Προμήθεια φίλτρων μονάδας τεχνητού νεφρού...Επειδή, στη συνέχεια για τον δεύτερο λόγο προσφυγής από την συνολική επισκόπηση του φακέλου προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έχοντας δέσμια αρμοδιότητα να απορρίψει την προσφορά δεν παραβίασε τη διαγραφόμενη στο άρθρο 102 παρ. 5 του Ν.4412/2016 υποχρέωση προς αναζήτηση διευκρινίσεων, απορρίπτοντας ως τυπικά απαραδεκτή την εν λόγω προσφορά καθώς δεν τυγχάνουν εφαρμογής τα οριζόμενα στο άρθρο 102 παρ.  5 του 4412./2016 που ορίζει ότι «Η παροχή της δυνατότητας διευκρινίσεων στον προσφέροντα ή υποψήφιο, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 έως 4, είναι υποχρεωτική για την αναθέτουσα αρχή, αν επίκειται αποκλεισμός του από τη διαδικασία, λόγω ασαφειών των δικαιολογητικών και εγγράφων της προσφοράς», να καλέσει την συμμετέχουσα ένωση προς παροχή των σχετικών διευκρινίσεων. Τούτο διότι σύμφωνα με το άρθρο 2.4.2.1. της διακήρυξης «Οι προσφορές υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους ηλεκτρονικά, μέσω της διαδικτυακής πύλης www.promitheus.gov.gr του ΕΣΗΔΗΣ, μέχρι την καταληκτική ημερομηνία και ώρα που ορίζει η παρούσα διακήρυξη (παράγραφος 1.5), στην Ελληνική Γλώσσα, σε ηλεκτρονικό φάκελο, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο ν.4412/2016 (άρθρα 36 και 37) και την Υπουργική Απόφαση αριθμ.56902/215 (ΦΕΚ1924/Β/2-6-2017) «Τεχνικές λεπτομέρειες και διαδικασίες λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ)». Συνεπώς ουδεμία ασάφεια υπήρχε στο κείμενο της διακήρυξης ότι η προσφορά έπρεπε να υποβληθεί η ηλεκτρονικά και ως εκ τούτου εφόσον σύμφωνα με την Ηλεκτρονική Προσφορά της Προσφεύγουσας Εταιρείας μέσω της διαδικτυακής πύλης του ΕΣΗΔΗΣ (αριθμ.προσφ.150544/1- 10-2019) έχει κατατεθεί προσφορά για το είδος Α/Α 12 και όχι για το είδος Α/Α 13, ο σχετικός λόγος της προσφυγής είναι απορριπτέος ως νόμω και ουσία αβάσιμος. 

Αποκομιδή απορριμάτων και καθαρισμός κοινοχρήστων χώρων..Ζητείται η ανάκληση της 11/2020 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα .....Υπό αυτές τις περιστάσεις, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 16, το Τμήμα κρίνει ότι ουσία αβασίμως κατέληξε  ο Επίτροπος στο συμπέρασμα ότι επλήγη ο ανταγωνισμός λόγω της απαίτησης της διακήρυξης για οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας EURO VI . Τούτο διότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον προσφεύγοντα Δήμο και την παρεμβαίνουσα ανάδοχο: α) Η απαίτηση αυτή είναι συμβατή με το ενωσιακό δίκαιο, το οποίο επιτρέπει και προωθεί τη λήψη υπόψη, κατά τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως είναι ο καθορισμός αυστηρότερων ορίων εκπομπής ρύπων, β) η απαίτηση δεν δημιουργεί ζητήματα ισότιμης πρόσβασης και παρακώλυσης ανταγωνισμού εφόσον βαρέα οχήματα ΕURO VI κυκλοφορούν στη Χώρα εδώ και επτά έτη, γ) η διακήρυξη έδιδε τη δυνατότητα συμμετοχής στον διαγωνισμό με στήριξη στην ικανότητα τρίτων και δ) η ανωτέρω απαίτηση δεν είναι δυσανάλογη, λαμβανομένης υπόψη αφενός της περιοχής στην οποία θα παρασχεθούν οι ανατιθέμενες υπηρεσίες και, αφετέρου, της διακριτική ευχέρειας που διέθετε ο Δήμος ... να επιλέξει, στα πλαίσια της νομιμότητας, τον τύπο των κυκλοφορούντων απορριματοφόρων που θεωρούσε το πλέον κατάλληλο και από απόψεως περιβαλλοντικής.  Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή στο σύνολό της, να ανακληθεί η 11/2020 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Π.Ε. ..., και να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.

Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών...Όμως, η διακήρυξη ρητώς και σαφώς ορίζει ως υποχρεωτική τεχνική προδιαγραφή την έγκριση κυκλοφορίας που δίδεται μετά την καταχώρησή τους στον κατάλογο που διατηρεί η Δ/νση Πετροχημικών του Γενικού Χημείου του Κράτους. Η έγκριση κυκλοφορίας θα κατατίθεται επί ποινή αποκλεισμού μαζί με την προσφορά και θα έχει εκδοθεί από το Γ.Χ.Κ για όλα τα προσφερόμενα είδη επί ποινή αποκλεσιμού (Μελέτη Τεχνικές Προδιαγραφές σκέψη 26). Συνεπώς, σύμφωνα με τον νόμο άρθ. 18, 53, 54, το Παράρτημα VIII του Προσαρτήματος Α, άρθ. 71, 91, 94 και 100 του ν. 4412/2016 (σκέψεις 18 έως 25), τους όρους 1.3, 2.4.1, 2.4.2.3, 2.4.6, 3.1.2, και τα Παραρτήματα της διακήρυξης και ιδία το ΕΝΤΥΠΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ, η Μελέτη με αριθ. 3/2019 κεφάλαια Τεχνικές Προδιαγραφές προϊόν με α/α 12, Συγγραφή Υποχρεώσεων της Μελέτης άρθ. 9, της διακήρυξης (σκέψη 26), και σύμφωνα με τις αρχές της νομιμότητας της τυπικότητας της διαφάνειας που διέπουν τους δημόσιους διαγωνισμούς (παραπάνω σκέψεις 27 έως 35 εκτενώς), η προσφορά της ... έπρεπε να απορριφθεί για τον λόγο αυτό, καθώς προσκρούει σε όρο της διακήρυξης  που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού και ιδία σε απαίτηση προσκόμισης στον φάκελο της τεχνικής προσφοράς τυπικού στοιχείου, και δη προσκόμισης της έγκρισης του ΓΧΚ. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός ο δεύτερος λόγος της προσφυγής και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση που έκανε δεκτή την τεχνική προσφορά της εταιρείας ... για τα επίμαχα Τμήματα 2 και 6 της διακήρυξης, ενώ έπρεπε να την απορρίψει κατά δέσμια αρμοδιότητα, λόγω μη συμμόρφωσης με σαφείς και ρητές, υποχρεωτικές, επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς τεχνικές προδιαγραφές, απαιτήσεις και όρους της διακήρυξης ως ανωτέρω εκτενώς αναφέρεται.

Προμήθεια απορριματοφόρων οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.2., το Τμήμα κρίνει ότι οι ανωτέρω τεχνικές προδιαγραφές που τέθηκαν με τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, αναφορικά με το φορτηγό όχημα του Τμήματος Β, δεν είναι, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, νόμιμες. Και τούτο, διότι η αναθέτουσα Αρχή και ήδη αιτών Δήμος, αν και είχε αυξημένη προς τούτο υποχρέωση, λόγω του ιδιαιτέρως λεπτομερούς και, ως εκ τούτου, περιοριστικού χαρακτήρα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, όπως, άλλωστε, επισημάνθηκε και στο ως άνω έγγραφο της εταιρείας «.....», με το οποίο ζητήθηκε η τροποποίηση των εν λόγω προδιαγραφών, δεν αιτιολόγησε, και μάλιστα ειδικώς, ως όφειλε, την αναγκαιότητα του βαθμού αυτού λεπτομέρειας για την επίτευξη των επιδιωκόμενων, με την εν λόγω προμήθεια, σκοπών. Ειδικότερα, η ως άνω αναθέτουσα Αρχή, δεδομένης της παντελούς έλλειψης, στην απάντησή της προς τον ως άνω οικονομικό φορέα, οποιασδήποτε αναφοράς στα τεχνικά κριτήρια και τις εκτιμήσεις, βάσει των οποίων προέβη στη σχετική επιλογή (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επτ. Συνθ. 893/2019), ουδόλως αιτιολόγησε για ποιο λόγο οι ζητούμενες λειτουργικές απαιτήσεις του οχήματος (ιπποδύναμη, ροπή κ.λπ.) μπορούν να επιτευχθούν αποκλειστικά και μόνο με τον αυστηρό περιορισμό του κυβισμού αυτού σε 9.000 κ.εκ. (+/-5%). Ενόψει αυτών, οι ως άνω τεχνικές προδιαγραφές έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς και των θεμελιωδών αρχών του κοινοτικού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, ιδίως δε αυτών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, με συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου των δυνητικών υποψηφίων προμηθευτών, όπως αποδεικνύεται, άλλωστε, και από το γεγονός ότι στον διαγωνισμό δεν υποβλήθηκε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις εν λόγω προδιαγραφές για την επίμαχη προμήθεια, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας. Η πλημμέλεια δε αυτή, ως εκ του ουσιώδους χαρακτήρα της, καθιστά μη νόμιμη την επακολουθήσασα διαγωνιστική διαδικασία για τη συγκεκριμένη προμήθεια στο σύνολό της (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 299/2019). Εκ τούτων παρέπεται ότι οι ως άνω προβαλλόμενοι με την υπό κρίση αίτηση ισχυρισμοί του αιτούντος Δήμου, στο μέτρο που, ως εκ του περιεχομένου τους, δεν δύνανται, ανεξαρτήτως της βασιμότητάς τους ή μη, να άρουν τη διαπιστωθείσα από τον έλεγχο πλημμέλεια, που συνίσταται κατά τα ανωτέρω στη μη παράθεση των ειδικότερων εκείνων λόγων που οδήγησαν το αρμόδιο όργανο αυτού στην επιλογή του συγκεκριμένου κυβισμού του προσφερόμενου οχήματος, σε συνάρτηση με την εξυπηρέτηση, κατά τον βέλτιστο τρόπο, των συναφών αναγκών αυτού, παρίστανται στο σύνολό τους αλυσιτελείς. Σε κάθε περίπτωση, ο αιτών Δήμος αορίστως και αναποδείκτως επικαλείται αφενός το «πλήθος» αντίστοιχων διακηρύξεων άλλων Δήμων, στις οποίες απαντάται ο ζητούμενος συνδυασμός τεχνικών προδιαγραφών φορτηγών οχημάτων, αφετέρου την «ποικιλία» των σχετικών συνδυασμών, και συνακόλουθα την «ευκολία» εξεύρεσης του συγκεκριμένου, στο ελεύθερο εμπόριο. Εξάλλου, η μη κατάθεση προσφοράς ούτε για το Τμήμα Α της διακήρυξης από τον ως άνω οικονομικό φορέα που υπέβαλε «διευκρινιστικό αίτημα» για το Τμήμα Β, ούτε η θετική κρίση του Κλιμακίου ως προς τη νομιμότητα της ανάθεσης της προμήθειας για το Τμήμα Α, που επικαλείται ο αιτών Δήμος, ασκούν οποιαδήποτε έννομη επιρροή στη νομιμότητα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, για τον πρόσθετο λόγο ότι τα ως άνω ζητούμενα φορτηγά οχήματα ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες. Περαιτέρω, προκειμένου να κριθούν οι διατυπωμένες, κατά τρόπο ιδιαιτέρως λεπτομερή, τεχνικές προδιαγραφές ως παράνομες, δεν απαιτείται να αποδειχθεί, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει ο αιτών Δήμος, ότι εξαιτίας αυτών αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό κάποιος οικονομικός φορέας ή ότι όντως παρεμποδίστηκε η συμμετοχή του σ’ αυτόν, αλλά αρκεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.2.Β., ότι οι ειδικότερες αυτές προδιαγραφές εν δυνάμει περιορίζουν τον κύκλο των υποψηφίων αναδόχων, άνευ ειδικής αιτιολογίας, συναρτώμενης με την, αποκλειστικά και μόνο μέσω αυτών, αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών του φορέα, όπως εν προκειμένω. Και τούτο, έτι μάλλον, που, στην προκειμένη περίπτωση, προκύπτει ότι πράγματι περιορίσθηκε ο ανταγωνισμός, αφού, όπως προεκτέθηκε, δεν υποβλήθηκε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις εν λόγω προδιαγραφές για την επίμαχη προμήθεια, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας. Τέλος, η μη άσκηση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων στο πλαίσιο της εν λόγω διαγωνιστικής διαδικασίας ουδεμία έννομη επιρροή ασκεί στην έκταση του ελέγχου, στον οποίο προβαίνει το Κλιμάκιο και, συναφώς, στη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας ή μη των δημοσίων συμβάσεων, όπως εμμέσως υποστηρίζεται από τον αιτούντα Δήμο, καθόσον ο προσυμβατικός έλεγχος που ασκείται κατά το άρθρο 98 του Συντάγματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έχει θεσπιστεί, κατά κύριο λόγο, με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, στο οποίο πρωτίστως αποβλέπουν η αρχή της νομιμότητας, καθώς και η αρχή της προστασίας του ανόθευτου και υγιούς ανταγωνισμού, είναι πλήρης, καθολικός, αυτεπάγγελτος και ανεξάρτητος από τις ενέργειες των συμμετεχόντων στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 299/2019, 1068/2018).

Προμήθεια μηχανημάτων έργου, οχημάτων και λοιπού εξοπλισμού:Ζητείται η αναθεώρηση της 299/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Κατά την άποψη που επικράτησε στο Τμήμα, οι επίμαχες Τεχνικές Προδιαγραφές του οχήματος, ήτοι οι απαιτήσεις να διαθέτει κινητήρα κυβισμού 10.500 κ. εκ (+/- 5%) και κιβώτιο τεσσάρων ταχυτήτων οπισθοπορείας, νομίμως περιελήφθησαν στη διακήρυξη. Τούτο διότι οι συγκεκριμένες απαιτήσεις εξυπηρετούν, σύμφωνα με την εκτίμηση της αναθέτουσας Αρχής, όπως προκύπτει από την απάντησή της στον φορέα (βλ. έγγραφο του Δήμου στη σκ. 4.4 της παρούσας), κατά το βέλτιστο τρόπο τις ανάγκες και τις λειτουργικές απαιτήσεις της δημοπρατούμενης προμήθειας, η σχετική δε επιλογή έλαβε χώρα βάσει τεχνικών κριτηρίων και εκτιμήσεων που δεν εμπίπτουν στο πεδίο έκτασης του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας. Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Κωνσταντίνα Ζώη, Αγγελική Μυλωνά και Βιργινία Σκεύη, κατά τη γνώμη των οποίων η αναθέτουσα Αρχή, αν και είχε αυξημένη προς τούτο υποχρέωση λόγω του ιδιαιτέρως λεπτομερούς χαρακτήρα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, δεν αιτιολόγησε, αφενός, για ποιο λόγο οι συγκεκριμένες απαιτήσεις του οχήματος σε ιπποδύναμη, χαμηλή ρύπανση και κατανάλωση, μπορούν να επιτευχθούν αυστηρά και μόνο με τον περιορισμό του κυβισμού του οχήματος σε 10.500 κ.εκ (+/- 5%), αφετέρου δεν συνέδεσε τις αξιούμενες λειτουργικές απαιτήσεις της καλύτερης οδικής ανταπόκρισης και μη καταπόνησης του κινητήρα και του πλαισίου του οχήματος, με συγκεκριμένες συνθήκες κίνησης αυτού (εδαφικές ιδιαιτερότητες, νομοθετικός περιορισμός σε ταχύτητα, βάρος φορτίων), ώστε να προκύπτει ότι οι απαιτήσεις αυτές μπορούν να επιτευχθούν αποκλειστικά με  τη χρήση κιβωτίου 4 ταχυτήτων οπισθοπορείας. Ενόψει αυτών, αλλά και του γεγονότος ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν υπήρξε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις προδιαγραφές αυτές, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας, οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και των αρχών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η γνώμη όμως αυτή δεν εκράτησε.Σύμφωνα με τα ανωτέρω πρέπει να αναθεωρηθεί η 299/2019 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά παραδοχή ως βάσιμων των υπό κρίση αιτήσεων αναθεώρησης, να ανακληθεί 450/2018 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή των οικείων σχεδίων συμβάσεων και να επιστραφεί στην αιτούσα εταιρεία το κατατεθέν παράβολο.