Παροχή υπηρεσιών φύλαξης.(παράταση σύμβασης )Το παρόν Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 4ης Συνεδρίασης αυτού της 13ης.2.2018 (Θέμα Β΄), επιλαμβανόμενο της  ανωτέρω έκθεσης διαφωνίας της Επιτρόπου, έκρινε, κατά παραδοχή αυτής, ότι η εντελλόμενη με το εν λόγω ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στα εν λόγω Πρακτικά του, στα οποία και παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, με τα προμνησθέντα Πρακτικά του, ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης, λαμβάνοντας υπόψη του ότι στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκκρεμούσε, μετά από σχετική παραπομπή ενώπιόν της με Πρακτικά του ΙV Τμήματος του Δικαστηρίου (βλ. Πρακτικά της 20ης Συν./14.11.2017), το ζήτημα του εάν η επικαλούμενη από το Νοσοκομείο διάταξη της παραγράφου 3 περ. β του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), δυνάμει της οποίας νομιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, δαπάνες για υπηρεσίες φύλαξης που έχουν παρασχεθεί σε νοσοκομεία μέχρι τη δημοσίευση του οικείου νόμου, αντιτίθεται ή όχι στο Σύνταγμα (α. 98 Σ.), καθώς και εάν είναι σύμφωνη ή όχι με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200).ΙΙ. Η Ολομέλεια, με τα Πρακτικά της 2ης/7.3.2018  Γενικής Συνεδρίασής της (Θέμα Α΄) και σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα σε αυτά, αποφάνθηκε ότι  η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας,  όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.ΙΙΙ. Κατόπιν αυτών, ενόψει του ότι η εντελλόμενη δαπάνη με το 271, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν είναι νόμιμη, αλλά ούτε και μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη βάσει της νομιμοποιητικής διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου  96 του ν. 4486/2017, η οποία δεν εφαρμόζεται λόγω της αντίθεσής της στις ως άνω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις και αρχές, κατά τα κριθέντα από την Ολομέλεια, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το εν λόγω ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή υπηρεσιών διανομής γευμάτων. (απευθείας ανάθεση κατόπιν συλλογής προσφορών) Το παρόν Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 4ης Συνεδρίασης αυτού της 13ης.2.2018 (Θέμα Α΄), επιλαμβανόμενο της  ανωτέρω έκθεσης διαφωνίας της Επιτρόπου, έκρινε, κατά παραδοχή αυτής, ότι η εντελλόμενη με το εν λόγω ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στα εν λόγω Πρακτικά του, στα οποία και παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, με τα προμνησθέντα Πρακτικά του, ανέβαλε την έκδοση οριστικής Πράξης, λαμβάνοντας υπόψη του ότι στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εκκρεμούσε, μετά από σχετική παραπομπή ενώπιόν της με Πρακτικά του ΙV Τμήματος του Δικαστηρίου (βλ. Πρακτικά της 20ης Συν./14.11.2017), το ζήτημα του εάν η επικαλούμενη από το Νοσοκομείο διάταξη της παραγράφου 3 περ. β του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017), δυνάμει της οποίας νομιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, δαπάνες για υπηρεσίες εστίασης που έχουν παρασχεθεί σε νοσοκομεία μέχρι τη δημοσίευση του οικείου νόμου, αντιτίθεται ή όχι στο Σύνταγμα (α. 98 Σ.), καθώς και εάν είναι σύμφωνη ή όχι με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200).ΙΙ. Η Ολομέλεια, με τα Πρακτικά της 2ης/7.3.2018  Γενικής Συνεδρίασής της (Θέμα Α΄) και σύμφωνα με τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα σε αυτά, αποφάνθηκε ότι  η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας,  όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.ΙΙΙ. Κατόπιν αυτών, ενόψει του ότι η εντελλόμενη δαπάνη με το 551, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν είναι νόμιμη, αλλά ούτε και μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη βάσει της νομιμοποιητικής διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου  96 του ν. 4486/2017, η οποία δεν εφαρμόζεται λόγω της αντίθεσής της στις ως άνω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις και αρχές, κατά τα κριθέντα από την Ολομέλεια, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το εν λόγω ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Σημειωτέον, εκ νέου, ότι η εισκομισθείσα στο φάκελο 10530/2017 διαταγή πληρωμής του Προέδρου Πρωτοδικών του Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία διατάσσεται, μεταξύ άλλων, η πληρωμή της επίμαχης εντελλόμενης δαπάνης, δεν δύναται να ασκήσει επιρροή στην συγκεκριμένη υπόθεση, καθότι είναι μεταγενέστερη του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος και δεν αποτελεί δικαιολογητικό αυτού. Είναι άλλο δε το ζήτημα ότι το Νοσοκομείο δύναται να εκδώσει νέο χρηματικό ένταλμα με συνημμένο ως δικαιολογητικό αυτού την εν λόγω διαταγή πληρωμής, η οποία, αποτελεί πλήρες και νόμιμο δικαιολογητικό και  δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο ως προς την θεώρηση του εκδοθέντος κατόπιν αυτής εντάλματος (βλ. αποφ. Ολ. Ελ.Συν. 1023/2017).

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ψυγείων και καταψυκτών:Ενόψει της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017, η οποία λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως και η οποία καταλαμβάνει την  υπό εξέταση υπόθεση και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Τμήμα, με τα Πρακτικά της 20η/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα Α΄) έχει παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος, καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το ν. 4412/2016 (Α΄ 147, διορθ. σφαλμ. Α΄ 200), η δε απόφανση επί των ζητημάτων τούτων επηρεάζει την έκβαση και της κρινόμενης υπόθεσης, εισηγούμαι να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος ως προς την ανάκληση ή μη της 143/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, μέχρις ότου εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Υπηρεσίες φύλαξης.(..) Με την κρινόμενη αίτηση ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 136/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, με την οποία κρίθηκε ότι δεν πρέπει να θεωρηθεί το 393, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αιτούντος, συνολικού ποσού 20.375,76 ευρώ, που αφορά στην αμοιβή της εταιρείας «...» για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης-ασφάλειας των χώρων του ... ,(..)Στην κρίση αυτή ήχθη το Κλιμάκιο με την αιτιολογία ότι: α) Δεδομένου του εξ αντικειμένου υπερβολικά χαμηλού εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους της προσφοράς της ως άνω εταιρείας,  ο ..., κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 88 παρ. 1 του ν. 4412/2016 και 68 παρ. 1 του ν. 3863/2000, παρέλειψε να καλέσει αυτήν προκειμένου να διευκρινίσει τα ανωτέρω στοιχεία της προσφοράς της και να αποδείξει ότι τα υπολογισθέντα ποσά εργολαβικού κέρδους και διοικητικού κόστους ήταν εύλογα,(..)β)  ..., η απασχόληση από την ως άνω εταιρεία, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, εργαζομένων άνω των 25 ετών, συνιστά ανεπίτρεπτη ουσιώδη τροποποίηση αυτής, διότι η εκ των υστέρων αύξηση του μισθολογικού κόστους μετέβαλε την οικονομική ισορροπία της, εκμηδενίζοντας το υπολογισθέν στην προσφορά ποσό εργολαβικού κέρδους και δημιουργώντας αρνητικό οικονομικό ισοζύγιο στη σύμβαση.(..)Ήδη, με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης ζητείται η ανάκληση της ως άνω πράξης, καθώς προβάλλεται, κατ’ επίκληση της διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017, ότι η επίμαχη δαπάνη έχει νομιμοποιηθεί. (..) Ενόψει δε της, κατά τα ανωτέρω, επίκλησης, από το αιτούν της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Τμήμα, με τα Πρακτικά της 20ης/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα A΄) έχει παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παρ. αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς το άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014, όπως αυτή ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν. 4412/2016....η δε απόφανση επί των ζητημάτων τούτων επηρεάζει την έκβαση και της κρινόμενης υπόθεσης, εισηγούμαι να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος ως προς την ανάκληση ή μη της 136/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, μέχρις ότου εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης.(..) ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 143/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα του Δικαστηρίου τούτου, με την οποία κρίθηκε μη θεωρητέο το 121, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αιτούντος, που αφορά στην καταβολή ποσού 2.551,92 ευρώ, στην εταιρεία «... ΕΠΕ», ως αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης των ψυγείων και καταψυκτών των Τμημάτων Αιμοδοσίας και Μικροβιολογικού.... Με την ως άνω πράξη του Κλιμακίου κρίθηκε μη νόμιμη η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στην ανωτέρω εταιρεία, με την αιτιολογία ότι οι υπηρεσίες αυτές υπάγονται ρητά στην αρμοδιότητα της τεχνικής υπηρεσίας του αιτούντος, στην οποία υπηρετεί εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό όλων των κατηγοριών εκπαίδευσης..Ενόψει της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017, η οποία λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως και η οποία καταλαμβάνει την  υπό εξέταση υπόθεση και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Τμήμα, με τα Πρακτικά της 20η/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα Α΄) έχει παραπεμφθεί,.....στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος, καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.....η δε απόφανση επί των ζητημάτων τούτων επηρεάζει την έκβαση και της κρινόμενης υπόθεσης, εισηγούμαι να αναβληθεί η οριστική κρίση του Τμήματος ως προς την ανάκληση ή μη της 143/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο, μέχρις ότου εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Επί του μείζονος σπουδαιότητος νομικού ζητήματος της αντίθεσης ή μη του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (ΦΕΚ Α΄ 115)  προς τις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος, και της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο παραπέμφθηκε κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 6 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, ΦΕΚ Α΄ 52), όπως η παράγραφος αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν. 4489/2017 (ΦΕΚ Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τα πρακτικά της 20ης/14.11.2017 Συνεδρίασης του ΙV Τμήματος, που διαβιβάστηκαν στη Γραμματεία της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας με το ΦΓ16/10420/9.2.2018 έγγραφο της Υπηρεσίας Επιτρόπου στη Γραμματεία της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου...(..)Α. Στο άρθρο 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 (Α΄ 115/7.8.2017) ορίζεται ότι: «Δαπάνες που έχουν προκύψει από ήδη παρασχεθείσες, έως τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, υπηρεσίες καθαριότητας, σίτισης-εστίασης, φύλαξης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας, θεωρούνται σύννομες και εκκαθαρίζονται σε βάρος των πιστώσεων των προϋπολογισμών των οικείων φορέων». Στην αιτιολογική έκθεση της εν λόγω διάταξης αναφέρεται ότι «Στην περ. β, κρίνεται απαραίτητη η νομιμοποίηση δαπανών από υπηρεσίες καθαριότητας, σίτισης και φύλαξης ή συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού που έχουν παρασχεθεί σε οποιοδήποτε νομικό πρόσωπο ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου, καθώς ομοίως συνέχονται με τη διαρκή και απρόσκοπτη παροχή των υπηρεσιών αυτών (…). Από τη διατύπωση της διάταξης καθίσταται σαφές ότι νομιμοποιούνται μόνον οι δαπάνες που έχουν ήδη παρασχεθεί έως την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και όχι μεταγενέστερες», ενώ στην έκθεση αξιολόγησης συνεπειών της ρύθμισης, σε σχέση γενικώς  με την παρ. 3 του ως άνω άρθρου, αναφέρεται ότι «η προτεινόμενη διάταξη στην παρ. 3 επιφέρει ευεργετικές συνέπειες για τους φορείς που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της αποκαθιστώντας την ομαλή ροή πληρωμής των δαπανών (…) με άμεσο αποτέλεσμα την (…) εξοικονόμηση σημαντικών δημόσιων πόρων».(..)Β. Με την ανωτέρω διάταξη επιχειρείται η, δια της συλλήβδην νομιμοποίησης των οικείων δαπανών, άρση κάθε κωλύματος εξόφλησης των παρόχων ενός ευρέος φάσματος υπηρεσιών και δη καθαριότητας, σίτισης-εστίασης, φύλαξης και συντήρησης ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού προς οιοδήποτε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου εποπτευόμενο από το Υπουργείο Υγείας, αδιακρίτως της βαρύτητας και των συνεπειών των πλημμελειών που καθιστούν παράνομη τη διενέργεια των σχετικών δαπανών, καθώς και χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό για το παρελθόν και μέχρι τη δημοσίευση του ως άνω νόμου.(..)Σημειωτέον ότι είχαν προηγηθεί και άλλες ενέργειες του νομοθέτη για νομιμοποίηση δαπανών από παροχή υπηρεσιών σε νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. και σε Δ.Υ.Πε., με τη θέσπιση ειδικότερα των διατάξεων: α) του άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (Α΄ 38), για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. αρχικώς για το  διάστημα από 1.9.2012 έως και 17.2.2014 (ημερομηνία δημοσίευσης νόμου) και κατόπιν, μετά από διαδοχικές παρατάσεις της χρονικής ισχύος του, μέχρι και 31.10.2017 (βλ. άρ. 15 παρ. 3 του ν. 4498/2017, Α΄ 172), υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις....Από τα ως άνω εκτεθέντα προκύπτει ότι, παρά την προγενέστερη νομιμοποίηση επί μακρό χρονικό διάστημα -είτε με την ψήφιση νέων είτε με την παράταση προϋφιστάμενων διατάξεων- δαπανών από παροχή υπηρεσιών, όχι μόνο δεν αντιμετωπίστηκε η παθογένεια που είχε οδηγήσει στη θέσπιση αυτών, αλλά ο νομοθέτης προσφεύγει εκ νέου στη θέσπιση της επίμαχης νομιμοποιητικής διάταξης, η οποία δεν θέτει καμία προϋπόθεση και κανένα περιορισμό για την αναδρομική νομιμοποίηση, συνιστά δε ευκαιριακή ρύθμιση αναδρομικής ισχύος, που στερείται συνοχής και συστηματικότητας και που έχει ως στόχο να παρακάμψει τον προληπτικό έλεγχο και τα εμπόδια που αυτός θέτει στη διενέργεια παράνομων δαπανών, διαιωνίζοντας την υπάρχουσα παθογένεια, αντί να συμβάλλει στην αντιμετώπισή της.(..) Παράλληλα, αντίκειται στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄, β΄ και γ΄ του Συντάγματος, καθώς στερεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο τη δυνατότητα να διαδραματίσει αποτελεσματικά τον ρόλο του ως θεσμική δικλίδα ασφαλείας για την πιστή τήρηση των εν λόγω συνταγματικών επιταγών και καταλύει τις ελεγκτικές του αρμοδιότητες....ανατρέποντας ακόμα και αναδρομικά ήδη εκφερθείσες κρίσεις περί της μη νομιμότητας εντελλόμενων δαπανών, αλλά και σε επίπεδο κατασταλτικού ή κατά περίπτωση προσυμβατικού ελέγχου.(..)

Κατόπιν των ανωτέρω, επί του παραπεφθέντος γενικότερης σημασίας ζητήματος  της αντίθεσης  της διάταξης της παραγράφου 3 περ. β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017  στο Σύνταγμα και την Οδηγία 2014/24/ΕΕ, εισηγούμαι να γίνει δεκτό ότι η  εν λόγω νομιμοποιητική διάταξη αντίκειται στις διατάξεις τόσο του άρθρου 98 παρ. 1 εδ. α΄ και γ΄ του Συντάγματος (και κατά περίπτωση του εδ. β΄), καθώς και στις συνταγματικές αρχές του Κράτους Δικαίου, της νομιμότητας της δράσης της Διοίκησης, της χρηστής και διαφανούς διαχείρισης του δημόσιου χρήματος και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, όσο και στις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, περαιτέρω δε να αναπεμφθεί η υπόθεση στο Τμήμα, προκειμένου αυτό να αποφανθεί οριστικά επί της σχετικής αίτησης ανάκλησης.

Η Ολομέλεια, μετά από συζήτηση, αποδέχθηκε κατά πλειοψηφία την ως άνω εισήγηση.

Υπηρεσίες φύλαξης.(..) ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 80/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα, με την οποία κρίθηκε μη θεωρητέο το 5, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Γενικού Νοσοκομείου ... «...», που αφορά στην καταβολή ποσού 16.336,67 ευρώ στην αιτούσα, ως αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης – ασφάλειας των χώρων του Νοσοκομείου κατά το χρονικό διάστημα από 25.8.2016 έως 24.9.2016, δυνάμει της 72/9.8.2016 σύμβασης. Το Κλιμάκιο Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο παρόν Τμήμα, ήχθη στην απορριπτική της θεώρησης του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος κρίση με την αιτιολογία ότι: α) Το Γενικό Νοσοκομείο ... «...» αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της αιτούσας εταιρείας, παρόλο που αυτή εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή, κατά παράβαση τόσο των διατάξεων του άρθρου 68 παρ. 1 του ν. 3863/2010, όσο και σχετικού όρου της διακήρυξης. ...Περαιτέρω, όμως ενόψει της, κατά τα ανωτέρω, επίκλησης από την αιτούσα της ως άνω διάταξης του άρθρου 96 παρ. 3 περ. β΄ του ν. 4486/2017 και δοθέντος ότι, κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο, το παρόν Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 20η/14.11.2017 Συνεδρίασής του (Θέμα Α΄) έχει παραπέμψει, σύμφωνα με το άρθρο 32 παρ. 6 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄52) Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως η παράγραφος αυτή ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 41 παρ. 2 του ν.4489/2017 (Α΄ 140), στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, το ζήτημα της αντίθεσης ή μη της εν λόγω διάταξης προς στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος, καθώς και της συμφωνίας της ή μη με τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ....Το Τμήμα, ύστερα από συζήτηση μεταξύ των μελών του, δέχθηκε ομοφώνως την εισήγηση της Παρέδρου ..και αναβάλλει την έκδοση οριστικής κρίσης επί της υπόθεσης, μέχρι να εκδοθούν τα Πρακτικά της Ολομέλειας του Δικαστηρίου επί των ανωτέρω παραπεμφθέντων σε αυτήν ζητημάτων.

Παροχή υπηρεσιών εστίασης .(..) ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 100/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα του Δικαστηρίου τούτου, με την οποία κρίθηκε μη θεωρητέο το 55, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του αιτούντος που αφορά στην καταβολή ποσού 25.598,15 ευρώ στην εταιρεία …AE, ως αμοιβή της για την παροχή υπηρεσιών εστίασης...  Ήχθη δε στην ανωτέρω κρίση το Κλιμάκιο, με την αιτιολογία ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, διότι η σε ετήσια βάση δαπάνη του για την κάλυψη των συγκεκριμένων αναγκών υπερβαίνει τα νόμιμα όρια προσφυγής σε εξαιρετικές διαδικασίες ανάθεσης, ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε το Νοσοκομείο αποδεικνύει, συνδρομή λόγων επείγοντος, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας. Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει της παραπομπής ήδη από το παρόν Τμήμα στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τα Πρακτικά της 20ηςΣυν./14.11.2017 (Θέμα Α΄), του ζητήματος της αντίθεσης της ανωτέρω διάταξης της παραγράφου 3 περ.  β΄ του άρθρου 96 του ν. 4486/2017 στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. α΄ του Συντάγματος και στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, προκειμένου να εκφέρει την κρίση της επ’ αυτού, ..... εισηγούμαι ότι πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής πράξης, προκειμένου να προηγηθεί η κρίση της Ολομέλειας επί του ως άνω ζητήματος, ακολούθως δε το Τμήμα να επιληφθεί εκ νέου της υπό κρίση αίτησης ανάκλησης. Το Τμήμα, μετά από σχετική συζήτηση μεταξύ των μελών του, δέχθηκε ομόφωνα την εισήγηση της Παρέδρου..

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Ειδικότερα, δοθέντος ότι η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Νοσοκομείου, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει το ποσό των 209.000 ευρώ (βλ. σκ. ΙV), προϋπόθεση για την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης ...Στην προκειμένη όμως περίπτωση, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, οι οποίες κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των παγίων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου για υπηρεσίες καθαριότητας...Περαιτέρω, όπως βασίμως προβάλλεται με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου, όφειλαν, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 68 παρ. 2 περ. β΄ του ν. 3863/2010, να υποβάλουν γραπτό αίτημα προς τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας για τη χορήγηση πιστοποιητικού, από το οποίο να προκύπτουν όλες οι πράξεις επιβολής προστίμου που είχαν εκδοθεί σε βάρος της φερομένης ως δικαιούχου, εν συνεχεία, δε, λαμβανομένου υπ’ όψιν του γεγονότος ότι εντός χρονικού διαστήματος δύο ετών πριν από την υποβολή της προσφοράς της εν λόγω εταιρείας είχαν επιβληθεί σε βάρος της τουλάχιστον τρεις (3) πράξεις επιβολής προστίμου «υψηλής» ή «πολύ υψηλής σοβαρότητας», σύμφωνα με την υπουργική απόφαση 2063/Δ1632/2011 (ΦΕΚ Β΄ 266), οι οποίες προέκυψαν αθροιστικά, από τρεις (3) τουλάχιστον διενεργηθέντες ελέγχους ...Τέλος, αβασίμως το Νοσοκομείο επικαλείται τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4498/2017, με τις οποίες παρατάθηκε η ισχύς, μεταξύ άλλων, των νομιμοποιητικών διατάξεων των άρθρων 37 του ν. 4238/2014 (Α΄ 38) και 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.4/1/2019.

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΟΛΟΓΟΣ: Με βάση τα ανωτέρω και δεδομένου ότι όλα τα έσοδα του Ινστιτούτου από οποιαδήποτε πηγή και αν προέρχονταν κατατίθεντο σε ιδιαίτερο λογαριασμό Τράπεζας στο όνομα του Ινστιτούτου, καθώς η με τον τρόπο αυτό ανάμειξη του δημόσιου χρήματος (προερχόμενου από επιχορηγήσεις από διάφορους δημόσιους φορείς) με τα ίδια έσοδα του ν.π.ι.δ. (από την πώληση προϊόντων, την παροχή υπηρεσιών κ.λπ.), δεν αναιρεί την ευθύνη του αναιρεσείοντος, ως διαχειριστή υπολόγου της συνολικής περιουσίας του Ινστιτούτου, το δικάσαν Τμήμα βάσιμα έκρινε ότι αυτός ευθύνεται ως υπόλογος για το σύνολο της διαχείρισης της περιουσίας του Ινστιτούτου, ανεξάρτητα από το εάν αυτή αφορά στην ιδιωτική περιουσία του ή στο δημόσιο χρήμα, με το οποίο αυτό επιχορηγήθηκε και μάλιστα όχι μόνο κατά τα τρία πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου που αυτός διετέλεσε διευθυντής του.Ο αναιρεσείων προβάλλει ότι παραβιάστηκε ουσιώδης τύπος της διαδικασίας καθόσον δεν ελήφθησαν υπόψη αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, την έκδοση των οποίων αυτός είχε επικαλεστεί και προσκομίσει στη δίκη ενώπιον του VI Τμήματος του Δικαστηρίου τούτου. Ισχυρίζεται δε ότι ναι μεν το Ινστιτούτο νομιμοποιείται να ζητήσει από αυτόν αποζημίωση για υποτιθέμενη κακή διαχείριση, πλην όμως και ο ίδιος είχε απαιτήσεις κατά του Ινστιτούτου, καθόσον μετά την απομάκρυνσή του από τη θέση του διευθυντή του Ινστιτούτου άσκησε το 2001 αγωγή κατ’ αυτού για οφειλόμενες αποδοχές διευθυντή (από το 1995 έως το 2001), για αποδοχές ερευνητή α΄ βαθμίδας (το 2001), καθώς και για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Και ενώ το Ινστιτούτο άσκησε κατ’ αυτού ανταγωγή, το Μονομελές Πρωτοδικείο … (ειδική διαδικασία εργατικών διαφορών) με την απόφαση 248/2003 καταδίκασε τούτο στην καταβολή 49.559,71 ευρώ, απορρίπτοντας την ανταγωγή αυτού, το δε Εφετείο .. επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση με την 469/2005 απόφασή του και ο Άρειος Πάγος με την 136/2007 απόφασή του απέρριψε την ασκηθείσα αναίρεση.(..)Δέχεται την από 10.11.2010 αίτηση του ....για αναίρεση της 697/2010 απόφασης του VΙ Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Αναιρεί την απόφαση αυτή.