ΕΣ/ΤΜ.6/1056/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών...ζητείται η ανάκληση της 379/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με βάση τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη ΙΙ, εφόσον το αντικείμενο της επίμαχης 4ης τροποποίησης συνίστατο στην αναβολή ολοκλήρωσης του Οροσήμου Α3 για 2 επιπλέον μήνες, ήτοι μέχρι την 31η Μαΐου 2019, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι ήταν κατά χρόνο αναρμόδιο να προβεί στον σχετικό έλεγχο, αφού το οικείο σχέδιο σύμβασης υποβλήθηκε ενώπιόν του την τελευταία ημέρα της δίμηνης παράτασης (31.5.2019), με συνέπεια να μην καταλείπεται σε αυτό πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας ότι η αναβολή ολοκλήρωσης Οροσήμου δεν αποτελεί κατά κυριολεξία μία τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, αλλά μία ήσσονος σημασίας αλλαγή άνευ οικονομικού αντικειμένου, σε εκτέλεση όρων της αρχικής σύμβασης, που σε καμία περίπτωση δεν είναι ουσιώδης, δεν ευσταθεί, καθώς πέραν του ότι έρχεται σε αντίθεση με το νομικό χαρακτηρισμό που η ίδια προσέδωσε στην επίμαχη σύμβαση, την οποία ονομάζει «4Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΗΣ:1248», σε κάθε περίπτωση η εν λόγω αναβολή ως προς το Ορόσημο Α3 αφορά σε τροποποίηση ουσιώδους όρου της αρχικής σύμβασης, ήτοι τη διάρκεια αυτής, καθώς βάσει της 4ης τροποποίησης μετατίθενται χρονικά τόσο η ολοκλήρωση της Α΄ Φάσης του έργου, που ήδη, λαμβανομένων υπόψη και των προηγούμενων τροποποιήσεων, έχει ανέλθει σε 53 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της (από 24 που ήταν αρχικά), όσο και η συνολική διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης, που ανέρχεται πλέον στα 19 έτη και 5 μήνες (από 17 έτη που ήταν αρχικά). Συναφώς σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση της Α΄ Φάσης του έργου (κατασκευή), που εν προκειμένω μετατίθεται χρονικά, συνιστά προϋπόθεση για την έναρξη της Β΄ Φάσης του έργου (λειτουργία). Επομένως, πέραν του ότι ο εν λόγω ισχυρισμός περί του μη ουσιώδους της επίμαχης τροποποίησης πλήττει μόνο την αιτιολογία και όχι το διατακτικό της προσβαλλόμενης Πράξης, αφού τυχόν αποδοχή του θα οδηγούσε, ομοίως, στην κρίση περί του απαραδέκτου εισαγωγής του για έλεγχο από το Κλιμάκιο, σε κάθε περίπτωση είναι και αβάσιμος με βάση τα προεκτεθέντα. Τέλος, αλυσιτελώς η αιτούσα επικαλείται τις διατάξεις των άρθρων 147 παρ. 10 και 206 παρ. 1 εδ. β΄ και παρ. 3 του ν. 4412/2016, δοθέντος ότι αυτές ρυθμίζουν το όλως διάφορο - της αρμοδιότητας προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου - ζήτημα της υποβολής αιτημάτων παράτασης της προθεσμίας εκτέλεσης έργου ή προμήθειας από τον ανάδοχο προς την οικεία αναθέτουσα αρχή. Επομένως, ο πρώτος λόγος ανάκλησης είναι απορριπτέος στο σύνολό του ως αβάσιμος. Με το δεύτερο λόγο ανάκλησης η αιτούσα προβάλλει ότι η καθυστέρηση υποβολής του σχεδίου της 4ης τροποποίησης για έλεγχο στο Κλιμάκιο, η οποία δεν υπερέβη το εύλογο μέτρο από την έκδοση της σχετικής απόφασης της εταιρείας (6211/10.5.2019), δεν έγινε με πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου, αλλά από γραφειοκρατικό σφάλμα κατά τη διακίνηση των εγγράφων και, επομένως, συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης.Ο λόγος αυτός είναι αβάσιμος, ενόψει της σαφήνειας των εφαρμοστέων διατάξεων και της σταθερής και πάγιας νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο ζήτημα της υποχρέωσης υποβολής για έλεγχο και των τροποποιητικών συμβάσεων, εφόσον επιφέρουν ουσιώδεις αλλαγές στην αρχική σύμβαση. Εν προκειμένω, μάλιστα, η αιτούσα γνώριζε αναμφίβολα την εν λόγω υποχρέωσή της, καθώς είχε αποστείλει εμπρόθεσμα για έλεγχο όλες τις προηγούμενες τροποποιήσεις της ίδιας σύμβασης (1η, 2η και 3η), εκ των οποίων οι δύο τελευταίες αφορούσαν ακριβώς το ίδιο αντικείμενο με την επίμαχη 4η τροποποίηση, ήτοι την αναβολή ολοκλήρωσης του Οροσήμου Α3 και την, συνεπεία αυτής, τροποποίηση της συνολικής διάρκειας της Σύμβασης Σύμπραξης.Δεν ανακαλεί την 379/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/143/2023
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:να ελέγξει τη νομιμότητα των σχεδίων τροποποίησης των ... και ... συμβάσεων μεταξύ του Δημοτικού Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης … - … και των οικονομικών φορέων «… Α.Ε.» και «… Ε.Ε.», αντίστοιχα, με αντικείμενο, μεταξύ άλλων, την προμήθεια λοιπών γαλακτοκομικών ειδών και γάλακτος, αντίστοιχα, για τις ανάγκες του ως άνω νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου.(...)Ειδικότερα, δεν αιτιολογείται από το ως άνω Δημοτικό Κέντρο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης … - … η διά της ελεγχόμενης τροποποίησης υιοθέτηση της ανωτέρω ρήτρας (τύπου) αναπροσαρμογής τιμών, ειδικώς και μόνο για την αναπροσαρμογή των τιμών μονάδας των ανωτέρω ειδών της ανωτέρω αρχικής σύμβασης με τον ανωτέρω ανάδοχο οικονομικό φορέα, για τα οποία (είδη) κριτήριο κατακύρωσης ήταν, σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη, η χαμηλότερη τιμή.(...)Περαιτέρω δε, αν ήταν γνωστή κατά τον χρόνο υποβολής των προσφορών στον ανωτέρω διαγωνισμό για την ανάθεση της ανωτέρω αρχικής σύμβασης στους σχετικώς δραστηριοποιούμενους οικονομικούς φορείς που είτε συμμετείχαν είτε θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στη σχετική διαγωνιστική διαδικασία ανάθεσης η διά της ελεγχόμενης τροποποίησης εισαγωγή στην ανωτέρω αρχική σύμβαση της ανωτέρω ρήτρας (τύπου) αναπροσαρμογής τιμών, που οδηγεί μη νομίμως και χωρίς καμιά ειδική αιτιολόγηση, σύμφωνα με τα ανωτέρω εκτεθέντα, στις προαναφερόμενες εξαιρετικά μεγάλες αυξήσεις των τιμών της προσφοράς που υπέβαλε ο ανωτέρω ανάδοχος οικονομικός φορέας στον οικείο διαγωνισμό για τα ανωτέρω αντίστοιχα είδη..., θα ήταν δυνατή, είτε η υποβολή προσφορών και από άλλους οικονομικούς φορείς για τα αντίστοιχα είδη, είτε η υποβολή διαφορετικών προσφορών από τους άλλους δύο (2) οικονομικούς φορείς ... που υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές για τα είδη αυτά.(...)Αποφαίνεται ότι: α) κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης μεταξύ του Δημοτικού Κέντρου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης … – … και του οικονομικού φορέα «… Α.Ε.» για την προμήθεια λοιπών γαλακτοκομικών ειδών και β) δεν κωλύεται η υπογραφή σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης μεταξύ του του ίδιου ως άνω ν.π.δ.δ. και του οικονομικού φορέα «… Ε.Ε.» για την προμήθεια γάλακτος.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/289/2019
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) η επίμαχη διακήρυξη παρίσταται αόριστη ως προς το φυσικό αντικείμενο της ανάθεσης. Ειδικότερα, από τη διακήρυξη δεν προκύπτει με σαφήνεια αν η συνολική προς προμήθεια ποσότητα καυσίμων (987.500 λίτρα), που αναφέρεται στο Παράρτημα Ι αυτής, αντιστοιχεί στην αξία της προκηρυσσόμενης σύμβασης (603.894,35 ευρώ) και είναι το κύριο αντικείμενο αυτής, ή στην ποσότητα αυτή περιλαμβάνεται και το πρόσθετο αντικείμενο, μετά την ενεργοποίηση από την αναθέτουσα αρχή του δικαιώματος προαίρεσης, η ασάφεια δε αυτή ήταν ικανή να δημιουργήσει σύγχυση ως προς την έκταση του προκηρυσσόμενου αντικειμένου και να επηρεάσει τους υποψηφίους κατά την υποβολή και την διαμόρφωση της προσφοράς τους, β) μη νομίμως και δη κατά παράβαση προεχόντως της παρ. 2 εδ. ε του άρθρου 53 του ν. 4412/2016, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού διέλαβε όρο περί δικαιώματος προαίρεσης, ο οποίος, πέραν του ότι δεν ερείδετο στη δια των τεχνικών προδιαγραφών επιχειρηθείσα τεκμηρίωση του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας (άρθρο 45 ν. 4412/2016), ήταν ασαφής και ελλιπής στο βαθμό που δεν περιείχε οιαδήποτε μνεία στις ποσότητες και τους επιμέρους προϋπολογισμούς εκάστης ομάδας καυσίμων που εφέρετο ότι συνιστούσαν το φυσικό του αντικείμενο, με αυτόθροη συνέπεια την ανακριβή περιγραφή του, ούτε στο χρόνο και τον τρόπο ενεργοποίησής του δικαιώματος αυτού. Την ασάφεια δε αυτή δεν δύναται να θεραπεύσει, αλλά αντίθετα την επιτείνει, η μη νόμιμη προσθήκη το πρώτον στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ όρων και δη εκείνων που αφορούν στη δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης και την εντός τριμήνου από της υπογραφής της δυνατότητα ενάσκησής του δικαιώματος προαίρεσης καθώς και της τροποποίησης της διάρκειας της από ετήσιας σε δεκαπεντάμηνη, πληροφορίες που δεν περιέχονται στις ημεδαπές δημοσιεύσεις, κατά παράβαση του άρθρου 66 παρ. 4 του ν. 4412/ 2016, γ) ενόψει της ανωτέρω ουσιώδους πλημμέλειας, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 παρ. 1 του ν. 4412/2016 για τη νομιμότητα ενδεχόμενης, σε περίπτωση ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης, τροποποίησης της σύμβασης και δ) το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης είναι ελλιπές και αόριστο, στο βαθμό που δεν αναφέρεται στις ανά ομάδες καυσίμων εκτιμώμενες ποσότητές τους, ενώ, σύμφωνα και με τα προεκτεθέντα, η αναφορά σ’ αυτό του δικαιώματος προαίρεσης παρίσταται ασαφής.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1766/2019
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/429/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. …/26.5.2022 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», για την προμήθεια λευκού, φρέσκου, αγελαδινού, παστεριωμένου γάλακτος με 3,5% κατ’ ελάχιστον λιπαρά για τους δικαιούχους υπαλλήλους του Δήμου … (στους οποίους παρέχονται τα Μέσα Ατομικής Προστασίας), καθώς και για τις ανάγκες των παιδιών που φιλοξενούνται από τους Παιδικούς Σταθμούς του Δήμου.(....)Οι περιστάσεις αυτές δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά τον χρόνο της προκήρυξης της προμήθειας φρέσκου γάλακτος, καθόσον οφείλονται στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην αγορά ενέργειας κυρίως λόγω της κρίσης στην Ουκρανία και των συνεχιζόμενων συνεπειών της πανδημίας covid 19(....)Τούτο διότι, πέραν του ασαφούς χαρακτήρα του, αντίστοιχος όρος περί αναθεώρησης της τιμής μονάδας ανά τρίμηνο δεν προβλεπόταν στα αρχικά έγγραφα της σύμβασης, ούτε στηρίζεται σε ειδική διάταξη νόμου και, ως εκ τούτου, θα οδηγούσε σε στρέβλωση του ανταγωνισμού εις βάρος ήδη διαγωνισθέντων ή δυνητικών διαγωνιζομένων. Συνακόλουθα, νέα τροποποίηση της αρχικής σύμβασης είναι επιτρεπτή μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν γνωμοδότησης του αρμόδιου γνωμοδοτικού οργάνου και απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της με αρ. πρωτ. ../26.5.2022 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», υπό τους διαλαμβανόμενους στη σκέψη 8 όρους.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/168/2022.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/314/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη τροποποίηση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 3, αυτή αφορά αποκλειστικώς μετάθεση του χρόνου παράδοσης κατ’ αποδοχή διαδοχικών αιτημάτων της αναδόχου που υποβλήθηκαν πριν από τη λήξη του αρχικού χρόνου παράδοσης και επί των οποίων γνωμοδότησε θετικά η Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής συμβάσεων προμηθειών της αναθέτουσας Αρχής. Η δυνατότητα μετάθεσης του χρόνου αυτού υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 132 και 206 του ν. 4412/2016 προβλέπεται ρητώς και με σαφήνεια στο άρθρο 4 της αρχικής σύμβασης, το οποίο είχε ελεγχθεί ως νόμιμο στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου που διενήργησε το Κλιμάκιο με την 134/2021 σχετική Πράξη του. Πέραν του ότι η μετάθεση του χρόνου παράδοσης εγκρίθηκε, κατά τα προεκτεθέντα, κατ’ εφαρμογή ρητού και σαφούς όρου της αρχικής σύμβασης, στερείται επίσης οικονομικού αντικειμένου και δεν είναι ουσιώδης στο μέτρο που δεν μεταβάλλει ουσιώδη χαρακτηριστικά της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου επί του υποβληθέντος σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/607/2019
Αποκατάσταση φυσικών καταστροφών-συμπληρωματική σύμβαση...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης στερείται νομίμου ερείσματος, αφού δεν οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι περιστάσεις που δεν ήταν γνωστές εξαρχής στην αναθέτουσα αρχή, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει τουλάχιστον μία από τις σωρευτικά απαιτούμενες προϋποθέσεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και δεν παρέχεται νόμιμο έρεισμα για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης με αύξηση του συμβατικού της αντικειμένου. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις 2.3. και 2.4., η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης ελέγχεται ως μη νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι έχει ήδη εξαντληθεί η προθεσμία περαίωσης του αρχικού έργου, ενώ δεν έχει εγκριθεί οιαδήποτε νέα παράταση των προθεσμιών αυτής (βλ. Ελ.Συν. Μείζονος Επταμελούς Συνθέσεως 2429/2011, Ε΄ Κλιμ. 104/2012, 331, 307, 108/2011).Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές στο Δήμο .... – Αστική Οδοποιία».
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1297/2019.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1213/2020
ΕΣ/ΚΛ.Ε/321/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «… - Υπόγειος Σταθμός Αυτοκινήτου και Διαμόρφωση Πλατείας Πρασίνου», συμβατικού τιμήματος 3.109.886,79 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.).(....)δεν υπάρχει καμία διασφάλιση περί του ότι, ακόμα και αν τελικά εκτελεστούν οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση (εργασίες αντιστήριξης, εκσκαφής και στεγάνωσης στις περιοχές των κτιρίων του Ιερού Ναού, του Κέντρου Πολιτισμού και Εντευκτηρίου), θα καταστεί τελικά δυνατή η εκτέλεση και ολοκλήρωση της 2ης Φάσης του δημόσιου έργου (εργασίες διαμόρφωσης περιβάλλοντα χώρου), δοθέντος ότι αναγκαίο προαπαιτούμενο για να ξεκινήσει η Φάση αυτή (2η) είναι η κατασκευή του υπόλοιπου ιδιωτικού έργου(....)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «… - Υπόγειος Σταθμός Αυτοκινήτου και Διαμόρφωση Πλατείας Πρασίνου».
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1225/2022.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΒΛΕΠΕ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.Ε/611/2020 ΚΑΙ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2106/2020.
ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/781/2024
Ανάπλαση Λεωφόρου.Παράταση σύμβασης.(...)Ανεξαρτήτως δε αν ο λόγος για αυτή την παραδρομή ερείδεται στην τροποποιηθείσα παράγραφο 5 του άρθρου 147 του ν. 4412/2016, περί τεκμαιρόμενης αποδοχής αιτήματος παράτασης σε περίπτωση μη απάντησης της Α.Α., το Δικαστήριο, συνεκτιμώντας όλες τις κρίσιμες περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης κρίνει ότι η διαπιστωθείσα πλημμέλεια, όπως οριοθετήθηκε από το Τμήμα, δεν παρίσταται ουσιώδης σε τέτοιο βαθμό, που να δικαιολογεί την αναγωγή της σε λόγο διακωλυτικό της σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, οι περιστάσεις που συνεκτιμά το Δικαστήριο είναι οι εξής: α) το αίτημα του αναδόχου περί χορήγησης παράτασης του χρόνου προθεσμίας για την αποπεράτωση του έργου, προκειμένου αυτό να ολοκληρωθεί άρτια και σύμφωνα με τις προδιαγραφές, υποβλήθηκε εμπροθέσμως στις 16.3.2023, β) το συγκεκριμένο αίτημα αναφέρθηκε ρητά στην εκκρεμότητα των εργασιών της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου, γ) είχαν προηγηθεί διάφορες ενέργειες της διοίκησης για τη σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης και συγκεκριμένα η σύνταξη του 3ου ΑΠΕ και της αιτιολογικής έκθεσης αυτού, καθώς η υποβολή σχετικής εισήγησης και στοιχείων στο Τεχνικό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων Περιφέρειας Αττικής, δ) ακολούθησε η θετική γνωμοδότηση του οικείου Συμβουλίου κατά τη 15η Συνεδρία της 27ης.7.2022 για την αναγκαιότητα σύναψης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, ε) το ίδιο ακριβώς όργανο, δηλαδή το δημοτικό συμβούλιο είναι αρμόδιο τόσο για την έγκριση της αιτηθείσας παράτασης, όσο και για την έγκριση της σύναψης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, η δε έγκριση της σύναψης αυτής στις 12.7.2023 στην ουσία εμπεριέχει και την αποδοχή της χορήγησης της απαιτούμενης παράτασης για την εκτέλεσή της, με την προαναφερόμενη καθυστέρηση 26 ημερών από τη λήξη του τριμήνου για την απάντηση στο αίτημα παράτασης του αναδόχου, και στ) είχε εξάλλου προηγηθεί στις 29.6.2023 και η εξασφάλιση της αναγκαίας πίστωσης, καθόσον με 1091/29.6.2023 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του Δήμου Φυλής και σύμφωνα με το σχετικό 24506/29.6.2023 αίτημα της Τεχνικής Υπηρεσίας του εγκρίθηκε η δαπάνη και η διάθεση πίστωσης συνολικού ύψους 483.600,00 ευρώ για την πληρωμή ισόποσης δαπάνης σε βάρος της πίστωσης του προϋπολογισμού εξόδων οικονομικού έτους 2023 για την Ανάπλαση της Λεωφόρου Φυλής (ίδιοι πόροι). Ενόψει αυτών, η συγκεκριμένη πλημμέλεια δεν πλήττει ουσιωδώς τη διαδικασία σύναψης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, για τη σύναψη της οποίας, κατόπιν της αναγκαίας παράτασης της προθεσμίας περάτωσης του έργου, αναδεικνύεται από τα προαναφερόμενα η σοβαρή βούληση των συμβαλλόμενων μερών, ενώ υφίσταται πλήθος ενεργειών της διοίκησης προς τον σκοπό αυτό, οι οποίες κατέληξαν στην υποβολή του σχετικού φακέλου στο Ελεγκτικό Συνέδριο για προσυμβατικό έλεγχο. Επιπροσθέτως, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το έργο βρίσκεται στην τελική φάση της ολοκλήρωσής του και δεν αμφισβητήθηκε η αναγκαιότητα της σύναψης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης για την αρτιότητα και τη λειτουργικότητά του, ούτε διαπιστώθηκαν εν προκειμένω από το Τμήμα συγκεκριμένες επιπτώσεις στην οικεία διαδικασία ή στο δημόσιο συμφέρον απορρέουσες ειδικώς από την εκ παραδρομής παράλειψη ρητής εμπρόθεσμης απάντησης στο ως άνω αίτημα του αναδόχου.(...)Για τους λόγους αυτούς
Δέχεται εν μέρει την προσφυγή αναθεώρησης του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ΟΤΑ α΄ βαθμού) με την επωνυμία «Δήμος Φυλής» και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….» και τον διακριτικό τίτλο «…Α.Τ.Ε.», ως προς τις λοιπές δαπάνες της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης, πλην της απολογιστικής δαπάνης για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ, ύψους 115.000,00 ευρώ. Αναθεωρεί εν μέρει τη 254/2024 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Δέχεται εν μέρει την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση και ανακαλεί εν μέρει την 687/2023 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Και Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανάπλαση Λεωφόρου Φυλής στο Δήμο Φυλής», μεταξύ του Δήμου Φυλής και της ανώνυμης εταιρείας «…Α.Τ.Ε.», μόνο ως προς την απολογιστική δαπάνη για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ, ύψους 115.000,00 ευρώ.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανάπλαση Λεωφόρου Φυλής στο Δήμο Φυλής», μεταξύ του Δήμου Φυλής και της ανώνυμης εταιρείας «…Α.Τ.Ε.», ως προς τις λοιπές εργασίες αυτής, κατά τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό της παρούσας απόφασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/23/2020
Προμήθεια λιπαντικών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς με την προσβαλλόμενη Πράξη κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται από τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, κατ’ εφαρμογή της οποίας σκοπείται η σύναψη των δύο (2) ελεγχόμενων τροποποιητικών συμβάσεων. Και τούτο ειδικότερα διότι, στην ως άνω επικαλούμενη από την αιτούσα περίπτωση γ΄ της παρ. 1 του ως άνω άρθρου 132 παρέχεται η δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης, χωρίς την απαίτηση της νέας διαδικασίας ανάθεσης, υπό τη σωρευτική συνδρομή περισσοτέρων νομίμων προϋποθέσεων, μεταξύ των οποίων η ανάγκη της τροποποίησης να προκύπτει από απρόβλεπτες για κάθε επιμελή αναθέτουσα αρχή περιστάσεις, οι οποίες ανέκυψαν κατά την εκτέλεση της σύμβασης. Στην ελεγχόμενη περίπτωση δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή εκείνων των απρόβλεπτων περιστάσεων, οι οποίες κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη διενέργεια και ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των παγίων και διαρκών αναγκών της αιτούσας για την προμήθεια των επίμαχων ειδών (λιπαντικών και καυσίμων κίνησης) τα οποία είναι αναγκαία για την κίνηση των οχημάτων της.(...)Τέλος, ο προβαλλόμενος από την αιτούσα ισχυρισμός περί συνδρομής σοβαρών λόγων, που επιβάλλουν τη σύναψη των επίμαχων τροποποιητικών συμβάσεων και συνίστανται στο ότι η εξάντληση των καυσίμων και των λιπαντικών θα δημιουργήσει προβλήματα στις υπηρεσίες της αιτούσας, και μεταξύ άλλων δεν θα μπορούν να εκτελεσθούν οι μετακινήσεις κατοίκων και μαθητών με λεωφορεία, τυγχάνει απορριπτέος, καθόσον οι επικαλούμενες περιστάσεις δεν δύνανται να δικαιολογήσουν την παραβίαση των κειμένων διατάξεων που αφορούν στις διαδικασίες ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες έχουν θεσπιστεί για λόγους δημοσίου συμφέροντος, επιπροσθέτως, δεν αναιρεί την υποχρέωση των αναθετουσών αρχών να τηρούν τις εν λόγω διαδικασίες (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 1630/2018, 1264/2019, VI Τμ. 842/2018, 1059/2019). Κατόπιν αυτών, ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι κωλύεται η υπογραφή των ελεγχόμενων συμβάσεων καθόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της διάταξης της περ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 κατ’εφαρμογή της οποίας σκοπείται η τροποποίηση των αρχικώς συναφθεισών μεταξύ της αιτούσας και των οικονομικών φορέων «…………..» και «……….» από ……….. και…….. συμβάσεων
ΕλΣυν.Κλ.Ε/83/2015
Δημόσια έργα- έλεγχος νομιμότητας:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη διαδικασία είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση του έργου «Αποκατάσταση ζημιών …στο Λιμένα .. (Έργα Β΄ Φάσης Κατασκευής)», το οποίο επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/97/2019
Προμήθειας υλικών οδοποιΐας:Με τα δεδομένα αυτά, δεν προκύπτει ότι η ως άνω εταιρεία απέδειξε ότι το προσφερθέν από αυτήν είδος «υλικά επιφανείας οδοστρώματος από μίγμα πολυολεφίνης» πληροί τις τιθέμενες στο Παράρτημα Ι τεχνικές προδιαγραφές, όπως απαιτούν οι διατάξεις του άρθρου 2.4.3.2 της διακήρυξης, και, συνακόλουθα, η προσφορά της για το εν λόγω είδος ήταν απορριπτέα.Β. Κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, η εταιρεία ..... όφειλε να καταθέσει για την ίδια και την εταιρεία ..... Ι.Κ.Ε. τα απαιτούμενα κατά τα άρθρα 2.2.3.1 και 2.2.3.3. περίπτωση β΄ της διακήρυξης και αναφερόμενα στη σκέψη V.θ. ποινικά μητρώα και πιστοποιητικά του Πρωτοδικείου Αθηνών, με ημερομηνία έκδοσής τους μεταγενέστερη της ημερομηνίας της σχετικής πρόσκλησης της αναθέτουσας αρχής προς την εταιρεία ….για υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης (29.10.2018), ώστε αυτά να είναι επίκαιρα, καθόσον, αφενός μεν, όπως ήδη έγινε δεκτό στην V σκέψη, ο ν. 4412/2016 (άρθρο 104 παρ. 1) και η διακήρυξη (περ. Α του άρθρου 2.2.7.2) απαιτούν το δικαίωμα συμμετοχής και οι όροι και προϋποθέσεις συμμετοχής όπως ορίστηκαν στα έγγραφα της σύμβασης να κρίνονται και «κατά την «υποβολή των δικαιολογητικών του άρθρου 80», αφετέρου δε τα πιστοποιητικά αυτά βεβαιώνουν τις αποτυπωθείσες σε αυτά έννομες καταστάσεις μόνο μέχρι και το χρόνο έκδοσής τους. Επίσης, η εταιρεία ….. όφειλε να υποβάλει για την ίδια και την εταιρεία …. τις υπεύθυνες δηλώσεις, που απαιτούνται από το άρθρο 2.2.7.2. Β.1. β΄ της διακήρυξης για τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης στους οποίους οφείλει εισφορές και για την απόδειξη μη συνδρομής των λοιπών λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στις περ. α΄ και γ΄ έως και θ΄ του άρθρου 2.2.3.3 της διακήρυξης. Επιπλέον, η εταιρεία ....., όπως έπραξε για αυτή την ίδια, όφειλε να καταθέσει και για την εταιρεία ..... Ι.Κ.Ε. το σχετικό πιστοποιητικό του Σ.ΕΠ.Ε. ή τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, παρά το γεγονός ότι η υποχρέωση υποβολής τέτοιου πιστοποιητικού ή τέτοιας βεβαίωσης δεν προβλεπόταν από τη διακήρυξη, δεδομένου ότι η υποχρέωση αυτή προκύπτει ευθέως από τις διατάξεις των άρθρων 73 και 80 του ν. 4412/2016, η δε συνδρομή του σχετικού λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά από την αναθέτουσα αρχή. Η δε αναθέτουσα αρχή όφειλε να διαπιστώσει τις αναφερθείσες στην παρούσα σκέψη ελλείψεις στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της εταιρείας …. και, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3. 2 της διακήρυξης, να την καλέσει να τα συμπληρώσει. Οίκοθεν νοείται ότι η αναθέτουσα αρχή θα μπορούσε, να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία που προαναφέρθηκε, αν δεν συνέτρεχε o ο ετέρος (σκέψη VII A) λόγος, που κωλύει την υπογραφή της σύμβασης . Γ. Τέλος σημειώνεται ότι ο περιλαμβανόμενος στην παρ. 7 όρος του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης ότι «η διάρκεια της σύμβασης μπορεί να παραταθεί με τους ίδιους όρους για χρονικό διάστημα μέχρι και τρεις (3) μήνες μετά τη λήξη της με τη σύμφωνη γνώμη και των δύο πλευρών με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κατά το χρόνο της παράτασής της περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση του Δήμου», μη νομίμως τέθηκε στο σχέδιο της σύμβασης, διότι τέτοιος όρος δεν περιλαμβανόταν στη διακήρυξη και δημιουργεί ασάφεια ως προς το χρόνο ισχύος της σύμβασης και το καθεστώς της παράτασης αυτής, το οποίο ήδη ρυθμίζεται επαρκώς από τις διατάξεις των άρθρων 206 του ν. 4412/2016, 6.1 της διακήρυξης και 9 της Συγγραφής Υποχρεώσεων.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/831/2019