Ψηφιακός μετασχηματισμός του Γεωργικού Τομέα...Ως προς την αιτηθείσα, με τη 218/2019 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου, και παρασχεθείσα διευκρίνιση σχετικά με την απόρριψη από την ... αιτημάτων διαφόρων φορέων για την «ικανή» παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών, παρά την επικαλούμενη «ιδιαίτερη πολυπλοκότητα του ελεγχόμενου “έργου”», το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ενόψει της προηγηθείσας, τον Μάιο του έτους 2018 δημόσιας διαβούλευσης μέσω της πλατφόρμας του ΕΣΗΔΗΣ και της δημοσίευσης της διακήρυξης εννέα (9) μήνες αργότερα (τον Φεβρουάριο του έτους 2019), οι ενδιαφερόμενοι είχαν επαρκή χρονικό διάστημα για την προετοιμασία της συμμετοχή τους και, συνακόλουθα, η ... δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας μη παρατείνοντας την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών για τον ελεγχόμενο διαγωνισμό. Εξάλλου, οι προμνησθείσες (σκ. VΙ.Γ) επουσιώδεις τροποποιήσεις όρων της διακήρυξης οδήγησαν στη δεκαήμερη παράταση της ως άνω προθεσμίας (28 Μαρτίου αντί 18 Μαρτίου 2019).Ενόψει των ανωτέρω πλημμελειών που διαπιστώθηκαν (σκ. VII.Α, Β, Γ), το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1541/2019

Αμοιβή για υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης..:Με τα δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες Α΄ Φάσης ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Τεχνολογιών, Πληροφορικής, Επικοινωνιών του Δήμου, στις αρμοδιότητες του οποίου υπάγεται η αποτύπωση των τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών των συστημάτων τεχνολογιών, πληροφορικής και επικοινωνιών του Δήμου. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες αυτές απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό (Π.Ε. και Τ.Ε.) για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων του. Εξάλλου, υφίστατο επαρκής χρόνος για την καταγραφή των σχετικών αναγκών του Δήμου, καθόσον η υποχρέωση λειτουργίας ηλεκτρονικού συστήματος διακίνησης εγγράφων ήταν γνωστή ήδη από τη δημοσίευση του ν. 4440/2016 (2.12.2016) και ως εκ τούτου θα μπορούσε να εκτελεστεί σταδιακά με ορθό προγραμματισμό από τους υπηρετούντες υπαλλήλους. Περαιτέρω, ο προϋπολογισμός της σύμβασης παρίσταται αόριστος, καθόσον σ’ αυτόν παρατίθεται κατ’ αποκοπή το ποσό των 8.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για την Α΄ Φάση και 12.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) για τη Β΄ Φάση των προς ανάθεση υπηρεσιών, χωρίς να αναφέρεται κάποιο στοιχείο σε σχέση με τον τρόπο υπολογισμού τους σε αυτό το ύψος, ενώ και στον εκ των υστέρων προσκομισθέντα πίνακα ανάλυσης κόστους υλοποίησης των υπηρεσιών (7493/21.3.2018 έγγραφο του Δήμου) δεν παρατίθενται τιμές μονάδων ανά είδος εργασίας. Ως εκ της συνδρομής άλλωστε, του συγκεκριμένου λόγου, παρέλκει η εξέταση του προβαλλόμενου λόγου περί υπέρβασης του προσήκοντος μέτρου, δεδομένου ότι ακριβώς η αδυναμία εξακρίβωσης αν ο Δήμος ενήργησε συμμορφούμενος στην αρχή της οικονομικότητας, συνεπάγεται κατά μείζονα λόγο και την αδυναμία εξακρίβωσης αν τηρήθηκε το προσήκον μέτρο κατά τη σύναψη της σύμβασης με το συγκεκριμένο τίμημα.Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Αμοιβή ιδιώτη λογιστή.(..)Με αυτά τα δεδομένα, ενόψει του ότι στο έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος αφενός επισυνάπτεται αναλυτικός πίνακας κοστολόγησης των προαναφερθεισών τριάντα οκτώ υπηρεσιών που ανατέθηκαν, αφετέρου αναφέρονται οι ώρες κατά τις οποίες ο ανάδοχος υποχρεούται, βάσει και της 755/27.12.2017 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος, να εργάζεται ημερησίως με φυσική του παρουσία στην Επιχείρηση (πέντε ώρες ανά εργάσιμη ημέρα) και υπολογίζεται, περαιτέρω, το κόστος εργατοώρας (16,67 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.), καθίσταται σαφής ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της σύμβασης. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται υπέρβαση του προσήκοντος μέτρου κατά την ανάθεσή της, καθόσον άλλοι φορείς (Κοινωφελείς Επιχειρήσεις Δήμων …, Δήμος …) ανέθεσαν μεν λογιστικές υπηρεσίες χαμηλότερου ποσού, δεν αποδεικνύεται όμως ότι αφορούν στο ίδιο αντικείμενο με την ελεγχόμενη σύμβαση (διαφορετικές ανάγκες εκάστου αναφερόμενου φορέα - τυχόν απασχόληση και τακτικού προσωπικού τους σε αντίστοιχες λογιστικές υπηρεσίες, κόστος εργατοώρας ανά φορέα, ώρες εργασίας των αναδόχων ημερησίως, χαρακτήρας της απασχόλησής τους ως αποκλειστικής ή επιβοηθητικής). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών..:Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες για έρευνα, υποβολή προτάσεων, συντονισμό και παρακολούθηση υλοποίησης των δημοτικών έργων που πρόκειται να ενταχθούν σε συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά προγράμματα συνιστούν συμβουλευτικές υπηρεσίες και όχι μελέτη ή παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, ώστε να έπρεπε να διενεργηθεί ηλεκτρονική κλήρωση για την ανάθεσή τους, νομίμως δε παραλήφθηκαν από την επιτροπή παρα-λαβής γενικών υπηρεσιών. Περαιτέρω, αν και ο προϋπολογισμός της υπηρεσίας είναι αόριστος διότι στην οικεία μελέτη αναφέρεται η ενδεικτική δαπάνη για το σύνολο των εργασιών χωρίς να παρατίθεται αναλυτικά το κόστος καθεμιάς από αυτές βάσει των απαιτούμενων ανθρωποωρών και της τιμής μονάδας τους, η πλημμέλεια αυτή οφείλεται σε πλάνη των δημοτικών οργάνων η οποία, δεδομένης της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης, κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη αλλά το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ειδικότερα την επισκόπηση των συμβατικών κειμένων και τις τεχνικές μελέτες των ανατεθεισών υπηρεσιών, δεν προκύπτει επικάλυψη εργασιών και ως εκ τούτου καταβολή διπλής αμοιβής στην ανάδοχο εταιρεία. Τούτο δε διότι η κάθε μία εκ των συμβάσεων κατατείνει σε διαφορετικό αποτέλεσμα και συγκεκριμένα η μεν πρώτη στη συντήρηση ειδικών μηχανογραφημένων εφαρμογών, σε εξειδικευμένες μηχανογραφικές υπηρεσίες και στην εκπαίδευση των χρηστών σε σχέση με τον χειρισμό των εφαρμογών, η δε δεύτερη στη λογιστική υποστήριξη της …. και συγκεκριμένα στην τήρηση του Κλαδικού Λογιστικού Σχεδίου. Εξάλλου, η μία αποτελεί προϋπόθεση της άλλης, δεδομένου ότι για να πραγματοποιηθεί η λογιστική υποστήριξη απαιτείται να υπάρχει η απαιτούμενη από τη νομοθεσία μηχανογραφική εφαρμογή. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι στο συμβατικό κείμενο της 746/15.9.2017 σύμβασης για τις υπηρεσίες συντήρησης-υποστήριξης μηχανογραφημένων εφαρμογών λογισμικού δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια το είδος και η ποσότητα των προς εκτέλεση εργασιών και δεν αναλύεται ο τρόπος υπολογισμού του τιμήματος, διότι στην 628/2017 μελέτη, που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύμβασης, όπως και στην 145/21.8.2017 οικονομική προσφορά της αναδόχου, περιλαμβάνεται προϋπολογισμός όπου προσδιορίζονται και αναλύονται οι ποσότητες των παρεχόμενων υπηρεσιών, η τιμή μονάδος ανά ώρα εργασίας και το κόστος των αδειών χρήσης, ώστε να τεκμηριώνεται τόσο ο αρχικός προϋπολογισμός όσο και το συμφωνηθέν τίμημα. (..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να πληρωθούν αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

Παροχή υπηρεσιών απογραφής και αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων:..Με δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη ανάθεση είναι μη νόμιμη, καθόσον οι υπηρεσίες που ανατέθηκαν στην ανάδοχο μπορούσαν να διενεργηθούν από τους υπηρετούντες στην Οικονομική Υπηρεσία της ... υπαλλήλους. Το γεγονός δε ότι με το από 12.11.2009 πρακτικό της έκτακτης συνεδρίασης του Δ.Σ. της ..., και προκειμένου να διαφυλαχθούν τα συμφέροντά της κατά τη διάρκεια του διαχειριστικού έλεγχου των χρήσεων 2006 - 2007, αποφασίστηκε η άμεση αφαίρεση των αρμοδιοτήτων του Προϊσταμένου Διοικητικών και Οικονο-μικών Υπηρεσιών που αφορούν χρηματικές συναλλαγές εσωτερικά και με τρίτους, ουδεμία ασκεί επιρροή, δοθέντος ότι η ελεγχόμενη ανάθεση δεν αφορά σε χρημα-τικές συναλλαγές. Περαιτέρω, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, τόσο στην προσφορά της αναδόχου, όσο και στη σύμβαση, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη έχει υπολογιστεί κατά τρόπο αόριστο, χωρίς προσδιορισμό των απαιτούμενων ωρών ανά είδος εργασίας και τιμή μονάδος της κάθε ανθρωποώρας, με συνέπεια να μην τεκμηριώνεται ο προϋπολογισμός στο ποσό των 10.540,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., το οποίο εν τέλει ορίζεται κατ’ αποκοπή. Τα προσκομισθέντα, όμως, από την ανάδοχο έγγραφα ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας όπως και  τα ποινικά μητρώα είναι επίκαιρα και σε ισχύ κατά τον κρίσιμο χρόνο της απευθείας ανάθεσης της εν λόγω σύμβασης (9.8.2017). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Τουριστική προβολή Δήμου..:Με τα ανωτέρω δεδομένα προκύπτει ο τρόπος υπολογισμού της προϋπολογισθείσας δαπάνης της ανάθεσης και καθίσταται εφικτός ο έλεγχος τήρησης της αρχής της οικονομικότητας. Τούτο διότι τα κριτήρια υποβολής και αξιολόγησης της προσφοράς που προσδιορίστηκαν και τιμολογήθηκαν στην 34/4710/13.3.2019 τεχνική έκθεση της Διεύθυνσης Προγραμματισμού του Δήμου δεν ήταν αυθαίρετα αλλά επιμερίστηκαν ανά βίντεο, ήταν συναφή προς τη φύση της σύμβασης και σκοπούσαν στην υποβολή της πλέον συμφέρουσας για το Δήμο προσφοράς. Ως εκ τούτων, η μη περαιτέρω ανάλυση της δαπάνης με αναφορά συγκεκριμένου αριθμού εργατοωρών και τιμής μονάδας ανά ώρα δεν συνιστά, ενόψει της φύσης της παραγωγής βίντεο, υπέρβαση των ορίων της εξουσίας εκτίμησης του αναθέτοντος Δήμου ως προς το καταβλητέο τίμημα. Κατ’ ακολουθία η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις  του οποίου βαρύνει.  

Παροχή υπηρεσιών διατροφής και διαμονής:..Με αυτά τα δεδομένα, ο προϋπολογισμός της υπό κρίση σύμβασης παρίσταται ορισμένος, καθόσον το ημερήσιο κόστος διαμονής και διατροφής εκάστου των 67 μελών της Ορχήστρας προκύπτει ευχερώς ως ο λόγος της σχετικής δαπάνης, προς το γινόμενο του αριθμού των μελών της Ορχήστρας επί τις ημέρες παροχής των υπηρεσιών [διαμονή: 11.000,00 / (67 Χ 3) = 54,7 ευρώ την ημέρα ανά άτομο, διατροφή: 10.200,00 / (67 Χ 4) = 38,05 ευρώ την ημέρα ανά άτομο], ενώ προβλέπεται και ξεχωριστό κονδύλι για τις αμοιβές προσωπικού τριών ατόμων της εταιρείας και έξοδα διοργάνωσης και προβολής της καλλιτε-χνικής εκδήλωσης. Περαιτέρω, η παροχή υπηρεσιών διαμονής και διατροφής των μελών της Ορχήστρας προφανώς αποτελεί μέρος της διοργάνωσης και υλοποίησης της συναυλίας, ενώ δεν ασκεί επιρροή η επικαλούμενη ανάθεση της διοργάνωσης σε άλλη εταιρεία, καθόσον δεν αφορά σε ίδιο αντικείμενο με αυτό της υπό κρίση σύμβασης. Εξάλλου, η τμηματική καταβολή του συμβατικού ανταλλάγματος προβάλλεται αλυσιτελώς διότι δεν ασκεί επιρροή στη νομιμό-τητα της δαπάνης. Τέλος οι λόγοι α) περί αναγκαιότητας συνάφειας της προγραμματισμένης εκδήλωσης με την εδαφική περιφέρεια του Δήμου και την προαγωγή των πολιτιστικών και πνευματικών ενδιαφερόντων των κατοίκων αυτού, β) περί του ότι η προβλεπόμενη τακτική επιχορήγηση από το Δήμο ... προς το ν.π.δ.δ. υπολείπονταν πλέον του 50% της απορρόφησής της και ως εκ τούτου δεν έπρεπε να του δοθεί έκτακτη επιχορήγηση, γ) ότι η έκτακτη επιχορήγηση δεν προβλέπεται ως πόρος στη συστατική πράξη του ν.π.δ.δ. και   δ) ότι η συναυλία δεν αποτελεί έκτακτο γεγονός και δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί με έκτακτη επιχορήγηση, πρέπει να απορριφθούν διότι αφορούν τη νομιμότητα της έκτακτης επιχορήγησης από το Δήμο στο ν.π.δ.δ. και όχι την υπό κρίση δαπάνη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Παροχή υπηρεσιών αντικατάστασης λαμπτήρων και συντήρησης δικτύου ηλεκτροφωτισμού:..Με αυτά τα δεδομένα, ο προϋπολογισμός της σύμβασης είναι ορισμένος διότι, αφενός από το απαντητικό έγγραφο του Δήμου αποδεικνύεται ότι η τιμή μονάδας ανά εργασία κοστολογήθηκε βάσει της ΔΚΠ/οικ/545/29-5-2015 (Β΄ 1088) Υ.Α. για τη «Συμπλήρωση του πίνακα Τιμών των άρθρων στα τιμολόγια Η/Μ εργασιών», αφετέρου υπάρχει αντικειμενική αδυναμία ακριβούς υπολογισμού των απαιτούμενων εργατοωρών και προμέτρησης των υπηρεσιών λόγω της φύσης αυτών (απρόβλεπτες βλάβες και ανάγκες συντήρησης), ενώ η πληρωμή του αναδόχου προβλέπεται τμηματική αναλόγως των εκτελεσθεισών εργασιών. Ωστόσο, οι επίμαχες υπηρεσίες ανατέθηκαν κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, διότι εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων και Εξοπλισμού του Δήμου, η δε στελέχωσή του από 16 τεχνίτες ηλεκτρολόγους και 3 οδηγούς κρίνεται επαρκής για τη διεκπεραίωση αυτών. Παρόλα αυτά, λαμβανομένου υπόψη ότι παρόμοιες υπηρεσίες είχαν ανατεθεί σε ιδιώτη κατά το έτος 2016, για όλες τις Δ.Ε. του Δήμου πλην της Δ.Ε. … (6-111/7.3.2016 απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου), καθώς και ότι θεωρήθηκε ότι η επιπλέον προβλεπόμενη υποχρέωση υποβοήθησης του συνεργείου του Δήμου από τον ανάδοχο μπορεί να δικαιολογήσει την ανάθεση σε τρίτο, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης της αρχής της οικονομικότητας. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Παροχή υπηρεσιών:Με τα δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες δεν υπάγονται   στην έννοια της μελέτης του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 9 υποπερ. α΄, καθόσον δεν αποβλέπουν στην παραγωγή, επέμβαση, σχεδιασμό ή απεικόνιση έργου, αλλά αφορούν σε υπηρεσίες αποτύπωσης, ανάλυσης και καταγραφής υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και στην επιλογή της βέλτιστης παρέμβασης, ώστε να μεγιστοποιηθεί το οικονομικό όφελος του Δήμου. Το γεγονός δε ότι ως CPV χρησιμοποιήθηκε κωδικός που αντιστοιχεί σε «τεχνικές υπηρεσίες», όπως αναφέρεται στο Παράρτημα I του Προσαρτήματος Γ΄ του ν. 4412/2016, δεν ασκεί επιρροή, διότι από την αναλυτική περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης προκύπτει ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμπίπτουν στην έννοια των γενικών υπηρεσιών και η αναγραφή του εν λόγω κωδικού έγινε από παραδρομή. Συνεπώς, της απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών δεν απαιτούνταν η τήρηση της διαδικασίας του άρθρου 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016.(..)Ενόψει όμως της προσκομισθείσας, με το έγγραφο επανυποβολής, ανάλυσης σχετικά με το κόστος των εν λόγω υπηρεσιών, στην περίπτωση που αυτές υλοποιούνταν από το προσωπικό του Δήμου, που θα ανερχόταν σε 27.020,00 ευρώ, ήτοι μεγαλύτερο του ποσού της ελεγχόμενης σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά συγγνωστώς υπέλαβαν ότι με την εν λόγω σύμβαση λειτουργούσαν προς το συμφέρον του Δήμου και σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.