ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/475/2024
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: ζητείται η ανάκληση της 57/2024 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου:Λαμβάνοντας υπόψη τα προεκτεθέντα πραγματικά περιστατικά και όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω στη σκέψη 15, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι στο εισαγωγικό μέρος της αιτιολογίας σχετικά με την διαμόρφωση των επίμαχων αναλυτικών τεχνικών προδιαγραφών από τον αναθέτοντα Δήμο Χίου, όπως αυτή διευκρινίζεται περαιτέρω με την προσφυγή και το νομίμως κατατεθέν στις 19.3.2024 υπόμνημα, δίδεται ορθώς έμφαση στην ανάγκη διασφάλισης της μέγιστης δυνατής απόδοσης των υπό προμήθεια πυροσβεστικών οχημάτων εν όψει του εν πολλοίς ορεινού μορφολογικού αναγλύφου της νήσου, της επιδεινούμενης κλιματικής αλλαγής, αλλά και των προστατευόμενων μαστιχοκαλλιεργιών, των στρατιωτικών θέσεων και των δομών προσφύγων που φιλοξενεί η νήσος λόγω της ακριτικής θέσης της. Περαιτέρω, διαπιστώνει ότι στην αιτιολογία αυτή προσδιορίζονται εν συνεχεία αναλυτικά και με σαφήνεια οι τεχνικοί λόγοι που καθιστούν αναγκαίο κάθε ένα από τα τεχνικά χαρακτηριστικά τα οποία καθορίστηκαν κατά διακριτική εξουσία του αναθέτοντος Δήμου. Ως λόγοι τεχνικής φύσης περίπλοκοι και όχι στοιχειώδεις, καθορισθέντες κατά διακριτική εξουσία είναι ουσιαστικώς ανέλεγκτοι από το Δικαστήριο, το οποίο δεν διαγινώσκει κάποια έκδηλη πλάνη, βάσει των διδαγμάτων της κοινής πείρας και της λογικής. Ως εκ τούτων, κρίνει ότι ο αναθέτων Δήμος αιτιολόγησε νομίμως την επιλογή των προδιαγραφών, οι οποίες τελούν σε αναλογία με το αντικείμενο και τον σκοπό της ελεγχόμενης σύμβασης και διασφαλίζουν μια υψηλής ποιότητας προμήθεια πυροσβεστικών οχημάτων που θα εξυπηρετήτουν την ανάγκη της αποτελεσματικής πυρασφάλειας της νήσου. Συνεπώς δεν συντρέχει ο διακωλυτικός λόγος της ανεπαρκούς αιτιολογίας της επιλογής των προδιαγραφών που ανέδειξε το Κλιμάκιο. Περαιτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι εσφαλμένως έγινε δεκτό από το Κλιμάκιο ότι το προσδιορισθέν με τις επίμαχες τεχνικές προδιαγραφές επίπεδο ποιότητας των πυροσβεστικών οχημάτων θα μπορούσε να διασφαλιστεί με παραπομπή στο γενικό και μη ενημερωθέν από το έτος 2013 ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 1846-2:2009+Α1 και με συμπλήρωση επιπλέον επιθυμητών χαρακτηριστικών. Τούτο, διότι το πρότυπο αυτό, όπως διαπιστώθηκε από το Δικαστήριο, θέτει επί το πλείστον προδιαγραφές ασφάλειας των πυροσβεστικών οχημάτων. Εξ αυτού του λόγου είναι πρόδηλο ότι επαύξηση του προτύπου με επιπλέον χαρακτηριστικά όχι ως αναγκαία αλλά ως επιθυμητά ώστε να λάβουν πρόσθετη μόνο βαθμολογία κατά τη αξιολόγηση των προσφορών θα καθιστούσε δυσχερέστατη τη βαθμολόγηση αυτών, θα οδηγούσε σε πρόσθεση προδιαγραφών εκτεταμένης κλίμακας, και θα έθετε σε διακινδύνευση την σκοπούμενη ποιότητα του υπό προμήθεια είδους. Έτι περαιτέρω, η παραδοχή για την θέσπιση αδικαιολόγητων φραγμών στον ανταγωνισμό από τις τεχνικές προδιαγραφές και την μεροληπτική περιγραφή των τεχνικών προδιαγραφών υπέρ της ..... στην οποία καταλήγει η προσβαλλόμενη δεν κρίνεται βάσιμη. Τούτο, διότι το συμπέρασμα αυτό παραβλέπει το γεγονός ότι ο Δήμος Χίου προέβη σε αναδιαμόρφωση, βάσει των παρατηρήσεων της διαβούλευσης, καίριων τεχνικών προδιαγραφών της αρχικής μελέτης όπως οι απαιτήσεις των παραγράφων 7.2. σύστημα μετάδοσης κίνησης, 7.4. σύστημα πέδησης και 7.8. διαστάσεις- βάρη, αλλά και το γεγονός ότι δεν αμφισβητήθηκε με προδικαστική προσφυγή από τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς η νομιμότητα των τελικώς διαμορφωθεισών τεχνικών προδιαγραφών. Συναφώς, το Δικαστήριο επισημαίνει και το γεγονός ότι από τα στοιχεία των σχετικών οχημάτων που διαθέτουν στην αγορά άλλες εταιρείες, τα οποία (στοιχεία) προσκομίστηκαν με την προσφυγή και την παρέμβαση, παρέχουν επαρκείς ενδείξεις ότι εντός του λίαν ανταγωνιστικού περιβάλλοντος της αυτοκινητοβιομηχανίας, το οποίο εξελίσσεται με μετασχηματισμό και μείξη παραδοσιακών αντιπροσωπειών και απευθείας ηλεκτρονικών πωλήσεων από τις κατασκευάστριες εταιρείες, ο ανταγωνισμός είχε την δυνατότητα να προσφέρει και άλλα παρόμοια οχήματα πληρούντα και υπερπληρούντα τις ελάχιστες τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, μολονότι, είναι αναμενόμενο, ότι το κόστος θα ήταν μειωμένο για τους αποκλειστικούς αντιπροσώπους ή τους αποκλειστικούς διανομείς των οχημάτων αυτών. Ομοίως απορριπτέα είναι τα επιχειρήματα που άντλησε η προσβαλλόμενη από προηγούμενους διαγωνισμούς προμήθειας πυροσβεστικών οχημάτων άλλων αναθετουσών αρχών στις διακηρύξεις των οποίων δεν είχαν τεθεί οι ίδιες τεχνικές προδιαγραφές. Τούτο, λόγω της αυτοτέλειας των διαγωνισμών, της χρονικής απόκλισής τους, της διακριτικής ευχέρειας διαμόρφωσης των τεχνικών προδιαγραφών από τις αναθέτουσες αρχές, και άλλων παραμέτρων διαφοροποίησης, όπως οι ζητούμενες ποσότητες και ο διαθέσιμος προϋπολογισμός. Κατόπιν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο πρώτος διακωλυτικός λόγος υπογραφής της σύμβασης που αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη. Ανακαλεί την 57/2024 Πράξη προσυμβατικού ελέγχου του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος που δέχθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Χίου και του ως άνω παρεμβαίνοντος οικονομικού φορέα για το Τμήμα Β του διαγωνισμού, το σχέδιο δε αυτό επισυνάπτεται, σε ηλεκτρονική μορφή, στην παρούσα απόφαση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής. (....)
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.6/1058/2019
Προμήθεια απορριματοφόρων οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.2., το Τμήμα κρίνει ότι οι ανωτέρω τεχνικές προδιαγραφές που τέθηκαν με τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, αναφορικά με το φορτηγό όχημα του Τμήματος Β, δεν είναι, όπως ορθώς έκρινε και το Κλιμάκιο, νόμιμες. Και τούτο, διότι η αναθέτουσα Αρχή και ήδη αιτών Δήμος, αν και είχε αυξημένη προς τούτο υποχρέωση, λόγω του ιδιαιτέρως λεπτομερούς και, ως εκ τούτου, περιοριστικού χαρακτήρα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, όπως, άλλωστε, επισημάνθηκε και στο ως άνω έγγραφο της εταιρείας «.....», με το οποίο ζητήθηκε η τροποποίηση των εν λόγω προδιαγραφών, δεν αιτιολόγησε, και μάλιστα ειδικώς, ως όφειλε, την αναγκαιότητα του βαθμού αυτού λεπτομέρειας για την επίτευξη των επιδιωκόμενων, με την εν λόγω προμήθεια, σκοπών. Ειδικότερα, η ως άνω αναθέτουσα Αρχή, δεδομένης της παντελούς έλλειψης, στην απάντησή της προς τον ως άνω οικονομικό φορέα, οποιασδήποτε αναφοράς στα τεχνικά κριτήρια και τις εκτιμήσεις, βάσει των οποίων προέβη στη σχετική επιλογή (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.- Επτ. Συνθ. 893/2019), ουδόλως αιτιολόγησε για ποιο λόγο οι ζητούμενες λειτουργικές απαιτήσεις του οχήματος (ιπποδύναμη, ροπή κ.λπ.) μπορούν να επιτευχθούν αποκλειστικά και μόνο με τον αυστηρό περιορισμό του κυβισμού αυτού σε 9.000 κ.εκ. (+/-5%). Ενόψει αυτών, οι ως άνω τεχνικές προδιαγραφές έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς και των θεμελιωδών αρχών του κοινοτικού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, ιδίως δε αυτών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, με συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου των δυνητικών υποψηφίων προμηθευτών, όπως αποδεικνύεται, άλλωστε, και από το γεγονός ότι στον διαγωνισμό δεν υποβλήθηκε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις εν λόγω προδιαγραφές για την επίμαχη προμήθεια, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας. Η πλημμέλεια δε αυτή, ως εκ του ουσιώδους χαρακτήρα της, καθιστά μη νόμιμη την επακολουθήσασα διαγωνιστική διαδικασία για τη συγκεκριμένη προμήθεια στο σύνολό της (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 299/2019). Εκ τούτων παρέπεται ότι οι ως άνω προβαλλόμενοι με την υπό κρίση αίτηση ισχυρισμοί του αιτούντος Δήμου, στο μέτρο που, ως εκ του περιεχομένου τους, δεν δύνανται, ανεξαρτήτως της βασιμότητάς τους ή μη, να άρουν τη διαπιστωθείσα από τον έλεγχο πλημμέλεια, που συνίσταται κατά τα ανωτέρω στη μη παράθεση των ειδικότερων εκείνων λόγων που οδήγησαν το αρμόδιο όργανο αυτού στην επιλογή του συγκεκριμένου κυβισμού του προσφερόμενου οχήματος, σε συνάρτηση με την εξυπηρέτηση, κατά τον βέλτιστο τρόπο, των συναφών αναγκών αυτού, παρίστανται στο σύνολό τους αλυσιτελείς. Σε κάθε περίπτωση, ο αιτών Δήμος αορίστως και αναποδείκτως επικαλείται αφενός το «πλήθος» αντίστοιχων διακηρύξεων άλλων Δήμων, στις οποίες απαντάται ο ζητούμενος συνδυασμός τεχνικών προδιαγραφών φορτηγών οχημάτων, αφετέρου την «ποικιλία» των σχετικών συνδυασμών, και συνακόλουθα την «ευκολία» εξεύρεσης του συγκεκριμένου, στο ελεύθερο εμπόριο. Εξάλλου, η μη κατάθεση προσφοράς ούτε για το Τμήμα Α της διακήρυξης από τον ως άνω οικονομικό φορέα που υπέβαλε «διευκρινιστικό αίτημα» για το Τμήμα Β, ούτε η θετική κρίση του Κλιμακίου ως προς τη νομιμότητα της ανάθεσης της προμήθειας για το Τμήμα Α, που επικαλείται ο αιτών Δήμος, ασκούν οποιαδήποτε έννομη επιρροή στη νομιμότητα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, για τον πρόσθετο λόγο ότι τα ως άνω ζητούμενα φορτηγά οχήματα ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες. Περαιτέρω, προκειμένου να κριθούν οι διατυπωμένες, κατά τρόπο ιδιαιτέρως λεπτομερή, τεχνικές προδιαγραφές ως παράνομες, δεν απαιτείται να αποδειχθεί, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει ο αιτών Δήμος, ότι εξαιτίας αυτών αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό κάποιος οικονομικός φορέας ή ότι όντως παρεμποδίστηκε η συμμετοχή του σ’ αυτόν, αλλά αρκεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.2.Β., ότι οι ειδικότερες αυτές προδιαγραφές εν δυνάμει περιορίζουν τον κύκλο των υποψηφίων αναδόχων, άνευ ειδικής αιτιολογίας, συναρτώμενης με την, αποκλειστικά και μόνο μέσω αυτών, αποτελεσματική εξυπηρέτηση των αναγκών του φορέα, όπως εν προκειμένω. Και τούτο, έτι μάλλον, που, στην προκειμένη περίπτωση, προκύπτει ότι πράγματι περιορίσθηκε ο ανταγωνισμός, αφού, όπως προεκτέθηκε, δεν υποβλήθηκε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις εν λόγω προδιαγραφές για την επίμαχη προμήθεια, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας. Τέλος, η μη άσκηση ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων στο πλαίσιο της εν λόγω διαγωνιστικής διαδικασίας ουδεμία έννομη επιρροή ασκεί στην έκταση του ελέγχου, στον οποίο προβαίνει το Κλιμάκιο και, συναφώς, στη διαπίστωση της αντικειμενικής νομιμότητας ή μη των δημοσίων συμβάσεων, όπως εμμέσως υποστηρίζεται από τον αιτούντα Δήμο, καθόσον ο προσυμβατικός έλεγχος που ασκείται κατά το άρθρο 98 του Συντάγματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έχει θεσπιστεί, κατά κύριο λόγο, με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, στο οποίο πρωτίστως αποβλέπουν η αρχή της νομιμότητας, καθώς και η αρχή της προστασίας του ανόθευτου και υγιούς ανταγωνισμού, είναι πλήρης, καθολικός, αυτεπάγγελτος και ανεξάρτητος από τις ενέργειες των συμμετεχόντων στην οικεία διαγωνιστική διαδικασία (πρβλ. Ε.Σ. VI Τμ. 299/2019, 1068/2018).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/933/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 12/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, κατά το μέρος που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου … (…) και της ένωσης οικονομικών φορέων ...ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (...Α.Τ.Ε.) και ... – ... – ... Ο.Ε. (δ.τ. ...) (εφεξής ανάδοχος ένωση), με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρονικού εξοπλισμού υποδομής για τα Νέα κτίρια του Πανεπιστημίου … στην περιοχή ΖΕΠ …» (Τμήματα Α και Β), συνολικού προϋπολογισμού 525.850,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ( ή 652.054,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Σε κάθε περίπτωση- πέραν του ότι οι τεχνικές προδιαγραφές της ελεγχόμενης σύμβασης δεν διατυπώνονται με παραπομπή σε τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται σε κάποιο εγκεκριμένο «πρότυπο», ούτε με βάση προϊόν που φέρει συγκεκριμένο εμπορικό σήμα, ώστε, σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 3 περ. β΄ και 4 του ν.4412/2016, να επιβάλλεται η αναφορά του όρου «ή ισοδύναμο» (...)- ο ως άνω διακωλυτικός λόγος είναι και αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει με σαφήνεια και βεβαιότητα ότι η αναθέτουσα Αρχή κατά την διατύπωση των τεχνικών προδιαγραφών στο Παράρτημα ΙΙ της διακήρυξης (Τεχνικές Προδιαγραφές-Πίνακες Συμμόρφωσης) έχει προνοήσει ούτως ώστε όλες οι ζητούμενες τεχνικές προδιαγραφές να καλύπτονται από τον όρο «ή ισοδύναμο», κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το προσφεύγον και την παρεμβαίνουσα ανάδοχο ένωση.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 12/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….
ΕΣ/ΤΜ.6/299/2019
Προμήθεια μηχανημάτων έργου, οχημάτων και λοιπού εξοπλισμού:....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω υπό σκέψη ΙΙ, το Τμήμα κρίνει ότι οι προαναφερθείσες τεχνικές προδιαγραφές, που τέθηκαν με τη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού, αναφορικά με το ως άνω φορτηγό όχημα της Ομάδας Ε, δεν είναι, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο, νόμιμες. Και τούτο διότι αυτές, ενώ προσδιορίσθηκαν με μεγάλη λεπτομέρεια και προβλέφθηκε, συναφώς, προκειμένου για τον κυβισμό του κινητήρα δυνατότητα απόκλισης από αυτές σε πολύ μικρό εύρος (+/-5%) – η δε δυνατότητα απόκλισης αναφορικά με τον αριθμό των ταχυτήτων οπισθοπορείας είναι τεχνικώς ανέφικτη -, ωστόσο δεν αιτιολογήθηκε από την αναθέτουσα αρχή, ήδη αιτούντα Δήμο, για ποιο λόγο οι ως άνω τεθείσες τεχνικές προδιαγραφές είναι οι μόνες κατάλληλες να εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τις ανάγκες, για τις οποίες τέθηκαν και για ποιο λόγο αυτός ο βαθμός λεπτομέρειας ήταν αναγκαίος για την επίτευξη των επιδιωκόμενων, με το εν λόγω όχημα, σκοπών. Ειδικότερα, δεν αιτιολογήθηκε καταρχάς πώς συνδέεται η επιλογή του συγκεκριμένου κυβισμού (10.500cc +/-5%) με τις επικαλούμενες ως ζητούμενες λειτουργικές επιδόσεις, αλλά και για ποιο λόγο δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί η πλήρωση των επικαλούμενων ως άνω αξιούμενων λειτουργικών επιδόσεων μέσω άλλων τεχνικών προδιαγραφών, αφού, εξάλλου, ως γνωστόν, η αυξημένη απόδοση του κινητήρα ή η μειωμένη εκπομπή ρύπων δεν συνδέονται απαραίτητα και μόνο με τον κυβισμό του οχήματος, αλλά τελούν σε συνάρτηση και με άλλες παραμέτρους (όπως λ.χ. η ιπποδύναμη ή η αντιρρυπαντική τεχνολογία του οχήματος). Επίσης, δεν αιτιολογήθηκε νομίμως ούτε η επιλογή, αυστηρά, κιβωτίου 4 ταχυτήτων οπισθοπορείας για το συγκεκριμένο όχημα, αφού δεν αιτιολογήθηκε για ποιο λόγο οι επικαλούμενες ως αξιούμενες λειτουργικές απαιτήσεις (καλύτερη οδική ανταπόκριση και μη καταπόνηση του κινητήρα) καλύπτονται, αποκλειστικά και μόνο, με τη χρήση κιβωτίου 4 ταχυτήτων οπισθοπορείας. Ενόψει αυτών, οι ως άνω τεχνικές προδιαγραφές έχουν τεθεί κατά παραβίαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς και των θεμελιωδών αρχών του κοινοτικού δικαίου των δημοσίων συμβάσεων, ιδίως δε αυτών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, με περαιτέρω συνέπεια, εξαιτίας του ελαττώματος αυτού να πάσχει όλη η διαγωνιστική διαδικασία που επακολούθησε. Τέλος, επισημαίνεται ότι την ως άνω υποχρέωση αιτιολόγησης της επιλογής των συγκεκριμένων τεχνικών προδιαγραφών υπείχε η αναθέτουσα αρχή, λόγω της ως άνω λεπτομερούς περιγραφής τους, η οποία είχε ως συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου των δυνητικών υποψηφίων προμηθευτών και επομένως τη συρρίκνωση του ανταγωνισμού, γεγονός το οποίο αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στο διαγωνισμό για τη συγκεκριμένη προμήθεια συμμετέσχε μόνο η αιτούσα εταιρεία και η εταιρεία “.....”, της οποίας, όμως, η συμμετοχή κρίθηκε απαράδεκτη λόγω μη πλήρωσης των συγκεκριμένων τεχνικών προδιαγραφών. (...)Δεν ανακαλεί την 450/2018 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΕΠΠ/34/2020
Προμήθεια εξοπλισμού....Επειδή η προσφεύγουσα δεν αποδεικνύει πλήρως ότι οι εν λόγω όροι στο σύνολό τους είναι φωτογραφικές καθώς δεν αναφέρει εάν δεν υφίστανται εταιρείες εκτός από αυτές που επικαλείται στην αγορά οι οποίες πληρούν τις εν θέματι τεχνικές προδιαγραφές ούτε εάν δεν είναι εφικτή η κατασκευή φίλτρων από τις υπάρχουσες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας ώστε να αποκλείονται αυτόματα από τον επίμαχο διαγωνισμό. Ο δε ισχυρισμός ότι οι έτερες εταιρείες θα αποκλειστούν για μη πλήρωση συγκεκριμένου όρου είναι υποθετικός και άρα απορριπτέος ως αναπόδεικτος. Περαιτέρω, η πλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών από τη συγκεκριμένη εταιρεία δεν καθιστά άνευ ετέρου φωτογραφικό τον όρο της Διακήρυξης. Επιπλέον, δεν αποδεικνύεται ότι η απαίτηση του συγκεκριμένου τύπου βαλβίδων καθώς και οι διαστάσεις και ο ψευδοπυθμένας αποκλείουν όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην οικεία αγορά πλην μιας. Επομένως, το δεύτερο μέρος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/934/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 11/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου … (…) και της ένωσης οικονομικών φορέων … ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (… Α.Τ.Ε.) και … Ο.Ε. (δ.τ. …) (εφεξής ανάδοχος ένωση), αναδόχου του ανοικτού διαγωνισμού με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού υποδομής δικτύων (ενσύρματου και ασύρματου) για τα Νέα κτίρια του Πανεπιστημίου … στην περιοχή ΖΕΠ …», συνολικού προϋπολογισμού 470.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι ο παραπάνω λόγος της προσφυγής παρίσταται βάσιμος, προεχόντως, διότι η κρίση της προσβαλλόμενης πράξης περί της μη νομιμότητας των τεχνικών προδιαγραφών διατυπώνεται αορίστως ως γενική εκτίμηση αυτών, χωρίς να εξειδικεύεται ποιες είναι εκείνες οι τεχνικές προδιαγραφές που επιφέρουν τεχνητό περιορισμό του ανταγωνισμού, ποιες είναι οι ειδικότερες λειτουργικές τους απαιτήσεις και γιατί οι τελευταίες παρίστανται τόσο εξειδικευμένες, ώστε η αναθέτουσα Αρχή να πρέπει να αιτιολογήσει την επιλογή τους.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 11/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1073/2021
Συμφωνία - πλαίσιο κατά το μέρος που αφορά στην προμήθεια των τεσσάρων από τα πέντε συνολικά προκηρυχθέντα από την προσφεύγουσα Α.Σ.Δ.Υ.Σ. προϊόντα (Α΄ ύλες) για την παραγωγή αντιπηκτικού υγρού S-750 και ANDEM από τη μονάδα παραγωγής της 871 ΑΒΕΚ (Αποθήκη Βάσης Εφοδιασμού Καυσίμων) για τις ανάγκες και των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων (ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ). (...) Με βάση τα ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα στις προσφυγές αναθεώρησης, η μη παράθεση στη διακήρυξη των «οδηγιών λειτουργίας» του συστήματος ανακύκλωσης στην 871 ΑΒΕΚ δεν καθιστά αόριστο και ασαφές το αντικείμενο της ζητούμενης προμήθειας. Και τούτο, διότι τα επίμαχα προϊόντα (πρώτες ύλες για την παρασκευή αντιπηκτικού διαλύματος), προσδιορίζονται από τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά τους, τα οποία προκύπτουν τόσο από το ίδιο το σώμα των επίμαχων Προδιαγραφών Ενόπλων Δυνάμεων (ΠΕΔ), όσο και από τα διεθνή πρότυπα προδιαγραφών και τις ΠΕΔ των τελικών παραγόμενων προϊόντων, στα οποία οι ίδιες παραπέμπουν. Η δε μνεία στη διακήρυξη των οδηγιών χρήσης του συστήματος ανακύκλωσης όπως και η υποχρέωση προσκόμισης υπεύθυνης δήλωσης από φορέα, ιδιωτικό ή δημόσιο, περί παραγωγής των ζητούμενων τελικών προϊόντων (αντιπηκτικό διάλυμα S-750 και ANDEM) με τη χρήση των οδηγιών του συστήματος, δεν εισάγει πρόσθετη τεχνική προδιαγραφή (πέραν αυτής των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών) των προς προμήθεια πρώτων υλών, υπό τη μορφή επίδοσης ή λειτουργικής απαίτησης, αλλά συνιστά μέσο πιστοποίησης ότι τα προς προμήθεια προϊόντα έχουν ήδη δοκιμαστεί βιομηχανικά. Με δεδομένο, συνεπώς, ότι η θεωρούμενη από το Κλιμάκιο και από την προσβαλλόμενη απόφαση ασάφεια των όρων της διακήρυξης δεν ανάγεται στον πυρήνα της προμήθειας, καθόσον δεν αφορά στα προς προμήθεια υλικά αυτά καθαυτά, αλλά στις ζητούμενες βεβαιώσεις περί πιστοποίησης της ποιότητας και αποδοτικότητάς τους, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η παράλειψη αναπαραγωγής στη διακήρυξη του κειμένου της ... διαταγής δεν κατέστησε ασαφή τη διακήρυξη κατά την έννοια της διάταξης που παρατέθηκε στη σκέψη 17 πλήττοντας έτσι το κύρος αυτής. Άλλωστε, μέσω επίκλησης της διάταξης του άρθρου 67 παρ. 2 του ν. 4412/2016, στην οποία παραπέμπει η διακήρυξη, οι επιμελείς ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς του συγκεκριμένου οικονομικού τομέα μπορούσαν ευχερώς να αναζητήσουν πληροφορίες, εφόσον το επιθυμούσαν, σχετικά με τις προδιαγραφές και τη λειτουργία του εν λόγω συστήματος. Ούτε, εξ άλλου, συνιστά περιοριστική του ανταγωνισμού ασάφεια της διακήρυξης η μη εξειδίκευση των φορέων που μπορούν να χορηγήσουν μία τέτοια βεβαίωση ή υπεύθυνη δήλωση. Τουναντίον, ο σχετικός όρος έχει διατυπωθεί με ευρύτητα, ώστε να είναι δυνατή η χορήγηση της βεβαίωσης ή υπεύθυνης δήλωσης από οποιονδήποτε δυνάμενο προς τούτο φορέα, δημόσιο ή ιδιωτικό, ενώ ένας επιμελής οικονομικός φορέας που δραστηριοποιείται στην εξειδικευμένη κατηγορία προϊόντων που αφορά η επίμαχη σύμβαση, είναι σε θέση να γνωρίζει τους φορείς στους οποίους πρέπει να αποταθεί ώστε να του χορηγηθούν τέτοιες βεβαιώσεις.(...) Για τους λόγους αυτούς Αναθεωρεί την 601/2021 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος. Ανακαλεί την 7/2021 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/173/2018
Προμήθεια υγειονομικού υλικού :Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υπό προμήθεια είδη υγειονομικού υλικού είναι επαρκώς προσδιορισμένα από τον τίτλο τους καθώς και ότι η τεχνολογική αξιολόγηση αυτών έγινε εν τέλει από τα προσκομιζόμενα δείγματα, κρίνει ότι οι τεχνικές προδιαγραφές των προς προμήθεια ειδών, οι οποίες εγκρίθηκαν από το διοικητικό συμβούλιο του Κέντρου (βλ. την 32η /6.9.2017 συνεδρίαση) ήταν επαρκώς διατυπωμένες και πλήρως κατανοητές από κάθε ενδιαφερόμενο, με συνέπεια την ανάπτυξη ικανού διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίων των εκτεθέντων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/893/2019
Προμήθεια μηχανημάτων έργου, οχημάτων και λοιπού εξοπλισμού:Ζητείται η αναθεώρηση της 299/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Κατά την άποψη που επικράτησε στο Τμήμα, οι επίμαχες Τεχνικές Προδιαγραφές του οχήματος, ήτοι οι απαιτήσεις να διαθέτει κινητήρα κυβισμού 10.500 κ. εκ (+/- 5%) και κιβώτιο τεσσάρων ταχυτήτων οπισθοπορείας, νομίμως περιελήφθησαν στη διακήρυξη. Τούτο διότι οι συγκεκριμένες απαιτήσεις εξυπηρετούν, σύμφωνα με την εκτίμηση της αναθέτουσας Αρχής, όπως προκύπτει από την απάντησή της στον φορέα (βλ. έγγραφο του Δήμου στη σκ. 4.4 της παρούσας), κατά το βέλτιστο τρόπο τις ανάγκες και τις λειτουργικές απαιτήσεις της δημοπρατούμενης προμήθειας, η σχετική δε επιλογή έλαβε χώρα βάσει τεχνικών κριτηρίων και εκτιμήσεων που δεν εμπίπτουν στο πεδίο έκτασης του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας. Μειοψήφησαν οι Σύμβουλοι Κωνσταντίνα Ζώη, Αγγελική Μυλωνά και Βιργινία Σκεύη, κατά τη γνώμη των οποίων η αναθέτουσα Αρχή, αν και είχε αυξημένη προς τούτο υποχρέωση λόγω του ιδιαιτέρως λεπτομερούς χαρακτήρα των επίμαχων τεχνικών προδιαγραφών, δεν αιτιολόγησε, αφενός, για ποιο λόγο οι συγκεκριμένες απαιτήσεις του οχήματος σε ιπποδύναμη, χαμηλή ρύπανση και κατανάλωση, μπορούν να επιτευχθούν αυστηρά και μόνο με τον περιορισμό του κυβισμού του οχήματος σε 10.500 κ.εκ (+/- 5%), αφετέρου δεν συνέδεσε τις αξιούμενες λειτουργικές απαιτήσεις της καλύτερης οδικής ανταπόκρισης και μη καταπόνησης του κινητήρα και του πλαισίου του οχήματος, με συγκεκριμένες συνθήκες κίνησης αυτού (εδαφικές ιδιαιτερότητες, νομοθετικός περιορισμός σε ταχύτητα, βάρος φορτίων), ώστε να προκύπτει ότι οι απαιτήσεις αυτές μπορούν να επιτευχθούν αποκλειστικά με τη χρήση κιβωτίου 4 ταχυτήτων οπισθοπορείας. Ενόψει αυτών, αλλά και του γεγονότος ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν υπήρξε άλλη προσφορά που να καλύπτει τις προδιαγραφές αυτές, πλην αυτής της αναδόχου εταιρείας, οι εν λόγω τεχνικές προδιαγραφές έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και των αρχών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η γνώμη όμως αυτή δεν εκράτησε.Σύμφωνα με τα ανωτέρω πρέπει να αναθεωρηθεί η 299/2019 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά παραδοχή ως βάσιμων των υπό κρίση αιτήσεων αναθεώρησης, να ανακληθεί 450/2018 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, να επιτραπεί η υπογραφή των οικείων σχεδίων συμβάσεων και να επιστραφεί στην αιτούσα εταιρεία το κατατεθέν παράβολο.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/533/2024
Προμήθεια δέκα (10) ηλεκτροκίνητων οχημάτων (...)Επομένως, ο οικονομικός φορέας που παρέχει σε προσφέροντα δάνεια ικανότητα για το κριτήριο επιλογής της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας, που αφορά στην απαίτηση συγκεκριμένου επιπέδου εμπειρίας αποδεικνυόμενο από σχετικές συμβάσεις που έχει εκτελέσει, πρέπει να διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα, τα οποία αφορούν μόνο στην εν λόγω παρεχόμενη δάνεια ικανότητα (...) Εν όψει των ανωτέρω, όπως βασίμως προβάλλει η προσφεύγουσα, οι ως άνω τεχνικές προδιαγραφές δεν έχουν τεθεί κατά παράβαση του άρθρου 54 παρ. 2 του ν. 4412/2016, καθώς και των θεμελιωδών αρχών της αναλογικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, ούτε, άλλωστε, αρκεί για την κατάφαση της παραβίασης των εν λόγω αρχών, η διαπίστωση της προσβαλλόμενης Πράξης, ότι, από τις αντίστοιχες τεχνικοοικονομικές προσφορές που υποβλήθηκαν, στο πλαίσιο σύνταξης του οικείου πρακτικού διερεύνησης για τον καθορισμό των προϋπολογιζόμενων τιμών μονάδας, αποδεικνύεται ότι προσφέρονται στην αγορά αντίστοιχα οχήματα, με διαφορετικές τεχνικές προδιαγραφές, που καλύπτουν τις λειτουργικές ανάγκες της αναθέτουσας αρχής. Τούτο δε, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι στον συγκεκριμένο διαγωνισμό συμμετείχε τελικώς μόνο μία εταιρεία, καθότι αυτό, από μόνο του, δεν αποδεικνύει ότι οι ως άνω τεθείσες τεχνικές προδιαγραφές είχαν ως συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου των δυνητικών υποψηφίων προμηθευτών.(...) Οι διευκρινίσεις αυτές αναρτήθηκαν στον ηλεκτρονικό χώρο του διαγωνισμού στην ιστοσελίδα του Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ., στις 10.8.2023, ήτοι τέσσερις (4) μέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών (14.8.2023), χωρίς, όμως, να παραταθεί ανάλογα η εν λόγω προθεσμία, ούτως ώστε όλοι οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς να μπορούν να λάβουν γνώση των ανωτέρω διευκρινίσεων. Τούτο δε, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 60 παρ. 3 περ. α′ και 67 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 2.1.3 της ένδικης διακήρυξης, που θεσπίζουν, εν όψει και των αρχών της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης τους προς το θεσπιζόμενο με τη διακήρυξη κανονιστικό πλαίσιο, υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει την καταληκτική προθεσμία για την παραλαβή των προσφορών, όταν, σε περίπτωση υποβολής αιτήματος παροχής διευκρινίσεων, αυτές δεν έχουν παρασχεθεί το αργότερο έξι (6) ημέρες πριν τη λήξη της προθεσμίας αυτής. Για τους λόγους αυτούς Δεν ανακαλεί την 555/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1078/2024
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/321/2018
Προμήθεια υδροφόρων πυροσβεστικών οχημάτων:..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία και συνακόλουθα κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο οικείου σχεδίου σύμβασης.