Αξιοποίηση και υδροδότηση πάρκου...Με τα ανωτέρω δεδομένα η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθώς  η εκτέλεση του προαναφερόμενου έργου δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δήμου .... και, συνεπώς, μη νομίμως η σχετική δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό του. Ειδικότερα, η αρμοδιότητα μελέτης και κατασκευής του δικτύου ύδρευσης ανήκει στην αρμοδιότητα της Δ.Ε.Υ.Α. .., η οποία αποτελεί ίδιο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Περαιτέρω, δεδομένου ότι ο αγωγός μεταφοράς ύδατος έγινε επί της επαρχιακής Οδού ... και επί τμήματος αγροτικής οδού και μόνο ένα μικρό ποσοστό του έργου κατασκευάστηκε στον προαύλιο χώρο του ναού, το έργο εκτελέστηκε κατά μείζον ποσοστό σε κοινόχρηστο χώρο και συνεπώς η δαπάνη εκτέλεσής του έπρεπε να βαρύνει την Δ.Ε.Υ.Α. ….

Βελτίωση και κατασκευή τεχνικών έργων δασικού αντιπυρικού δικτύου...ζητείται από το Τμήμα τούτο να ανακληθεί η 136/2008 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Τμήμα αποφαίνεται ότι η διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, καθώς και το οικείο σχέδιο σύμβασης για την εκτέλεση του ως άνω έργου, το οποίο αποτελεί ανεξάρτητο τμήμα (υποέργο) με αυτοτελή προϋπολογισμό, δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, ως εκ τούτου, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την εκτέλεση εργασιών επισκευής - συντήρησης δικτύου ύδρευσης, καθώς και εργασιών αποκατάστασης αγροτικών δρόμων σε Τοπική Κοινότητα Δημοτικής Ενότητας, δυνάμει σύμβασης, καθόσον οι ανωτέρω εργασίες, δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Δήμου και, συνεπώς, μη νομίμως η σχετική δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό του Δήμου, καθότι η εν λόγω αρμοδιότητα επισκευής και συντήρησης του δικτύου ύδρευσης ανήκει αποκλειστικά, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 και 22 παρ. 1 του ν. 1069/1980 (ΦΕΚ Α΄ 191/1980), στη Δ.Ε.Υ.Α., η οποία αποτελεί ίδιο ν.π.ι.δ. κοινωφελούς χαρακτήρα και η αρμοδιότητα της οποίας έχει επεκταθεί, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης σε ολόκληρη τη διοικητική περιφέρεια του Δήμου, στον οποίο περιλαμβάνεται, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 1 παρ. 2 περ. 47 του ν. 3852/2010, η ως άνω Δημοτική Ενότητα.

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΙΤΙΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ:Επειδή, κατά τα παγίως γενόμενα δεκτά από τη νομολογία, η διακήρυξη του διαγωνισμού αποτελεί κανονιστική πράξη, η οποία διέπει το διαγωνισμό και δεσμεύει τόσο την αναθέτουσα αρχή, η οποία διενεργεί αυτόν ..., όσο και τους διαγωνιζόμενους. Η δε παράβαση των διατάξεων (όρων) αυτής, οδηγεί σε ακυρότητα των εγκριτικών πράξεων του αποτελέσματος του διαγωνισμού και των κατακυρωτικών αυτού πράξεων ... Κατά συνέπεια, τυχόν παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, είτε κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, είτε κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης, καθιστά μη νόμιμη τη σχετική διαδικασία .... Επομένως, η αναθέτουσα αρχή θεσπίζοντας τους όρους της διακήρυξης αυτοδεσμεύεται και είναι υποχρεωμένη να τους εφαρμόσει χωρίς παρεκκλίσεις, η δε παράβαση των όρων αυτής οδηγεί σε ακυρότητα των εγκριτικών πράξεων του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Παρομοίως, οι διαγωνιζόμενοι πρέπει να τηρούν απολύτως τους όρους της διακήρυξης και να υποβάλλουν την προσφορά τους σύμφωνα με αυτούς.(....)Επειδή, από τα προπαρατεθέντα προκύπτει αδιάσειστα ότι δεν χωρεί διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, να προσφύγει, στην εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, καλώντας την να προβεί σε προσκόμιση εγγράφου που απαιτείται από τη διακήρυξη, γεγονός που συνιστά ανεπίτρεπτη τροποποίηση, δεδομένου ότι η τελευταία λόγω ουσιώδους απόκλισης από τους όρους της διακήρυξης ήταν, ενόψει της αρχής της τυπικότητας, εκ προοιμίου απορριπτέα(....)Συνακόλουθα, κατά δέσμια αρμοδιότητα η αναθέτουσα αρχή όφειλε να απορρίψει την οικεία προσφορά λόγω μη προσκόμισης απαιτούμενου τεκμηριωτικού υλικού, γεγονός που δεν αφήνει περιθώριο ενάσκησης διακριτικής ευχέρειας από την πλευρά της αναθέτουσας αρχής. Διαφορετική προσέγγιση θα προσέκρουε και στην αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων ... Συνακόλουθα, η δυνατότητα συμπλήρωσης της προσφοράς κατά άρθρο 102 του Ν. 4412/2016, η οποία θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της οικείας προσφοράς με σκοπό να καταστεί αυτή επιγενόμενα παραδεκτή, κατά παράβαση της αρχής της νομιμότητας...Δέχεται την εξεταζόμενη προσφυγή.

Δημοτικός υπόγειος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων - Άδεια ίδρυσης και οικοδομική άδεια του σταθμού, εκδοθείσες από αναρμόδια όργανα - Δυνατότητα ανάκλησης των αδειών και αρμόδια όργανα προς τούτο.Η Διεύθυνση Κτηριακών Υποδομών (Δ21) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών α) δεν έχει αρμοδιότητα να εξετάσει την ανάκληση της οικοδομικής άδειας υπόγειου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων που ανήκει σε Δήμο, η οποία εκδόθηκε αναρμοδίως το έτος 1999 από την πολεοδομική του υπηρεσία, διότι δεν είναι η αρχή που εξέδωσε την πράξη ούτε έχει, μετά το έτος 2001, την αρμοδιότητα έκδοσης της εν λόγω άδειας (η οποία αρμοδιότητα ανήκει στην πολεοδομική υπηρεσία του Δήμου), β) έχει αρμοδιότητα να εξετάσει, παράλληλα με το όργανο που εξέδωσε αναρμοδίως το έτος 1999 την άδεια ίδρυσης του υπόγειου χώρου στάθμευσης (ήτοι το Νομάρχη Ξάνθης και ήδη, μετά την κατάργηση των Ν.Α. με το ν. 3852/2010, το αρμόδιο για την περίπτωση αυτή όργανο), το ενδεχόμενο ανάκλησης της άδειας αυτής, ως έχουσα σήμερα τη σχετική αρμοδιότητα, οφείλει δε να συνεκτιμήσει για τη λήψη της σχετικής απόφασης τη διαμορφωθείσα κατάσταση (την κατασκευή του σταθμού και τη λειτουργία του επί πολλά έτη) και το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από την έκδοση της άδειας (19 έτη), που υπερβαίνει ασφαλώς τον εύλογο χρόνο εντός του οποίου είναι δυνατή η ανάκληση, γεγονός που επιβάλει την αιτιολόγηση της σχετικής απόφασης με την επίκληση και τεκμηρίωση λόγων δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι πρέπει να εντοπίζονται σε ζητήματα που εξετάζονται κατά την έκδοση της άδειας ίδρυσης (πλειοψ.).

ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εκτέλεση του προαναφερόμενου έργου με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης είναι νόμιμη, καθόσον στοιχειοθετείται η συνδρομή κατεπείγουσας και έκτακτης ανάγκης, μη οφειλόμενης  σε ευθύνη της αναθέτουσας Aρχής, ώστε να δικαιολογείται η προσφυγή στην εξαιρετική  αυτή διαδικασία. Σημειώνεται εξάλλου ότι η 189/3.12.2015 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α. ... με την οποία εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση του έργου, ελήφθη σε σύντομο χρονικό διάστημα από το χρόνο εκδήλωσης του προβλήματος, δεδομένου ότι στις  22.11.2015 περιήλθε στη Δ.Ε.Υ.Α. η εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών όρων, ενώ ως αφετηρία για τον υπολογισμό του κρίσιμου διαστήματος μεταξύ της λήψης της απόφασης ανάθεσης του έργου και της υπογραφής της εργολαβικής σύμβασης πρέπει να ληφθεί όχι η 3.12.2015, κατά την οποία εκδόθηκε η σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλά η 9.3.2016, ημερομηνία κατά την οποία εκδόθηκε η  απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 152 του  ν. 3463/2006  της  ως άνω Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ακυρώθηκε η  97851/7.1.2016 απόφαση και ολοκληρώθηκε ο οικείος έλεγχος  νομιμότητας (190/2015 Κλ.VII Τμ.). Κατ’  ακολουθία  αυτών,  η  εντελλόμενη  δαπάνη  είναι  νόμιμη  και  συνεπώς  το ελεγχόμενο χρηματικό πρέπει να θεωρηθεί.

Κατασκευή έργου...Επειδή, με την κρινομένη αίτηση προβάλλεται ότι τόσο η υπ’ αριθμ. 1026 (Απόσπασμα της Πράξης 28)/25.5.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της καθ΄ ής, με την οποία απορρίφθηκε η από 4.5.2015 ένσταση της αιτούσας κατά του από 27.4.2015 πρακτικού της Επιτροπής του Διαγωνισμού και εγκρίθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού όσο και η υπ΄ αριθμ. 1360 (Απόσπασμα της Πράξης 36)/ 29.6.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία απορρίφθηκε η από 15.6.2015 προσφυγή της αιτούσας κατά της προαναφερθείσας αποφάσεως, έχουν εκδοθεί από αναρμόδιο όργανο διότι, κατά τα άρθρα 4.1 περ. η) και θ) και 4.2 εδάφ. 1 της διακηρύξεως που διέπει τον επίδικο διαγωνισμό, η σχετική αρμοδιότητα ανήκε στην Προϊσταμένη Αρχή του έργου, ήτοι, κατά το άρθρο 1.3 της αυτής διακηρύξεως, την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ... Κατόπιν, όμως, της κατά τα ανωτέρω απορρίψεως των ισχυρισμών της αιτούσης περί μη συνδρομής στο πρόσωπο της παρεμβαινούσης των τυπικών προϋποθέσεων συμμετοχής στον διαγωνισμό, οι ως άνω αιτιάσεις της αιτούσης, αναγόμενες σε τυπικές πλημμέλειες των επιμάχων πράξεων της Οικονομικής Επιτροπής της καθ΄ ής είναι απορριπτέες προεχόντως ως αλυσιτελώς προβαλλόμενες, δεδομένου ότι α) κατά τον έλεγχο της συνδρομής των τασσομένων κατά την διακήρυξη τυπικών προϋποθέσεων συμμετοχής στην διαγωνιστική διαδικασία, τα όργανα του διαγωνισμού ασκούν δεσμία αρμοδιότητα και β) η αιτούσα δεν αμφισβητεί τα κρίσιμα πραγματικά στοιχεία, βάσει των οποίων κρίθηκε το παραδεκτό της προσφοράς της παρεμβαινούσης (ΕΑ 949/2011).

Αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτου:Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την πρώτη προσβαλλόμενη υπ’ αριθ. 7072/ 31.12.2004 απόφαση του Γ.Γ. Περιφερείας …, κηρύχθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση του ακινήτου του αιτούντος, για την κατασκευή Σταθμού Υπεραστικών της Α.Ε. Υπεραστικό ΚΤΕΛ νομού ... στο Ο.Τ. 298 του Δήμου .... Στο προοίμιο της πράξεως αυτής, μνημονεύεται εκ παραδρομής ως εγκριτική των περιβαλλοντικών όρων απόφαση η υπ’ αριθμ. ΚΟ/1229/12.7.2004 πράξη. Όπως, όμως, προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η προσβαλλόμενη πράξη στην πραγματικότητα έχει ως έρεισμα την υπ’ αριθμ. ΚΟ/1304/12.7.2004 απόφαση του Νομάρχη ..., με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή του έργου αυτού.Επειδή, η τελευταία αυτή απόφαση ακυρώθηκε με την υπ’ αριθμ. 3731/2010 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως εκδοθείσα από αναρμόδιο όργανο. Συνεπώς, μετά την ακύρωσή της αποφάσεως εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων, πρέπει, για το λόγο αυτό, αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενο, να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να ακυρωθεί η προσβαλλομένη πράξη αναγκαστικής απαλλοτριώσεως, η οποία έχει ως νόμιμο έρεισμα την ακυρωθείσα απόφαση εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων (Σ.τ.Ε. 4275/2009, 1908-10/2008 κ.ά.). Εξ άλλου, μετά την ακύρωση της προσβαλλομένης πράξεως για τον ανωτέρω λόγο, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση των προβαλλομένων με την υπό κρίση αίτηση λόγων ακυρώσεως.

Αρμοδιότητες αποφαινομένων οργάνων για τις μελέτες έργων της Γ.Γ.Α.Ο αρμόδιος για τα θέματα της Γ.Γ.Α. Υπουργός (ή ο Γ.Γ.Α.), επί των έργων της Γ.Γ.Α., δεν έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει την προσθήκη ειδικών επί πλέον όρων σε διακήρυξη διαγωνισμού, ούτε να αποφασίζει για την εφαρμογή της διαδικασίας δημοπράτησης έργου με προεπιλογή και του συστήματος υποβολής προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη - κατασκευή. Μέχρι να εκδοθεί η κ.υ.α. της παρ.2 του άρθρου 45 του Ν 3316/2005, για τις μελέτες των έργων της Γ.Γ.Α. εξακολουθούν να υφίστανται οι αρμοδιότητες των οργάνων αυτής, σύμφωνα με τις οργανικές διατάξεις της.

Υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης μετά τον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου παρά την αρνητική γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ.Κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 περ, γ' υποπερ. δδ' του ν. 4013/2011 η γνωμοδοτική αρμοδιότητα της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) ασκείται στο πλαίσιο λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης και προσθέτει ένα επί πλέον διοικητικό προστάδιο ελέγχου της νομιμότητας της προσφυγής της αναθέτουσας αρχής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ο έλεγχος όμως αυτός δεν υποκαθιστά, ούτε καταργεί την αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να ασκεί προσυμβατικό έλεγχο, με τις εγγυήσεις που αυτό απολαμβάνει ως Ανώτατο Δικαστήριο, στις δημόσιες συμβάσεις μεγάλης οικονομικής αξίας, καθόσον η αρμοδιότητα του ΕΣ έλκει την κατοχύρωσή της από το άρθρο 98 παρ. 1 περ. β του Συντάγματος και το αποτέλεσμα του ελέγχου αποτελεί την τελική κρίση για τη σύναψη ή μη της δημόσιας σύμβασης. Eπoμέvως, τυχόν αρνητική γνώμη της Αρχής δεν εμποδίζει την αναθέτουσα αρχή να υπογράψει τη σύμβαση, για την οποία ο προσυμβατικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τις πιο πάνω διατάξεις απέβη θετικός ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων νόμιμης κατάρτισης της σύμβασης.