ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/237/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αγορά ακινήτου:Με δεδομένα αυτά, εφόσον η διακήρυξη δεν απαιτούσε ρητά το τυχόν υφιστάμενο κτίσμα εντός του οικοπέδου να πληροί, εκ των προτέρων, τα κριτήρια καταλληλότητας για την λειτουργία του ως διδακτηρίου, νομίμως ο Δήμος προέβη στην επιλογή του επίμαχου ακινήτου, το οποίο κρίθηκε δεκτικό παρεμβάσεων που θα το καταστήσουν κατάλληλο για την εν λόγω χρήση. Ωστόσο, όπως βάσιμα προβάλλεται με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, δεν αποδεικνύεται η υποχρεωτική, ως εκ της μεταβιβαζόμενης αξίας του ακινήτου (120.088,80 ευρώ), εγγραφή της εταιρείας «…..» που συνέταξε την έκθεση εκτίμησης, στο μητρώο πιστοποιημένων εκτιμητών του Υπουργείου Οικονομικών.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/3168/2012
Δανειακή σύμβαση.Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 373/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης για την αγορά οικοπέδου με το εντός αυτού κτίσμα (...) Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένου περαιτέρω υπόψη ότι η επίδικη Φ.1703/9161/2.2.2009 έκθεσης εκτίμησης του Σ.Ο.Ε. συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2009, δηλαδή 8 μόλις μήνες μετά την Φ818/9136/4.6.2008 έκθεση, της οποίας οι τιμές δεν λαμβάνονται υπόψη τον Ιανουάριο του 2012 λόγω της «μοναδικής οικονομικής κρίσης», που οδήγησε την αγορά ακινήτων σε «σημαντικά φθίνουσες τάσεις κατά την τελευταία διετία», ορθά το Κλιμάκιο έκρινε ότι, μη νομίμως εκδόθηκε η 2/3.1.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ...... βάσει της ως άνω Φ.1703/9161/2.2.2009 έκθεσης εκτίμησης του Σ.Ο.Ε, καθόσον αυτή είναι ανεπίκαιρη και δεν αντικατοπτρίζει τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και την τρέχουσα αξία του ακινήτου και πρέπει, για το λόγο αυτό ν΄ απορριφθούν οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί του αιτούντος, ενώ δεν ασκεί επιρροή ούτε η προσκομιζόμενη από 5.10.2012 έκθεση εκτίμησης ακινήτου του πολιτικού μηχανικού ......, καθόσον αυτή δεν έχει συνταχθεί από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, που είναι το κατά το νόμο αρμόδιο όργανο για την εκτίμηση της αγοραίας αξίας των ακινήτων, ούτε οι αγγελίες για την πώληση άλλων ακινήτων, αφού η τιμή ζήτησης, όπως κατά τα ανωτέρω έγινε δεκτό, δεν αποτελεί, τελικά, και την τιμή αγοράς του ακινήτου, αλλά αντίθετα υπάρχει ευρύ περιθώριο διαπραγμάτευσης. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση και να μην ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/136/2018
Αγορά οικοπέδων. Με δεδομένα αυτά, τα σχέδια συμβάσεων αγοραπωλησίας των οικοπέδων έπρεπε, ως, εξ επαχθούς αιτίας, προμήθεια ακίνητων πραγμάτων, να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, η αιτιολογία περί μοναδικότητας του ακινήτου για την ανέγερση του δημοτικού σχολείου είναι ελλιπής. Ειδικότερα, ενώ η αξιολόγηση των επιμέρους προσφορών και η τεκμηρίωση της επιλεγείσας ως πλέον κατάλληλης έγινε με γνώμονα την εύρεση οικοπέδου για την ανέγερση, εντός αυτού, του διδακτηρίου, εν τέλει το αγορασθέν ακίνητο θα διατεθεί, όχι για την ανέγερση του 7ου Δημοτικού Σχολείου, αλλά για τη διατήρηση του ισοζυγίου κοινοχρήστων χώρων, μετά τον αποχαρακτηρισμό των κοινοχρήστων χώρων στα Ο.Τ. 23 και 24 και την ανέγερση, εντός αυτών, του δημοτικού σχολείου. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι α) οι συμβάσεις αγοραπωλησίας ακινήτων υπήχθησαν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου μετά από μεταστροφή της νομολογίας του Δικαστηρίου, με την 1391/2017 απόφαση του VI Τμήματος, που δημοσιεύθηκε στις 18 Ιουλίου 2017 και β) σε κάθε περίπτωση η ελεγχόμενη αγορά των οικοπέδων έγινε με τελικό στόχο την επίτευξη ανέγερσης σχολείου, η ανέγερση του σχολείου στα Ο.Τ. 23 και 24 αποφασίστηκε κατόπιν υπόδειξης της αρμόδιας Επιτροπής Καταλληλόλητας, με την επιλογή δε αυτή, αφενός μεν το υπό ανέγερση δημοτικό σχολείο στα Ο.Τ. 23 και 24 θα γειτνιάζει με τον κοινόχρηστο χώρο που θα διατεθεί προς ισοζύγιο, στο Ο.Τ. 22, αφετέρου στην υπολειπόμενη έκταση του αγορασθέντος οικοπέδου θα ανεγερθεί ακόμη ένα σχολικό κτίριο (νηπιαγωγείο), η ανάγκη κατασκευής του οποίου είχε ανακύψει ήδη από το 2013, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά από συγγνωστή πλάνη.
ΝΣΚ/287/2017
Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτου (ΦΜΑ). Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ). Εργολαβική σύμβαση. Προσύμφωνο. Εκχώρηση (δικαστική). Κατάσχεση ειδικού περιουσιακού στοιχείου. Σε περίπτωση δικαστικής εκχώρησης προς τρίτο, της απαίτησης του εργολάβου έναντι του οικοπεδούχου για τη μεταβίβαση σε αυτόν χιλιοστών του οικοπέδου, που αντιστοιχούν σε αποπερατωμένο διαμέρισμα, κατά την μεταβίβαση στον τρίτο των χιλιοστών του οικοπέδου μετά των επ’ αυτού ανεγερθέντων κτισμάτων, δεν επιβάλλεται Φ.Π.Α., αλλά Φ.Μ.Α. και ο φόρος υπολογίζεται επί της, κατά νόμο, προσδιοριζομένης αξίας του ακινήτου κατά το χρόνο σύνταξης του μεταβιβαστικού συμβολαίου. Η ευνοϊκή ρύθμιση της παραγράφου 5 του άρθρου 2 του ν. 1521/1950, που προβλέπει επιβολή φόρου μόνον επί των μεταβιβαζομένων ποσοστών του οικοπέδου, δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση αυτή (ομόφ.).
ΕλΣυν/Τμ.7/122/2011
Αγορά ακινήτου.Από τις διατάξεις αυτές(3463/2006,270/1981) προκύπτει ότι για την αγορά ιδιωτικών ακινήτων εκ μέρους των Δήμων και των Κοινοτήτων διενεργείται κατά κανόνα δημοπρασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα και εκείνες του π.δ/τος 270/1981, ώστε να καθίσταται δυνατή η διασφάλιση των συμφερόντων αυτών με την επιλογή του καταλληλότερου και συμφερότερου από οικονομική άποψη ακινήτου. Ότι κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η απευθείας (χωρίς διαγωνισμό) αγορά ακινήτου από Δήμο ή Κοινότητα, μετά από προηγούμενη έκδοση ειδικά αιτιολογημένης όμοιας απόφασης που προσδιορίζει τους λόγους, για τους οποίους το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο για την εκπλήρωση του δημοτικού ή κοινοτικού σκοπού για τον οποίο προορίζεται. Ότι η απόφαση αυτή, προκειμένου περί αγοράς ακινήτου, όπου ως προϋπόθεση για την κατάρτιση της σύμβασης μεταβίβασης της κυριότητας, απαιτείται η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, λαμβάνεται με την πλειοψηφία του συνόλου των μελών του και με την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) αυτών σε κάθε άλλη περίπτωση. Ότι σε περίπτωση αγοράς ακινήτου, είτε με δημοπρασία, είτε απευθείας, δεν αποκλείεται η προηγούμενη έρευνα της τοπικής αγοράς προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη κατάλληλων και πρόσφορων ακινήτων, χωρίς να απαιτείται προς τούτο η τήρηση ορισμένης διαδικασίας, σε περίπτωση δε που κρίνονται κατάλληλα περισσότερα του ενός από αυτά, δεν αποκλείεται, περαιτέρω, κατά τη διαδικασία της απευθείας αγοράς, η εκτίμηση της αξίας τους από τα εσωτερικά όργανα αυτού, η συγκριτική αξιολόγησή τους, τόσο από την άποψη της καταλληλότητας τους, όσο και από την άποψη της προκαλούμενης οικονομικής επιβάρυνσης του οικείου Ο.Τ.Α. σε περίπτωση αγορά τους. Ότι η εκτίμηση της αγοραίας αξίας του ακινήτου από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών απαιτείται σε κάθε περίπτωση αγοράς ιδιωτικού ακινήτου, η αγοραία αξία του οποίου υπερβαίνει το ποσό των 58.694,06 ευρώ (βλ. και Πράξεις VII Τμ. 17, 16/2010, 54/2009 και 247/2007). Τέλος, ότι σε περίπτωση απευθείας αγοράς ακινήτου, το μεν δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ/τος 270/1981 και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείται η προηγούμενη έκδοση και δημοσίευση διακήρυξης (άρθρο 3 και 4 του π.δ/τος 270/1981), η σύσταση εκτιμητικής επιτροπής και επιτροπής δημοπρασίας (άρθρο 7 του π.δ/τος 270/1981) και η τήρηση εν γένει της διαγραφόμενης από αυτές διαδικασίας, το δε δεν απαιτείται να επισυνάπτεται στα δικαιολογητικά του χρηματικού εντάλματος, που εκδίδεται για την καταβολή του τιμήματος, βεβαίωση του Δημοσίου Ταμείου (οικείας Δ.Ο.Υ.) ότι δεν έχει κοινοποιηθεί εκχώρηση ή επίσχεση του τιμήματος, καθόσον το δικαιολογητικό αυτό, σύμφωνα με την 81/1986 (αριθμ. πρωτ. 59774/1986) εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών, η βεβαίωση αυτή απαιτείται σε περίπτωση αγοράς ακινήτου με δημοπρασία.
ΕΣ/ΤΜ.7/14/2014 (σε συμβούλιο)
Αγορά ακινήτου. (..) ζητείται η ανάκληση της 379/2013 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο,....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι κατά νόμον δεν τίθεται ως μόνη προϋπόθεση για την απευθείας αγορά από τους Ο.Τ.Α. ιδιωτικού ακινήτου -στην περίπτωση που δεν απαιτείται η εκτίμηση της αξίας του να γίνει από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών- η συνδρομή αυξημένης πλειοψηφίας κατά τη λήψη της οικείας απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, αλλά είναι αναγκαία - προεχόντως εκ του γεγονότος της μη διενέργειας δημοπρασίας - η ύπαρξη ειδικότερης αιτιολογίας αυτής ως προς την κρίση και το χαρακτηρισμό του ως μόνου κατάλληλου για την ορθή εκπλήρωση του δημοτικού σκοπού για τον οποίο προορίζεται. Επομένως, απλώς και μόνο η γενική και αόριστη αναφορά στην επίμαχη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για την απευθείας αγορά του προπεριγραφόμενου ακινήτου ότι «(…) είναι το μοναδικό στην περιοχή αυτή του Δημοτικού Διαμερίσματος ... με ικανή έκταση και κατάλληλο για τη χρήση που το θέλουμε (…)» δεν αρκεί, αφού ο απαιτούμενος, από τις προεκτιθέμενες διατάξεις, χαρακτηρισμός ως «μόνου κατάλληλου» δεν εξειδικεύεται και δεν προσδιορίζεται με βάση συγκεκριμένες ιδιότητες, στις οποίες η εν λόγω κρίση του δ.σ. θα έπρεπε να τεκμηριώνεται. Κατ΄ ακολουθία των ανωτέρω, η προαναφερόμενη απόφαση δεν παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη και περαιτέρω η σε αυτή ερειδόμενη διαδικασία (όπως και η επίμαχη δαπάνη) κρίνεται μη νόμιμη....Απορρίπτει την από 23.2.2014 (αριθμ. πρωτ....) αίτηση του Δήμου ... για ανάκληση της 379/2013 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/150/2019
Αγορά ακινήτου:Με δεδομένα αυτά, η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αναφερόμενη σε συγκριτικά στοιχεία που προέκυψαν από σχετική έρευνα αγοράς και εφαρμόζοντας συντελεστές που προσιδιάζουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του επίμαχου ακινήτου παρίσταται νομίμως αιτιολογημένη και δεν παραβιάζει την αρχή της οικονομικότητας, συνεκτιμωμένου και του γεγονότος ότι με την εν λόγω αγορά οι ιδιοκτήτες παραιτήθηκαν από δικαστικές απαιτήσεις τους σχετικά με την μη συντελεσθείσα ρυμοτομική απαλλοτρίωση και την προγενέστερη κατάληψη του ακινήτου εκ μέρους του Δήμου.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/142/2019
Αγορά ακινήτου:Με δεδομένα αυτά, η 62/15.3.2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Νότιας ..... για την απευθείας αγορά του ακινήτου δεν είναι νόμιμη, καθόσον η αξία του είναι μικρότερη των 58.694 ευρώ και ως εκ τούτου δεν απαιτείται για την αγορά του η προηγούμενη εκτίμηση της αγοραίας αξίας του από το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών, που αποτελεί προϋπόθεση για την επιτρεπτή απευθείας αγορά ακινήτου από Δήμο. Παρά ταύτα όμως τόσο από την ως άνω απόφαση όσο και από την 184/6.9.2017 όμοια προκύπτει νόμιμη και επαρκής αιτιολογία, όπως αυτή συμπληρώνεται από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου (βλ. λ.χ. το προσκομισθέν από Αύγουστο 1995 φύλλο υπολογισμού αξίας όμοιου ακινήτου εντός σχεδίου ή σε οικισμό στο ποσό των 74.723,23 ευρώ), ως προς το ότι το συγκεκριμένο ακίνητο αποτελεί το μοναδικό κατάλληλο προς αγορά, για την κάλυψη των αναγκών του Δήμου αναφορικά με τη δημιουργία χώρων αθλοπαιδιών και παιδικής χαράς πλησίον του παραλιακού μετώπου, σε συνάρτηση και με την ορισθείσα αξία αγοράς του. Περαιτέρω, από το προαναφερόμενο από 29.5.2017 έγγραφο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας δεν προκύπτουν συνθήκες επισφάλειας της δαπάνης, παρά η δέσμευση του Δήμου σχετικά με την τήρηση των διατάξεων που αφορούν στην προστασία του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου των Πουλίθρων, δοθέντος επιπλέον ότι με την ως άνω σχετική εισήγηση της Προϊσταμένης της Εφορείας προτείνεται η έγκριση υπό όρους των σχεδιαζόμενων εργασιών και παρεμβάσεων στο γήπεδο, προκειμένου αυτό να αξιοποιηθεί για το σκοπό, για τον οποίο αγοράστηκε. Ενόψει αυτών τα όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων αλλά από συγγνωστή πλάνη ότι ενεργούσαν νομίμως.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/292/2020
Αγορά εκ μέρους του Δήμου … οικοπέδου που βρίσκεται στα Ο.Τ. 1722-1723 του Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου …, εμβαδού 3.086,11m2, για την ολοκλήρωση της απαλλοτρίωσης του μοναδικού ελεύθερου στην περιοχή «Χώρου Αναψυχής και Άθλησης», έναντι ποσού 1.150.000,00 ευρώ(....)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προσηκόντως τεκμηριώνονται τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά του ως άνω ακινήτου, όσο και η μοναδικότητα και καταλληλότητα αυτού για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου, κατά την έννοια των προαναφερόμενων διατάξεων του άρθρου 75 του Κ.Δ.Κ., δημοτικού σκοπού, που δικαιολογεί την χωρίς δημοπρασία απευθείας αγορά του. Καθόσον δε ουσιώδης νομική πλημμέλεια στην ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώθηκε, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/150/2020
Αγορά ακινήτου από Δήμο(....)Εξάλλου, στην ως άνω ... απόφαση αναφέρεται ότι η διατήρηση του χαρακτηρισμού της έκτασης ως χώρου για την ανέγερση σχολείου είναι απαραίτητη όχι μόνο για τους μαθητές της πολεοδομικής ενότητας στην οποία ανήκει ο χώρος (Π.Ε.13), αλλά και στους μαθητές άλλων ελλειμματικών γειτονικών πολεοδομικών ενοτήτων, ενώ βεβαιώνεται ότι το ακίνητο είναι το μόνο κατάλληλο για τη χρήση που προορίζεται.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προκύπτει τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά του ως άνω ακινήτου, όσο και η μοναδικότητα αυτού για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού (ανέγερση σχολείου), που δικαιολογεί την χωρίς δημοπρασία απευθείας αγορά του ακινήτου.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1115/2023
Σχέδιο συμβολαίου αγοράς ακινήτου για τη στέγαση του 2ου βρεφονηπιακού σταθμού …, του Δήμου … – …, αξίας 1.100.000 ευρώ μεταξύ του ως άνω προσφεύγοντος Δήμου και της ήδη παρεμβαίνουσας εταιρείας με την επωνυμία «… ΜΟΝ/ΣΩΠΗ Α.Ε.».(....)Περαιτέρω, το Τμήμα λαμβάνοντας υπόψη ότι α) στο πρακτικό της από 27 Ιουνίου 2022 συνεδρίασης της ως άνω Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων, αναφέρεται ότι αφού λήφθηκε υπόψη το πόρισμα μηχανικού της Τεχνικής Υπηρεσίας, το οποίο αυτός συνέταξε κατόπιν διενέργειας αυτοψίας στο ακίνητο κατά το στάδιο αξιολόγησης των προσφορών, οι οποίες κατατέθηκαν σε συνέχεια της ... διακήρυξης, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ακίνητο πληροί τις προδιαγραφές της διακήρυξης και συναφώς του π.δ.99/2017 και β) στο ... έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών περί της λειτουργικότητας του εν λόγω κτηρίου, το κτήριο είναι άμεσα λειτουργικό για την εγκατάσταση και λειτουργία παιδικού - βρεφικού σταθμού, εκτός από την σύνδεση με δίκτυο τηλεφωνίας και ίντερνετ, κρίνει ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληροί τις απαιτούμενες τόσο από την οικεία διακήρυξη όσο και από το π.δ. 99/2017 προδιαγραφές. Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, τόσο οι εκτιμήσεις του πιστοποιημένου εκτιμητή περί της ακολουθητέας μεθόδου εύρεσης του κατασκευαστικού κόστους του ακινήτου, όσο και η βεβαίωση του Προϊσταμένου της Δ/νσης των Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου περί πλήρωσης των απαιτήσεων του π.δ. 99/2017, δεν μπορούν να αμφισβητηθούν στην ουσία τους, διότι το Δικαστήριο θα υπεισερχόταν ανεπίτρεπτα στις τεχνικές κρίσης της εκτίμησης .... Επομένως, ούτε ο τρίτος και ο τέταρτος διακωλυτικός λόγος συντρέχουν, διότι κατά τα γενόμενα δεκτά το ύψος της αγοραίας αξίας του προσφερόμενου ακινήτου αιτιολογείται επαρκώς, οι δε προδιαγραφές της ... διακήρυξης και του π.δ. 99/2017 βεβαιώνεται ότι πληρούνται στο σύνολό τους, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα σχετικά από τον προσφεύγοντα και την παρεμβαίνουσα.(....)Ανακαλεί την 29/2023 πράξη της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Αγίας Παρασκευής.