1η συμπληρωματική σύμβαση ανάμεσα στην προσφεύγουσα εταιρεία και τον Δήμο ... για το έργο «Αναβάθμιση εγκαταστάσεων αθλητικού σταδίου»(...)Κατά την κρίση του Δικαστηρίου και ανεξαρτήτως του αν ευσταθεί ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι οι προθεσμίες της παρ. 10 του άρθρου 147 του ν. 4412/2016 είναι ενδεικτικές, η μη επακριβής τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονταν στην ως άνω διάταξη πριν από την αντικατάστασή τους από το άρθρο 66 του ν. 4782/2021 δεν δύναται να θεωρηθεί, στην προκειμένη περίπτωση, ουσιώδης, γενομένου δεκτού του σχετικού λόγου ανάκλησης, καθόσον δεν προκύπτει ότι επέφερε εν τοις πράγμασι ουσιώδη αλλοίωση της ακολουθητέας διαδικασίας, υπό την έννοια ότι τόσο το αίτημα της αναδόχου, όσο και η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής παρήγαγαν τις έννομες συνέπειές τους, έστω και αν το αίτημα υποβλήθηκε χωρίς να έχει προηγηθεί ένας μήνας πριν από τη λήξη της παράτασης (στις 10.6.2022, ενώ η τρίτη παράταση έληγε στις 22.6.2022) και η 272/28.9.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εκδόθηκε δεκαοκτώ (18) ημέρες μετά την παρέλευση τριών μηνών από την υποβολή του αιτήματος. Κατά συνέπεια, από την ως άνω διαπιστωθείσα από την Επίτροπο πλημμέλεια δεν προκύπτει ότι δι’ αυτής επήλθε πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαδικασίας σύναψης της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, για τον λόγο ότι δεν είχε νόμιμα παραταθεί η ισχύς της αρχικής σύμβασης κατά τον χρόνο έγκρισης της σύναψης της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 47/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση, από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «…» (εφεξής, το Νοσοκομείο), των υπηρεσιών καθαριότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Νοσοκομείου, για ένα έτος (1) με δικαίωμα παράτασης (προαίρεσης) για επιπλέον δώδεκα (12) μήνες, ποσού 300.208,68 ευρώ πλέον ΦΠΑ ετησίως (372.258,76 ευρώ με τον ΦΠΑ).(....)Με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της από 28.6.2022 σύμβασης, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «…».

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα σχεδίου «παράτασης σύμβασης» με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων εντός και εκτός του … Νοσοκομείου … καθώς και του περιβάλλοντος χώρου αυτών για έξι (6) μήνες, ποσού 1.068.699,76 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(....)Συνεπώς, δεν αποδεικνύεται από την έχουσα το σχετικό βάρος αναθέτουσα αρχή ότι η ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση αφορά σε υπηρεσίες που κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων γεγονότων, τα οποία δεν απορρέουν από δική της ευθύνη.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης («παράτασης») του … Νοσοκομείου … με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων εντός και εκτός του … Νοσοκομείου … καθώς και του περιβάλλοντος χώρου αυτών για έξι (6) μήνες.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1222/2022.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/142/2021.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα των διαδικασιών (αρχικής και επαναληπτικής), που διενεργήθηκαν από τον Δήμο … για την ανάδειξη αναδόχων και των οικείων σχεδίων σύμβασης με αντικείμενο αντιστοίχως την «Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών» (αρχική διαδικασία) και την «Προμήθεια καυσίμων» (επαναληπτική διαδικασία)(....)Πριν την υπογραφή των ως άνω έξι σχεδίων, στο άρθρο 2 αυτών θα απαλειφθεί ο όρος ότι η «συνολική διάρκεια της σύμβασης μπορεί να περιλαμβάνει δικαίωμα προαίρεσης 10% (σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 4412/2016)», διότι τέτοιο δικαίωμα προαίρεσης δεν προβλέφθηκε στη διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού καθώς και στη διακήρυξη του επαναληπτικού διαγωνισμού, ενώ ο όρος του άρθρου 6 της συγγραφής υποχρεώσεων ότι «η διάρκεια των συμβάσεων θα είναι για τριάντα μήνες … με δικαίωμα προαιρέσεως ή τυχόν παράτασης της σύμβασης» είναι παντελώς αόριστος και ασαφής(....)η ως άνω πρόβλεψη για παράταση είναι μη νόμιμη, καθόσον τίθεται επιπλέον και πέραν της ως άνω προβλεπόμενης στον νόμο τροποποίησης.Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας … με αντικείμενο την «Προμήθεια καυσίμων και ελαιολιπαντικών», καθώς και των πέντε σχεδίων σύμβασης μεταξύ αφενός του Δήμου …, της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου …, του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Αθλητικός Οργανισμός Δήμου …», της Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου … και της Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου … και αφετέρου της εταιρείας … Ε.Π.Ε. με αντικείμενο την «Προμήθεια καυσίμων», υπό τους όρους που τέθηκαν στην IV σκέψη της παρούσας Πράξης.

Παροχή Υπηρεσιών: Ζητείται η ανάκληση της 318/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την Πράξη αυτή έγινε δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού και της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας «…», για την «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ - ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΥ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ SMART CITIES, ΜΕ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.554.044,88 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).​(....)Περαιτέρω, όπως προεκτέθηκε, στο άρθρο 2.2.6 της 14016/22.12.2020 διακήρυξης του Δήμου …, όσον αφορά στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα των συμμετεχόντων, προβλέπεται ότι οι οικονομικοί φορείς απαιτείται (αυτοτελώς ή ως μέλη Ένωσης / Κοινοπραξίας) κατά την τελευταία τριετία προ της ημερομηνίας δημοσίευσης του διαγωνισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον τμήμα πολυετούς (τουλάχιστον δέκα ετών) σύμβασης ή συμβάσεων τύπου ΣΕΑ συνολικής συμβατικής αξίας τουλάχιστον 2.000.000 ευρώ. Ενόψει της κατά τα ανωτέρω διατύπωσης του άρθρου 2.2.6. της διακήρυξης, αρκεί η συμμετοχή και σε ένα μόνο τμήμα, ενώ δεν προβλέπεται ότι πρέπει να αφορά σε όλο το χρονικό διάστημα, στο οποίο αυτό αντιστοιχεί.Ανακαλεί την 318/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

1) Αν ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) μπορεί να αποδεχθεί αίτημα παράτασης μίσθωσης ακινήτου του από τη μισθώτρια εταιρεία, βάσει του άρθρου 41 του ν. 4605/2019, πριν τη λήξη της τρέχουσας παράτασης, 2) αν απαιτείται, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η υποβολή νέας αίτησης, από τη μισθώτρια εταιρεία, προκειμένου το Δ.Σ. του e-ΕΦΚΑ να εξετάσει το αίτημά της για παράταση της μίσθωσης και 3) ποιος είναι ο χρόνος εκτίμησης της μισθωτικής αξίας του ακινήτου από πιστοποιημένο εκτιμητή, σε περίπτωση που εγκριθεί 12ετής παράταση πριν τη λήξη της τρέχουσας μίσθωσης.(...)1) Ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) δύναται να συμφωνήσει παράταση της υφιστάμενης μίσθωσης, βάσει των διατάξεων του άρθρου 41 του ν. 4615/2019 και με τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην εν λόγω διάταξη, νωρίτερα από τη λήξη της, χωρίς κανένα περιορισμό ως προς τον χρόνο κατάρτισης της σύμβασης παράτασης της μίσθωσης. 2) Δεν απαιτείται η υποβολή νέας αίτησης, προκειμένου το Διοικητικό Συμβούλιο του e-ΕΦΚΑ να εξετάσει το αίτημα της μισθώτριας εταιρείας περί συμφωνίας παράτασης της μίσθωσης. 3) Σε περίπτωση που η συμφωνία για παράταση της μίσθωσης λάβει χώρα σε χρόνο που απέχει κατά πολύ από τον χρόνο λήξης της υφιστάμενης σύμβασης, η επιβαλλόμενη εκ του νόμου (άρθρο 15 παρ. 13 του ν. 4013/2011, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 41 του ν. 4605/2019) μελέτη για την εκτίμηση της μισθωτικής αξίας του μίσθιου και τον καθορισμό του μισθώματος, από πιστοποιημένο εκτιμητή, πρέπει να εκπονηθεί κατά τον χρόνο κατάρτισης της Σύμβασης Παράτασης, με ρητό όρο στη σύμβαση για επανεκτίμηση της μισθωτικής αξίας του μισθίου και επανακαθορισμό του μισθώματος, κατόπιν νέας εκτίμησης από πιστοποιημένο εκτιμητή, σε χρόνο πλησίον της έναρξης της παράτασης (πιθανόν λίγους μήνες πριν την έναρξη του χρόνου της παραταθείσας διάρκειας) (ομόφωνα).

ΕΡΓΑ. (Συμπληρωματικές συμβάσεις) (..) Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν οι τιθέμενες από τον νόμο προϋποθέσεις για τη σύναψη έγκυρης συμπληρωματικής σύμβασης....Αντιθέτως, οι επιπρόσθετες εργασίες προέκυψαν λόγω αύξησης ποσοτήτων εργασιών καθαρισμού φρεατίων καθώς και αύξησης των απαιτούμενων ωρών για την ολοκλήρωση των καθαρισμών και των ωρών αποζημίωσης για αυξημένη επιφυλακή, οι οποίες συνιστούν ανεπίτρεπτη επέκταση του φυσικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης...Άλλωστε ο συγκεκριμένος διαγωνισμός θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον 4 μήνες νωρίτερα, δεδομένου ότι από την έκδοση του Πρακτικού κατακύρωσης του αποτελέσματός του (23.6.2016) μέχρι την υπογραφή της σύμβασης (31.10.2016) διέδραμε μεγάλο χρονικό διάστημα που οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου.(..) Πέραν αυτών, η σύναψη της από 28.7.2017 συμπληρωματικής σύμβασης είναι μη νόμιμη και για τον πρόσθετο λόγο ότι δεν υπήχθη, πριν την υπογραφή της, σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από την αρμόδια Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός της (67.332,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), συναθροιζόμενος   με τον προϋπολογισμό της αρχικής σύμβασης (162.599,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), η οποία δεν υπαγόταν λόγω ποσού σε προληπτικό έλεγχο, υπερβαίνουν το τιθέμενο, για την υποβολή στον εν λόγω έλεγχο, κατώτατο χρηματικό όριο των 200.000,00 ευρώ....Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί

Προμήθεια υγειονομικού υλικού.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η επίμαχη δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η παραπάνω 640/16.11.2016 σύμβαση δεν καταχωρήθηκε στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων αμέσως μετά την υπογραφή της ή τουλάχιστον μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, αλλά μόλις στις 2.10.2017, ήτοι μετά την πάροδο σχεδόν 11 μηνών. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη όσα προβάλλονται από το Νοσοκομείο με το έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος σχετικά με την εκ παραδρομής μεταγενέστερη ανάρτηση της σύμβασης σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η υπογραφείσα σύμβαση εν τέλει αναρτήθηκε κατά την ως άνω ημερομηνία στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων και μάλιστα πριν την έκδοση του οικείου χρηματικού εντάλματος, κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.(συγγνωστή πλάνη)

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριστή:..Στη συγκεκριμένη περίπτωση από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν μπορεί να τεκμηριωθεί το ποσό των 2.500,00 ευρώ που διατίθεται ως μηνιαία αμοιβή στον εκκαθαριστή - ορκωτό ελεγκτή λογιστή - της ... που ανέλαβε την εκκαθάριση της .... και η οποία εισπράττεται από τη .... (άρθρο 4 της σύμβασης), ούτε το χρονικό διάστημα για το οποίο η αμοιβή αυτή θα πρέπει να καταβάλλεται, αφού σύμφωνα με το άρθρο 4 της σύμβασης αυτό είναι καταρχάς τρίμηνο, ωστόσο προβλέπεται δυνατότητα ανανέωσης χωρίς η χρονική περίοδος αυτής να προσδιορίζεται, ενώ στο 3793/18.7.2018 έγγραφο του Δήμου ... σημειώνεται ότι «η εκκαθάριση βρίσκεται σε εξέλιξη και πρέπει να διεκπεραιωθεί ομαλά, η λήξη της σύμβασης είναι 23.7.2018, όμως δεν έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση οπότε απαιτείται να γίνει παράταση του χρόνου πέραν των τριών μηνών που έχει υπογραφεί αρχικά. Η παράταση θα γίνει με απόφαση του Δ.Σ. ...». Ενόψει των ανωτέρω, η 357/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... περί απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών εκκαθαριστή είναι πλημμελής, καθόσον δεν υπάρχει κανένα στοιχείο σχετιζόμενο με την περιουσιακή και οικονομική κατάσταση της ...., το αντικείμενό της και τη, συνεπεία αυτών, πολυπλοκότητα του αντικειμένου της εκκαθάρισης, που να τεκμηριώνει την ως άνω δαπάνη, για την οποία, επίσης, είναι ακαθόριστο για πόσο χρονικό διάστημα αυτή θα καταβάλλεται, αφού η καταβολή της συναρτάται απόλυτα από τη χρονική διάρκεια της εκκαθάρισης, η οποία, όμως, είναι άγνωστη, ούτε καν κατά προσέγγιση προσδιορισθείσα. Εξάλλου, ούτε προσφορά της εταιρείας ... προσκομίζεται, ώστε να γίνει αντιληπτό με βάση ποια κριτήρια αυτή διαμορφώθηκε. Επιπλέον, ούτε στο σχετικό πρωτόκολλο παραλαβής υπηρεσιών προσδιορίζονται ποιες από τις εργασίες εκκαθάρισης που περιλαμβάνονται στο άρθρο 49 του κ.ν. 2190/1920 παρελήφθησαν, ώστε να μπορεί να συναχθεί κάποιο κριτήριο περί της εξαγωγής του ποσού της δαπάνης από το Δήμο ....Συνεπώς, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Δράσεις σχετικές με τη λειτουργία του δικτύου NET-VIS»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις της παρούσας, η ως άνω αύξηση της διάρκειας της αρχικής σύμβασης κατά 24 μήνες και του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της κατά το ποσό των 11.407.985,96 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., ερείδεται σε ρητούς και σαφείς όρους των άρθρων 1.3.1.2, 1.3.2.3 και 6.2.3 της διακήρυξης και του άρθρου 3.3 της αρχικής σύμβασης. Ως εκ τούτου, το υποβληθέν σχέδιο τροποποίησης δεν υπάγεται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν τη σύναψή του