίδα:..Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη είναι λειτουργική, διότι συμβάλλει στην εκπλήρωση των σκοπών του Δήμου μέσω της ενημέρωσης των αρμοδίων υπηρεσιών του για θέματα που τον αφορούν και επιτρέπουν τον προσφορότερο προγραμματισμό των δράσεών του. Ως προς τον προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου κατά τη διενέργεια της συγκεκριμένης δαπάνης, θα πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος, καθώς, παρά την προφανή δυσαναλογία της τιμολόγησης, από την πλευρά της εφημερίδας, της ετήσιας συνδρομής των Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α. έναντι εκείνης των ιδιωτών, ανάγεται στην επιλογή διενέργειας ή μη της δαπάνης (η ετήσια συνδρομή εκ μέρους του Ο.Τ.Α. δεν μπορούσε να γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης) και αποτελεί έλεγχο σκοπιμότητας αυτής, η οποία εκφεύγει του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικού ελέγχου των δαπανών, κατά το άρθρο 21 του π.δ/τος 774/1980. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.