Καταβολή αποδοχών...Βάσει των ως άνω παραδοχών και δεδομένων κρίνεται ότι ορθώς υπολογίστηκε η απασχόληση της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος από 23.6.2003 έως 22.6.2004, από 6.7.2004 έως 5.7.2005 και από 7.7.2005 έως 6.7.2006 για το κριτήριο της εμπειρίας. Άλλωστε, υπό την ερμηνευτική εκδοχή ότι μοριοδοτείται μόνο το προσωπικό των φορέων των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, το οποίο δυνάμει της οικείας πράξης ένταξης έχει αναλάβει την εκτέλεση συγχρηματοδοτούμενων πράξεων, συναφώς ότι αποκλείονται οι εργαζόμενοι εκείνοι των Ο.Τ.Α. που συνέδραμαν, είτε λόγω ανεπάρκειας του προσωπικού των εν λόγω φορέων είτε για την εύρυθμη λειτουργία των δομών, στην υλοποίηση των πράξεων αυτών, θα περιοριζόταν ουσιωδώς ο κύκλος των εν δυνάμει υποψηφίων, αντίστοιχα θα περιοριζόταν δυσανάλογα το δικαίωμα πρόσβασης της εν λόγω υπαλλήλου, η οποία κατά τα προεκτεθέντα απασχολήθηκε, καίτοι είχε προσληφθεί από το Δήμο …, στο πλαίσιο υλοποίησης του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι». Ενόψει των προεκτεθέντων, ο προβαλλόμενος από τον διαφωνούντα Επίτροπο λόγος είναι αβάσιμος. Απορριπτομένου συνεπώς του λόγου αυτού, η εντελλόμενη με το 1Α, οικονομικού έτους 2019, χρηματικό ένταλμα  πληρωμής  του  Δήμου ... δαπάνη είναι νόμιμη και για το λόγο αυτό το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Νομιμοτητα σχεδίου σύμβασης...ζητείται η ανάκληση της 35/2016 πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου στη 15η Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και της εταιρείας με την επωνυμία «... Α.Τ.Ε» για την εκτέλεση του έργου με τίτλο «Αποκατάσταση Ζημιών Δημοτικής Οδοποιίας Δήμου ...»Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ναι μεν το έργο χρηματοδοτείται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, όπως άλλωστε δεν αμφισβητείται με την προσβαλλόμενη πράξη, πλην όμως στον εγκριθέντα προϋπολογισμό της Περιφέρειας έτους 2016 δεν είχε προβλεφθεί σχετική πίστωση για την εκτέλεσή του. Επομένως, σύμφωνα με όσα ήδη αναλυτικά εκτέθηκαν και έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, ιδίως ότι οι γενικές αρχές των άρθρων 33 και 49 του ν. 4270/2014 - και η αρχή της καθολικότητας ειδικότερα - απαγορεύουν την ανάληψη υποχρεώσεων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό του τρέχοντος οικονομικού έτους καθ’ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων και κατά μείζονα λόγο την ανάληψη υποχρεώσεων χωρίς την ύπαρξη σχετικής δημοσιονομικής δέσμευσης, το Τμήμα αποφαίνεται, ότι νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι κωλύεται η υπογραφή του υπό έλεγχο σχεδίου σύμβασης καθόσον στον οικείο προϋπολογισμό της Περιφέρειας για το έτος 2016 δεν υπήρχε εγγεγραμμένη πίστωση για την εκτέλεση του επίμαχου έργου. Πλην, όμως, δοθέντος ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας ... με την 298/8.9.2016 απόφασή του (ΑΔΑ: Ψ4ΦΠ7Λ7-ΟΛ5) ενέκρινε ήδη την 3η τροποποίηση του προϋπολογισμού της Περιφέρειας ..., οικονομικού έτους 2016, εγγράφοντας σ΄ αυτόν πίστωση για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου ισόποση με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη του (500.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), το Τμήμα κρίνει ότι η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη νομική πλημμέλεια έχει αρθεί και συνεπώς, εφόσον δεν αναδείχθηκε με την πράξη αυτή άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του υπό έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αυτή δεν κωλύεται να υπογραφεί. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την από 19.8.2016 αίτηση ανάκλησης της Περιφέρειας ....Ανακαλεί την 35/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου στην 15η Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Παροχή λογιστικών υπηρεσιών υποστήριξης του διπλογραφικού συστήματος.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, μη νομίμως ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία η επίμαχη υπηρεσία υποστήριξης του προγράμματος διπλογραφικού συστήματος του Νοσοκομείου, δεδομένου ότι αυτή αφορά σε εργασίες εμπίπτουσες στα καθήκοντα του προσωπικού της Διοικητικής - Οικονομικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου, από το οποίο όφειλαν να διεκπεραιωθούν.(..). Εξάλλου, δεδομένου ότι το Νοσοκομείο φέρει την ευθύνη της ορθολογικής και με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες του αξιοποίησης και κατανομής του υπηρετούντος προσωπικού του, η επίκληση της έλλειψης προσόντων και εμπειρίας του προσωπικού αυτού καθώς και της αδυναμίας του για σύνταξη ισολογισμών, παρίσταται, πέραν της αοριστίας της, και αλυσιτελής, πολλώ δε μάλλον που στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου είχε ήδη επισημανθεί προ της σύναψης της οικείας σύμβασης η μη νομιμότητα των άνευ ετέρου αναθέσεων σε εξωτερικούς συνεργάτες, με τις 199/2013 και 90/2015 πράξεις του παρόντος Κλιμακίου, με τις οποίες κρίθηκαν μη νόμιμες οι εντελλόμενες δαπάνες και κατ΄εξαίρεση θεωρητέα λόγω συγγνωστής πλάνης τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα...Τέλος, η διάταξη του άρθρου 38 του ν. 4461/2017, η οποία καταλαμβάνει δαπάνες για υπηρεσίες παρασχεθείσες εντός του χρονικού διαστήματος από 1.1.2015 έως 28.3.2017, δεν δύναται να τύχει εφαρμογής στην κρινόμενη περίπτωση, προεχόντως διότι η επίμαχη δαπάνη απορρέει από υπηρεσίες οι οποίες παρασχέθηκαν σε εκτέλεση της από 23.3.2017 σύμβασης, ήτοι κατά το σαφώς μεγαλύτερο μέρος τους σε χρόνο που εκφεύγει του ρυθμιστικού περιεχομένου της διάταξης αυτής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα προεκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Αναπτυξιακής Ανώνυμης Εταιρείας .... κρίθηκε αναγκαία, όπως προκύπτει από την οικεία οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας και το 27/30.1.2014 έγγραφο του Προέδρου του Δ.Σ. αυτής, για τον εκσυγχρονισμό της υλικοτεχνικής υποδομής της εταιρείας (ιδίως τεχνολογίες πληροφορικής) με σκοπό την υλοποίηση επενδυτικού προγράμματος, συγχρηματοδοτούμενου από το Τοπικό Πρόγραμμα LEADER και την εξασφάλιση κεφαλαίου κίνησης, για την υλοποίηση έργων που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εθνικών και ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, απαραίτητη προϋπόθεση των οποίων είναι η υποβολή περιοδικών απολογιστικών δαπανών, ήδη εξοφλημένων, όπως αυτά αναφέρονται αναλυτικά στο άρθρο 5 της ως άνω μελέτης, κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί αντιθέτου λόγου διαφωνίας. Και τούτο διότι η γενόμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ως άνω εταιρείας αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικονομικής θέσης της, με σκοπό τη δυνατότητα εκτέλεσης των έργων που έχουν ενταχθεί ή θα ενταχθούν, κατά την κρίσιμη περίοδο 2013- 2015, στα αναφερόμενα κοινοτικά προγράμματα, η εκτέλεση των οποίων συμβάλλει στη βελτίωση των παρεχόμενων από αυτήν υπηρεσιών (πρβλ. πράξη VII Τμ. 101/2009). Τούτων έπεται ότι η συμμετοχή του Δήμου στην ως άνω αύξηση κεφαλαίου δεν συνιστά ανεπίτρεπτη έμμεση επιχορήγηση της ως άνω εταιρείας από αυτόν, με σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών της, το δε ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί. 

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης και λειτουργίας διπλογραφικού συστήματος:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η επίμαχη υπηρεσία υποστήριξης του προγράμματος διπλογραφικού συστήματος του Γενικού Νοσοκομείου - Κέντρου Υγείας ... «...» μη νομίμως ανατέθηκε σε ιδιώτη τρίτο, δεδομένου ότι αυτή αφορά συνήθεις λογιστικές εργασίες, εμπίπτουσες στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού της Διοικητικής - Οικονομικής Υπηρεσίας της ανωτέρω νοσοκομειακής μονάδας, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι, κατά τα οριζόμενα στον οικείο Οργανισμό, με την καθολική λογιστική υποστήριξη αυτής (βλ. Ελ. Συν. ΙV Tμ. 21/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού σε τέτοια έκταση, ώστε να καθίσταται αδύνατη η εκτέλεση της συγκεκριμένης λειτουργικής δραστηριότητας από το προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου – Κέντρου Υγείας ... «...», δεδομένου ότι: α) η δυναμικότητά του ανέρχεται, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Οργανισμού του, σε 70 κλίνες, με συνέπεια η σύνθεση της ομάδας έργου να περιλαμβάνει υποχρεωτικώς έναν λογιστή – φοροτέχνη Α΄ τάξεως και έναν λογιστή – φοροτέχνη με άδεια Β΄ τάξεως (παρ. 4 της Κ.Υ.Α. 62008/ΕΓΔΕΚΟ 1992/30.12.2008, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παραγράφου Η΄ - υποπαράγραφος Η.2 του ν. 4152/2013, Α΄ 107/9.5.2013) και β) με το …..2018 έγγραφο βεβαιώνεται ότι στην οικονομική υπηρεσία του Γενικού Νοσοκομείου – Κέντρου Υγείας ...«...» κατά το έτος 2013 υπηρετούσαν δύο (2) υπάλληλοι ΠΕ Διοικητικού – Οικονομικού, έξι (6) υπάλληλοι ΔΕ Διοικητικών Γραμματέων και ένας (1) Υπάλληλος ΤΕ Στελεχών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι α) η σταδιακή εκπαίδευση του προσωπικού που διαθέτει τους απαραίτητους τίτλους σπουδών, προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας, όσον αφορά την εφαρμογή των προβλεπομένων σε αυτήν συστημάτων οικονομικής και λογιστικής διαχείρισης, αποτελεί υποχρέωση, τόσο της ανωτέρω νοσοκομειακής μονάδας, όσο και του υπηρετούντος σε αυτό προσωπικού (βλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο ΙV Τμ. 137/2016), β) ότι η θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση των υπηρετούντων υπαλλήλων στο Τμήμα Οικονομικού περιλαμβάνεται ρητώς μεταξύ των υποχρεώσεων του ιδιώτη τρίτου, στον οποίο ανατίθενται οι εργασίες αυτές, σύμφωνα με την παράγραφο 2δ΄ της ως άνω ΚΥΑ και γ) ότι η σχετική υποχρέωση για την εφαρμογή του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου δεν είναι χρονικά πρόσφατη και, ως εκ τούτου έκτακτη, αλλά εκκινεί προοδευτικά από το έτος 2003, το Γενικό Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας ... «...» όφειλε να ενεργήσει με κάθε πρόσφορο μέσο για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση του προσωπικού του, ώστε να αποκτήσει τα αναγκαία προσόντα, προκειμένου η εκτέλεση του συνόλου των απαιτούμενων εργασιών λογιστικής υποστήριξης να γίνεται με ίδια μέσα (βλ. Ελ. Συν. IV Τμ. 5/2017). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αμοιβή υπηρεσιών επιστημονικής, συμβουλευτικής και τεχνικής υποστήριξης για την οργάνωση και εφαρμογή των δράσεων επιχειρησιακού προγράμματος. Με τα ανωτέρω δεδομένα, νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο οι επίμαχες υπηρεσίες, καθώς ανήκει μεν στην αρμοδιότητα του Δήμου η εν γένει μέριμνα για την εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών και η συμμετοχή σε δράσεις που στοχεύουν στη στήριξη αστέγων και οικονομικά αδυνάτων πολιτών, οι δράσεις όμως της ενταγμένης στο ΕΠ πράξης «Επισιτιστική και Βασικής Υλικής Συνδρομή» προϋποθέτουν τη χρήση ειδικών τεχνικών μέσων (ψυγεία, φορτηγά ψυγεία, ερμάρια κλπ) και εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις (...), τις οποίες το προσωπικό του Δήμου δεν διαθέτει. Για το λόγο αυτό άλλωστε ο Δήμος και στο παρελθόν υλοποίησε με τη συνδρομή εξωτερικών συνεργατών το εν λόγω Πρόγραμμα. Εξάλλου, από το έγγραφο «Ενδεικτικός Προϋπολογισμός», που προσκομίστηκε ενώπιον του Κλιμακίου, προκύπτει το κόστος των επιμέρους εργασιών που περιλαμβάνονται στην ανωτέρω πράξη. Επίσης, δεν απαιτείται γνωστοποίηση στις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με την Υ1γ/ΓΠ/οικ.47829/21.6.2017 απόφαση «Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων/ποτών και άλλες διατάξεις», καθώς η ανάδοχος δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της, ενώ, επιπλέον, κατά την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης δεν θα θίγονται αποκτημένα νομίμως δικαιώματα επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία ιδρύθηκαν πριν από την ισχύ της και λειτουργούν στο όνομα του ίδιου φορέα. Περαιτέρω, η ανάθεση της ελεγχόμενης υπηρεσίας δεν συνιστά εκχώρηση της διοικητικής επάρκειας του Δήμου ..., ούτε πρόκειται για την ανάθεση του συνόλου της υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της  ως άνω πράξης, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη μελέτη και το σχεδιασμό της, τη διενέργεια διαγωνισμών προμήθειας τροφίμων, βασικής υλικής συνδρομής και υπηρεσιών, την κλήση των δυνητικά ωφελούμενων και την επίβλεψη και την πιστοποίηση του φυσικού της αντικειμένου. Επομένως, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι επιλέξιμη, σύμφωνα με τον ως άνω Οδηγό Εφαρμογής του Προγράμματος. Επίσης, το δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει από την ανάδοχο τη συνέχιση της παροχής των υπηρεσιών της, σε περίπτωση παράτασης ολοκλήρωσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου από τη Διαχειριστική Αρχή του ΤΕΒΑ, δεν παραβιάζει το άρθρο 132 του ν. 4412/2016, καθώς, ο όρος αυτός έχει την έννοια ότι σε περίπτωση που κατά το πέρας της αρχικής προθεσμίας ολοκλήρωσης του Προγράμματος, ήτοι στις 31.12.2017, δεν είχαν ολοκληρωθεί οι δύο διανομές ειδών από την ανάδοχο και μεσολαβούσε παράταση ολοκλήρωσης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, η αναθέτουσα αρχή είχε το δικαίωμα να ζητήσει από αυτήν να συνεχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες της ώστε να εκπληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της (δύο διανομές) εντός της νέας προθεσμίας, άνευ οποιουδήποτε πρόσθετου ανταλλάγματος. Επομένως, το αναφερόμενο στη διακήρυξη δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής δεν επιφέρει την ανάθεση συμπληρωματικών, υπηρεσιών στην ανάδοχο και δε συνεπάγεται επαύξηση της αξίας της αρχικής σύμβασης. Τέλος, ο όρος της διακήρυξης περί ολοκλήρωσης ενός (1) τουλάχιστον έργου παροχής υπηρεσιών οργάνωσης/διοίκησης ή συνοδευτικών μέτρων σε Κοινωνική Σύμπραξη στο πλαίσιο του ΕΠ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗΣ ΥΛΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΒΑ, είναι νόμιμος, διότι σχετίζεται άμεσα και είναι ανάλογος με το αντικείμενο της σύμβασης και δεν πλήττει την ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού, ενόψει του ότι έχουν ενταχθεί στο εν λόγω Πρόγραμμα τουλάχιστον πενήντα επτά (57) Κοινωνικές Συμπράξεις και άρα έχουν δραστηριοποιηθεί στο παρελθόν εταιρείες για την ολοκλήρωση του φυσικού αντικειμένου των πολυάριθμων δράσεων του ΤΕΒΑ. ... Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.