Πρόσληψη από Δήμο, κατ' επίκληση των διατάξεων του αρθ. 8 παρ. 3 του πδ 171/87, αρχιτέκτονα - μηχανικού για την επιστασία δημοτικού έργου. Μη νόμιμη, καθόσον στην απόφαση πρόσληψης δεν διαλαμβάνεται ουδεμία αιτιολογία σχετικά με το γιατί η επί τόπου επιστασία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από μόνιμο υπάλληλο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ή από άλλο τεχνικό υπάλληλο οιασδήποτε κατηγορίας και βαθμού της επιβλέπουσας Υπηρεσίας.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ:Μη νόμιμη, η καταβολή οδοιπορικών έξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης στους Αντιπροέδρους του Διοικητικού Συμβουλίου Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας για μετακινήσεις τους στο εσωτερικό, λόγω πλημμελειών κατά τη διαδικασία ανάληψης των οικείων δαπανών και συγκεκριμένα  οι κρίσιμες δαπάνες δεν είναι κανονικές, αφού οι αρχικές πράξεις ανάληψης που ελήφθησαν κατά το οικονομικό έτος 2014, ανατράπηκαν στις 13.1.2015, ήτοι μετά τη λήξη του οικονομικού έτους εντός του οποίου εκδόθηκαν, καθιστώντας πλημμελή, κατά τα ανωτέρω, και την επιγενόμενη ανάληψη των δαπανών αυτών για το έτος 2015.  Εξάλλου, η πλημμέλεια αυτή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 31 του ν.4325/2015 (Α΄47), οι οποίες αφορούν αποκλειστικά και μόνον σε πράξεις ανατροπής που συντάχθηκαν και υπεγράφησαν νομίμως μέχρι 31.12.2014, στις οποίες και προσδίδεται αναδρομική ισχύς από την ημερομηνία αυτή, παρότι δημοσιεύτηκαν στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ μεταγενέστερα.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ-ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ-ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ-ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ:Μη κανονικές οι δαπάνες που αφορούσαν το μεν πρώτο στην καταβολή ποσού 260,54 ευρώ σε ειδικό συνεργάτη Δημάρχου, ως αποδοχές αυτού για το μήνα Νοέμβριο 2014 και το δεύτερο στην καταβολή ποσού 1.140,00 ευρώ σε Αντιδήμαρχο, ως αντιμισθία αυτού για το μήνα Σεπτέμβριο 2014, καθόσον οι αρχικές πράξεις ανάληψης των υποχρεώσεων που εκδόθηκαν κατά το οικονομικό έτος 2014, ανατράπηκαν με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, που αναρτήθηκε στη διαύγεια στις 3.3.2015, ήτοι μετά τη λήξη του οικονομικού έτους, εντός του οποίου εκδόθηκαν, καθιστώντας πλημμελή, κατά τα ανωτέρω και την επιγενόμενη ανάληψη των δαπανών αυτών για το έτος 2015. Η συγκεκριμένη πλημμέλεια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 31 του ν. 4325/2015 (Α΄ 47), οι οποίες αφορούν αποκλειστικά σε πράξεις ανατροπής που συντάχθηκαν και υπεγράφησαν νομίμως έως και την 31.12.2014, στις οποίες και προσδίδεται αναδρομική ισχύς από την ημερομηνία αυτή, παρότι δημοσιεύτηκαν στο πρόγραμμα «Διαύγεια» μεταγενέστερα.(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η ανάκληση της 9/2022 Πράξης του αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 693.548,39 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) και συνολικού συμβατικού ποσού 574.737,16 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) με αντικείμενο την εκτέλεση του έργου «Βελτίωση της πρόσβασης σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις», μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου και της αναδόχου εταιρείας με την επωνυμία «… Α.Β.Ε.Τ.Ε.».(....)τη μικρή χρονική απόκλιση που έχει η υποβληθείσα εκτύπωση (17.1.2022) σε σχέση με την ημερομηνία υποβολής των προσφορών (18.1.2022) και τέλος, δ) ότι ήδη με την προσκομισθείσα από 21.1.2022 εκτύπωση αποδεικνύεται ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο η προσωρινή ανάδοχος εταιρεία ήταν ενεργή, κρίνει ότι η εντοπισθείσα στο εν λόγω δικαιολογητικό πλημμέλεια είναι επουσιώδης και μη δυνάμενη να ασκήσει επιρροή στη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαδικασίας ανάθεσης.Ανακαλεί την 9/2022 Πράξη του αναπληρωτή Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …. 

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων.(..)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά παραπάνω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη κανονικές στην πλειοψηφία τους, καθόσον η οικεία απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, της οποίας η ισχύς εκκινεί από την ανάρτησή της στο πρόγραμμα «Διαύγεια», αναρτήθηκε στις 30.1.2017, δηλαδή μετά από την πραγματοποίηση των σχετικών δαπανών, ενώ έπρεπε να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας που αφορά την πραγματοποίηση αυτών....Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίμαχη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αναπληρωτή Διοικητή του Νοσοκομείου εκδόθηκε πριν από την πραγματοποίηση των εντελλόμενων δαπανών, καθώς και το γεγονός ότι η καθυστέρηση ανάρτησης της εν λόγω απόφασης στο πρόγραμμα «Διαύγεια» ήταν μικρή, γεγονός που καθιστά μη ουσιώδεις τις συνέπειες της καθυστέρησης αυτής (Ε.Σ. Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο I Τμήμα πράξη 290/2016), το Κλιμάκιο κρίνει ότι η μη έγκαιρη ανάρτηση της ως άνω απόφασης στο εν λόγω πρόγραμμα δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των αναφερόμενων στη μείζονα σκέψη της παρούσας διατάξεων εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου, αλλά σε συγγνωστή τους πλάνη...​VI. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνη είναι μη κανονική, πλην, όμως, αυτά θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης

Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων,(N.3669/2008, πρώτο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 2539/1997 ,όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 3274/2004 (ΦΕΚ Α΄ 195), αναδιατυπώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 8 του ν. 3613/2007 (ΦΕΚ Α΄ 263/21.11.2007) και συμπληρώθηκε με το άρθρο 18 παρ. 14 του ν. 3731/2008 (ΦΕΚ Α΄ 263/23.12.2008) η διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί για την ανάδειξη αναδόχου εργοληπτικής εταιρείας για την κατασκευή ενός δημοτικού έργου τελεί κάθε φορά σε συνάρτηση με την σπουδαιότητα και την εξειδικευμένη φύση του ανατιθέμενου έργου, καθώς και με το ύψος της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του. Ειδικότερα, η επιλογή αναδόχου με τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού αποβλέπει στην προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού υποψηφίων, με αντικειμενικό σκοπό την ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και την διασφάλιση των οικονομικών κυρίως συμφερόντων του οικείου Δήμου, με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας για αυτόν, από οικονομικής και τεχνικής άποψης, προσφοράς. Για το λόγο αυτό απαγορεύεται ο επιμερισμός της κατασκευής ενός «ενιαίου» έργου σε μερικότερα μη αυτοτελή έργα - έργα δηλαδή που από τεχνική και ουσιαστική άποψη όχι μόνο δεν μπορούν, αλλά και επιβάλλεται για το οικονομικοτεχνικώς άρτιο και το συμφέρον του ευρύτερου έργου να αποτελέσουν αντικείμενο ενιαίας δημοπρασίας - και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση αυτών χωριστά ή η ανάθεση κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του «ενιαίου» έργου, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση της οριζόμενης από τις διατάξεις αυτές διαδικασία διενέργειας τακτικού διαγωνισμού (βλ. Πράξεις VII Τμ. 45/2009, 79/2008 47, 134, 139, 142/2008, 4, 267/2007, 83, 145, 164, 259, 280/2006, 70/2005, IV Τμ. 136, 137/2004, 193, 37/2003, 88/97, 93/1999 κ.ά.). Το ενιαίο, δε, του έργου κρίνεται κατά περίπτωση με βάση λειτουργικά κριτήρια και ειδικότερα την οικονομικοτεχνική λειτουργία των ανατιθέμενων μερικότερων έργων, το είδος των απαιτούμενων για την κατασκευή καθενός από τα έργα αυτά εργασιών, την ύπαρξη μιας αναδόχου εργοληπτικής εταιρείας ή περισσοτέρων ασχολούμενων με το αυτό αντικείμενο, την ταυτόχρονη ανάθεση της κατασκευής των μερικότερων έργων, την ομοιότητα των μελετών, τη δυνατότητα πραγματοποίησης του συνόλου των εργασιών από μία και μόνο επιχείρηση, τη χρονική διάρκεια κατασκευής τους, την ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, εντός του οποίου θα εκτελεστούν τα ανατιθέμενα έργα. Κατά συνέπεια, ο επιμερισμός της κατασκευής ενός ενιαίου δημοτικού έργου, η εκτέλεση του οποίου λαμβάνει χώρα εντός του γεωγραφικού πλαισίου του Δήμου, σε περισσότερα ομοειδή έργα, για τα οποία έχουν αναγραφεί ιδιαίτερες πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό, προς αποφυγή της διαδικασίας επιλογής αναδόχου με δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος και επομένως, δεν είναι νόμιμη και η δαπάνη που προκαλείται από την εκτέλεση των έργων αυτών (βλ. Πράξεις VIΙ Τμ. 83, 164, 259/2006, 4, 210, 267/2007, 45/2009 κ.ά.)……Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ανωτέρω έργα, που εκτελέστηκαν στο Δήμο ..., δεν είναι χωριστά και αυτοτελή έργα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, διότι περιλαμβάνουν τις ίδιες ή παρεμφερείς εργασίες για την κατασκευή τους -ήτοι τσιμεντοστρώσεις και ασφαλτοστρώσεις- οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Δ.Δ. …), κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν ταυτόχρονα τα τρία στην ίδια εταιρεία και λίγο μεταγενέστερα το τέταρτο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε τέσσερα επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών «μικρών έργων», με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή αφενός στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (για τα τρία εξ αυτών) και αφετέρου στην εξαιρετική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (για το τέταρτο έργο), δεδομένου ότι ναι μεν ούτε ο προϋπολογισμός καθενός από τα τρία πρώτα έργα ούτε και ο προϋπολογισμός του τέταρτου εξ αυτών υπερβαίνουν τα ποσά που τίθενται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όρια για την απευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση ή για την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (10.271,46 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και 45.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., αντίστοιχα), πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 52.781,48 ευρώ (44.354,42 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), που υπερβαίνει τόσο το προαναφερόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης δημοτικών έργων όσο και αυτό για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού.

Καταβολή αποζημιώσεων:Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη, η οποία αφορά σε αποζημιώσεις δημοτικών συμβούλων για τη συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου που πραγματοποιήθηκαν εντός του έτους 2017, είναι μη κανονική, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Και τούτο διότι σύμφωνα με την αρχή του ενιαυσίου, που διέπει την κατάρτιση και εκτέλεση του προϋπολογισμού των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, για τη νόμιμη πραγματοποίηση οποιασδήποτε δαπάνης σε βάρος των πιστώσεων του τελευταίου απαιτείται προηγουμένως να έχει αναληφθεί νόμιμα η σχετική υποχρέωση σε βάρος των εγγεγραμμένων πιστώσεων του οικείου Κ.Α.Ε., και τούτο σε βάρος του προϋπολογισμού του έτους, στο οποίο ανάγεται η δαπάνη. Στην περίπτωση δε που η σχετική δαπάνη, για την οποία αναλήφθηκε η σχετική υποχρέωση και δι’ αυτής δεσμεύθηκε η οικεία πίστωση, δεν πραγματοποιηθεί εν όλω ή εν μέρει εντός του έτους, κατά το οποίο το πρώτον αναλήφθηκε, ο διατάκτης οφείλει να ανακαλέσει τη δέσμευση της οικείας πίστωσης και να εγγράψει στον προϋπολογισμό του επόμενου οικονομικού έτους τις αναγκαίες για την εξόφληση του εναπομείναντος μέρους της δαπάνης πιστώσεις, οφείλει δε να προβεί στη δέσμευση αυτών κατά προτεραιότητα. Πλην όμως, στην υπό κρίση περίπτωση η απόφαση ανάληψης της σχετική υποχρέωσης καθώς και το χρηματικό ένταλμα πληρωμής για την καταβολή των αποζημιώσεων αυτών εκδόθηκαν το πρώτον εντός του οικονομικού έτους 2018 και όχι εντός του έτους 2017, ώστε στη συνέχεια να ανατραπούν/ακυρωθούν και η σχετική υποχρέωση να αναληφθεί εκ νέου -καθ’ όλον ή εν μέρει – σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του επόμενου οικονομικού έτους (2018). Ο ισχυρισμός δε που προβάλλεται από το Δήμο στο 7156/25.9.2018 έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος πληρωμής ότι η ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί εντός του οικονομικού έτους 2017, δηλ. κατά το χρόνο πραγματοποίησης των προαναφερθεισών συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, καθόσον δεν είχε εκδοθεί ακόμη η ΚΥΑ 11836/17.4.2018, με την οποία καθορίστηκαν αναδρομικά οι λεπτομέρειες εφαρμογής του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 4483/2017, η δε ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης κατέστη δυνατή αμέσως μετά την έκδοση αυτής, τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι οι ουσιαστικές ρυθμίσεις του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 4483/2017 ήταν πλήρεις και σαφείς κατά περιεχόμενο, τόσο ως προς τα κριτήρια προσδιορισμού των δικαιούμενων να λάβουν την αποζημίωση καθώς και ως προς το ύψος αυτής και τις προϋποθέσεις καταβολής της, ήταν δε ως εκ τούτου δυνατόν να εφαρμοστούν άμεσα, τα δε θέματα που ρυθμίστηκαν με την ως άνω ΚΥΑ ήταν δευτερεύουσας σημασίας και πάντως δεν ήταν κρίσιμα για την εφαρμογή των ως άνω νομοθετικών διατάξεων. Σε κάθε περίπτωση, η πλημμέλεια αυτή που πλήττει την κανονικότητα της εντελλόμενης με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνης δεν δύναται να θεραπευτεί ούτε μετά την έκδοση της ΚΥΑ 11836/17.4.2018, αφού, όπως ήδη εκτέθηκε, η τελευταία καθ’ υπέρβαση της νόμιμη εξουσιοδοτήσεως ανέδραμε στο χρόνο έναρξης ισχύος των εξουσιοδοτικών της διατάξεων και επομένως, τα έννομα αποτελέσματά της δύνανται να εκκινήσουν μόνο από το χρόνο της εκδόσεώς της και εντεύθεν. Ωστόσο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των συγκεκριμένων περιστάσεων και ιδίως ενόψει του δυσερμήνευτου των εφαρμοστέων στην υπόθεση διατάξεων, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν εν προκειμένω να πραγματοποιήσουν την εν λόγω δαπάνη το πρώτον σε βάρος του προϋπολογισμού του έτους 2018. Συνεπώς, το χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν συνέτρεχε άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης. Πλην όμως, η ελεγχόμενη δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη κατά το μέρος που εντέλλεται η καταβολή αποζημίωσης στους φερόμενους ως δικαιούχους δημοτικούς συμβούλους για τη συμμετοχή τους στις υπ’ αριθμ. 24/14.11.2017 και 27/21.12.2017 συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, οι οποίες απείχαν χρονικά από τις αυθημερόν πραγματοποιηθείσες υπ’ αριθμ. 23 και 26 συνεδριάσεις κατά 1:30 και 1:00 ώρα αντίστοιχα. Η μικρή αυτή χρονική απόκλιση μεταξύ των ως άνω συνεδριάσεων, ανεξαρτήτως του δικαιολογητικού λόγου της πραγματοποίησης των χρονικώς πρότερων ως αυτοτελών, ήτοι του ειδικού τους χαρακτήρα που επέβαλε την ψήφιση προϋπολογισμού και απολογισμού ως αποκλειστικών θεμάτων δυνάμενων να συζητηθούν κατά τη διάρκειά τους, αποδεικνύει ότι για τη συμμετοχή των δημοτικών συμβούλων στις 24/14.11.2017 και 27/21.12.2017 συνεδριάσεις δεν απαιτήθηκε ιδιαίτερη μετακίνησή τους εντός της ίδιας ημέρας, και επομένως δεν δύναται να καταβληθεί γι’ αυτές ξεχωριστή αποζημίωση, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο.