Προμήθεια υγρού οξυγόνου:..Με τα ανωτέρω δεδομένα, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις υπό στοιχ. ΙΙ και ΙΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η  ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 3 του ν. 3580/2007, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 2 του ν. 3846/2010, και 13 του ν. 3918/2011, το «..» (φορέας ...) προέβη στην προμήθεια υγρού οξυγόνου σε τιμή 1,043 ευρώ/m3, ήτοι σε τιμή που υπερέβαινε κατά 0,353 ευρώ την αναρτημένη στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ., κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, τιμή του 0,69 ευρώ/m3, στην οποία ήδη περιλαμβάνεται το κόστος μεταφοράς (βλ. 1711/3.4.2014 και 1586/10.4.2017 έγγραφα της Ε.Π.Υ. και βλ. πράξεις IV Τμ. 89, 83, 48/2015, Κ.Π.Ε.Δ. στο ΙV Tμ. Πρ. 76/2017, 187/2016, 25/2015, 201, 122/2014).Ο ισχυρισμός που προέβαλε το εν λόγω Νοσοκομείο με το έγγραφο επανυποβολής ότι ήδη η τιμή του υγρού οξυγόνου ανέρχεται σε 0,60 ευρώ/m3, και ότι στην τιμή αυτή συμπεριλαμβάνεται και το κόστος μεταφορικών, δεν αποδεικνύεται ότι σχετίζεται με την ελεγχόμενη δαπάνη. Λόγω δε της ανωτέρω υπέρβασης κατά 0,353 ευρώ της τιμής του Παρατηρητηρίου Τιμών για το υγρό οξυγόνο, βασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο ότι δεν δύναται να τύχει εφαρμογής εν προκειμένω η νομιμοποιητική διάταξη του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, εφόσον δεν πληρούται η προϋπόθεση της εναρμόνισης της συμφωνηθείσας με την επίμαχη σύμβαση τιμής με αυτή του Παρατηρητηρίου Τιμών.Εν όψει των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δημόσια νοσοκομεία.Ανάθεση λογιστικών υπηρεσιών σε εξωτερικό συνεργάτη.Με τα δεδομένα αυτά και ως εκ της εξάντλησης της δυνατότητας που παρείχε στο Νοσοκομείο το άρθρο 36 παρ. 1 του ν. 2778/1999, όπως ίσχυε κατά τον εν προκειμένω κρίσιμο χρόνο της σύναψής της από 2.5.2008 σύμβασης για την εκ νέου ανάθεση σε ιδιώτη των εργασιών για την εφαρμογή του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος μετά την πάροδο διετίας από την αρχική σύμβαση, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Εξάλλου, δεν είναι επιτρεπτή  η νομιμοποίηση της ανωτέρω δαπάνης με βάση τις διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 9 του ν. 3867/2010 (ΦΕΚ Α΄ 128), όπως αβασίμως προβάλλει το Νοσοκομείο, διότι αυτή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της εξαιρετικής ρύθμισης αυτής, αφού δεν αφορά στην προμήθεια υγειονομικού υλικού άμεσα συνδεόμενου με την παροχή νοσοκομειακής περίθαλψης (βλ. Πρ. IV Τμ. Ελ. Συν. 48/2012, 149, 25/2011, 161/2010, Κλιμ.Προλ. Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμ. 50/2014). 

Προμήθεια και εγκατάσταση εφαρμογής διαχείρισης έργων:..Με τα δεδομένα αυτά, είναι βάσιμη η διαφωνία της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., δεδομένου ότι η χρηματοδότηση, από τις πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού του οικείου πανεπιστημίου, του συγκεκριμένου έργου, που αφορά στην προμήθεια και εγκατάσταση λογισμικού για την εξυπηρέτηση της Γραμματείας του Ε.Λ.Κ.Ε. του Πανεπιστημίου .... (διαχείριση των έργων του ειδικού λογαριασμού), συνιστά, κατ΄ ουσίαν, επιχορήγηση (πρβλ. πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. IV Τμ. 140/2014) για τη κάλυψη αναγκών του λογαριασμού αυτού από το Πανεπιστήμιο, η οποία δεν επιτρέπεται κατά τα αναφερόμενα στη σκέψη ΙΙ της παρούσας. Ο ισχυρισμός του Πανεπιστημίου ότι η χρηματοδότηση του συγκεκριμένου έργου συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών του και ανάγεται στη λειτουργική του δραστηριότητα είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής και δεν ασκεί, εν προκειμένω, επιρροή. Και τούτο διότι ναι μεν εγγενής σκοπός των εν λόγω ειδικών λογαριασμών είναι η εκπλήρωση, μεταξύ άλλων, και των ερευνητικών σκοπών των ιδρυμάτων στα οποία έχουν συσταθεί και προς όφελος των οποίων λειτουργούν, πλην, οι λογαριασμοί αυτοί, υπόκεινται ως προς τη χρηματοδότησή τους στο ανωτέρω εκτιθέμενο νομοθετικό καθεστώς που ισχύει για τους πόρους των Ε.Λ.Κ.Ε., των οποίων η με οποιονδήποτε τρόπο επιχορήγηση από τα οικεία πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν επιτρέπεται (βλ. και πράξη IV Τμ. 16/2012). Και τούτο ανεξαρτήτως της ενεργοποίησης ή μη της δυνατότητας μεταφοράς μέρους του αποθεματικού του Ε.Λ.Κ.Ε. στον τακτικό προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου, η οποία, πράγματι, δεν είναι υποχρεωτική. Περαιτέρω, ο προβαλλόμενος, δια του εγγράφου επανυποβολής του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, ισχυρισμός ότι ο ειδικός λογαριασμός δεν αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο και συνεπώς η συγκεκριμένη δαπάνη δύναται να πληρωθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του πανεπιστημίου, είναι αβάσιμος, αφού, κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, οι λογαριασμοί αυτοί συνιστούν αυτοτελείς, σε σχέση με τα οικεία πανεπιστημιακά και τεχνολογικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, χρηματικές διαχειρίσεις, υποκείμενες, ως προς τη χρηματοδότησή τους σε εξαιρετικό νομοθετικό καθεστώς. Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Μεταφορά υγρού οξυγόνου:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Και τούτο διότι, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 3 του ν. 3580/2007, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 2 του ν. 3846/2010, και 13 του ν. 3918/2011, το νοσοκομείο προέβη στην προμήθεια υγρού οξυγόνου σε τιμή 1,043 ευρώ/m3 (βλ. ανωτέρω τις οικείες συμβάσεις, καθώς και τα τιμολόγια που επισυνάπτονται στα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, στα οποία το κόστος μεταφοράς έχει υπολογιστεί σε 0,353 ευρώ/m3), ήτοι σε τιμή που υπερέβαινε κατά 0,353 ευρώ την αναρτημένη στο Π.Τ., κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, τιμή του 0,69 ευρώ/m3, στην οποία περιλαμβάνεται το κόστος μεταφοράς (βλ. 1711/3.4.2014 και 1586/10.4.2017 έγγραφα της Ε.Π.Υ. και βλ. πράξεις IV Τμ. 89, 83, 48/2015, ΚΠΕΔ στο ΙV Tμ. Πρ. 76/2017, 187, 87/2016, 259, 228, 184, 165, 145, 89, 54, 42, 34, 26, 25/2015, 207, 201, 122/2014). Εξάλλου, στην προκειμένη περίπτωση, δεν δύναται να τύχει εφαρμογής η νομιμοποιητική διάταξη του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011. Τούτο, διότι με τη διάταξη αυτή νομιμοποιούνται, κατ’ εξαίρεση, δαπάνες που απαιτούνται για την εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες ιατροτεχνολογικών προϊόντων, φαρμάκων και συναφών υπηρεσιών, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εναρμονισθεί με τις χαμηλότερες τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών, η οποία, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, δεν συντρέχει, εν προκειμένω, αφού η συμφωνηθείσα με την επίμαχη σύμβαση τιμή υπερβαίνει αυτήν του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια μεταλλικών απορριμματοκιβωτίων...Με τα δεδομένα αυτά, οι υπό κρίση δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι η προμήθειες των ανωτέρω απορριμματοκιβωτίων ανατέθηκαν απευθείας, παρά το ότι, ως εκ της φύσης και της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται σε παρεμφερείς κατηγορίες (κιβώτια μεταλλικά προοριζόμενα για τη συγκέντρωση απορριμμάτων) και αφορούν στον ίδιο κύκλο επαγγελματιών (πρβλ. Ελ.Σ. V Τμ. 8/2013, 15, 13, 1/2010, IV Τμ. 82/2008, Κ.Π.Ε.Δ. IV Τμ. 117/2014, πρβλ. και Ελ.Σ. VII Τμ. 129, 47/2010) και οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες τους, αθροιζόμενες, υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Περαιτέρω, αλυσιτελώς προβάλλεται από την αναθέτουσα αρχή η διαφοροποίηση επιμέρους τεχνικών χαρακτηριστικών των δύο αντικειμένων, δεδομένου ότι η υποχρέωση διενέργειας διαγωνισμού δεν αφορά μόνο σε ταυτιζόμενα αντικείμενα προμηθειών αλλά και σε ομοειδή αντικείμενα, για τα οποία δύναται να διενεργηθεί ενιαίος διαγωνισμός με επιμέρους αντικείμενα για καθένα από τα οποία να προβλέπονται διακριτές τεχνικές προδιαγραφές. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της μη ταύτισης της μορφολογίας και του τρόπου χρήσης των άνω απορριμματοκιβωτίων, της έκδοσης για καθένα από αυτά διαφορετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (περιλαμβάνουσας μη ταυτιζόμενα επιμέρους χαρακτηριστικά), καθώς και του ότι η ανάδοχος είναι η μοναδική που κατασκευάζει το απορριμματοκιβώτιο «Κινητό Πράσινο Σημείο», τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν, εν προκειμένω, με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες που δύνανται, ως εκ τούτου, να ανατεθούν απευθείας (πρβλ. ενδ. Ελ.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 277, 248, 117/2019, 151, 76/2018, 306/2017, Κ.Π.Ε.Δ. V Τμ. 2/2016).

Αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης:..Στην προκειμένη περίπτωση, εφόσον το ποσό της 12262/20.6.2018 δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και του Τ.Π.Δ. για τη χρηματοδότηση του έργου «Αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης …» (11/2017 Πράξη της Επιτρόπου του Δήμου … με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου αυτού) ανέρχεται στις 172.411,37 ευρώ, αυτή δεν υπαγόταν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, απορριπτομένου του σχετικού λόγου του Επιτρόπου.Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάληψη υποχρέωσης.Πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης απαιτείται σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή του κατά νόμο εξουσιοδοτημένου οργάνου, με την οποία εγκρίνεται η πραγματοποίηση της δαπάνης και δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση (δημοσιονομική δέσμευση - άρθρο 21 παρ. 2 του ν. 2362/1995)». Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι η μετά την εκτέλεση της δαπάνης έγκριση αυτής από το Διατάκτη δεν επιτρέπεται (βλ. Πραξ. Κλ. Πρ. Ελ. IV Τμ. ΕΣ 94, 62, 46, 38/2013, 8/2014).Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι στην απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ή στην έγκριση της ανάληψης υποχρέωσης του εποπτεύοντος Υπουργού στην περίπτωση που η αναλαμβανόμενη υποχρέωση υπερβαίνει το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000 €) ευρώ, αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός, στην περίπτωση, όμως, που η επιβάρυνση αυτή εκτείνεται σε περισσότερα του ενός οικονομικά έτη η αναγραφόμενη στις ανωτέρω αποφάσεις συνολική δαπάνη πρέπει επιπλέον να κατανέμεται κατ’ έτος και να αναφέρονται τα επιμέρους ποσά που θα βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των περισσοτέρων οικονομικών ετών, στον προϋπολογισμό δε κάθε έτους αποτυπώνεται μόνο το ποσό της επιβάρυνσης που αφορά το συγκεκριμένο έτος, με εγγραφή ισόποσης πίστωσης στον οικείο κωδικό αριθμό εξόδου (Κ.Α.Ε.) του προϋπολογισμού (βλ. Πράξ. Κλ. Προλ.Ελ. IV Τμ. Ελ. Συν. 33/2014 και πρβλ. Απόφ. VI Τμ. Ελ. Συν. 23/2012, Πράξεις Ζ Κλ. Ελ. Συν. 38/2013, 5/2014).

Υλοποίηση προγραμματικής σύμβασης...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις (ΙΙ και ΙΙΙ) που προηγήθηκαν, εφόσον πρόκειται για γνήσια προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης (βλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 375/2016, Ζ΄ Κλιμ. 111/2015) και όχι για εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει το Υπουργείο Οικονομικών, μη νομίμως το ποσό της χρηματοδότησης του Δήμου … επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας. Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το ποσό των 962,23 ευρώ που αντιστοιχεί στον αναλογούντα Φ.Π.Α. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΥΓΡΟΥ ΟΞΥΓΟΝΟΥ:I. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: 1) μη νομίμως οι από 2.2.2015 και 27.8.2015 συμβάσεις επιβαρύνθηκαν με το ποσό των 0,19 ευρώ το κ.μ. για διαχείριση και παράδοση υγρού οξυγόνου, δεδομένου ότι το ποσό αυτό, αθροιζόμενο με το ποσό που συμφωνήθηκε για την προμήθεια υγρού οξυγόνου (0,69 ευρώ το κ.μ. στην από 2.2.2015 σύμβαση και 0,55 ευρώ το κ.μ. στην από 27.8.2015 σύμβαση), υπερβαίνει την ανηρτημένη τιμή του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ., που κατά τον κρίσιμο χρόνο ανέρχεται σε 0,69 ευρώ ανά κ.μ., και στην οποία τιμή συμπεριλαμβάνεται κάθε συναφές κόστος, όπως το κόστος διαχείρισης και παράδοσης του υγρού οξυγόνου (βλ. πράξεις IV Τμ. Ελ.Συν. 89, 48/2015) και 2) με δεδομένο ότι με τα αριθ. πρωτ. 1711/3.4.2014 και 2741/16.5.2016 έγγραφα της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (βλ. πράξη Κλ.Πρ.Ελ.Δαπ. IV Τμ. Ελ.Συν. 131/2016) βεβαιώνεται ότι στην τρέχουσα ανηρτημένη τιμή 0,69 ευρώ ανά κ.μ. του κωδικού 1.30 του Παρατηρητηρίου Τιμών δεν περιλαμβάνεται το κόστος ενοικίασης δεξαμενής, νομίμως εκκαθαρίζεται η δαπάνη που αφορά το κόστος ενοικίασης δεξαμενής υγρού οξυγόνου.

Καταβολή «αποζημίωσης» στον…, πολιτικό μηχανικό, ο οποίος συμμετείχε σε ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε,με απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/.., (...)Με δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, το αντικείμενο του ανατεθέντος έργου, όπως αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως "επιστημονικό", δεδομένου ότι εξαντλείται σε υπηρεσίες προς εξυπηρέτηση των εκάστοτε διοικητικών αναγκών λειτουργίας του περιφερειακού τμήματος του ΤΕΕ και των οργάνων αυτού και, ως εκ τούτου δεν έχουν έκτακτο και προσωρινό χαρακτήρα (βλ. σχετ. και την εισήγηση του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής κατά τη 22η συνεδρίαση αυτής στις 7.12.2015, στην οποία αναφέρεται ότι ο …."υποστηρίζει την ουσιαστική καθ΄εαυτή καθημερινή λειτουργία του τμήματος σε χρόνους πέρα από τα ωράρια, όποτε αυτό απαιτείται" και ότι η προηγούμενη ομάδα εργασίας με ταυτόσημο αντικείμενο, στην οποία επίσης συμμετείχε το ανωτέρω μέλος, λήγει στις 31.12.2015), ούτε άλλωστε είναι εξειδικευμένο, υπό την έννοια ότι μπορεί να καταλήξει σε κάποια εισήγηση ή γνωμοδότηση προς τα αρμόδια όργανα του ΤΕΕ με επιστημονικά συμπεράσματα, τα οποία λόγω της μείζονος σπουδαιότητάς τους μπορούν να ανακοινωθούν δημόσια, κατόπιν σχετικής απόφασης, στο πλαίσιο των πάγιων σκοπών του ΤΕΕ για την προαγωγή της επιστήμης στους τομείς της τεχνικής και της τεχνολογίας. Κατόπιν τούτων, το παραπάνω έργο μη νομίμως ανατέθηκε σε ομάδα εργασίας κατ΄επίκληση των διατάξεων του άρθρου 15 παρ. 4 του π.δ/τος της 27.11./14.12.1926, όπως ισχύουν. Περαιτέρω, ενόψει του ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι η παραπάνω ανάθεση συνιστά μίσθωση έργου κατ΄εφαρμογή του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 ή παροχή εξαρτημένης εργασίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω η  Α2/Δ.Ε./Σ22/7.12.2015 απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΔΜ συνιστά κατ΄ουσίαν απευθείας ανάθεση υπηρεσιών έναντι αμοιβής από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος-Τμήμα …στο φερόμενο ως δικαιούχο …εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 118/2007 λόγω ποσού (20.000 ευρώ, βλ. σκ. ΙΙΙ), για την οποία, μάλιστα, θα έπρεπε αφενός μεν να είχε τηρηθεί ο έγγραφος τύπος  (βλ. ΕΣ IV Τμ. πράξεις 6/2014, 48/2012, Κλιμ. Πρ. Ελ. IV Τμ. 74, 10/2016 123, 57/2015, 145/2014) και να είχε επιβληθεί ο αναλογών Φ.Π.Α. (άρθρα 2παρ. 1, 3 παρ. 1, 4 παρ. 1,8 παρ.1  και 21 παρ. 1 του.2859/2000 -Α΄248, όπως ισχύει), αφετέρου δε η παραλαβή των σχετικών υπηρεσιών έπρεπε να γίνει από την τριμελή επιτροπή του άρθρου 38 του π.δ. 118/2007, το οποίο εφαρμόζεται αναλογικά και επί αναθέσεως παροχής υπηρεσιών εκ μέρους των ν.π.δ.δ., όπως προαναφέρθηκε (σκέψη ΙΙΙ).