ΕΣ/ΤΜ.6/1204/2014
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Σύμβαση πώλησης και επαναμίσθωσης αστικών ακινήτων...ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 275/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι έσφαλε το Κλιμάκιο αποφαινόμενο ως ανωτέρω, καθόσον προέβη, προεχόντως, σε έλεγχο σκοπιμότητας και, δευτερευόντως, σε έλεγχο της ορθότητας των κρίσεων του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων (Σ.Ε.). Ειδικότερα, το Κλιμάκιο υπερέβη την αρμοδιότητά του χαρακτηρίζοντας την επίμαχη συναλλαγή ως ειδική μορφή δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου από τον ιδιωτικό τομέα, περίπτωση, άλλωστε, που δεν συντρέχει εν προκειμένω, διότι η ελεγχόμενη συναλλαγή αφορά, κατ’ άρθρο 1 παρ. 1 περιπτ. α του ν. 3581/2007, στη σύνθετη μορφή αξιοποίησης της πώλησης ακινήτων με ταυτόχρονη επαναμίσθωσή τους στον προηγούμενο κύριο, ήτοι το Ελληνικό Δημόσιο (sale & lease back), καθόσον δεν παραθέτει αναλυτικά τα στοιχεία εκείνα που δικαιολογούν τον διάφορο χαρακτηρισμό της επίμαχης συναλλαγής. Περαιτέρω, οι κρίσεις του Σ.Ε. σχετικά με το επωφελές και συμφέρον της ελεγχόμενης συναλλαγής για το ... και το Ελληνικό Δημόσιο άπτονται οικονομικών ζητημάτων που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις στον οικονομικό και χρηματοοικονομικό τομέα, ήτοι πρόκειται για αμιγώς τεχνικές κρίσεις, οι οποίες δεν ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, σύμφωνα με τα άρθρα 9 παρ. 4 του ν. 3986/2011 και 35 του ν. 4129/2013. Σε κάθε δε περίπτωση, η γνωμοδότηση του Σ.Ε. είναι σαφώς και επαρκώς αιτιολογημένη σε σχέση με τον επωφελή και συμφέροντα χαρακτήρα της ελεγχόμενης συναλλαγής. Τούτο διότι η αιτιολογία δεν περιορίζεται στη διαβεβαίωση ότι τα αξιοποιούμενα ακίνητα θα πωληθούν σε τιμή μεγαλύτερη από την αγοραία αξία τους, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει το Κλιμάκιο, αλλά το Σ.Ε., αφού, όπως μνημονεύεται ρητά στην κρίσιμη γνωμοδότηση, έλαβε υπόψιν του τα χαρακτηριστικά της συναλλαγής και τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς, εξέτασε όλα τα κατά την κρίση του, που επίσης είναι τεχνική, απαιτούμενα και κρίσιμα προς τούτο στοιχεία της ενιαίας συναλλαγής πώλησης και ταυτόχρονης μίσθωσης των ακινήτων, τα οποία και παρέθεσε αναλυτικά στο σώμα των από 18.10.2013 Πρακτικών του. Ειδικότερα, το Σ.Ε. έλαβε υπόψη του κατά κύριο λόγο τα ακόλουθα: α) την από 17.10.2013 παρουσίαση των Χρηματοοικονομικών Συμβούλων, β) την σχετική Έκθεση του Ανεξάρτητου Εκτιμητή, τα πορίσματα της οποίας βασίζονται, μεταξύ άλλων, και στα συμπεράσματα του τρίτου εκτιμητή “…” (βλ. την από 30.4.2013 Έκθεση) που προσδιόρισε το αγοραίο μίσθωμα έκαστου εκ των είκοσι οκτώ (28) ακινήτων, γ) το από 16.10.2013 γνωμοδοτικό σημείωμα του Επ. Καθηγητή Νομικής … περί της μη εφαρμογής των αντικειμενικών αξιών κατά την πώληση ακινήτων του ..., δ) τα τελικά Σχέδια των Συμβάσεων Πώλησης και Μίσθωσης και ε) τις δεσμευτικές προσφορές των τριών προεπιλεγέντων επενδυτών, έγγραφα, τα οποία ανεξαρτήτως του ότι λήφθησαν υπόψη για την έκδοση της γνωμοδότησης του Σ.Ε., αποτελούν και το έρεισμα για την έκδοση της σχετικής απόφασης του Δ.Σ. του .... (βλ. και σκέψη ΙV περιπτ. στ της παρούσας). Εξάλλου το Σ.Ε. εξέτασε, ως τα, κατά την άποψή του, κρίσιμα στοιχεία, τους βασικούς όρους της συναλλαγής, όπως αυτοί αναφέρονται στην ρηθείσα παρουσίαση των Χρηματοοικονομικών Συμβούλων (βλ. σελ. 4), ήτοι μεταξύ άλλων, τη διάρκεια μίσθωσης, το ετήσιο μίσθωμα, ότι το κόστος της βαριάς συντήρησης θα βαρύνει τον επενδυτή - μελλοντικό κύριο, ενώ το Δημόσιο θα βαρύνεται με το κόστος της ελαφριάς και μόνον συντήρησης, ότι το Δημόσιο θα καλύψει το βασικό και μόνον κόστος ασφάλισης, καθώς και τα επιμέρους χαρακτηριστικά της συναλλαγής, τα οποία, επίσης παρατίθενται και επεξηγούνται στην ως άνω παρουσίαση (βλ. σελ. 5 και 6). Κατ’ ακολουθία αυτών, τόσο η γνωμοδότηση του Σ.Ε., όσο και η επ’ αυτής ερειδόμενη απόφαση του Δ.Σ. του ... περιέχουν επαρκή σαφή και ειδική αιτιολογία ως προς το επωφελές και συμφέρον της ελεγχόμενης συναλλαγής για το Ελληνικό Δημόσιο και επομένως η σχετικώς αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν συντρέχει...Ανακαλεί την 275/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/6/2019
Ποιος θεωρείται ο, εκ του νόμου και κατά τα σχετικά μισθωτήρια συμβόλαια, μισθωτής και δικαιούχος του συμφωνημένου δικαιώματος σε υποβολή πρώτης προσφοράς για την αγορά μίσθιων ακινήτων, τα οποία, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, μισθώθηκαν με τη διαδικασία πώλησης και ταυτόχρονης μίσθωσης (sale and lease back)...Το Ελληνικό Δημόσιο έχει, σε σχέση με τα ανωτέρω αναφερόμενα ακίνητα, απ' ευθείας εκ του νόμου και σύμφωνα με τη βούληση των συμβληθέντων στα σχετικά μισθωτήρια συμβόλαια, την ιδιότητα του μισθωτή και, κατ' επέκταση, το δικαίωμα πρώτης προτίμησης ή προσφοράς προς αγορά από τον εκάστοτε κύριο και εκμισθωτή των ακινήτων. Αναφορικά με την άσκηση του δικαιώματος πρώτης προτίμησης ή προσφοράς αρμοδιότητα, πλην τυχόν αντίθετης πρόβλεψης, έχει το Υπουργείο Οικονομικών, στη διοίκηση, διαχείριση και εποπτεία του οποίου επανυπάγεται με την ολοκλήρωση αγοράς τους από το Δημόσιο τα υπόψη ακίνητα. Η αρμόδια για την άσκηση του δικαιώματος υπηρεσία διαπιστώνεται, επί τη βάσει των οικείων διατάξεων του Οργανισμού του ως άνω Υπουργείου, οι οποίες ρυθμίζουν την αρμοδιότητά τους (ομόφ.).
ΕΣ/Τμ6/1204/2013
Zητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 275/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των συμβάσεων πώλησης και επαναμίσθωσης είκοσι οκτώ (28) αστικών ακινήτων, στο πλαίσιο της αξιοποίησής τους από το …….. κατά τις διατάξεις του ν. 3986/2011
ΓΔΟΠ 0000102 ΕΞ 2013
Παράταση της προθεσμίας μεταγραφής εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων που περιέρχονται και μεταβιβάζονται από το Ελληνικό Δημόσιο στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) με αποφάσεις της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων
ΠΟΛ 1040/2007
Τύπος και περιεχόμενο της δήλωσης τέλους συναλλαγής ακινήτων.
ΠΟΛ 1119/2008
Φόρος αυτομάτου υπερτιμήματος και τέλος συναλλαγής ακινήτων.
ΝΣΚ/108/2023
Ερωτάται εάν το Δημόσιο εμποδίζεται να ασκεί την προβλεπόμενη στην παρ. 7 του άρθρου 7 του ν. 4858/2021 διοίκηση και διαχείριση των ακινήτων της παρ. 4 του ίδιου άρθρου στις περιπτώσεις εκείνες, κατά τις οποίες ορισμένα από τα ακίνητα αυτά που ανήκαν στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου, μεταβιβάστηκαν καταρχάς, με την υπ’ αριθμ. 243/14-11-2013 απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής, Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (Δ.Ε.Α.Α.) (Β΄ 2883), κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή στο ΤΑΙΠΕΔ και αργότερα, με βάση τη διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 196 του ν. 4389/2016, μεταβιβάστηκαν περαιτέρω “αυτοδικαίως” κατά κυριότητα και νομή από το ΤΑΙΠΕΔ στην ΕΤΑΔ.(...)Το Δημόσιο δεν κωλύεται να ασκεί τη διοίκηση και διαχείριση των ακινήτων του ερωτήματος, τα οποία περιήλθαν στην κυριότητά του με απευθείας εξαγορά ή αναγκαστική απαλλοτρίωση, για αρχαιολογικούς σκοπούς, και, ως εκ τούτου, είναι εκτός συναλλαγής και εξαιρούνται της αυτοδίκαιης μεταβίβασης προς την ΕΤΑΔ, που προβλέπεται στο άρθρο 196 παρ. 7 του ν. 4389/2016. Σε κάθε περίπτωση, η κυριότητα και η διαχείριση των ακινήτων τελεί υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας (ομόφωνα).
ΝΣΚ/48/2023
Σε περίπτωση εκποίησης από τον e-ΕΦΚΑ του ιδανικού του μεριδίου επί ακινήτου, του οποίου η εξουσία διαχείρισης και εκμετάλλευσης αυτού είχαν περιέλθει στο Ελληνικό Δημόσιο και ήδη στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ.) α. ποιο είναι το εμπράγματο δικαίωμα που μεταβιβάζει ο Φορέας, β. εάν, για τη εκποίηση του ανωτέρω ιδανικού μεριδίου, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της διαχειρίστριας και γ. ποιος θα εισπράξει το τίμημα της πώλησης του ακινήτου. Ο e-ΕΦΚΑ ως κύριος ή η ΕΤΑΔ, ως έχουσα τη διαχείριση και εκμετάλλευση του ακινήτου, για λογαριασμό του Δημοσίου.(...)Ο e-ΕΦΚΑ, ως έχων το δικαίωμα της πλήρους κυριότητας επί του ποσοστού 1/3 εξ αδιαιρέτου επί του ακινήτου, δύναται να μεταβιβάσει αυτό ελεύθερα, χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της διαχειρίστριας, εισπράττοντας ταυτόχρονα το τίμημα της πώλησης, αφού οι ανωτέρω εξουσίες της ΕΤ.Α.Δ. γεννούν ενοχικές αξιώσεις, οι οποίες όχι μόνο δεν αποστερούν τον κύριο από την άμεση εξουσία πάνω στο πράγμα και πρωτίστως την εξουσία διάθεσης αυτού, αλλά και παύουν με την εκποίηση του πράγματος (ομόφωνα).
ΝΣΚ/14/2022
Υποβολή ερωτημάτων σχετικά με χορήγηση πιστοποιητικών του άρθρου 54Α του ν.4174/2013 σε υπό εξυγίανση εταιρεία.(...)α) Η συμβολαιογραφική πράξη, με την οποία διορθώνεται το συμβόλαιο κτήσης ακινήτων της εταιρείας Ν…Α.Ε., η οποία υπήχθη στις διατάξεις των άρθρων 99 επ. του ν.3588/2007 περί εξυγίανσης επιχειρήσεων, αποτελεί πράξη υλοποίησης της εν λόγω συμφωνίας και εμπίπτει στους όρους αυτής, σύμφωνα με τους οποίους, ο αρμόδιος Έφορος, υποχρεούται να χορηγήσει Αποδεικτικό Ενημερότητας Χρεών προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία (Βεβαίωση Οφειλής) κατ’ άρθρο 12 του ν. 4174/2013, καθώς και πιστοποιητικά ΕΝ.Φ.Ι.Α., που να επιτρέπουν τις μεταβιβάσεις των ακινήτων (ομόφωνα). β) Οφειλές ΕΝ.Φ.Ι.Α., οι οποίες βεβαιώθηκαν μετά την ολοκλήρωση της συναλλαγής και δεν προέκυψαν από φορολογικούς ελέγχους, βαίνουν προς διαγραφή κατά τους όρους της συμφωνίας εξυγίανσης (ομόφωνα). γ) Τίτλος κτήσης των ακινήτων που μεταβιβάζονται από την από την Ν…Α.Ε. στην Ο….Α.Ε. σύμφωνα με τη συμφωνία εξυγίανσης είναι το οριστικό συμβόλαιο μεταβίβασης των ακινήτων αυτών. Πλην όμως, υπόχρεη κατά το νόμο σε δήλωση στοιχείων ακινήτων και καταβολή ΕΝ.Φ.Ι.Α. και συνακόλουθα νομιμοποιούμενη για τη λήψη πιστοποιητικού του άρθρου 54Α Κ.Φ.Δ. για το έτος 2020 (και το έτος 2019) είναι η Ο…Α.Ε. (κατά πλειοψηφία ως προς το έτος 2019).
ΕλΣυν.Κλ.Ζ/79/2015
Δημόσια έργα-έλεγχος νομιμότητας: Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία δημοπράτησης και συνεπώς δεν κωλύεται η υπογραφή των Συμβάσεων Αγοραπωλησίας Μετοχών για την αξιοποίηση δύο ακινήτων στη Δημοτική Ενότητα .. του Δήμου .. από το Ταμείο .
ΝΣΚ/76/2020
Υπαγωγή ή μη στο δημόσιο τομέα του άρθρου 51 του ν. 1892/1990, δημόσιου νομικού προσώπου, που αποτελεί ανώνυμη εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκε εξ ολοκλήρου στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ), για το διάστημα πριν την ιδιωτικοποίησή της.(...)Η ερωτώσα υπηρεσία εσφαλμένα κατέγραψε στο «Μητρώο Υπηρεσιών και Φορέων της Ελληνικής Διοίκησης», ως μη ανήκουσα στο δημόσιο τομέα του άρθρου 51 του ν. 1892/1990 ανώνυμη εταιρεία – δημόσια επιχείρηση, της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκε εξ ολοκλήρου στο ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ για το χρονικό διάστημα από το 2013 μέχρι και την ιδιωτικοποίησή της, που συντελέστηκε στις 14.09.2017. Και τούτο διότι η συγκεκριμένη εταιρεία ουδέποτε εξήλθε του δημόσιου τομέα με ρητή νομοθετική ρύθμιση, ενώ εξάλλου, κατά το κρίσιμο διάστημα υπαγόταν, κατά νομοθετική πρόβλεψη, σε περιορισμούς, υποχρεώσεις, εποπτεία και έλεγχο αντίστοιχους με τις δημόσιες επιχειρήσεις, που ανήκαν στο Ελληνικό Δημόσιο και κατ’ επέκταση υπάγονταν στο δημόσιο τομέα (κατά πλειοψηφία). Παραπομπή στην Πλήρη Ολομέλεια του ΝΣΚ, κατόπιν της υπ’ αριθ. 126/2017 γνωμοδότησης του Ε΄ Τμήματος.