ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Επειδή, κατά τα παγίως νομολογηθέντα (σχ. Ολομ. Ελ. Συν. 1039/1995), η ευθύνη κάθε υπολόγου και εν γένει κάθε υποχρέου προς αποκατάσταση ελλείμματος σε διαχείριση δημόσιου νομικού προσώπου, είναι αυτοτελής, μη απαιτουμένου για τη νομιμότητα της οικείας καταλογιστικής πράξης του συγκαταλογισμού και των λοιπών τυχόν ευθυνομένων για το προκληθέν έλλειμμα. Επομένως, σε περίπτωση που η ταμειακή υπηρεσία ενός δημοτικού νομικού προσώπου διενεργείται από το οικείο Γραφείο του Τ.Π.Δ., ανάγεται πράγματι στην αρμοδιότητα των αρμοδίων υπαλλήλων αυτού (ταμία και ελεγκτή εσόδων – εξόδων) ο έλεγχος τόσο ως προς την ύπαρξη πίστωσης όσο και ως προς τη νομιμότητα και εν γένει εγκυρότητα των δαπανών που διενεργούνται για λογαριασμό του δημοτικού νομικού προσώπου. Όμως, η τυχόν συντρέχουσα ευθύνη των υπαλλήλων του Τ.Π.Δ. δεν απαλλάσσει τα όργανα του δημοτικού νομικού προσώπου εκ της ευθύνης τους για το προκληθέν έλλειμμα, όπως στην υπό κρίση περίπτωση κατά την οποία, κατά τις παραδοχές του δικάσαντος Τμήματος, ο ήδη αναιρεσείων διέτασσε τη διενέργεια πληρωμών χωρίς έγκριση διαθέσεως των αντίστοιχων πιστώσεων από τον οικείο διατάκτη (Δ.Σ.) και χωρίς την ύπαρξη επαρκούς πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό του προϋπολογισμού. Το ανακύψαν δε έλλειμμα, ανεξαρτήτως της τυχόν ευθύνης των υπαλλήλων του Γραφείου του Τ.Π.Δ., προκλήθηκε σε βάρος του…..., δοθέντος  ότι οι δαπάνες εντάλθησαν για την ικανοποίηση λειτουργικών αναγκών αυτού, τα οικεία χρηματικά εντάλματα εκδόθηκαν σε βάρος κωδικών του προϋπολογισμού του, οι δε υπάλληλου του Τ.Π.Δ. ενεργούσαν, σε κάθε περίπτωση, για λογαριασμό του ως άνω δημοτικού νομικού προσώπου και για τις ανάγκες της δικής του διαχείρισης. Συνεπώς, ο επίδικος ως άνω ισχυρισμός είναι νόμω αβάσιμος και απορριπτέος.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η αναίρεση της 1790/2017 απόφασης του VIΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τη 1790/2017 απόφαση του VIΙ Τμήματος έγινε εν μέρει δεκτή έφεση του αναιρεσείοντος, Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου και οικονομικού διαχειριστή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «…», κατά της 1/2015 Πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον δήμο …. Με την Πράξη αυτή καταλογίστηκε εις βάρος του αναιρεσείοντος το ποσό των 68.712,19 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε ισόποσο έλλειμμα στη διαχείριση του ως άνω νομικού προσώπου κατά το έτος 2012(...)Τέλος, ορθώς απορρίφθηκε ως αλυσιτελής ο προβληθείς με την έφεση λόγος περί πλημμελούς αιτιολογίας της προσβαλλομένης με την ειδικότερη αιτίαση ότι αυτή δεν διέλαβε ειδική κρίση περί της ουσιαστικής νομιμότητας των καταλογιζόμενων δαπανών και της ζημίας που επήλθε στο υπέρ ου ο καταλογισμός νομικό πρόσωπο, καθόσον, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω (σκ. 23), η επέλευση ζημίας δεν συναρτάται αναγκαίως με το έλλειμμα, ενώ, με βάση το ισχύον κατά τον χρόνο του καταλογισμού νομοθετικό καθεστώς  το ελεγκτικό όργανο ήταν υποχρεωμένο να καταλογίσει το διαπιστωθέν έλλειμμα ανεξαρτήτως της επέλευσης πραγματικής ζημίας για τον υπέρ ου ο καταλογισμός. Επισημαίνεται πάντως ότι η φύση του ελλείμματος και η βαρύτητα της δημοσιονομικής παράβασης ελήφθη υπόψη από το Τμήμα κατά τον περιορισμό του  ποσού του καταλογισμού.Δέχεται εν μέρει την αίτηση αναίρεσης.

Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου..ζητείται η ακύρωση της 28/2014 Πράξης του Β´ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με δεδομένα τα ανωτέρω γίνονται δεκτά τα εξής:Α. Οι συμβάσεις που αφορούν στην εκτέλεση εργασιών καθαρισμού οδών των δημοτικών διαμερισμάτων ..., ...., δεδομένου ότι συνάφθηκαν μέχρι τη δημοσίευση του ν. 3731/2008, θεωρούνται νόμιμες σύμφωνα το άρθρο 42 παρ. 1 αυτού. Επομένως, οι καταβληθείσες, σε εκτέλεση αυτών με τα προαναφερόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, δαπάνες δεν συνιστούν έλλειμμα στη χρηματική διαχείριση του Δήμου αυτού. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη, κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζονται σε βάρος των εκκαλούντων τα ποσά που αντιστοιχούν στις δαπάνες που πληρώθηκαν με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα πληρωμής, είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα.Β. Ομοίως οι συμβάσεις που αφορούν σε αποχιονισμούς οδών των δημοτικών διαμερισμάτων ..., ...., δεδομένου ότι αφορούν σε καθαρισμό οδών από τα χιόνια και ως εκ τούτου αποτελούν αντίστοιχου περιεχομένου συμβάσεις με αυτές του καθαρισμού κοινοχρήστων χώρων και συνάφθηκαν μέχρι τη δημοσίευση του ν. 3731/2008, θεωρούνται νόμιμες σύμφωνα το άρθρο 42 παρ. 1 αυτού. Επομένως, οι καταβληθείσες, σε εκτέλεση αυτών με τα προαναφερόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, δαπάνες δεν συνιστούν έλλειμμα στη χρηματική διαχείριση του Δήμου αυτού. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη, κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζονται σε βάρος του πρώτου εκκαλούντα τα ποσά που αντιστοιχούν στις δαπάνες που πληρώθηκαν με τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα πληρωμής, είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα.Γ. Η δαπάνη επισκευής του δικτύου αποχέτευσης του οικισμού ..., για την οποία εκδόθηκε το 69/2004 ΧΕ, μη νομίμως καταλογίστηκε σε βάρος του πρώτου των εκκαλούντων, διότι αφενός ούτε από τη 2/1/2.1.2004 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι κατά το έτος 2003 είχε ανατεθεί απευθείας στη ... η εκτέλεση και άλλων ομοειδών εργασιών (επισκευής δικτύου αποχέτευσης στο δημοτικό διαμέρισμα ...) και μάλιστα σε χρόνο πριν από την ελεγχόμενη ανάθεση και αφετέρου η έλλειψη νόμιμα υπογεγραμμένης βεβαίωσης καλής εκτέλεσης εργασιών δεν βαρύνει τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και τον πρώτο εκκαλούντα που ενέκριναν τη δαπάνη, καθόσον η έκδοσή της έπεται της έγκρισης. Ως εκ τούτου η προσβαλλόμενη καταλογιστική πράξη, κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζεται σε βάρος του πρώτου εκκαλούντα το ποσό που αντιστοιχεί στη δαπάνη που πληρώθηκε με το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα πληρωμής, είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα.Δ. Τέλος, νομίμως καταρχήν καταλογίστηκε ο πρώτος εκκαλών με το ποσό των 2.000,00 ευρώ, που αντιστοιχεί στην επιχορήγηση του Συλλόγου «Σύνδεσμος .... "...."», ο οποίος δεν έδρευε στον Δήμο ... και δεν πληρούσε τη σχετική προϋπόθεση του νόμου. Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη ότι η ... αποτελούσε Κοινότητα του πρώην Δήμου ..., ο πρώτος εκκαλών πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβε ότι ο ως άνω πολιτιστικός σύλλογος με την προαναφερόμενη επωνυμία εδρεύει εντός των εδαφικών ορίων του Δήμου .... Ως εκ τούτων πρέπει να απαλλαγεί από τον σε βάρος του καταλογισμό του ποσού των 2.000,00 ευρώ..να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη 28/2014 Πράξη του Β´ Κλιμακίου 

Πληρωμή ανεξόφλητων εργασιών ηλεκτρομηχανολογικής και αρχιτεκτονικής μελέτης: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ανεξαρτήτως της βασιμότητας του προβαλλόμενου από την αναπληρώτρια Επίτροπο λόγου μη θεώρησης των ελεγχόμενων τίτλων πληρωμής, οι εντελλόμενες με αυτούς δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, δεδομένου ότι δεν υπάρχει ενεργός απαίτηση των ανωτέρω μελετητών έναντι του Νοσοκομείου, αφού η αξίωσή τους έχει αποσβεστεί με την καταβολή του χρέους, δυνάμει των επιβληθεισών ως άνω κατασχέσεων σε βάρος του τραπεζικού λογαριασμού του Νοσοκομείου, εκ του λόγου δε τούτου τα πρόσωπα αυτά δεν είναι πλέον πιστωτές του Νοσοκομείου.

ΚΑΤΑΛΟΓΙΣΜΟΙ:Με την .../12.2.2002 απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητριών …, … και … της Οικονομικής Επιθεώρησης Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Επιθεώρησης του Υπουργείου Οικονομικών καταλογίστηκε ο ήδη αναιρεσείων ως υπόλογος - διαχειριστής του … Πανεπιστημίου, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με τον τότε Προϊστάμενο της Γραμματείας, με το ποσό των 128.346.185 δραχμών και ήδη 376.658 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί σε ισόποσο έλλειμμα που διαπιστώθηκε στη χρηματική διαχείριση του εν λόγω νομικού προσώπου κατά το χρονικό διάστημα από 20.12.1993 μέχρι 21.12.1995, καθώς και με τις αναλογούσες στο έλλειμμα αυτό προσαυξήσεις ύψους 205.750.000 δραχμών και ήδη 603.815 ευρώ.Με την αναιρεσιβαλλόμενη 2217/2005 απόφαση του IV Τμήματος έγινε εν μέρει δεκτή η έφεση κατά της ανωτέρω καταλογιστικής απόφασης.Με την αίτηση που κρίνεται και για τους λόγους που αναφέρονται σ’ αυτή ζητείται η αναίρεση της προαναφερόμενης απόφασης του ΙV Τμήματος.(....)Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του γεγονότος ότι η πορισματική έκθεση συντάχθηκε στις 11.2.2002, δηλαδή τρεις (3) μήνες μετά την έκδοση της πρόσκλησης για αναπλήρωση του ελλείμματος (30.10.2001) και μία (1) ημέρα πριν από την έκδοση της καταλογιστικής απόφασης (12.2.2002) η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση παρεβίασε ουσιώδη τύπο της διαδικασίας και είναι, συνεπώς, αναιρετέα.Απορρίπτει ό,τι κρίθηκε στο σκεπτικό ως απορριπτέο.Δέχεται την αίτηση.Αναιρεί την προσβαλλόμενη 2217/2005 απόφαση του IV Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Διακρατεί και δικάζει την υπόθεση.Δέχεται την έφεση.Ακυρώνει την …/12.2.2002 καταλογιστική απόφαση των Οικονομικών Επιθεωρητριών της Οικονομικής Επιθεώρησης Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικής Επιθεώρησης του Υπουργείου Οικονομικών, …, … και …, κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζεται ο αναιρεσείων.

Ήδη, σε εκτέλεση των ως άνω Πρακτικών, υποβάλλεται ενώπιον του Κλιμακίου τούτου το ...έγγραφο του Επιτρόπου της 8ης Υπηρεσίας Επιτρόπου Κατασταλτικού Ελέγχου Ν.Π.Δ.Δ., στο οποίο επισυνάπτεται η διαμειφθείσα, σχετικά με τους λογαριασμούς διαχείρισης του ως άνω νομικού προσώπου κατά το ελεγχόμενο έτος, αλληλογραφία μεταξύ της Υπηρεσίας αυτής και και του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας καθώς και του ελεγχόμενου Νοσοκομείου(...)από τα προσκομιζόμενα στοιχεία δεν προκύπτει εάν ο καταλογισμός ύψους 14.489,67 ευρώ, που έγινε σε βάρος της ως άνω υπολόγου ... αφορά έλλειμμα του ελεγχόμενου διαχειριστικού έτους 2003 και σε καταφατική περίπτωση, εάν (και πως) επηρεάζει τη χρηματική διαχείριση του ως άνω νομικού προσώπου (σε σχέση με αυτή που έχει αποτυπωθεί στην ως άνω έκθεση του Ελεγκτή).Κατ’ ακολουθία, πρέπει να αναβληθεί η εκδίκαση των λογαριασμών της ελεγχόμενης χρηματικής διαχείρισης,..

Καταλογισμοι:Κατόπιν όσων έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει, κατά παραδοχή ως βάσιμου του σχετικού λόγου, να γίνει δεκτή η κρινόμενη έφεση και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη πράξη κατά το μέρος που με αυτήν καταλογίζεται εις βάρος της εκκαλούσας το επίδικο έλλειμμα με τις ανάλογες επ’ αυτού προσαυξήσεις. Περαιτέρω, μετά την παραδοχή της έφεσης πρέπει να αποδοθεί στην εκκαλούσα το καταβληθέν παράβολο, σύμφωνα με το άρθρο 73 παρ. 4 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων της υπόθεσης, πρέπει να απαλλαγούν το Ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος ..... από τα δικαστικά έξοδα της εκκαλούσας, σύμφωνα με το άρθρο 275 παρ. 1 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97) «Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας», το οποίο, κατ’ άρθρο 123 του π.δ. 1225/1981, όπως αντικαταστάθηκε  από  το άρθρο  12  παρ. 2 του ν. 3472/2006 (Α΄ 135), εφαρμόζεται αναλόγως και στην παρούσα δίκη.

Έλεγχος δαπανων:Επειδή, σύμφωνα με όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις οι δαπάνες, προς συμψηφιστική τακτοποίηση των οποίων εκδόθηκαν τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα, είναι νόμιμες, δεν πρέπει όμως αυτά να θεωρηθούν, γιατί έχει λήξει το οικον. έτος 1999, εις βάρος  των πιστώσεων του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων του οποίου έχουν εκδοθεί τα εν λόγω τακτικά συμψηφιστικά χρηματικά εντάλματα.

Έλλειμμα διαχείρισης Δήμου...το Τμήμα κρίνει ότι, εξαιτίας του ύψους του καταλογισμού, της αναγωγής των παρατυπιών σε μακροχρόνια, πολύ προγενέστερη της θητείας του εκκαλούντος, πρακτική των δημοτικών υπηρεσιών και της μη πρόκλησης, κατά τις παραδοχές της αμετάκλητης 314/2018 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων ..., περιουσιακής βλάβης στον Δήμο, συντρέχει, όπως βασίμως, κατά τούτο, προβάλλεται με τους έκτο και ένατο λόγους της έφεσης, περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 37 του ν. 3801/2009, που πραγματώνουν τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, με συνέπεια να πρέπει ο εκκαλών να απαλλαγεί από τις επιβληθείσες σε βάρος του, για το έλλειμμα αυτό, προσαυξήσεις και το αντίστοιχο κεφάλαιο του καταλογισμού να μειωθεί έως του ανώτατου προβλεπομένου από τις εν λόγω διατάξεις ορίου του 1/10, ήτοι να περιορισθεί στα 5.705,46 ευρώ. Όσον αφορά, ωστόσο, το ουσιαστικού χαρακτήρα έλλειμμα των 2.470.410,14 ευρώ, με δεδομένη την αξιόποινη συνδρομή του εκκαλούντος στην υπεξαίρεσή του από τον ..., οποιαδήποτε απομείωση του καταλογισθέντος ποσού, είτε με βάση τις ανωτέρω διατάξεις, είτε κατ’ ευθεία εφαρμογή της αρχής της αναλογικότητας, δεν δικαιολογείται, ούτε ως προς τις αναλογούσες στο συγκεκριμένο έλλειμμα προσαυξήσεις, που νομίμως, παρά τα υποστηριζόμενα με τον ένατο λόγο έφεσης, επιβλήθηκαν, ως εκ της εξικνουμένης πέραν του βαθμού της ελαφράς αμέλειας υπαιτιότητας του εκκαλούντος, και το ποσό των οποίων (3.088.012,68 ευρώ), όπως υπολογίσθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, με ποσοστό, δηλαδή, 1,5% για κάθε μήνα του χρονικού διαστήματος από 1.1.2004 (επομένη της λήξης της ελλειμματικής χρήσης) έως 28.2.2005 (βλ. την 1084024/481312/0016/ 9.9.1999 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, Β΄ 1828), με ποσοστό 1% για κάθε μήνα του χρονικού διαστήματος από 1.3.2005 έως 30.9.2013 (βλ. την 1016358/800/ 0016/16.2.2005 όμοια, Β΄ 244) και μη υπερβαίνον, συγχρόνως, το όριο του 200% επί του χρέους από το έλλειμμα (βλ. άρθρο 13 παρ. 1 του ν. 3193/2003, Α΄ 266), δεν αμφισβητείται ειδικώς με την έφεση..Ενόψει όλων των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη έφεση να γίνει εν μέρει δεκτή,

Καταβολή αμοιβών στο ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου, από τη συμμετοχή τους στην ολοήμερη λειτουργία του νοσοκομείου με την πραγματοποίηση απογευματινών ιατρείων.(....) Με τούτα τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις, η διενεργούμενη κράτηση δεν έχει νόμιμο έρεισμα κατά τον βασίμως προβαλλόμενο με την έκθεση διαφωνίας λόγο. Όσα δε προκύπτουν από το 2480/21.1.2014 έγγραφο του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, με το οποίο καταλογίζεται το νοσοκομείο λόγω μη διενέργειας ομοίων κρατήσεων κατά το διάστημα 31.12.2010 έως 1.1.2011, ανεξάρτητα από τη νομική βασιμότητα του καταλογισμού σε βάρος του νομικού προσώπου του νοσοκομείου ως οφειλέτη των κρατήσεων (πρβλ. σχετ. Πράξη Ι Τμ. 321/2006), δεν ασκούν επιρροή επί της νομιμότητας της εντελλόμενης με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνης.