Διαγωνισμός για την ανάθεση δημόσιων υπηρεσιών φύλαξης σε εγκαταστάσεις ν.π.δ.δ. Οι διατάξεις του Κανονισμού Προμηθειών Δημοσίου έχουν ανάλογη εφαρμογή και στους δια-γωνισμούς που διεξάγονται για την ανάθεση παντός είδους δημόσιων υπηρεσιών. Η μετάβαση στο στάδιο της αποσφράγισης των οικονομικών προσφορών γίνεται μετά την πε-ράτωση του σταδίου της τεχνικής αξιολόγησης, μόνο για τις προσφορές που, με απόφαση του αρ-μόδιου για τη διοίκηση του αναθέτοντος φορέα οργάνου, ύστερα από σχετική γνωμοδότηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού, κρίθηκαν τεχνικά αποδεκτές και αξιολογήθηκαν οριστι-κά, χωρίς πλέον η αναθέτουσα αρχή να έχει διακριτική ευχέρεια να επανέλθει στο προηγούμενο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης των υποβληθεισών προσφορών. Επομένως τα γνωμοδοτούντα και αποφασίζοντα όργανα της αναθέτουσας αρχής οφείλουν στο πλαίσιο του διαγωνισμού να εξαντλήσουν τις δυνατότητες που έχουν για επανεξέταση ή ενδεχόμενη ανάκληση των εκδοθει- σών πράξεων του τεχνικού σταδίου και να περατώσουν κάθε ενέργεια σχετική με την τεχνική αξιο-λόγηση πριν από την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών, χωρίς να επιτρέπεται, μετά την αποσφράγιση των προσφορών αυτών, επαναφορά στο προηγούμενο στάδιο της τεχνικής αξιολό-γησης και κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού μετά από ανατροπή των ήδη κριθέντων στο στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης. Τυχόν αντίθετη άποψη δεν συνάδει με την αυστηρώς τυπική διαδικασία και τον απόλυτα διακριτό χαρακτήρα εκάστου σταδίου, που ρητά καθιερώνουν οι ως άνω διατάξεις και αντίκειται στη θεσπιζόμενη μυστικότητα των οικονομικών προσφορών, την οποία και καθιστά άνευ ουσίας. Οι γενικές αρχές περί ανάκλησης των διοικητικών πράξεων έχουν εφαρμογή μόνο εφόσον δεν αντίκεινται στον αυστηρά διακεκριμένο χαρακτήρα των προαναφερόμενων σταδίων. Εάν δε σε συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα δεν διασφαλίσουν, όπως είναι εκ του νόμου υποχρεωμένα, την ολοκληρωμένη και οριστική εξέταση όλων των ζητημάτων της τεχνικής αξιολόγησης και ανακαλυφθούν μετά την αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών πλημμέλειες της τεχνι¬κής αξιολόγησης που πλήττουν τη νομιμότητα της κατακυρωτικής απόφασης υπέρ του προσώπου που με τη μέχρι τότε διαδικασία θα επιλεγόταν ανάδοχος, η μόνη νόμιμη δυνατότητα είναι αυτή της ματαίωσης του διαγωνισμού. Σε περίπτωση δε ακύρωσης της πράξης με την οποία οριστικο-ποιούνται οι τεχνικά αποδεκτές προσφορές ή η βαθμολογία, με την οποία αυτές αξιολογήθηκαν, ύστερα από απόφαση αρμοδίου Δικαστηρίου, η αναθέτουσα αρχή δεσμεύεται καταρχήν από την παραγόμενη δεσμευτικότητα της δικαστικής αποφάσεως και υποχρεούται σε συμμόρφωση, πλην όμως, εάν ήδη έχουν ανοιχθεί οι οικονομικές προσφορές, η υποχρέωση αυτή συμμόρφωσης περιορίζεται στη ματαίωση του διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του, αποκλειομένης της επαναφοράς της διαδικασίας στο σημείο όπου εμφιλοχώρησε νομική πλημμέλεια και της εκ του σημείου τούτου επανάληψής του.

Υπηρεσίες καθαριότητας και απολυμάνσεως νοσοκομείου..Επειδή, επομένως, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ανασταλεί η πρόοδος της διαδικασίας για τον προαναφερθέντα λόγο που αφορά στην αξιολόγηση και βαθμολόγηση της προσφοράς της αιτούσης στο κριτήριο Α3 της Α΄ Ομάδας κριτηρίων τεχνικής αξιολογήσεως, επίσης δε και η περαιτέρω διαδικασία κατακυρώσεως του αποτελέσματος του διαγωνισμού και καταρτίσεως της σχετικής συμβάσεως μέχρι την έκδοση αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας επί της αιτήσεως ακυρώσεως, την οποία η αιτούσα πρέπει να ασκήσει, κατά το άρθρο 3 παρ. 7 του ν.2522/1997, προκειμένου να διατηρηθεί η ισχύς των διατασσομένων ασφαλιστικών μέτρων. Επισημαίνεται, πάντως, ότι εφόσον στον επίδικο διαγωνισμό, με κριτήριο κατακυρώσεως την πλέον συμφέρουσα προσφορά, έχει ήδη γίνει αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων, η υπηρεσία δεν μπορεί πλέον, ενόψει της γενικής αρχής της μυστικότητας των οικονομικών προσφορών που διέπει εν γένει τους δημόσιους διαγωνισμούς, να αξιολογήσει εκ νέου την τεχνική προσφορά της αιτούσης, διότι εκ νέου αξιολόγηση τεχνικής προσφοράς με γνωστές ήδη τις οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων δεν διασφαλίζει συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού, αλλά θα πρέπει αναγκαίως να αχθεί σε ματαίωση του διαγωνισμού (Σ.τ.Ε. 2283/2006, Ε.Α. 271,277/2008, 162-3,373-4/2007, 1100/2006, 226/2004).

Κατά συνέπεια, στον ως άνω προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται οι συμβάσεις εκείνες που δεν έχουν ακόμη συναφθεί, των οποίων η προϋπολογισθείσα δαπάνη υπερβαίνει το εκάστοτε προβλεπόμενο από την ισχύουσα νομοθεσία χρηματικό όριο υπαγωγής στον εν λόγω έλεγχο και στον έλεγχο αυτό δεν υπόκεινται τροποποιήσεις όρων σύμβασης υποβληθείσας στο προσυμβατικό έλεγχο, όταν οι τροποποιήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μετά τη σύναψη και κατά το στάδιο εκτέλεσης της τροποποιούμενης σύμβασης (πρβλ. Πράξη 261/2007 VI Τμ. Ε.Σ.) και δεν προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικειμένου τέτοια που να υπερβαίνει το εκάστοτε θεσπιζόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις χρηματικό όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο (πρβλ. Πράξη 48/2003 VI Τμ. Ε.Σ.).

Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών(π.δ.60/2007) και ειδικότερα του άρθρου 24 παρ. 1 περ. α΄ εδάφιο β και παρ. 2, είναι δυνατή η κατ’ εξαίρεση χωρίς δημοσίευση προκηρύξεως διαγωνισμού προσφυγή σε διαπραγματεύσεις όταν η αναθέτουσα αρχή προσκαλέσει όσους στην προηγηθείσα ανοικτή ή κλειστή διαδικασία υπέβαλαν παραδεκτές προσφορές, οπότε, με δεδομένο το παραδεκτό των προσφορών αυτών, ακολουθεί το στάδιο των διαπραγματεύσεων, κατά το οποίο οι προσφέροντες μπορούν να προσαρμόσουν τις προσφορές τους, οικονομικές και τεχνικές, στους όρους της προκήρυξης του διαγωνισμού, της συγγραφής υποχρεώσεων κ.λ.π. Συνεπώς, κατά νόμο, κατά την εφαρμογή του συστήματος αυτού, ούτε κρίση περί παραδεκτού των δικαιολογητικών, ούτε κρίση περί του παραδεκτού των -προσαρμόσιμων, άλλωστε, κατά την διαδικασία των διαπραγματεύσεων- τεχνικών προσφορών γίνεται, αφού έχει ήδη γίνει και, μάλιστα, προϋποτίθεται.

Χρηματοδοτική μίσθωση:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι: α) ο προβλεπόμενος στο άρθρο 3 της προκήρυξης όρος σύμφωνα με τον οποίο στον επίμαχο διαγωνισμό επιτρέπεται μεν η συμμετοχή ανωνύμων εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης, που μπορούν να επικαλεστούν τις τεχνικές ικανότητες κατασκευαστών ή προμηθευτών για την υποβολή της προσφοράς τους, αλλά απαγορεύεται η συμμετοχή κατασκευαστών ή προμηθευτών, που δεν μπορούν οι ίδιοι εξ αυτού του λόγου να υποβάλουν προσφορά επικαλούμενοι τις οικονομικές και χρηματοδοτικές ικανότητες εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης, εισάγει άνιση μεταχείριση εις βάρος των τελευταίων, περιορίζοντας ούτως τον ανταγωνισμό και αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 45 και 46 του πδ/τος 60/2007, β) το προβλεπόμενο στο άρθρο 4 της προκήρυξης κριτήριο της ύπαρξης συνεργείου επισκευών μη νομίμως ελήφθη υπόψη για την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς των υποψηφίων, καθόσον αυτό δεν περιλαμβάνεται στα περιοριστικά αναφερόμενα στο άρθρο 46 του π.δ/τος 60/2007 κριτήρια αξιολόγησης της τεχνικής ικανότητας των υποψηφίων και γ) νομίμως κατατέθηκε η ως άνω προσφορά στο πρωτόκολλο της υπηρεσίας του Δήμου, δυνατότητα που προβλεπόταν άλλωστε στη διακήρυξη και δεν συνέτρεχε εν προκειμένω λόγος ματαίωσης και επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού, πλην όμως παρανόμως ανέλαβε τη συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας η συγκροτηθείσα με την 429/30.12.2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Επιτροπή, δεδομένου ότι αυτή ήταν αρμόδια να διεξάγει διαγωνισμούς προμηθειών έτους 2009 και όχι 2008, όπως ο συγκεκριμένος.

Η θέσπιση από τον εθνικό νομοθέτη κατώτατων επιτρεπτών ορίων αμοιβών των μελετητών δεν αντίκειται στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ. Νόμιμα αποκλείστηκαν διαγωνιζόμενοι που υπέβαλαν οικονομικές προσφορές υπολειπόμενες των κατωτάτων προβλεπόμενων ορίων. Είναι νόμιμη η αιτιολόγηση της βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει αναλυτικά ο τρόπος αξιολόγησης των επιμέρους κριτηρίων. Ο όρος περί δικαιώματος προαίρεσης που εκ παραδρομής αναγράφηκε στην περίληψη της διακήρυξης θα πρέπει να θεωρηθεί ως μη γεγραμμένος. Η ανάθεση συμπληρωματικών μελετών επιτρέπεται μόνο υπό τις προϋποθέσεις του άρθρου 29 ν.3316/2005.

Εξ άλλου, η διακήρυξη του διαγωνισμού, ως κανονιστική πράξη δεσμεύει με τους όρους της, τόσο τους τρίτους προς τους οποίους απευθύνεται, όσο και το ίδιο το νομικό πρόσωπο που προκηρύσσει το σχετικό διαγωνισμό, το οποίο υποχρεούται εφεξής και μέχρι τέλους της διαδικασίας του διαγωνισμού να εφαρμόζει τα όσα ορίζονται σε αυτή (βλ. Πράξεις VI Τμ. Ε.Σ. 181/2006, 31/2003, 105/2003). Η αρχή αυτή της δεσμευτικότητας της διακηρύξεως κατοχυρώνεται και στο κοινοτικό δίκαιο, αφού κάθε απόκλιση από τους όρους αυτής αποτελεί παραβίαση της αρχής της ισότητας των διαγωνιζομένων (βλ. Πράξη VI Τμ. Ε.Σ. 70/2006). Κατά συνέπεια, τυχόν παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, είτε κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, είτε κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης που καταρτίζεται μετά τη διενέργεια του διαγωνισμού, είτε κατά το στάδιο εκτέλεσης αυτής, καθιστά μη νόμιμη τη σχετική διαδικασία και επάγεται ακυρότητα (βλ. Πράξεις IV Τμ. Ε.Σ. 70/2003, 105/2002, 78, 4/2001, 85/2000).

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθεί το Απόσπασμα Πρακτικών της 1ης/14-01-2021 Τακτικής Συνεδρίασης του Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής (εφεξής η «προσβαλλομένη») δια του οποίου επικυρώθηκε το από 11-01-2021 Πρακτικό Οικονομικής Αξιολόγησης της Επιτροπής Διενέργειας και Αξιολόγησης του διαγωνισμού κατά το μέρος με το οποίο κρίθηκαν αποδεκτές οι οικονομικές προσφορές της πρώτης παρεμβαίνουσας, της …, της τρίτης παρεμβαίνουσας, της …, του δεύτερου παρεμβαίνοντος και αναδείχθηκε η πρώτη παρεμβαίνουσα προσωρινή ανάδοχος.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΩΝ:(...)Επί της ελεγχόμενης διαδικασίας κρίνονται τα ακόλουθα: Κατ’ επιταγή της αρχής της διαφάνειας, η οποία διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή οφείλει να λαμβάνει θέση επί της ουσίας σε προσφυγές διαγωνιζόμενων που άπτονται αμιγώς τεχνικών ζητημάτων, απαντώντας επαρκώς και αιτιολογημένα, πριν προβεί στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να απαντήσει αιτιολογημένα στις προσφυγές των διαγωνιζομένων επιβάλλεται και από τις διατάξεις που προβλέπουν τον προσυμβατικό έλεγχο των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθώς σε αντίθετη περίπτωση καθίσταται αδύνατος, ενόψει της φύσης των προβαλλόμενων λόγων, ο δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας της οικείας σύμβασης (Ε.Σ. VI Τμ. αποφ. 2509/2009, 780/2011). Εν προκειμένω, η απόρριψη για τυπικούς λόγους, με την 228/2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, της προδικαστικής προσφυγής της εταιρείας «......» κατά της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «......» δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι, αφού οι λόγοι της προσφυγής αυτής, όπως εκτίθενται ανωτέρω, αφορούσαν σε τεχνικής φύσης ζητήματα, όφειλε η Επιτροπή του διαγωνισμού, προκειμένου να κρίνει αποδεκτή την εν λόγω τεχνική προσφορά, να απαντήσει αιτιολογημένα, κατ’ επιταγή της αρχής της διαφάνειας, στις αιτιάσεις της προσφεύγουσας εταιρείας, ώστε να καταστεί δυνατός ο έλεγχος νομιμότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η πλημμέλεια δε αυτή καθιστά μη νόμιμη τη διαδικασία τεχνικής αξιολόγησης της προσφοράς της ανωτέρω εταιρείας, η οποία, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ότι υπέβαλε την τεχνική της προσφορά σύμφωνα με τα οριζόμενα από το άρθρο 10.3.1 της διακήρυξης. Συνεπώς, είναι μη νόμιμη η κατακύρωση στην εταιρεία «......» του αποτελέσματος του διαγωνισμού.(ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Τμ.6/1344/2017

ΣΤΕ  –διακήρυξη –διαγωνισμός –ανάθεση –προμήθειες –προσφορές (...) Επειδή, η αιτούσα προέβαλε με την προσφυγή του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 2522/1997 και επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση, ότι ο παραπάνω όρος της διακηρύξεως, ο οποίος επιτρέπει τη συμμετοχή στο διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με συνολικό κύκλο εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι εν προκειμένω 1.800.000 ευρώ), την αποκλείει παρανόμως από το διαγωνισμό, διότι θεσπίζει κριτήρια συμμετοχής μη προβλεπόμενα από την οδηγία 2004/18/ΕΚ και το π.δ. 118/2007, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και υπερβαίνει τα άκρα όρια της διακριτικής ευχέρειας της διοικήσεως, εφόσον οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο δεν παρουσιάζουν τον απαιτούμενο ως άνω κύκλο εργασιών. Ο λόγος, όμως, αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος, διότι ο πληττόμενος αυτός όρος της διακηρύξεως που αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προϋπόθεση καταλληλότητας ως προς τη δυνατότητα αυτών να μετάσχουν στο διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις προαναφερθείσες διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, του π.δ. 60/2007 και του π.δ. 118/2007. Εξ άλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου είναι απορριπτέα προεχόντως λόγω της αοριστίας τους.