Περίληψη Οι διατάξεις του άρθρου 6, παράγραφος 1, στοιχεία β'και δ', της οδηγίας 77/62, περί συντονισμού των διαδικασιών συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών, οι οποίες επιτρέπουν παρεκκλίσεις από τους κανόνες που σκοπούν να διασφαλίζουν την αποτελεσματική άσκηση δικαιωμάτων που αναγνωρίζει η Συνθήκη στον τομέα αυτό, πρέπει να ερμηνεύονται στενά, όποιος δε τις επικαλείται φέρει το βάρος αποδείξεως του ότι συντρέχουν πράγματι οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την παρέκκλιση. Οι διατάξεις αυτές ουδόλως μπορούν να δικαιολογήσουν τη γενική και άνευ διακρίσεων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για όλες τις προμήθειες όλων των φαρμακευτικών προϊόντων και ιδιοσκευασμάτων που προορίζονται για τον εφοδιασμό των ιδρυμάτων κοινωνικής ασφαλίσεως. Πράγματι, για να συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 6, παράγραφος 1, στοιχείο β', δεν αρκεί να προστατεύονται τα φαρμακευτικά προϊόντα και ιδιοσκευάσματα από δικαιώματα αποκλειστικότητας, πρέπει ακόμη η κατασκευή ή η διανομή να είναι δυνατή μόνον από ορισμένον προμηθευτή, προϋπόθεση η οποία πληρούται μόνον για προϊόντα και ιδιοσκευάσματα τα οποία δεν υπόκεινται σε ανταγωνισμό στην αγορά. 'Αλλωστε, προκειμένου περί παρεκκλίσεως η οποία αφορά την ύπαρξη επείγουσας ανάγκης προβλεπομένης από το άρθρο 6, παράγραφος 1, στοιχείο δ', καίτοι δεν αποκλείεται, λαμβανομένης υπόψη της ελευθερίας εκδόσεως ιατρικών συνταγών, να παρουσιαστεί επείγουσα ανάγκη ορισμένου φαρμακευτικού ιδιοσκευάσματος στο φαρμακείο ενός νοσοκομείου, τούτο δεν δικαιολογεί τη συστηματική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για όλες τις προμήθειες φαρμακευτικών προϊόντων και ιδιοσκευασμάτων στα νοσοκομεία και, εν πάση περιπτώσει, ακόμη και όταν στη συγκεκριμένη περίπτωση πληρούται η προϋπόθεση της υπάρξεως επείγουσας ανάγκης, δεν μπορεί να γίνει επίκληση της εξαιρέσεως που προβλέπει η διάταξη αυτή παρά μόνον εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς όλες οι προϋποθέσεις που θέτει.

Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.5 του άρθρου 21 του π.δ.28/1980 «Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Ο.Τ.Α.» (ΦΕΚ Α΄80), οι διατάξεις του οποίου, σύμφωνα με το άρθρο 70 παρ.1 αυτού, εφαρμόζονται γενικώς και κατ΄ αναλογία και επί εργασιών αποκομιδής και διάθεσης απορριμμάτων που ανατίθενται από τους Δήμους, επιτρέπεται επανάληψη δημοπρασίας μόνο μετά την ακύρωση ή μη έγκριση αυτής ενώ η δημοπρασία μπορεί να επαναληφθεί άπαξ εάν κριθεί ασύμφορο το αποτέλεσμά της από το δημοτικό συμβούλιο. Επομένως, ο Δήμος έχει την ευχέρεια να ματαιώσει και να επαναλάβει διαγωνισμό εάν κρίνει αιτιολογημένα μη ικανοποιητικό το αποτέλεσμα αυτού. Η ευχέρεια αυτή διατηρείται και στην περίπτωση συμμετοχής ενός μόνον υποψηφίου, δεδομένου ότι ο Δήμος δεν υποχρεούται να αναθέσει στο μοναδικό διαγωνιζόμενο του οποίου η προσφορά κρίθηκε παραδεκτή, ενώ προς αιτιολόγηση της όποιας (κατακυρωτικής ή απορριπτικής) κρίσης του δεν αρκεί η επίκληση του γεγονότος της υποβολής μίας μόνον παραδεκτής προσφοράς, χωρίς την παράθεση λοιπών στοιχείων, καθόσον αυτό θα ισοδυναμούσε με ανέλεγκτη άσκηση διακριτικής ευχέρειας και θα οδηγούσε σε αδυναμία άσκησης δικαστικού ελέγχου επί της εν λόγω, κατά διακριτική ευχέρεια εκδοθείσας, διοικητικής πράξης. Απαιτείται επομένως η ύπαρξη σχετικής αιτιολογίας από την οποία να προκύπτει ότι η μοναδική υποβληθείσα παραδεκτή προσφορά είναι πράγματι ικανοποιητική για το Δήμο, η οποία (αιτιολογία) δύναται να προκύπτει και από τα στοιχεία του φακέλου.

Αποδοχή εκπροθέσμως υποβληθέντος δικαιολογητικού κατακύρωσης – Προϋποθέσεις. Κάμψη της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας δημόσιου διαγωνισμού εφόσον συντρέχουν σωρευτικώς: i) λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας ή και όταν το απαιτεί η προστασία ουσιωδών συμφερόντων της χώρας, ii) δεν υφίσταται, κατ’ ουσίαν, δημόσιος ανταγωνισμός ιδίως λόγω της ιδιαιτερότητας των προβλεπομένων για την παροχή των υπηρεσιών απαιτήσεων ασφαλείας, iii) συμμετέχει εξαρχής στη διαγωνιστική διαδικασία ένας και μοναδικός προσφέρων και εν τέλει υποψήφιος ανάδοχος, παρά την τήρηση εκ μέρους της διοίκησης των μειζόνων κανόνων δημοσιότητας για διαγωνισμούς ανοικτής διαδικασίας, iv) αποκαθίσταται, πριν την έκδοση της γνωμοδότησης της αρμόδιας για το διαγωνισμό επιτροπής, η βεβαιότητα της αναθέτουσας αρχής, ως προς τις εγγυήσεις, καθόσον αφορά σε στοιχείο της προσωπικής κατάστασης του υποψήφιου αναδόχου που δεν αφορά πιστοποιητικό ή βεβαίωση δημόσιας αρχής, v) η έλλειψη προσκομιδής ενός και μόνο δικαιολογητικού στο προ της κατακύρωσης στάδιο μπορεί να αποδοθεί σε διατύπωση όρου της Προκήρυξης, που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στον ενδιαφερόμενο, ως προς το περιεχόμενο της σχετικής υποχρέωσής του. (πλειοψ.)

Προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας.  (..) ζητείται η ανάκληση της 16/2014 Πράξεως του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμβάσεως μεταξύ της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.......», με αντικείμενο την προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας με συνοδό εξοπλισμό (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η προσφορά της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία ......., η οποία υπεβλήθη σε δύο αντίγραφα, ήταν νομίμως συντεταγμένη, το δε οριζόμενο ως «πρωτότυπο» περιείχε τα στοιχεία αυτής μόνον στην εμπρόσθια όψη (σελίδα) του φύλλου, κάτω από το λογότυπό της, και μόνον αυτή έφερε αρίθμηση και μονογραφή, η δε δεύτερη σελίδα του ίδιου φύλλου παρέμεινε κενή κάθ’ ολοκληρίαν, χωρίς αρίθμηση ή υπογραφή και χωρίς να διακόπτεται κατ’ αυτόν τον τρόπο (με την αρίθμηση μόνον της εμπρόσθιας σελίδας) η συνεχής αρίθμηση των φύλλων της προσφοράς. Ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι ο τοιούτος τρόπος αρίθμησης δεν προβλεπόταν στη διακήρυξη ή στις παρασχεθείσες διευκρινίσεις (όπου αναφέρονταν η αρίθμηση και η μονογραφή κάθε σελίδας της προσφοράς), υπό τις συνθήκες υπό τις οποίες διεξήχθη ο συγκεκριμένος διαγωνισμός (κατά την αποσφράγιση παρίσταντο εκπρόσωποι αμφότερων των συμμετεχουσών εταιρειών, οι οποίες δεν υπέβαλαν αντιρρήσεις, η Γραμματέας της Επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού προέβη δημόσια στη διάτρηση των κατατεθεισών προσφορών, τα στοιχεία της προσφοράς είχαν υποβληθεί και σε ψηφιακή μορφή χωρίς να υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους), δεν δημιουργείται καμία αμφιβολία ως προς το περιεχόμενο της προσφοράς ούτε πλήττεται η αξιοπιστία του διαγωνισμού με την προσβολή ή αλλοίωση των όρων του ανταγωνισμού ή της διαφάνειας. ..Ανακαλεί την 16/2014 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεως μεταξύ της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας και της ανώνυμης εταιρείας .....

Από τις προμνησθείσες διατάξεις συνάγεται ότι η ανάθεση προμηθειών για την κάλυψη αναγκών των Νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας, τα οποία αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, διενεργείται, κατά κανόνα, κατόπιν τακτικού διαγωνισμού (ανοικτού ή κλειστού), δοθέντος ότι, με την κατά νόμο απαιτούμενη ευρύτερη δημοσιότητα και την τήρηση των πλέον σύνθετων διαδικασιών, επιτυγχάνεται η επιλογή της πράγματι συμφέρουσας για τους ενδιαφερόμενους φορείς προσφοράς και, συνεπώς, διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον. Στην περίπτωση δε που η αξία των προμηθειών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 45.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, κατά την οποία, ναι μεν δεν επιβάλλεται η τήρηση διατυπώσεων ευρείας δημοσιότητας (δημοσίευση προκήρυξης), όμως απαιτείται τουλάχιστον η τήρηση μιας στοιχειώδους διαδικασίας, με την υποβολή έγγραφων προσφορών και την κατόπιν αξιολόγησή τους από αρμοδίως ορισθείσα προς τούτο επιτροπή (πρβλ. Πράξεις IV Τμ.Ε.Σ. 7/2010, 118/2009). Περαιτέρω, η τήρηση της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) επιτρέπεται σε όλως εξαιρετικές περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η περίπτωση που, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή προστασίας δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, στην αγορά υπάρχει ένας μόνον προμηθευτής των υπό ανάθεση προϊόντων, με συνέπεια να καθίσταται ατελέσφορη η, διά της προκήρυξης διαγωνισμού, αναζήτηση άλλων προσφορών. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει ειδικώς να αιτιολογείται στις σχετικές αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων της Αναθέτουσας Αρχής, η μοναδικότητα του αναδόχου, υπό την έννοια ότι η παροχή τους είναι δυνατή μόνο από τον οικείο ανάδοχο και δεν υφίστανται ανταγωνιστικοί προμηθευτές (βλ. σχετ. Πράξεις ΙV Τμ. Ε.Σ 50/2010, 86/2009, 47/2008, 26/2002). Επίσης, προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης επιτρέπεται και σε περίπτωση κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή σε καταστάσεις συναρτώμενες με έκτακτα και ασυνήθιστα γεγονότα που αντικειμενικά δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν κατά τον προγραμματισμό των σχετικών προμηθειών εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων και τα οποία δεν πρέπει επ’ ουδενί να απορρέουν από δική τους ευθύνη. Τέλος, η ως άνω εξαιρετική διαδικασία μπορεί να τηρηθεί και όταν η αξία των προς προμήθεια ειδών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 15.000,00 ευρώ (με Φ.Π.Α.), απαγορευομένου, όμως, του επιμερισμού της συνολικής ποσότητας των ζητούμενων όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες, και, εν συνεχεία, της χωριστής απευθείας ανάθεσης των αντίστοιχων προϊόντων, στο μέτρο που, με τον τρόπο αυτό, της κατάτμησης, δηλαδή, της δαπάνης, επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση των διατυπώσεων του τακτικού ή του πρόχειρου, αναλόγως της περίπτωσης, διαγωνισμού (πρβλ. Πράξεις IV Τμ.Ε.Σ. 50, 24, 23, 21/2010, 218, 215/2009, 47, 42/2008, 165/2007, 139/2006 κ.ά.).

Καταλογισμός ποσού-αχρεωστήτως καταβληθείσες εισφορές...Από τα ανωτέρω δεν προκύπτει η έκδοση καταλογιστικής πράξης σε βάρος του αιτούντος, που να αποτελεί τον νόμιμο τίτλο, βάσει του οποίου και μόνον είναι δυνατή η έναρξη της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης, ήτοι η ταμειακή βεβαίωση του φερόμενου χρέους του. Επομένως, η προσβαλλόμενη ταμειακή βεβαίωση έλαβε χώρα χωρίς την ύπαρξη νόμιμου τίτλου, για το λόγο αυτό η ασκηθείσα ανακοπή κατ΄ αυτής εκτιμάται ως προδήλως βάσιμη και κρίνεται ότι πρέπει να ανασταλεί η εκτέλεσή της.

Είναι δυνατή η κατακύρωση του αποτελέσματος του ανοικτού διαγωνισμού στον εξαρχής μοναδικό υποψήφιο, χωρίς να δημιουργείται έλλειψη ανταγωνισμού, αφού η ύπαρξη περισσότερων διαγωνιζομένων δεν τίθεται από το νόμο ως προϋπόθεση της συνεχίσεως της διαδικασίας ή της αναθέσεως του διαγωνισμού, δεδομένων μάλιστα των ευχερειών που παρέχονται στη Διοίκηση από την προαναφερόμενη διάταξη (επανάληψη ή ματαίωση του διαγωνισμού) (βλ. Πρακτικά Ολομ. Ε.Σ. 24ης γεν.συν./23.11.1998)υπό την προϋπόθεση της τηρήσεως από την αναθέτουσα αρχή των προβλεπόμενων από τις διατάξεις των άρθρων 4 του π.δ/τος 394/1996 και 8 παρ. 6 β' του ν.2741/1999 διατυπώσεων δημοσιότητας.

Διαγωνισμός για την προμήθεια ακτινολογικών μηχανημάτων. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της αποδοχής των προσφορών άλλων διαγωνιζομένων. Η υποχρέωση υποβολής όλων των επί μέρους φακέλων της προσφοράς σε δύο αντίτυπα δεν τάσσεται επί ποινή απαραδέκτου. Η υποβολή σε ένα μόνο αντίτυπο στοιχείων που πρέπει να περιέχονται στον φάκελο των δικαιολογητικών συμμετοχής της προσφοράς, δεν συνιστά λόγο αποκλεισμού του διαγωνιζομένου. Αν τα ανωτέρω στοιχεία έχουν υποβληθεί σε ένα μόνον αντίτυπο λαμβάνεται υπόψη το μοναδικό αυτό αντίτυπο για να κριθεί αν ο διαγωνιζόμενος πληροί τις κατά την διακήρυξη οριζόμενες προϋποθέσεις. Απαραίτητη η θέση μονογραφής σε κάθε σελίδα της προσφοράς. Δέχεται εν μέρει την αίτηση. 

Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί διότι ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Κλιμάκιο ή Τμήμα) βάσει του ν.3060/2002, όπως τροποοιήθηκε και ισχύει, είναι αυτοτελής και ανεξάρτητος από τον έλεγχο που ασκείται στα πλαίσια αίτησης προσωρινής (αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατ΄εφαρμογή του ν.2522/1997) ή οριστικής δικαστικής προστασίας (αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ΣτΕ). Ανεξαρτήτως τούτου και επί της ουσίας της υπόθεσης ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης καθόσον η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού βάσει κριτηρίου διαφορετικού από αυτό που ορίζεται στη διακήρυξη αποτελεί παραβίαση ουσιώδους όρου της και καθιστά το στάδιο αυτό του διαγωνισμού μη νόμιμο. Εξάλλου, και υπό την εκδοχή ότι τα κριτήρια που εφάρμοσε η αναθέτουσα αρχή (απόσταση από τη θάλασσα και το κέντρο της πόλης, ύπαρξη ανελκυστήρων, χαμηλότερη οικονομική προσφορά) αποσκοπούν στην επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, η κατακύρωση στην «….» είναι μη νόμιμη δεδομένου ότι η διακήρυξη προέβλεπε συγκεκριμένη διαδικασία για την επιλογή του αναδόχου, με την εφαρμογή μιας σειρά τύπων, η οποία (διαδικασία) αγνοήθηκε πλήρως από την αναθέτουσα αρχή. Περαιτέρω, ορισμένα από τα κριτήρια που εφαρμόσθηκαν για την επιλογή αναδόχου (απόσταση από τη θάλασσα και την πόλη, ύπαρξη ανελκυστήρα), είχαν ήδη ληφθεί υπόψιν κατά το στάδιο της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζόμενων. Η αυθαίρετη αναγωγή επιμέρους κριτηρίων της τεχνικής αξιολόγησης σε αυτοτελή κριτήρια κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού ισοδυναμεί με νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών, η οποία δεν είναι επιτρεπτή μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών εφόσον έτσι δεν διασφαλίζονται συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού. Κατόπιν αυτών, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.

H προμήθεια ειδών από το Δημόσιο διενεργείται, κατά κανόνα, με τη διαδικασία του διαγωνισμού, καθόσον κατ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η ευρύτερη δημοσιότητα και επιτυγχάνεται η επιλογή της συμφερότερης προσφοράς. Ακολούθως, η προμήθεια ειδών με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, η προσφυγή στην οποία επιτρέπεται μόνο στις περιοριστικώς αναφερόμενες στο Νόμο περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων και η περίπτωση κατά την οποία η συνολική δαπάνη για την προμήθεια όμοιων ή ομοειδών ειδών δεν υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 15.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. Στην περίπτωση όμως αυτή, προς αποφυγή καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, απαγορεύεται ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας των όμοιων ή ομοειδών προς προμήθεια ειδών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες και η, εν συνεχεία, χωριστή απευθείας ανάθεση των οικείων τμηματικών προμηθειών (βλ. ΕλΣ ΙV Τμ. πράξεις 176, 177/2009, 126, 102, 22/2008, 160, 137/2007). Προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) επιτρέπεται, επίσης, όταν, λόγω επείγουσας ανάγκης, οφειλόμενης σε απρόβλεπτες περιστάσεις, καθίσταται αδύνατη η τήρηση των προθεσμιών διενέργειας τακτικού ή πρόχειρου, όταν το ποσό της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των οικείων προμηθειών δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., διαγωνισμού. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται να συντρέχουν σωρευτικά τρεις προϋποθέσεις: α) ύπαρξη απρόβλεπτου γεγονότος, β) δημιουργία επείγουσας ανάγκης, η οποία δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που προβλέπονται στη διαδικασία του δημόσιου διαγωνισμού και γ) ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της επείγουσας ανάγκης. Ως απρόβλεπτα γεγονότα, νοούνται τα αιφνίδια ή εξαιρετικά πραγματικά γεγονότα, που δεν ήταν γνωστά στην οικεία υπηρεσία ή δεν μπορούσαν να προβλεφθούν και να συνυπολογισθούν, καθώς δεν ανάγονται στη σφαίρα επιρροής της, και καθιστούν ανέφικτο τον έγκαιρο προγραμματισμό της ανάθεσης των αναγκαίων για την αντιμετώπισή τους προμηθειών (βλ. Ελ.Σ. ΙV Τμ. πράξεις 176, 177, 24/2009, 230/2008, 145/2007). Τέλος, ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης) χωρεί και στην περίπτωση που για λόγους τεχνικούς ή σχετιζόμενους με την προστασία δικαιωμάτων αποκλειστικότητας, τα προς προμήθεια είδη δύνανται να κατασκευαστούν ή να παραδοθούν μόνο από ορισμένο προμηθευτή. Στην περίπτωση αυτή, δεν αρκεί να αποδεικνύεται ότι τα οικεία είδη είναι μοναδικά από τεχνική άποψη ή ότι προστατεύονται από δικαιώματα αποκλειστικότητας, αλλά και ότι η παρασκευή ή η παράδοσή τους είναι δυνατή μόνο από τον οικείο προμηθευτή (πρβλ. ΔΕΚ απόφαση της 3.5.1994 στην υπόθεση C-328/1992, I-1569). Κατά συνέπεια, πρέπει να προσκομίζονται αποδεικτικά στοιχεία όχι μόνο για την αποκλειστική τεχνική καταλληλότητα των οικείων ειδών ή τη μοναδικότητα του κατασκευαστή τους αλλά και για τη μη ύπαρξη ανταγωνιστικών προμηθευτών ή κατασκευαστών των ίδιων προϊόντων (ΕλΣ ΙV Τμ. πράξεις 176, 177/2009).