6. Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι το σύστημα της χαμηλότερης προσφοράς προϋποθέτει, λογικώς, προσφερόμενα είδη τα οποία είναι από άποψη τεχνικών χαρακτηριστικών, ιδιοτήτων και ποιότητας κατ’ αρχήν ισοδύναμα και τα οποία, ως εκ τούτου, διαφοροποιούνται ουσιαστικά μόνον ως προς την προσφερόμενη τιμή. Στην περίπτωση αυτή, η χρησιμοποίηση από τη Διοίκηση ως κριτηρίου επιλογής μόνο της χαμηλότερης τιμής έχει την έννοια της επιλογής του φθηνότερου μεταξύ των προσφερόμενων παρεμφερών προϊόντων, ευνοεί τον ανταγωνισμό, λόγω του ότι επιτρέπει την συμμετοχή περισσότερων προμηθευτών, αποβαίνει δε επωφελής για τη Διοίκηση, εφ’ όσον οδηγεί αναγκαίως σε συμπίεση των τιμών εκ μέρους των υποψήφιων προμηθευτών, αφού κριτήριο κατακυρώσεως είναι η χαμηλότερη τιμή προσφοράς. Αντιθέτως, το σύστημα της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς προσιδιάζει σε διαγωνισμούς όπου τα προσφερόμενα είδη διαφοροποιούνται κατά το μάλλον ή ήττον ουσιωδώς από απόψεως ποιότητας και τιμής, για το λόγο δε αυτόν, προκειμένου να ευρεθεί η πλέον συμφέρουσα προσφορά, δικαιολογείται η στάθμιση κατά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών και ποιοτικών κριτηρίων (βλ. ΣτΕ 2183/2004 επταμ., ΕΑ 114/2008-βλ. και απόφ. ΔΕΚ της 17.9.2002, C-513/99, Concordia Bus Finland , Συλλογή 2002, σ. I-7213,σκ.59, 61-63). Στην περίπτωση αυτή, οι τεχνικές προδιαγραφές των ιατροτεχνολογικών προϊόντων πρέπει να προσδιορίζουν με σαφήνεια το υπό προμήθεια προϊόν, η δε διοίκηση έχει ευρεία ευχέρεια να επιλέξει είτε προϊόν τεχνικώς αποδεκτό σε χαμηλή τιμή, είτε προϊόν τεχνικώς εξελιγμένο σε λογική τιμή, αφού ο προσφέρων το τελευταίο, για να έχει πιθανότητες να αναδειχθεί προμηθευτής, θα υποχρεωθεί να συμπιέσει την τιμή της προσφοράς. (...)8. Επειδή, οι ανωτέρω όροι της διακηρύξεως, στο βαθμό που προβλέπουν ως κριτήριο κατακυρώσεως τη χαμηλότερη τιμή ανά κατηγορία προϊόντων, η οποία μπορεί να καλύπτει μία ή και περισσότερες υποκατηγορίες, υπό την έννοια ότι αρκεί, για το παραδεκτό της προσφοράς, η πλήρωση έστω και ενός από τα «Τεχνικά Χαρακτηριστικά» που ταυτίζονται με τις εν λόγω υποκατηγορίες, θα προκρίνεται δε, μεταξύ ισοτίμων ανά κατηγορία οικονομικών προσφορών, εκείνη που θα καλύπτει μεγαλύτερο αριθμό υποκατηγοριών, δεν θεσπίζουν κατά τρόπο σαφή και συγκεκριμένο ένα κριτήριο αξιολογήσεως των προσφορών. Και τούτο, διότι, σε περιπτώσεις ταυτιζομένων σε σχέση με την προσφερομένη τιμή οικονομικών προσφορών, οι οποίες καλύπτουν τις αυτές μεν κατηγορίες αλλά διαφορετικές, από άποψη ποιοτική ή και ποσοτική, υποκατηγορίες, όπως επιτρέπεται από τη διακήρυξη, οι ανωτέρω όροι είναι δυνατόν να καταλήγουν, για την ανάδειξη μειοδότη, σε σύγκριση ανόμοιων και, συνακολούθως, εξ ορισμού μη συγκρίσιμων ως προς τα καλυπτόμενα τεχνικά χαρακτηριστικά προσφορών και να καθιστούν, ως εκ τούτου, αδύνατη την επί ίσοις όροις αξιολόγησή τους (πρβλ. ΕΑ 76/2011). Επομένως, ο σχετικός λόγος, με τον οποίο επαναλαμβάνεται αντίστοιχη αιτίαση προβληθείσα με την προδικαστική προσφυγή και μη απαντηθείσα, άλλωστε, από την αναθέτουσα αρχή, πιθανολογείται σοβαρώς ως βάσιμος.

Ειδικά δε στην περίπτωση, κατά την οποία πρόκειται για μελέτη που ανατίθεται σ’ ένα και τελικό στάδιο, χωρίς τη μεσολάβηση ενδιάμεσου σταδίου (π.χ προμελέτης), ως συμβατική αμοιβή, που αποτελεί τη βάση προϋπολογισμού της τελικώς καταβληθησόμενης αμοιβής του μελετητή, νοείται εκείνη που προκύπτει από τον προϋπολογισμό που υποβάλλεται για πρώτη φορά στην αρμόδια υπηρεσία του εργοδότη και που αφορά τον ακριβή προσδιορισμό του συμβατικού αντικειμένου (βλ. και την ΔΕ6678/1.9.1981 γνωμοδότηση της αρμόδιας Γνωμοδοτικής Επιτροπής Μελετών άρθρ. 5 ν. 716/1977 και Πρακτικά VII Τμ. 1ης Συν./8.1.2008, Πρ. 279/2008). Τέλος, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι συγκριτικός πίνακας συντάσσεται και για κάθε αναπροσαρμογή της αμοιβής της μελέτης, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 11 παράγραφος 7 του ν. 716/1977 (ΦΕΚ Α΄ 295), στον οποίο εμφανίζονται οι αυξομοιώσεις των ποσοτήτων των εργασιών και προσδιορίζεται η αξία αυτών, χωρίς να απαιτείται να συμπεριληφθούν σε συμπληρωματική σύμβαση. Η υποβολή του εν λόγω συγκριτικού πίνακα στην αρμόδια υπηρεσία του εργοδότη το πρώτον, στα πλαίσια σύμβασης με αντικείμενο την εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης σε ένα και τελικό στάδιο, χωρίς την υποβολή προμελέτης, και η έγκρισή του από αυτήν προσδιορίζει τη συμβατική αμοιβή, η οποία δύναται να διαφέρει από την προεκτιμώμενη και επί της οποίας θα υπολογιστεί και η τελικώς καταβληθησόμενη στο μελετητή αμοιβή, κατά τα προαναφερθέντα.

Συμφωνία πλαίσιο.Η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, καθώς και η δημοσιευθείσα περίληψή της είναι νομικώς πλημμελείς, καθόσον δεν αναγράφεται σ’ αυτές η μέγιστη αξία του συνόλου των επιμέρους συμβάσεων που ενδέχεται να συναφθούν για την κάλυψη των αναγκών υλοποίησης των επιμορφωτικών προγραμμάτων κατά τη συνολική διάρκεια της συμφωνίας-πλαισίου, όπως ορθώς έκρινε το VI Τμήμα, με την προσβαλλόμενη απόφασή του. Εξαιτίας δε των εν λόγω ουσιωδών πλημμελειών, καθίσταται μη νόμιμη η οικεία διαγωνιστική διαδικασία στο σύνολό της. Η αδυναμία, άλλωστε, της οικονομικής προσέγγισης του δημοπρατηθέντος αντικειμένου είναι ολοσχερής, αφού η αναθέτουσα αρχή δεν προσδιορίζει ούτε τη μέγιστη, ενόψει της ιδιαίτερης φύσης της σχετικής συμφωνίας, ποσότητα των ζητούμενων υπηρεσιών, ήτοι τον μέγιστο αριθμό των προγραμμάτων που πρόκειται να υλοποιηθούν, καθώς και τον μέγιστο αριθμό των εν δυνάμει εισηγητών και υπαλλήλων που θα λάβουν μέρος στα επιμορφωτικά προγράμματα, ώστε ο υποψήφιος να γνωρίζει εκ των προτέρων, αν όχι την ακριβή, τουλάχιστον τη μέγιστη ποσότητα υπηρεσιών, και μάλιστα για κάθε κατηγορία υπηρεσιών, την οποία θα κληθεί ενδεχομένως να προσφέρει στο πλαίσιο των εκτελεστικών συμβάσεων, που θα ακολουθήσουν κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας (βλ. Παράρτημα VII Α του π.δ/τος 60/2007 -Πληροφορίες που πρέπει να περιλαμβάνονται στις προκηρύξεις δημοσίων συμβάσεων- Προκήρυξη διαγωνισμού, περίπτωση 

Συντήρηση και επισκευή κτιριακών εγκαταστάσεων του δημοτικού αθλητικού κέντρου. (...)Στο άρθρο 53 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών (…)» (Α΄ 147), ο οποίος εφαρμόζεται και για τις συμβάσεις που συνάπτουν τα δημοτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (άρθρο 2 παρ. 1 υποπαρ. 1 περ. α΄ του ν. 4412/2016), ορίζεται ότι «1. (…) 2. Τα έγγραφα της σύμβασης (…) περιέχουν ιδίως (…) ε) ακριβή περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης (…) ια (…) την ποσότητα και την περιγραφή των (…) υπηρεσιών (…)». Κατά τη διάταξη αυτή, ερμηνευόμενη σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας (άρθρο 33 περ. α΄ υποπερ. αα΄ του ν. 4270/2014, Α΄ 143) που επιβάλλει οι δημόσιες συμβάσεις να ανατίθενται με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του προϋπολογισμού του αναθέτοντα φορέα, για τη νόμιμη ανάθεση παροχής υπηρεσιών από δήμο ή ν.π.δ.δ. δήμου απαιτείται να προκύπτουν από τα έγγραφα της σύμβασης το είδος, η ποσότητα και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των ανατιθέμενων υπηρεσιών. Η εν λόγω υποχρέωση υφίσταται ανεξάρτητα από το αν η παροχή των υπηρεσιών ανατίθεται απευθείας ή κατόπιν ανοικτού ή πρόχειρου διαγωνισμού και η έλλειψη των ως άνω στοιχείων καθιστά τη σχετική διαδικασία και τις οικείες δαπάνες μη νόμιμες (ΕΣ ΚΠΕΔ VII Τμ. 23/2017, 289/2017).(...)Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι υποβλήθηκε εντέλει αναλυτική τεχνική περιγραφή με τις ποσότητες των συμβατικών εργασιών και τιμή μονάδας για κάθε εργασία και, επομένως προκύπτει και ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών.

Παροχή υπηρεσιών εμποτισμού και επανεμποτισμού ξυλείας... ζητείται η ανάκληση της 201/2014 Πράξεως του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, αφού η αιτηθείσα με την διακήρυξη παροχή υπηρεσιών εμποτισμού αφορούσε σε ενδεικτικό κατά είδος και ποσότητα όγκο ξυλείας, οι, δε, υποβληθείσες, σύμφωνα με τους όρους της, οικονομικές προσφορές αφορούσαν στην τιμή μονάδας εμποτισμού για κάθε είδος ξυλείας, η αναγραφόμενη σε αυτήν προϋπολογιζομένη δαπάνη, που δεν συναρτήθηκε με το εκτιμώμενο κόστος εμποτισμού ανά μονάδα κάθε είδους ξυλείας, αλλά με το εκτιμώμενο κατ’ είδος και ποσότητα όγκο ξυλείας είχε, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, ενδεικτικό χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα του διαγωνισμού νομίμως κατακυρώθηκε με την 130/26.8.2014 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ...., που φέρει επαρκή αιτιολογία, όπως αυτή συμπληρώνεται από την οικεία εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης των προσφορών (βλ. το 37/2014 Πρακτικό της) και αναλυτικά παρατίθεται ανωτέρω, καθ΄ υπέρβαση της αρχικώς εκτιμηθείσας αξίας της.Κατά συνέπεια, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η 201/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να υπογραφούν τα σχέδια συμβάσεων μεταξύ α) του .... και της κοινοπραξίας «...» και β) του ... και της εταιρείας «...».

Προμήθεια με τίτλο «Ολιστικό σύστημα παρακολούθησης πηγών υδροληψίας ΔΕΥΑ ...» (...)Κατόπιν των ως άνω παρατιθέμενων το Δικαστήριο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου και όσα προσκομίσθηκαν από την προσφεύγουσα τεκμηριώνεται επαρκώς, κατά τρόπο σαφή και αναλυτικά και λεπτομερώς προσδιορισμένο, η διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης προμήθειας παριστάμενης ως εσφαλμένης της σχετικής κρίσης της προσβαλλομένης. Ειδικότερα: i) Ο μη προσδιορισμός της τιμής μονάδας του επιμέρους εξοπλισμού κάθε είδους Τοπικού Σταθμού Ελέγχου δεν κρίνεται αναγκαίος και καθοριστικός για την τεκμηρίωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της συγκεκριμένης ελεγχόμενης προμήθειας, δεδομένου ότι, λόγω της πολυπλοκότητας και της φύσης της ελεγχόμενης σύμβασης, που αποσκοπεί στο τελικό διαλειτουργικό αποτέλεσμα της ψηφιακής διαχείρισης των υδατικών πόρων του δικτύου ύδρευσης, μέσω της προσφοράς μιας εξατομικευμένης τεχνικής λύσης, η οποία θα συνδυάζει μια σειρά από 139 υποσυστήματα (Τοπικούς Σταθμούς Ελέγχου) που θα παραδοθούν διασυνδεδεμένα, προκειμένου να μπορούν να λειτουργούν ως ένα ενιαίο σύστημα και τα οποία προσδιορίζονται ιδιαιτέρως εκτενώς στην τεχνική περιγραφή και τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, είναι θεμιτό να δίδεται η δυνατότητα να προταθούν από τους οικονομικούς φορείς διάφορες λύσεις, εντός του πλαισίου της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ως προς την επιλογή και τη διάταξη των επιμέρους στοιχείων των τμημάτων των υποσυστημάτων. Ενδεχόμενη δε τιμολόγηση κάθε υπό προμήθεια αγαθού που περιλαμβάνεται στον εξοπλισμό κάθε είδους Τοπικού Σταθμού Ελέγχου θα περιόριζε την ελευθερία διαμόρφωσης της προσφοράς των διαγωνιζομένων για την επίτευξη της οικονομικότερης και αποδοτικότερης εφαρμογής του ολοκληρωμένου αυτού συστήματος και συνακόλουθα τον ανταγωνισμό.(...)Ενόψει των ως άνω το Δικαστήριο κρίνει, κατ΄αρχάς, ότι η εκάστοτε επιλογή δείκτη τιμών που ο αναθέτων φορέας προτίθεται να χρησιμοποιήσει κατά την αναπροσαρμογή της τιμής των όλως εξειδικευμένων βιομηχανικών προϊόντων της υπό ανάθεση σύμβασης, εφόσον παραστεί τέτοια ανάγκη, αποτελεί τεχνική κρίση, στον έλεγχο της οποίας δεν μπορεί να υπεισέλθει το παρόν Δικαστήριο, πολλώ δε μάλλον να υποδείξει, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο υποβληθέν από 8.12.2023 ενημερωτικό σημείωμα της ΔΕΥΑΚ. Περαιτέρω, κρίνει ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής τιμής που τέθηκε στο άρθρο 9 του τελευταίου υποβληθέντος ηλεκτρονικά προς έλεγχο νέου σχεδίου σύμβασης συνιστά σαφή, ακριβή και κατηγορηματική ρήτρα αναθεώρησης, όπως επιτάσσει η παρ. 1 περ. α΄ του άρθρου 337 του ν. 4412/2016, καθόσον ο Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής που εν τέλει επέλεξε ο αναθέτων φορέας για τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής της τιμής των ειδών της σύμβασης και δη η τιμή αυτού που αφορά ειδικά τα υπό προμήθεια είδη των ομάδων Α1 και Α2, τα οποία ενέταξε στον κωδικό 26 κατά PRODCOM του δείκτη αυτού, καθιστά σαφές ότι η τυχόν συντελούμενη κατά το χρόνο παράδοσης αναπροσαρμογή τιμής, θα αφορά στη συγκεκριμένη κατηγορία ειδών. Ανακαλεί την 442/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης ..., υπό τους όρους που διαλαμβάνονται στο σκεπτικό της παρούσας

Προμήθεια αντιδραστηρίων...Νομίμως κατακυρώνονται στην εταιρεία …. τα είδη 40 του Κεφαλαίου Β-Ι και 27 του Κεφαλαίου Γ-ΙV καθώς και στην εταιρεία ….. το είδος 153 του Κεφαλαίου Α, καθόσον δε συντρέχει υπέρβαση του 15% της προκηρυχθείσας ποσότητας, δεδομένου ότι δεν πρόκειται περί κατακύρωσης του αυτού είδους, όπως η προσβαλλόμενη υπολαμβάνει, αλλά περί κατακύρωσης τόσο μεμονωμένων αντιδραστηρίων όσο και συστημάτων αυτών, τα οποία παραλλάσσουν μεταξύ τους ουσιωδώς ως προς τις ιδιότητες, τη χρήση και την αναγκαιότητά τους για το αιτούν, με αποτέλεσμα να συνιστούν έτερα είδη, οι κατακυρούμενες ποσότητες των οποίων δε δύνανται, ως εκ του λόγου αυτού, να προσμετρηθούν μαζί και να θεωρηθούν ως ενιαία ποσότητα. Ενόψει των ανωτέρω (βλ. VI. Γ, Δ) παραδοχών του Τμήματος περί της εν προκειμένω αναδειχθείσας από το αιτούν ιδιαιτερότητας των αντιδραστηρίων ως υπό προμήθεια ειδών, τα οποία δύνανται να προκηρύσσονται και να κατακυρώνονται τόσο μεμονωμένα, όσο και ομαδοποιημένα μεταξύ τους, αφού το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι, πέραν της προμήθειας, και η λειτουργικότητα αυτών, ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να γίνει ομοίως δεκτός και για τα ανωτέρω κατακυρούμενα είδη.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με την 7782/2015 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του παρεμβαίνοντος ........ και της εταιρείας με την επωνυμία «... ......», με αντικείμενο την ανάθεση παροχής υπηρεσιών καθαριότητας των κτιρίων των υπηρεσιών του ........ για ένα έτος με δυνατότητα παράτασης έως έξι (6) μήνες, καθόσον δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διενεργηθέντος διαγωνισμού για τις τρεις πρώτες – εκ των τεσσάρων συνολικά – Περιφερειακές Ενότητες σ’ αυτήν, εξαιτίας των εξής πλημμελειών: α) μη νομιμότητας του όρου της διακήρυξης περί υποχρέωσης των οικονομικών φορέων να προσφέρουν ενιαία τιμή ανά m² για όλες τις Περιφερειακές Ενότητες, για τις οποίες υποβάλλουν προσφορές και β) μη πληρότητας της διακήρυξης αναφορικά με την ακριβή ποσότητα (έκταση) των υπηρεσιών καθαρισμού σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα (διακοπή καθαρισμού αιθουσών διδασκαλίας) που συνεπάγεται μείωση του ετήσιου τιμήματος.(….) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. ΙΙ.Β), ορθώς απορρίφθηκε από το VI Τμήμα η ασκηθείσα από την ήδη αιτούσα αίτηση ανάκλησης ως απαράδεκτη. Και τούτο, διότι το Κλιμάκιο έκρινε οριστικά ότι κωλύεται η υπογραφή μόνο στην περίπτωση της σύμβασης μεταξύ του …. και της εταιρείας με την επωνυμία «... ......». Αντιθέτως, στην περίπτωση της δεύτερης σύμβασης, μεταξύ του παρεμβαίνοντος νομικού προσώπου και της ήδη αιτούσας εταιρείας, το Κλιμάκιο μη δυνάμενο εξ αντικειμένου να ολοκληρώσει τον έλεγχο λόγω ελλείψεων του φακέλου, παρά το γεγονός ότι έκρινε περί της μη νομιμότητας συγκεκριμένων όρων της Διακήρυξης, διέταξε στο πλαίσιο της αυτεπάγγελτης έρευνάς του τη συμπλήρωση των ελλειπόντων στοιχείων, σχετικά με το ζήτημα της ονομαστικοποίησης των μετοχών της ήδη αιτούσας εταιρείας,.(…) V. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη αίτηση καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, για την αναθεώρηση της 7781/2015 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να απορριφθούν

Δικαιώματα προαιρέσεως στο δίκαιο των προμηθειών και προσδιορισμός ποσότητας των υπό προμήθεια ειδών, τόσο στην διακήρυξη του διαγωνισμού προμηθειών, όσο στην κατακυρωτική απόφαση και στην σύμβαση.Α) Το δικαίωμα προαιρέσεως του άρθρου 21 του Π.Δ/τος 118/2007, το οποίο, προκειμένου να ασκηθεί, πρέπει να προβλέπεται στην διακήρυξη του διαγωνισμού διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα δικαιώματα προαιρέσεως, κατά τον χρόνο ασκήσεώς του, καθόσον τούτο δύναται να ασκηθεί μόνο κατά την κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και όχι μεταγενεστέρως, ενώ τα υπόλοιπα δικαιώματα προαιρέσεως τα οποία πρέπει να προβλέπονται τόσο στη διακήρυξη, όσο στην κατακυρωτική απόφαση και την σύμβαση που ακολουθεί, δύνανται να ασκηθούν κατά την διάρκεια ή μετά την λήξη της συμβάσεως προμηθείας, αναλόγως της συμφωνίας (σύμφωνο προαιρέσεως) και εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.  Β) Σύμφωνα με τις διατάξεις των Π.Δ/των 60/2007 και 118/2007, αλλά και κατά τα γενόμενα, παγίως, δεκτά από την νομολογία του Σ.τ.Ε. και του Ε.Σ., οι αναθέτουσες αρχές οφείλουν να προσδιορίζουν, επακριβώς, τόσο στην διακήρυξη του διαγωνισμού προμηθείας, όσο στην κατακυρωτική απόφαση  και την σύμβαση, τις ποσότητες των υπό προμήθεια ειδών, στις περιπτώσεις δε που τα ανωτέρω είδη υποδιαιρούνται σε διάφορες υποκατηγορίες, τότε θα πρέπει να προσδιορίζουν τις ποσότητες κάθε υποκατηγορίας, τουλάχιστον, κατά προσέγγιση.  Γ) Εάν προβλεφθεί στην διακήρυξη δικαίωμα προαιρέσεως, το οποίο θα ασκηθεί μετά την κατακύρωση, δηλαδή είτε κατά την διάρκεια εκτελέσεως της συμβάσεως είτε μετά την λήξη αυτής, τούτο είναι μεν κατά νόμο επιτρεπτό, κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις και την νομολογία του Σ.τ.Ε. και του Ε.Σ.,  πλην όμως, δεν δύναται να υπερβεί ως προς την επαύξηση της ποσότητας των υπό προμήθεια ειδών, τα προβλεπόμενα ανώτερα ποσοστά του άρθρου 21 του Π.Δ/τος 118/2007.  Δ) Η ανωτέρω υποχρέωση των αναθετουσών αρχών να προσδιορίζουν, επακριβώς, τις ποσότητες των υπό προμήθεια ειδών στην διακήρυξη του διαγωνισμού, την κατακυρωτική απόφαση και την σύμβαση, δεν αναιρείται

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ειδικότερα την επισκόπηση των συμβατικών κειμένων και τις τεχνικές μελέτες των ανατεθεισών υπηρεσιών, δεν προκύπτει επικάλυψη εργασιών και ως εκ τούτου καταβολή διπλής αμοιβής στην ανάδοχο εταιρεία. Τούτο δε διότι η κάθε μία εκ των συμβάσεων κατατείνει σε διαφορετικό αποτέλεσμα και συγκεκριμένα η μεν πρώτη στη συντήρηση ειδικών μηχανογραφημένων εφαρμογών, σε εξειδικευμένες μηχανογραφικές υπηρεσίες και στην εκπαίδευση των χρηστών σε σχέση με τον χειρισμό των εφαρμογών, η δε δεύτερη στη λογιστική υποστήριξη της …. και συγκεκριμένα στην τήρηση του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου. Εξάλλου, η μία αποτελεί προϋπόθεση της άλλης, δεδομένου ότι για να πραγματοποιηθεί η λογιστική υποστήριξη απαιτείται να υπάρχει η απαιτούμενη από τη νομοθεσία μηχανογραφική εφαρμογή. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι στο συμβατικό κείμενο της 746/15.9.2017 σύμβασης για τις υπηρεσίες συντήρησης-υποστήριξης μηχανογραφημένων εφαρμογών λογισμικού δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια το είδος και η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών και δεν αναλύεται ο τρόπος υπολογισμού του τιμήματος, διότι στην 628/2017 μελέτη, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύμβασης, όπως και στην 145/21.8.2017 οικονομική προσφορά της αναδόχου, περιλαμβάνεται προϋπολογισμός όπου προσδιορίζονται και αναλύονται οι ποσότητες των παρεχόμενων υπηρεσιών, η τιμή μονάδος ανά ώρα εργασίας και το κόστος των αδειών χρήσης, ώστε να τεκμηριώνεται τόσο ο αρχικός προϋπολογισμός όσο και το συμφωνηθέν τίμημα. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να πληρωθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.