Προγραμματικές συμβάσεις.Μη νόμιμη η καταβολη ποσου 12.000 ευρώ  στην Αναπτυξιακή Επιχείρηση Δήμου …(….) σε εκτέλεση της από 10.7.2006 προγραμματικής σύμβασης που έχει συναφθεί μεταξύ του Δήμου …., της ….και του Ε΄ Βρεφονηπιακού Σταθμού για την εκπόνηση και εφαρμογή ολοκληρωμένου προγράμματος παροχής υπηρεσιών στα προνήπια και νήπια του νέου Τμήματος του Παραρτήματος ως άνω Βρεφονηπιακού Σταθμού (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη    δεν είναι νόμιμη, καθόσον τόσο το αντικείμενο όσο και το χρονικό διάστημα ισχύος της δεύτερης, από 10.7.2006, προγραμματικής σύμβασης για την εκπόνηση και εφαρμογή ολοκληρωμένου προγράμματος παροχής υπηρεσιών στα προνήπια και νήπια του νέου τμήματος του παραρτήματος του Ε΄ Βρεφονηπιακού Σταθμού …..εμπίπτει στο αντικείμενο της από 2.5.2006 προγραμματικής σύμβασης, που περιλαμβάνει την παροχή των ίδιων ακριβώς υπηρεσιών σε όλα τα νήπια και προνήπια του Ε΄ Βρεφονηπιακού Σταθμού συμπεριλαμβανομένου και του Παραρτήματός του, επομένως και νέου Τμήματος του Παραρτήματος αυτού, όπως άλλωστε ορίζεται ρητά και στο άρθρο 3 της σύμβασης αυτής, το οποίο παράρτημα είχε ιδρυθεί και λειτουργούσε ήδη στο ισόγειο του μισθωμένου από το Δήμο ακινήτου (βλ. το από 3.3.2006 ιδιωτικό συμφωνητικό) για την στέγαση του Ε΄ Βρεφονηπιακού Σταθμού, πριν από την υπογραφή της σύμβασης αυτής (2.5.2006). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα  δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Σχέδιο συμβολαίου αγοράς ακινήτου για τη στέγαση του 2ου βρεφονηπιακού σταθμού …, του Δήμου … – …, αξίας 1.100.000 ευρώ μεταξύ του ως άνω προσφεύγοντος Δήμου και της ήδη παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «… ΜΟΝ/ΣΩΠΗ Α.Ε.».(....)Περαιτέρω, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στο πρακτικό της από 27 Ιουνίου 2022 συνεδρίασης της ως άνω Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων, αναφέρεται ότι αφού λήφθηκε υπόψη το πόρισμα μηχανικού της Τεχνικής Υπηρεσίας, το οποίο αυτός συνέταξε κατόπιν διενέργειας αυτοψίας στο ακίνητο κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών, οι οποίες κατατέθηκαν σε συνέχεια της ... διακήρυξης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ακίνητο πληροί τις προδιαγραφές της διακήρυξης και συναφώς του π.δ.99/2017 και β) στο ... έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών περί της λειτουργικότητας του εν λόγω κτηρίου, το κτήριο είναι άμεσα λειτουργικό για την εγκατάσταση και λειτουργία παιδικού - βρεφικού σταθμού, εκτός από την σύνδεση με δίκτυο τηλεφωνίας και ίντερνετ, κρίνει ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληροί τις απαιτούμενες τόσο από την οικεία διακήρυξη όσο και από το π.δ. 99/2017  προδιαγραφές. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, τόσο οι εκτιμήσεις του πιστοποιημένου εκτιμητή περί της ακολουθητέας μεθόδου εύρεσης του κατασκευαστικού κόστους του ακινήτου, όσο και η βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δ/νσης των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου περί πλήρωσης των απαιτήσεων του π.δ. 99/2017, δεν μπορούν να αμφισβητηθούν στην ουσία τους, διότι το Δικαστήριο θα υπεισερχόταν ανεπίτρεπτα στις τεχνικές κρίσης της εκτίμησης .... Επομένως, ούτε ο τρίτος και ο τέταρτος διακωλυτικός λόγος συντρέχουν, διότι κατά τα γενόμενα δεκτά το ύψος της αγοραίας αξίας του προσφερόμενου ακινήτου αιτιολογείται επαρκώς, οι δε προδιαγραφές της ... διακήρυξης και του π.δ. 99/2017 βεβαιώνεται ότι πληρούνται στο σύνολό τους, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα σχετικά από τον προσφεύγοντα και την παρεμβαίνουσα.(....)Ανακαλεί την 29/2023 πράξη της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Αγίας Παρασκευής.

Προμήθεια  ενημερωτικού φυλλαδίου :  Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη προμήθειας ενημερωτικού φυλλαδίου για τα πεπραγμένα της Κοινοτικής Αρχής κατά τα έτη 2003 - 2010 δεν είναι νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, δεν εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες της Κοινότητας ούτε συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών και της αποστολής της. Εξάλλου, από τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) προβλέπεται συγκεκριμένος τρόπος ενημέρωσης των πολιτών για τις δραστηριότητες της Κοινοτικής Αρχής. Ειδικότερα, οι πολίτες μπορούν: α) να ενημερωθούν για τα θέματα που απασχόλησαν το κοινοτικό συμβούλιο και για το περιεχόμενο των ληφθεισών αποφάσεων είτε από το σχετικό πίνακα που αναρτάται στο κοινοτικό κατάστημα είτε μέσω της τυχόν υπάρχουσας ιστοσελίδας της Κοινότητας, μπορούν δε επιπροσθέτως να ζητήσουν και επικυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών και αποφάσεων (άρθρα 113 παρ. 6, 7 και 8 του Δ.Κ.Κ.), β) να παρακολουθήσουν τις δημόσιες συνεδριάσεις του κοινοτικού συμβουλίου (άρθρο 112 παρ. 1 του Δ.Κ.Κ.), γ) να καταθέσουν ατομικά ή συλλογικά στην Κοινότητα αναφορές και ερωτήσεις για την ενημέρωσή τους επί αποφάσεων που τους ενδιαφέρουν (άρθρο 215 παρ. 2 του Δ.Κ.Κ.) και δ) να ενημερωθούν για τα πεπραγμένα της κοινοτικής αρχής μέσα από την ειδική και αδάπανη διαδικασία της ετήσιας λογοδοσίας του Προέδρου της Κοινότητας, που καθιερώνουν τα άρθρα 217 και 218 του Δ.Κ.Κ. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Και τούτο ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι μέρος της δαπάνης καλύπτεται από χορηγία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, εφόσον η προμήθεια για την οποία προορίζεται δεν προβλέπεται στο νόμο και εκφεύγει της αρμοδιότητας των κοινοτικών οργάνων, τα οποία υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση να ενεργούν μόνο εντός του πλαισίου των νομίμων αρμοδιοτήτων τους.

Μία προγραμματική σύμβαση, η οποία έχει συναφθεί μεταξύ νομικών προσώπων του εδαφίου υπό στοιχείο α της παραγράφου 1 του Ν. 3852/2010 και μίας αναπτυξιακής ανώνυμης εταιρείας του εδαφίου υπό στοιχείο β της ίδιας παραγράφου, δεν είναι νόμιμη όταν στην τελευταία έχει ανατεθεί εξ ολοκλήρου η υλοποίηση του αντικείμενου της συμβάσεως, διότι σε αυτήν την περίπτωση δεν συμμετέχει απλώς ως εκ τρίτου συμβαλλόμενη, αλλά ως συνάπτων φορέας και καθίσταται κατ’ ουσίαν μοναδικός αντισυμβαλλόμενος των λοιπών φορέων του εδαφίου υπό στοιχείο α. (Ε.Σ. 2399/2009, Πράξεις VI Τμήματος 259/2007, 54/2008, 53/2008, 43/2008, 41/2008, 25/2008, 24/2008, 259/2007, 17/2006, 30/2005, Πράξεις VII Τμήματος 133/2008, 78/2008, 63/2008, 137/2007, 227/2006, 46/2005). Πρόδηλον καθίσταται ότι εάν ο αντισυμβαλλόμενος του Δήμου σύμφωνα με το εδάφιο υπό στοιχείο α της παραγράφου 1 του Ν. 3852/2010, δεν αναλαμβάνει ουσιαστικές υποχρεώσεις κατά την υλοποίηση του αντικειμένου της συμβάσεως, τότε περιορίζεται στο να δικαιολογήσει, κατά καταστρατήγηση των ως άνω διατάξεων, την παρουσία της συμμετέχουσας αναπτυξιακής εταιρείας, η οποία στην πραγματικότητα δρα ως κύριος και μοναδικός αντισυμβαλλόμενος του Δήμου (Πράξεις VII Τμήματος 133/2008, 63/2008).(…) Ο ειδικός προσδιορισμός του περιεχομένου της προγραμματικής συμβάσεως σκοπεί : α) στην εξοικονόμηση πόρων με τη διάθεση των απολύτως αναγκαίων χρημάτων, προσώπων και υλικών για την εκτέλεση των μελετών, έργων, υπηρεσιών και εν γένει αναπτυξιακών προγραμμάτων και τη διαφάνεια των χρηματοδοτήσεων, β) στη μη καταστρατήγηση της διατάξεως του άρθρου 265 παρ.3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα με την κατ’ ουσίαν επιχορήγηση από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, των αναπτυξιακών επιχειρήσεων που μετέχουν στην προγραμματική σύμβαση ως εκ τρίτου συμβαλλόμενοι.

Συμμετοχή Δήμου στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ανώνυμης εταιρίας.(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις αιτιολογίες της μείζονας σκέψης το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη διότι δεν αποδείχθηκε ότι η γενόμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας …. Α.Ε. συνδέεται όχι με την κάλυψη αποκλειστικά των λειτουργικών δαπανών αυτής και την αντιμετώπιση των οικονομικών της υποχρεώσεων, αλλά με τη βελτίωση των παρεχόμενων απ’ αυτή υπηρεσιών ή με την προσθήκη άλλων δραστηριοτήτων στους καταστατικούς της σκοπούς. Συνεπώς η ως άνω καταβολή αυξημένου κεφαλαίου από το Δήμο αποτελεί στην ουσία χρηματοδότηση της εν λόγω επιχείρησης, η οποία απαγορεύεται από το άρθρο 277 παρ.8 του Δ.Κ.Κ., συνιστά δε και ανεπίτρεπτη κρατική ενίσχυση και παραβιάζει το άρθρο 87 παρ. 1 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

Δήμοι-Κοινότητες. Κώλυμα εκλογιμότητος και ασυμβίβαστο, για τα αιρετά όργανα των ΟΤΑ, κατ άρθρο 47 παρ.2 του Δ.Κ.Κ.(...)Στο οικονομικό αντικείμενο (ύψος ποσού) των συμβάσεων, κατ εφαρμογή του άρθρου 47 παρ.2 του Δ.Κ.Κ., προκειμένου να κριθεί η συνδρομή κωλύματος εκλογιμότητος ή ασυμβίβαστου, για τα αιρετά όργανα των ΟΤΑ, δεν θα συνυπολογίζεται ο αναλογών Φ.Π.Α., αλλά θα λαμβάνεται υπόψη μόνον το ποσόν, που καρπούται ο αντισυμβαλλόμενος λήπτης.

Καταβολή αποζημίωσης απόλυσης σε υπαλλήλους Δημοτικού Βρεφονηπιακού σταθμού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στην σκέψη ΙΙ Β, οι ανωτέρω πρώην μόνιμες υπάλληλοι του εν λόγω δημοτικού βρεφονηπιακού σταθμού, που έλαβαν μειωμένη σύνταξη από το Ι.Κ.Α. –Ε.Τ.Α.Μ., δικαιούνται να λάβουν αποζημίωση κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 204 παρ. 3 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. Περαιτέρω, η ασφάλιση των ανωτέρω συνταξιούχων στο πρώην Τ.Α.Δ.Κ.Υ. ή άλλο ταμείο επικουρικής ασφάλισης δεν αποτελεί αρνητική προϋπόθεση που αποκλείει την καταβολή σ΄ αυτές της αποζημίωσης βάσει των άρθρων  204 και 225 του Κ.Κ.Δ.Κ.Υ. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη και, συνεπώς, αυτά πρέπει να θεωρηθούν.

ΜΕΛΕΤΕΣ Ανάθεση - Διαδικασία:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αρχιτέκτονα μηχανικό, για την εκπόνηση της μελέτης «Σύνταξη τευχών δημοπράτησης παιδικού σταθμού ..», καθόσον η ανωτέρω μελέτη που δεν αφορά στην κατασκευή κάποιου ιδιαίτερης φύσεως ή δυσκολίας τεχνικού έργου, εμπίπτει στα καθήκοντα των υπηρετούντων στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου τεσσάρων αρχιτεκτόνων μηχανικών.

Αγορά εκ μέρους του Δήμου … κάθετης ιδιοκτησίας επί ακινήτου ευρισκόμενου στο 61 οικοδομικό τετράγωνο του Δήμου αυτού(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προσηκόντως τεκμηριώνεται τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά του ακινήτου, όσο και η μοναδικότητά του για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού, που δικαιολογεί τη, χωρίς δημοπρασία, απευθείας αγορά αυτού, ενόψει, άλλωστε, και του χαρακτηρισμού του συγκεκριμένου ακινήτου, με το ρυμοτομικό σχέδιο του Δήμου, ως χώρου βρεφονηπιακού σταθμού και άθλησης. Καθόσον δε ουσιώδης νομική πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώθηκε, νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος ... σχεδίου σύμβασης δεν συντρέχει, υπό την προϋπόθεση ότι στο σχέδιο αυτό, ... θα διορθωθούν τα ποσά του καταβλητέου εφάπαξ και του πιστούμενου τιμήματος, σύμφωνα με την ... απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου …,  και θα αναγραφεί ότι ποσό 359.148,44 ευρώ θα καταβληθεί εφάπαξ με την υπογραφή του συμβολαίου για το έτος 2018, ποσό  861.956,28 ευρώ θα καταβληθεί, σε δώδεκα ισόποσες μηνιαίες δόσεις, καθένα από τα έτη 2019, 2020 και 2021 και ποσό 502.807,72 ευρώ θα καταβληθεί, σε επτά ισόποσες μηνιαίες δόσεις, το έτος 2022.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/464/2018 ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/257/2020.