Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 7, 9 παρ. 1 και 2 και 11 του ν.δ/τος 496/1974 «Περί Λογιστικού των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου» συνάγεται, πλην άλλων, ότι για τη νόμιμη διενέργεια δαπανών σε βάρος του προϋπολογισμού νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου απαιτείται να έχει προβλεφθεί η δαπάνη και να υφίσταται σχετική πίστωση στο νομίμως εγκεκριμένο προϋπολογισμό. Σε περίπτωση που τέτοια πίστωση δεν υπάρχει ή έχει εξαντληθεί, οι δαπάνες μπορούν να καλυφθούν είτε μετά από αναμόρφωση του προϋπολογισμού είτε με χρήση των πιστώσεων του τακτικού ή έκτακτου αποθεματικού αυτού. ΄Αλλως, αν δηλαδή διενεργηθούν δαπάνες χωρίς την ύπαρξη πιστώσεως, δημιουργείται ισόποσο έλλειμμα στη διαχείριση του νομικού προσώπου (πρβλ. αποφ. ΙV Τμ ΕΣ 1517, 1519/2000), το οποίο καταλογίζεται σε βάρος των υπολόγων οργάνων της οικείας διαχείρισης, που με υπαίτιες ενέργειές τους προκάλεσαν το σχετικό έλλειμμα.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ.Μετά από διαχειριστικό έλεγχο που διενεργήθηκε μετά  την ΔΕΚΟ 1034638/1.3.2011 εντολή της Διεύθυνσης Επιθεώρησης Δ.Δ., Ν.Π. και Δ.Ε.Κ.Ο. του Υπουργείου Οικονομικών, στον πρώην Δήμο ..., κατά το χρονικό διάστημα 2003-2006, συντάχθηκε η 220/18.11.2011 πορισματική έκθεση.Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, κατά τα οικονομικά έτη 2003-2006 προκλήθηκε στον Δήμο .. έλλειμμα, το οποίο οφειλόταν  προεχόντως στο ότι ο καθολικός διάδοχος του Δήμου  .. θα υποχρεωθεί συμμορφούμενος  με δικαστικές αποφάσεις στην καταβολή του συνολικού ποσού των  468.964,57 ευρώ..Οι αποφάσεις αυτές εκδόθηκαν προς ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων ιδιωτών για έργα, υπηρεσίες και προμήθειες που εκτέλεσαν για λογαριασμό του Δήμου .. κατά το χρονικό διάστημα 2003-2006, για την εκτέλεση των οποίων δεν είχαν τηρηθεί οι νόμιμες διαδικασίες ανάληψης και πραγματοποίησης των σχετικών δαπανών... η ανάθεση των έργων, υπηρεσιών και προμηθειών έγινε προφορικά από τον εκκαλούντα, Δήμαρχο .. κατά το χρονικό διάστημα 2003-2006, χωρίς να τηρηθούν οι  νόμιμες διαδικασίες..Στη συνέχεια, αφού ο εκκαλών κλήθηκε  σε ακρόαση, παρείχε έγγραφες εξηγήσεις, ακολούθως, δε, κλήθηκε να αναπληρώσει το διαπιστωθέν, κατά τα προεκτεθέντα, έλλειμμα. Ακολούθως, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη πράξη, με την οποία το διαπιστωθέν ως άνω έλλειμμα συνολικού ποσού 468.964,57 ευρώ, καταλογίστηκε σε βάρος του εκκαλούντος...Ήδη με την ένδικη έφεσή του ο εκκαλών ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι δεν στοιχειοθετείται,  στην προκειμένη περίπτωση, έλλειμμα υπό την «έννοια της έλλειψης χρημάτων » στη διαχείριση του Δήμου, δοθέντος ότι, καθ’ ον χρόνο εκδόθηκε η καταλογιστική πράξη δεν είχε λάβει χώρα εκταμίευση οποιουδήποτε χρηματικού ποσού προς τους τρίτους φερόμενους ως δικαιούχους των σχετικών δικαστικών αποφάσεων...το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι είναι βάσιμος ο ισχυρισμός αυτός του εκκαλούντος που πλήττει τη νομική και ιστορική βάση του επιβληθέντος καταλογισμού προεχόντως διότι,  από τα στοιχεία του φακέλου ουδόλως προκύπτει η εκταμίευση των επιδικασθέντων με τις προρρηθείσες  τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις  σε βάρος του Δήμου .. ποσών, συνεπώς, κατά τούτο, δεν υφίσταται έλλειψη χρημάτων του οικείου ο.τ.α., ήτοι έλλειμμα για την αποκατάσταση του οποίου και συνακόλουθα για την τακτοποίηση των λογαριασμών του Δήμου, των αντίστοιχων οικονομικών ετών, εκδόθηκε η κρινόμενη καταλογιστική πράξη...Συνεπώς, η προσβαλλόμενη πράξη καταλογισμού στερείται νόμιμης αιτίας για την έκδοσή της και τυγχάνει, κατά τούτο, ακυρωτέα..

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η αναίρεση της 1790/2017 απόφασης του VIΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τη 1790/2017 απόφαση του VIΙ Τμήματος έγινε εν μέρει δεκτή έφεση του αναιρεσείοντος, Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου και οικονομικού διαχειριστή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «…», κατά της 1/2015 Πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον δήμο …. Με την Πράξη αυτή καταλογίστηκε εις βάρος του αναιρεσείοντος το ποσό των 68.712,19 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε ισόποσο έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω νομικού προσώπου κατά το έτος 2012(...)Τέλος, ορθώς απορρίφθηκε ως αλυσιτελής ο προβληθείς με την έφεση λόγος περί πλημμελούς αιτιολογίας της προσβαλλομένης με την ειδικότερη αιτίαση ότι αυτή δεν διέλαβε ειδική κρίση περί της ουσιαστικής νομιμότητας των καταλογιζόμενων δαπανών και της ζημίας που επήλθε στο υπέρ ου ο καταλογισμός νομικό πρόσωπο, καθόσον, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω (σκ. 23), η επέλευση ζημίας δεν συναρτάται αναγκαίως με το έλλειμμα, ενώ, με βάση το ισχύον κατά τον χρόνο του καταλογισμού νομοθετικό καθεστώς  το ελεγκτικό όργανο ήταν υποχρεωμένο να καταλογίσει το διαπιστωθέν έλλειμμα ανεξαρτήτως της επέλευσης πραγματικής ζημίας για τον υπέρ ου ο καταλογισμός. Επισημαίνεται πάντως ότι η φύση του ελλείμματος και η βαρύτητα της δημοσιονομικής παράβασης ελήφθη υπόψη από το Τμήμα κατά τον περιορισμό του  ποσού του καταλογισμού.Δέχεται εν μέρει την αίτηση αναίρεσης.

Σύσταση της Περιφερειακής Γνωμοδοτικής Επιτροπής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας του άρθρου 27 του Ν. 4399/2016 και καθορισμός του τρόπου λειτουργίας της.(Aριθμ. 503035/1373/2018, ΦΕΚ 378/Β/08.02.2018 4.Από τη δημοσίευση της παρούσας απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως παύει να ισχύει η απόφαση οικ.390161/2924/23.9.2016 (Β΄ 3289) του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας.)

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Νόμιμη η δαπάνη που αφορά στην καταβολή ποσού από Δήμο στην .. Τράπεζα, όπως εκπροσωπείται από την καθολική διάδοχό της .., σε εκτέλεση της από 2.9.2003 Σύμβασης Δημιουργίας Χρεωστικού Υπολοίπου σε Λογαριασμό Καταθέσεως Όψεως, (Λογαριασμός υπερανάληψης), καθόσον ο Δήμος μετά την κάλυψη, στις 27.4.2006, του χρεωστικού υπολοίπου του ως άνω λογαριασμού του (προσωρινή εξόφληση αυτού) στην Τράπεζα .., δεν προέβη στην καταγγελία της σχετικής σύμβασης δημιουργίας χρεωστικού υπολοίπου, αλλά  εξακολούθησε  να τον χρεώνει με την πληρωμή δαπανών  του, με αποτέλεσμα  να δημιουργηθεί σε αυτόν  νέο χρεωστικό υπόλοιπο, το οποίο αποδέχθηκε η δανείστρια τράπεζα για  ολοσχερή εξόφληση της οφειλής του Δήμου (άρθρο 237 του  π.δ. 410/1995, ΦΕΚ Α΄ 231/1995, που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο,  όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 11 του ν. 2503/1997 και συμπληρώθηκε με το άρθρο 29 του ν. 3448/2006). Επιπλέον, η ως άνω σύμβαση είναι προγενέστερη των δανειακών συμβάσεων που σύναψε με την  Τράπεζα .. ενώ ουδέποτε αυτή λύθηκε.

Καταλογισμός  εις ολόκληρον  υπέρ του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου  το οποίο (ποσό) φέρεται ότι αντιστοιχεί σε έλλειμμα στη διαχείριση των λογαριασμών της Εφορείας αυτής.Με την έφεση αυτή, ζητείται η ακύρωση της ΕΜΠ ....απόφασης του Οικονομικού Επιθεωρητή της Οικονομικής Επιθεώρησης Θεσσαλονίκης του Υπουργείου Οικονομικών.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη έφεση πρέπει να γίνει δεκτή εν μέρει, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίστηκε ο εκκαλών με το ποσό των 30.968,35 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στα επιβληθέντα στην Ε.Π.Σ.Β.Ε., πρόστιμα του Ι.Κ.Α., λόγω εκπρόθεσμης καταβολής Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων της και να περιοριστεί το ποσό του καταλογισμού στα (200.691,17 - 30.968,35 =) 169.722,82 ευρώ. Ακολούθως, λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων της υπόθεσης, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στον εκκαλούντα του συνόλου του καταβληθέντος παραβόλου (βλ. άρθρο 73 παρ. 4 του ν. 4129/2013) και να συμψηφιστούν τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων λόγω μερικής νίκης και μερικής ήττας αυτών (άρθρο 123 του π.δ. 1225/1981, όπως αντικ. με το άρθρο 12 παρ. 2 του ν. 3472/2006, σε συνδ. με άρθρο 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας).

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΗΜΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά, το συνολικό ποσό των 1.523.742,54 ευρώ, που αντιστοιχεί σε κρατήσεις υπέρ του Δημοσίου και τρίτων νομικών προσώπων, οι οποίες εκταμιεύθηκαν, αλλά δεν προκύπτει, βάσει νόμιμων παραστατικών, ότι αποδόθηκαν στους δικαιούχους αυτών εντός του οικονομικού έτους 2000 (ή της νόμιμης παράτασής του), συνιστά, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, έλλειμμα στη διαχείριση του Δήμου ... Τούτο, διότι για το ανωτέρω ποσό δεν προκύπτει ούτε η ύπαρξη παραστατικών για την εκ νέου εισαγωγή του στη δημοτική διαχείριση ούτε η προσμέτρησή του στο μεταφερόμενο στο επόμενο έτος ταμειακό υπόλοιπο. Δοθέντος δε ότι, το επίμαχο ποσό εκταμιεύθηκε και συμπεριλήφθηκε στις πραγματοποιηθείσες δαπάνες της ελεγχόμενης χρήσης, το ποσό αυτό διατέθηκε για σκοπό διαφορετικό από εκείνο για τον οποίο προοριζόταν, που ήταν, όπως προεκτέθηκε, η απόδοση των επίμαχων κρατήσεων. Επομένως, το διαπιστωθέν στη διαχείριση του Δήμου .., οικονομικού έτους 2000, έλλειμμα των 1.523.742,54 ευρώ, συνιστάμενο στην έλλειψη μέρους της ποσότητας των χρημάτων, που έπρεπε να υπάρχει στη διαχείρισή του, επάγεται ισόποση πραγματική ζημία του ανωτέρω νομικού προσώπου και έχει, ως εκ τούτου, ουσιαστικό και όχι τυπικό χαρακτήρα, όπως αβασίμως ισχυρίζεται ο εκκαλών. (..)Κατ’ ακολουθία των προεκτεθέντων, η ένδικη έφεση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή, να μεταρρυθμιστεί η προσβαλλόμενη πράξη και να περιοριστεί το καταλογισθέν σε βάρος του εκκαλούντος ποσό σε 1.013.288,78 ευρώ. Περαιτέρω, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου του προκαταβληθέντος παραβόλου των 1.500 ευρώ, χωρίς, όμως, ενόψει του ύψους του καταλογισθέντος εις βάρος του εκκαλούντος ποσού, όπως κατά τα ανωτέρω περιορίστηκε, να καταλογισθεί σε βάρος του το επιπλέον παράβολο που αναλογεί στο συνολικό καταλογισθέν ποσό (βλ. άρθρο 73 παρ. 3, 4 και  5 του ν. 4129/2013). Τέλος, πρέπει να απαλλαγούν οι εφεσίβλητοι, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων της δίκης, από τα δικαστικά έξοδα του εκκαλούντος, σύμφωνα με την αναλόγως εφαρμοστέα εν προκειμένω (βλ. το  άρθρο 123 του  π.δ/τος 1225/1981, όπως  ισχύει  μετά  το ν. 3472/2006,  Α΄ 135) διάταξη του άρθρου 275 παρ. 1 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας

Εξόφληση του 1ου λογαριασμού του έργου «Επέκταση Γυμνασίου-Λυκείου Δήμου».Μη νόμιμη δαπάνη, διότι κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων και των ειδικότερων διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 161 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (ν. 3463/2006) μεταφέρθηκαν πιστώσεις από τους κωδικούς άλλων έργων, προερχόμενες από Σ.Α.Τ.Α. 2007-2008, με σκοπό να καλυφθεί το έλλειμμα πίστωσης του κωδικού του επίμαχου έργου και όχι διότι πράγματι συνέτρεχε αδυναμία εκτέλεσης των έργων

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΣ:Επιδιώκεται η αναίρεση της 3734/2014  απόφασης του VII Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση απορρίφθηκε έφεση: α) του πρώτου των αναιρεσειόντων κατά της ΕΜΠ 31/9.3.2012 απόφασης των Επιθεωρητών της Διεύθυνσης Οικονομικής Επιθεώρησης Βορείου Αιγαίου του Υπουργείου Οικονομικών, με την οποία αυτός, υπό την ιδιότητά του ως Ταμία του τέως Δήμου …, καταλογίσθηκε με το ποσό των 413.863,92 ευρώ, το οποίο φέρεται ότι συνιστά έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω Δήμου για τις χρήσεις των οικονομικών ετών 1999 έως 2006, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 483.082,89 ευρώ, ήτοι συνολικώς με το ποσό των 896.946,81 ευρώ, β) του ίδιου ως άνω κατά της ΕΜΠ 32/9.3.2012 απόφασης των αυτών Επιθεωρητών, με την οποία καταλογίσθηκε, εις ολόκληρον με τον πρώην Δήμαρχο …, με το ποσό των 2.494,71 ευρώ, το οποίο ωσαύτως φέρεται ως έλλειμμα στη διαχείριση του τέως Δήμου … για τη χρήση του οικονομικού έτους 1999, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 4.440,58 ευρώ, ήτοι συνολικώς με το ποσό των 6.935,29 ευρώ και γ) αμφότερων των αναιρεσειόντων κατά της ΕΜΠ 33/9.3.2012 απόφασης των αυτών Επιθεωρητών, με την οποία και οι δύο - ο πρώτος ομοίως ως ανωτέρω υπό την ιδιότητά του ως Ταμία και ο δεύτερος υπό την τότε ιδιότητά του ως Δήμαρχου του τέως Δήμου … - καταλογίσθηκαν, εις ολόκληρον, με το ποσό των 171.309,44 ευρώ, το οποίο φέρεται ότι συνιστά έτερο έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω Δήμου για τις χρήσεις των οικονομικών ετών 2005 και 2006, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 114.214,46 ευρώ, ήτοι συνολικώς με το ποσό των 285.523,90 ευρώ.(....)Τέλος, ανεξαρτήτως του απαραδέκτου της προβολής του το πρώτον με το υπόμνημα, ο λόγος ακύρωσης της ΕΜΠ 32/9.3.2012 καταλογιστικής απόφασης λόγω της εξόφλησης του συνολικού ποσού, με το οποίο καταλογίστηκε ο πρώτος των αιτούντων από το έτερο αλληλεγγύως με αυτόν καταλογιζόμενο πρόσωπο, τυγχάνει σε κάθε περίπτωση απορριπτέος ως απαράδεκτος, καθότι δεν αποδίδει πλημμέλεια στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση. Άλλωστε, ο αιτών δεν στερείται στάδιο δικαστικής προστασίας όσον αφορά την προβολή του σχετικού λόγου, καθώς ο τελευταίος μπορεί να προβληθεί παραδεκτά ως λόγος ανακοπής στην επιχειρούμενη κατά της περιουσίας του αναγκαστική εκτέλεση της καταλογιστικής πράξης [άρθρο 224 παρ. 5 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999, φ. 97 Α΄, Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, που εφαρμόζεται αναλόγως δυνάμει του άρθρου 123 του π.δ/τος 1225/1981]. Δέχεται την αίτηση.Αναιρεί την 3734/2014  απόφαση του VIΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό.Αναπέμπει την υπόθεση στο Δεύτερο Τμήμα του Δικαστηρίου, για κρίση, υπό διαφορετική σύνθεση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο σκεπτικό.

Καταλογισμοι:Κατόπιν όσων έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει, κατά παραδοχή ως βάσιμου του σχετικού λόγου, να γίνει δεκτή η κρινόμενη έφεση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζεται εις βάρος της εκκαλούσας το επίδικο έλλειμμα με τις ανάλογες επ’ αυτού προσαυξήσεις. Περαιτέρω, μετά την παραδοχή της έφεσης πρέπει να αποδοθεί στην εκκαλούσα το καταβληθέν παράβολο, σύμφωνα με το άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων της υπόθεσης, πρέπει να απαλλαγούν το Ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος ..... από τα δικαστικά έξοδα της εκκαλούσας, σύμφωνα με το άρθρο 275 παρ. 1 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97) «Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας», το οποίο, κατ’ άρθρο 123 του π.δ. 1225/1981, όπως αντικαταστάθηκε  από  το άρθρο  12  παρ. 2 του ν. 3472/2006 (Α΄ 135), εφαρμόζεται αναλόγως και στην παρούσα δίκη.