Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, εφόσον η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη για την παροχή ομοειδών υπηρεσιών καθαριότητας για τις ανάγκες των Διευθύνσεων της .. για το έτος 2015 υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), μη νομίμως διενεργήθηκαν δύο (2) χωριστοί πρόχειροι διαγωνισμοί και ένας ανοικτός, και όχι ένας ενιαίος τακτικός διαγωνισμός, αφού οι διαγωνισμοί αυτοί διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών υπηρεσιών, οι οποίες θα μπορούσαν να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους δικαιούχους κατόπιν διενέργειας τακτικού διαγωνισμού. Ακολούθως, μη νομίμως, με την πρακτική αυτή παρακάμφθηκε η προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία της διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνεπώς, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες..το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα των επίμαχων Διευθύνσεων ενήργησαν συγγνωστώς και όχι με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)

 Καθαριότητα κτιρίων Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, εφόσον πρόκειται για ομοειδείς υπηρεσίες (καθαρισμός εσωτερικών χώρων κτιρίων) και η συνολική αξία αυτών υπερβαίνει, σε ετήσια βάση, το ποσό των 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ανερχόμενη συγκεκριμένα στο ύψος των 832.370 ευρώ (μη συνυπολογιζομένου του ΦΠΑ) μη νομίμως διενεργήθηκαν εννέα (9) χωριστοί (πρόχειροι και ανοικτοί) διαγωνισμοί, κατόπιν επιμερισμού της συνολικής ποσότητας σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες, εφόσον έτσι παρακάμθηκε η προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία της διενέργειας προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ο ισχυρισμός που προβάλλεται στο έγγραφο επανυποβολής ότι οι επιμέρους Διευθύνσεις της Γ.Α.Δ.Α. είναι διοικητικά και διαχειριστικά ανεξάρτητες και ασχολούνται με διαφορετικά αντικείμενα δεν μπορεί να έχει επιρροή, δεδομένου ότι η όποια διοικητική και διαχειριστική ανεξαρτησία, πέραν του ότι δεν συνεπάγεται και οικονομική ανεξαρτησία (οι εν λόγω Διευθύνσεις δεν έχουν δικό τους προϋπολογισμό, η σχετική υποχρέωση  είχε αναληφθεί από τη Διεύθυνση Οικονομικού της Ελληνικής Αστυνομίας), δεν αναιρεί την υποχρέωση διενέργειας ενιαίου τακτικού διαγωνισμού για τον καθαρισμό των εγκαταστάσεων των ως άνω Διευθύνσεων και Υπηρεσιών, δεδομένου ότι μόνον η διαδικασία αυτή εξασφαλίζει, με τον ανταγωνισμό που αναπτύσσεται, κατά τον καλύτερο τρόπο το δημόσιο συμφέρον, πόσω μάλλον όταν πρόκειται περί υπηρεσιών (καθαρισμός εγκαταστάσεων) που από τη φύση τους δεν είναι δυνατόν να διαφοροποιούνται ανάλογα με τις αρμοδιότητες της κάθε Διεύθυνσης και τη γεωγραφική της τοποθέτηση. Ομοίως απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός ότι οι προϊστάμενοι των Διευθύνσεων που υπάγονται στη Γ.Α.Δ.Α. έχουν αρμοδιότητα εκδόσεως πράξεων επί διαγωνιστικών διαδικασιών που αφορούν τις Διευθύνσεις τους, διότι η αρμοδιότητα αυτή δεν καταργεί τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εφαρμογή των νόμων, σε κάθε περίπτωση δε αφορά διαγωνισμούς που νόμιμα διενεργούνται από τις Διευθύνσεις αυτές. Τέλος, οι δυσκολίες που ενδεχομένως κληθούν να αντιμετωπίσουν οι υποψήφιοι ανάδοχοι σε περίπτωση συμμετοχής σε έναν ανοικτό δημόσιο διαγωνισμό με μεγάλο οικονομικό αντικείμενο (π.χ. δέσμευση κεφαλαίων λόγω της ανάγκης κατάθεσης εγγυητικών επιστολών μεγάλου ύψους) δεν αφορά την αναθέτουσα αρχή και σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί την υποχρέωση διενέργειας δημόσιων ανοικτών διαγωνισμών και την υποβολή της διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου. Κατ΄ ακολουθίαν αυτών πρόκειται για μη νόμιμη κατάτμηση δαπάνης ομοειδών υπηρεσιών, όπως βάσιμα προβάλλει ο Επίτροπος, και συνεπώς οι ενταλθείσες δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Ενόψει όμως της ως άνω εκτεθείσας διοικητικής αυτοτέλειας των επιμέρους Διευθύνσεων της Γ.Α.Δ.Α., η οποία εκτείνεται και σε θέματα διαγωνισμών (βλ. σχετ. ΥΑ7003/63/2014, ΦΕΚ Β΄ 1404), της επιτακτικής ανάγκης για άμεση κάλυψη των αναγκών των Διευθύνσεων για καθαρισμό των χώρων των υπηρεσιών και των επιμέρους αστυνομικών τμημάτων, αρκετά από τα οποία δέχονται σημαντική επιβάρυνση στον τομέα της καθαριότητας λόγω μεγάλου αριθμού κρατουμένων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα των ως άνω Διευθύνσεων της Γ.Α.Δ.Α. ενήργησαν συγγνωστώς και όχι με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων. Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι μεν νόμιμες, όμως τα ως άνω 5794, 5999, 7755, 7762, 8562, 9432, 10678, 13113 και 13212, οικονομικού έτους 2015, χρηματικά εντάλματα πληρωμής της Υπηρεσίας Δημοσιονομικού Ελέγχου στο Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007 προέβη το Νοσοκομείο στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την ανάθεση της εν λόγω υπηρεσίας, καθόσον και μόνο η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης είναι ίση με το ποσό των 207.000 ευρώ, συνυπολογιζομένης δε και της παράτασης αυτής, ανέρχεται σε 343.364,61 ευρώ (207.000 + 136.364,61) και ως εκ τούτου επιβαλλόταν η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού, ενώ δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων περιστάσεων, οφειλομένων σε απρόβλεπτα γεγονότα, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση εγκαίρως της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας. β) Σε κάθε περίπτωση, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 2 του ν. 4013/2011, δεν προηγήθηκε ....,  η σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.Δ.Η.Σ.Υ.), ... γ) Περαιτέρω, η πραγματοποίηση τμηματικών αναθέσεων της επίμαχης υπηρεσίας καθαριότητας εντός του ίδιου έτους, κατά κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για να καλυφθούν οι ετήσιες ανάγκες του Νοσοκομείου, καταστρατηγεί και τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη, υπολογιζόμενη σε ετήσια βάση (45.484,87Χ12), υπερβαίνει το ποσό των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. δ).... μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, καθώς δεν προκύπτει ότι είχε παρασχεθεί σ’ αυτό σχετική δυνατότητα, στο πλαίσιο του συστήματος της ανάθεσης παροχής υπηρεσιών που θεσπίζει ο ν. 3580/2007, στο δε Π.Π.Υ.Υ. 2014 έχει ενταχθεί ανοικτός διαγωνισμός για την ανάθεση της εν λόγω υπηρεσίας.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας.(..)Με αυτά τα δεδομένα, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας, η τηρηθείσα τακτική ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, μετά από δίμηνες διαπραγματεύσεις, με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας, οι οποίες είναι πάγιου και διαρκούς χαρακτήρα, καταστρατηγεί τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου, δοθέντος ότι η οικεία δαπάνη ποσού 544.992 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) από 1.1 έως και 30.6.2017, υπερβαίνει ήδη το όριο των 500.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου ..Τα προβαλλόμενα δε από το Νοσοκομείο ότι αναγκάστηκε να προσφύγει στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης λόγω καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση των οικείων ανοικτών διαγωνισμών στο πλαίσιο των ΠΠΥΥ 2012 έως 2014 (...), δεν δύνανται να ασκήσουν, εν προκειμένω, νομική επιρροή, αφού, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω (σκ. ΙΙ), ο προληπτικός έλεγχος νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο πρέπει να διενεργείται ανεξαρτήτως του ποιά διαδικασία επιλογής του αναδόχου έχει τηρηθεί από την αναθέτουσα Αρχή, είτε, δηλαδή, ανοικτός διαγωνισμός είτε διαδικασία διαπραγμάτευσης.(..)Περαιτέρω, σημειωτέον ότι μετά την υποβολή της έκθεσης διαφωνίας ενώπιον του Κλιμακίου, εισκομίσθηκε στον φάκελο της υπόθεσης, δια τηλεομοιοτυπίας, η 2678/2017 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου ..., με την οποία επιλύθηκε συμβιβαστικώς η ένδικη διαφορά μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης δικαιούχου που είχε ανοιγεί με την από 24.10.2017 αγωγή της τελευταίας, με την οποία (αγωγή) η ίδια ζητούσε την έντοκη επιδίκαση σε αυτήν του ποσού των 563.128,64 ευρώ για παρασχεθείσες υπηρεσίες καθαριότητας, στο οποίο περιλαμβανόταν, μεταξύ άλλων ποσών, και αυτό των 112.626,72 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 2400/4.9.2017 τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών καθαριότητας για τον μήνα Μάιο του έτους 2017. Στο διατακτικό της ανωτέρω απόφασης διαλαμβάνεται ότι το Νοσοκομείο θα πρέπει να καταβάλει στη φερόμενη δικαιούχο το κεφάλαιο της απαίτησης (563.128,64 ευρώ), άνευ τόκων. Η εν λόγω απόφαση, καθότι μεταγενέστερη του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, δεν αποτελεί δικαιολογητικό αυτού και άρα, δεν δύναται να ασκήσει έννομη επιρροή ως προς την επίλυση της συγκεκριμένης διαφωνίας της Επιτρόπου. Είναι άλλο δε το ζήτημα ότι το Νοσοκομείο δύναται να εκδώσει νέο χρηματικό ένταλμα με συνημμένο ως δικαιολογητικό αυτού την εν λόγω δικαστική απόφαση, η οποία, ως εξομοιούμενη προς τα αποτελέσματά της με αμετάκλητη δικαστική απόφαση και αποτελούσα νόμιμο τίτλο κατά την έννοια του άρθρου 199 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999, Α΄ 97), δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο ως προς την θεώρηση του εκδοθέντος κατόπιν αυτής εντάλματος ...Κατ’ ακολουθίων των εκτεθέντων, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη ... και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Δικαιολογητικά:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό (ν.π.δ.δ.) σε κοινοπραξία για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων των διαφόρων υπηρεσιών του, καθόσον: α) μη νομίμως ο Οργανισμός προέβη σε απευθείας αναθέσεις ανά μήνα των υπηρεσιών καθαριότητας, διότι δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγουσας ανάγκης που να οφείλονται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις, β) λαμβανομένου υπόψη ότι προκηρύχθηκε τακτικός διαγωνισμός για τη διενέργεια του οποίου απαιτείται εύλογο χρονικό διάστημα, αποδεικνύεται ότι η αναθέτουσα αρχή αναιτιολόγητα προέβη σε απευθείας ανά μήνα αναθέσεις των υπηρεσιών καθαριότητας (Απρίλιος έως και Οκτώβριο του 2014), προκαλώντας έτσι κατάτμηση της σχετικής δαπάνης υπερβαίνουσας το χρηματικό όριο των 207.000 ευρώ, άνω του οποίου έχουν πεδίο εφαρμογής τα π.δ. 59/2007 και 60/2007, και συνεπώς απαιτείται πριν από τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, η προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) επί της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης και γ) οι απευθείας ανά μήνα αναθέσεις συνιστούν κατάτμηση της δαπάνης και συνεπώς οι σε εκτέλεση αυτών συναφθείσες συμβάσεις δεν υπήχθησαν επί ποινή ακυρότητας στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (Ανακλήθηκε με την 61/2015 Πράξη του IV Τμήματος)

Προσυμβατικός έλεγχος. Με τα δεδομένα αυτά, η υπό έλεγχο προμήθεια προϋπολογιζόμενης δαπάνης 437.786 ευρώ (πλέον ΦΠΑ, 538.476,78 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 962.193,50 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (πράξ. ΣΤ΄ Κλιμ. 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ ΦΠΑ) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000 ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της και επομένως ο φάκελος και τα σχέδια συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ... και τα νομικά του πρόσωπα όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους (άνευ ΦΠΑ) κυμαίνεται μεταξύ 200.000 και 500.000 ευρώ (άρθρο 2 παρ. Α περ. 16 της ΦΓ8/4913/19.1.2011 κανονιστικής απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου «Καθορισμός αρμοδιότητας των Υπηρεσιών Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου», ΦΕΚ Β΄ 226).

Υπηρεσίες – εργασίες καθαρισμού: Νόμιμη η απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας με τη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του προκηρυχθέντος τακτικού διαγωνισμού δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, αλλά σε δικαστική εμπλοκή.

Εξουσιοδότηση των Προϊστάμενων Διεύθυνσης των Περιφερειακών Διευθύνσεων του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, για την διενέργεια των απαιτούμενων διαδικασιών, για την κατά προτεραιότητα υπογραφή συμβάσεων παροχής υπηρεσιών καθαριότητας των Υπηρεσιών τους, με Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης (ΚΟΙΣΠΕ) βάσει των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4412/2016.

ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ :Μη νόμιμη η καταβολή αποζημίωσης υπερωριακής απασχόλησης δημοτικών υπαλλήλων, μονίμων και με σχέση εργασίας ι.δ.α.χ. και ι.δ.ο.χ., της Διεύθυνσης του Κέντρου Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.), καθώς και των Διευθύνσεων Διοικητικών, Οικονομικών, Τεχνικών Υπηρεσιών, Δημοτικών Προσόδων, Περιβάλλοντος και Πρασίνου και Καθαριότητας, του Ιδιαιτέρου Γραφείου Δημάρχου και του Ανεξάρτητου Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων, Τύπου και Ενημέρωσης Δήμου, καθόσον, τόσο στις αποφάσεις του Δημάρχου  όσο και στις αποφάσεις των Προϊσταμένων των οικείων Διευθύνσεων, με τις οποίες εγκρίθηκε η υπερωριακή απασχόληση των υπηρετούντων σ’ αυτές υπαλλήλων, αναφέρονται γενικά οι λόγοι για τους οποίους είναι δυνατή η έγκριση της υπερωριακής απασχόλησής τους, χωρίς, όμως, να αναφέρεται κανένα πραγματικό στοιχείο που να δικαιολογεί την ανάγκη παροχής από μέρους τους της εργασίας αυτής πέραν του τακτικού ωραρίου (άρθρο 31 του ν. 3013/2002, ΦΕΚ Α΄ 102/2002 και άρθρο 3 της ΔΙΑΔΠ/ΦΒ1/14757/2011 απόφασης του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ΦΕΚ Β’ 1659/2011).

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΕΝΙΚΑ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣ ΕΛΕΓΧΟ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε Ειδικό Διαβαθμιδικό Σύνδεσμο για την παροχή υπηρεσιών αποκομιδής επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων του Νοσοκομείου, για τον Νοέμβριο του έτους 2014, καθόσον η σύμβαση υπερβαίνει το όριο των 500.000 ευρώ, άνω του οποίου προβλέπεται από 7.4.2014 –επί ποινή ακυρότητας της οικείας σύμβασης- η υπαγωγή της σύμβασης σε προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο και ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις άρθρου πρώτου υποπαραγρ. Γ1 περ. 1 του ν. 4254/2014, από τον αρμόδιο και για τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών του οικείου φορέα Επίτροπο. Συνεπώς, η σύμβαση αυτή είναι αυτοδικαίως άκυρη, δεν δύναται δε να νομιμοποιηθεί ούτε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, η ισχύς των οποίων παρατάθηκε με τη διάταξη του άρθρου δέκατου τρίτου παρ. Β2 του ν. 4286/2014 (ΦΕΚ 194) έως τις 19.9.2014 και, τέλος, με τη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 4332/2015 (ΦΕΚ Α΄ 76) έως 6.7.2015.