Προμήθεια και τοποθέτησης εξοπλισμού αναβάθμισης παιδικών χαρών:...Με δεδομένα αυτά, εφόσον η επίμαχη σύμβαση προμήθειας δεν συγχρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους (Ελ.Συν. Πρ. ΣΤ΄ Κλιμ. 122/2019), έπρεπε, ως εκ του ύψους του προϋπολογισμού της διακήρυξης, που υπερβαίνει το ποσό των 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή της. Εν όψει αυτών, τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να υποβάλουν την εν λόγω σύμβαση στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά από πλάνη η οποία, ενόψει και της νομιμότητας της διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης, κρίνεται συγγνωστή (Ελ.Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 237/2018, 294, 212, 198/2017). Κατόπιν τούτων το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω πλάνης.

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

Προγραμματική σύμβαση...Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά, η υπό κρίση αίτηση είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής απόφασης του VI Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης, όπως ακριβώς αυτό είχε καταρτισθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη, ήτοι με επιβάρυνση του προϋπολογισμού της σύμβασης με Φ.Π.Α., ενώ ουσιαστικά ζητείται με αυτήν να γνωμοδοτήσει το παρόν Τμήμα θετικά περί της δυνατότητας του αιτούντος να τροποποιήσει τη σύμβαση, αφαιρώντας τον Φ.Π.Α., κάτι που, ωστόσο, δεν αποτελεί αντικείμενο της αίτησης αναθεώρησης του άρθρου 37 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Δικαιολογητικά:Μη νόμιμη η καταβολή συμφωνηθέντος ανταλλάγματος από Δήμο σε αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία για την εκτέλεση μέρους σύμβασης, με αντικείμενο την «Ενίσχυση της διοικητικής οργάνωσης και [την] ενίσχυση της διαχειριστικής επάρκειας του Δήμου ..», καθόσον αυτή ερείδεται επί συμβάσεως που ανατέθηκε χωρίς την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, σε ανάδοχο που δεν είχε, εκ του καταστατικού της, τη δυνατότητα ανάληψης τέτοιων υπηρεσιών, ούτε πληρούσε τις προϋποθέσεις εμπειρίας που έθετε η διακήρυξη, ενώ περαιτέρω στο οικείο τιμολόγιο που εξέδωσε δεν ανέγραψε το ποσό του Φ.Π.Α., αν και οι παρασχεθείσες υπηρεσίες επιβαρύνονται με Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (άρθρα 1 παρ. 2 και 2 του ν. 3316/2005, ΦΕΚ Α' 42/2005 και άρθρο 209 του ΚΔΚ που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α' 114/2006).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη Ι της παρούσας, το υποβληθέν σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης δεν υπάγεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς αφορά στην εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών για την ολοκλήρωση συγχρηματοδοτουμένου από την Ευρωπαϊκή Ένωση έργου, το οποίο νομίμως δεν υπεβλήθη στο Ελεγκτικό Συνέδριο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου. Και τούτο, διότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη του εν λόγω (αρχικού) έργου υπολειπόταν του ορίου υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο των συγχρηματοδοτούμενων έργων, ήτοι του ποσού των δέκα εκατομμυρίων ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 35 παρ. 3 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με τοάρθρο πρώτο του ν. 4129/2013. Περαιτέρω δε, η συμβατική αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο συμπληρωματικής σύμβασης (397.804,42 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α ), συναθροιζόμενη με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη της αρχικής σύμβασης (1.975.609,76 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το ως άνω όριο υπαγωγής στον έλεγχο (10.000.000 ευρώ). Κατά συνέπεια, απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο ενώπιον του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο οποίος, ελλείψει αρμοδιότητας, όφειλε να απέχει αυτού, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα και από τους αιτούντες.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου σε ιδιωτική επιχείρηση για την εκτέλεση της σύμβασης «Οργάνωση και προώθηση του προορισμού ... ως education hub», καθόσον: α) το αντικείμενο της ανωτέρω σύμβασης δεν αφορά στην παροχή απλών υπηρεσιών του άρθρου 209 παρ.2 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, αλλά στην εκπόνηση κοινωνικής μελέτης και μελέτης οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας που προϋποθέτει ιδιαίτερες επιστημονικές γνώσεις και ρυθμίζεται στα άρθρα 1 παρ.2 περ.α) και 2 παρ.2 περ.4 και 5 του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α' 42/2005) και β) μη νομίμως ανατέθηκε με απευθείας ανάθεση, αλλά θα έπρεπε να προηγηθεί ανοικτός διαγωνισμός, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, διότι στο πλαίσιο του τελευταίου αυτού νόμου δεν αναγνωρίζεται η δυνατότητα απευθείας ανάθεσης, όταν η σύμβαση δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (Όμοια η 184/205 πράξη του ιδίου ως άνω Κλιμακίου)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: .Με αυτά τα δεδομένα, ο πρώτος λόγος διαφωνίας πρέπει να απορριφθεί διότι η χρονική ισχύς της σύμβασης αφορά στην εκτέλεσή της και δεν επηρεάζει την παραλαβή του αντικειμένου αυτής, που μπορεί να λάβει χώρα και μετά τη λήξη διάρκειας της σύμβασης, ενώ σε κάθε περίπτωση με την προαναφερθείσα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου βεβαιώνεται η εμπρόθεσμη εκτέλεση της υπηρεσίας. Ωστόσο ο δεύτερος λόγος διαφωνίας παρίσταται βάσιμος, καθώς η κρινόμενη δαπάνη υπερβαίνει το προσήκον κατά τις συναλλακτικές αντιλήψεις και τη φύση των υπηρεσιών μέτρο, όπως αυτό οριοθετείται από τις προσκομιζόμενες από την Επίτροπο παρεμφερείς συμβάσεις. Συγκεκριμένα, από τις συμβάσεις με τίτλους α) «επιτόπια υποστήριξη εφαρμογών software & hardware έτους 2018» του Δήμου ..., ποσού 11.962,32 ευρώ με Φ.Π.Α. και με διάρκεια από 15.3.2018 για 12 μήνες, β) «συντήρηση, αναβάθμιση των λογισμικών προγραμμάτων για τις διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες του δήμου» του Δήμου …, συνολικού ποσού 26.788,96 ευρώ (εξ αυτού ποσό 7.208,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. αφορά σε υπηρεσίες απομακρυσμένης υποστήριξης και on site παρουσία, ενώ το υπόλοιπο ποσό αφορά σε συντήρηση και αναβάθμιση των εφαρμογών), με διάρκεια από 3.11.2017 για ένα έτος και γ) «συντήρηση - τεχνική υποστήριξη εφαρμογών λογισμικού των υπηρεσιών του δήμου ..», συνολικού ποσού 24.575,56 ευρώ με Φ.Π.Α. (εξ αυτού ποσό 9.900,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. αφορά σε υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης απομακρυσμένης ή επιτόπιας και το υπόλοιπο ποσό αφορά σε συντήρηση και αναβάθμιση του λογισμικού) με διάρκεια από 12.3.2018 έως 31.12.2018, προκύπτει ότι το κόστος για την υπηρεσία συντήρησης και αναβάθμισης εφαρμογών των λογισμικών προγραμμάτων των δήμων - για χρονικό μάλιστα διάστημα παροχής υπηρεσιών πολύ μεγαλύτερο από εκείνο της υπό κρίση σύμβασης, που ίσχυσε από 29.12.2017 έως 31.12.2017 - διαμορφώνεται στην αγορά σε ύψος σημαντικά κατώτερο της ελεγχόμενης δαπάνης (11.962,32, 17.851,04 και 12.299,56 ευρώ, έναντι του ποσού των 44.354,80 ευρώ της υπό κρίση σύμβασης). Οι δε προσκομιζόμενες από το Δήμο συμβάσεις δεν μπορούν να αποτελέσουν κριτήριο οριοθέτησης του προσήκοντος μέτρου της επίμαχης δαπάνης, διότι τα ποσά των συμβάσεων των Δήμων … και … και το προϋπολογισθέν ποσό της διακήρυξης του Δήμου …, ανέρχονται μεν σε 52.365,00 ευρώ με Φ.Π.Α., 76.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α. και 59.337,66 ευρώ με Φ.Π.Α. αντιστοίχως, περιλαμβάνουν όμως και υπηρεσίες καθημερινής υποστήριξης (τηλεφωνικής, απομακρυσμένης πρόσβασης μέσω διαδικτύου η επιτόπιας, help desk, άμεση τεχνική απόκριση εντός 48 ωρών όπου απαιτείται), που παρέχονται για χρονικά διαστήματα πολύ μεγαλύτερα από εκείνα της ελεγχόμενης περίπτωσης (από 26.9.2017 έως 30.4.2018, 15.3.2018 έως 31.12.2018 ως προς τις δύο ως άνω συμβάσεις αντιστοίχως και ως προς τη διακήρυξη, από την υπογραφή της σύμβασης έως 31.12.2015, 7.7.2016 και 18.10.2016 αναλόγως της παρασχεθείσας υπηρεσίας) και διαφέρουν ως εκ τούτου ουσιωδώς από την υπό κρίση σύμβαση, τόσο ως προς τη διάρκεια όσο και ως προς το εύρος του αντικειμένου τους, αφού, αν και αυτή τιτλοφορείται «Ετήσια, επιτόπια & απομακρυσμένη τεχνική υποστήριξη…», οι υπηρεσίες καθημερινής υποστήριξης δεν θα μπορούσαν να παρασχεθούν εκτός του τριημέρου της ισχύος της.Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αίτηση ανάκλησης του Γενικού Νοσοκομείου ….«...», πρέπει να απορριφθεί.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ :ΕΣ/ΤΜ.7/6/2019

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσθετες υπηρεσίες φύλαξης α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το αρχικό συμβατικό αντικείμενο, εφόσον αφορούν σε επιπλέον, των προεκτιμωμένων και περιλαμβανομένων στην κύρια σύμβαση, υπηρεσιών φύλαξης και είναι απολύτως αναγκαίες για την αποτελεσματική και ουσιαστική φύλαξη του εν λόγω υψηλής επισκεψιμότητας πάρκου, β) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, καθώς η πραγματικότητα της προβληματικής κατάστασης στο Πεδίο του Άρεως καταγράφηκε για πρώτη φορά συστηματικά με την τήρηση του βιβλίου συμβάντων από την ανάδοχο εταιρεία στο πλαίσιο της κύριας σύμβασης, και γ) το ποσό της υπό έλεγχο σύμβασης (55.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της από 19.1.2017 αρχικής σύμβασης, το οποίο ανήλθε στο ποσό των 600.964,92 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., κρίνει ότι η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών υπηρεσιών παρίσταται νόμιμη.

Νομιμότητα του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Αγίας Βαρβάρας για την «…».(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, ενόψει των προαναφερόμενων ουσιωδών πλημμελειών, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου Αγίας Βαρβάρας για την «…», προϋπολογισθείσας δαπάνης 3.048.387,10 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (3.780.000,00 συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). 
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1446/2023

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ..ζητείται η ανάκληση της 98/2020 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό στοιχ. ΙΙ), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού παρίσταται  ασαφής ως προς τον προσδιορισμό του δικαιώματος προαίρεσης για παράταση της σύμβασης για ένα (1) πρόσθετο έτος. Και τούτο διότι, εκτός από τη σχετική αναφορά που γίνεται μόνο στο εξώφυλλο της διακήρυξης, όρος που να εισάγει δικαίωμα προαίρεσης υπέρ της αναθέτουσας αρχής, δεν διαλαμβάνεται, ούτε προσδιορίζεται ειδικότερα, όπως θα έπρεπε, στο κύριο σώμα αυτής και συγκεκριμένα ούτε στο σχετικό άρθρο 1.3 της διακήρυξης, όπου γίνεται περιγραφή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, ούτε όμως στο άρθρο 6.2 της διακήρυξης, το οποίο ρυθμίζει ειδικώς το ζήτημα της διάρκειας αυτής. Αντιθέτως, στα άρθρα αυτά αναφέρεται μόνο ότι η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 5.493.085,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% και ότι η διάρκεια αυτής ορίζεται σε είκοσι τέσσερις (24) μήνες. Έτσι η ως άνω ασάφεια αλλά και σύγχυση που προκαλείται από τις  αντίθετες αναφορές στη διακήρυξη σχετικά με την πρόβλεψη ή μη  δικαιώματος προαίρεσης καθώς και του ειδικότερου περιεχομένου αυτού και των όρων άσκησής του, καθιστούν για τους υποψηφίους αναδόχους ασαφές, σε κάθε περίπτωση, αβέβαιο το οικονομικό μέγεθος της σύμβασης, συνθήκη πρόσφορη να ασκήσει αρνητική επιρροή στην εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στο διαγωνισμό. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 98/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1641/2020.