Kαταβολή δαπανών μετακίνησης και ημερήσιας αποζημίωσης:..Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο, καθόσον σε όλες τις προαναφερθείσες περιπτώσεις η εντολή μετακίνησης του Διοικητή του Νοσοκομείου εκδόθηκε μετά την επιστροφή των μετακινηθέντων υπαλλήλων. Σύμφωνα όμως με όσα αναπτύχθηκαν στη νομική σκέψη της παρούσας, η έκδοση της εν λόγω εντολής πρέπει να προηγείται της ημερομηνίας αναχώρησης των ενδιαφερομένων και να αναφέρει τα απαιτούμενα από το άρθρο 4 παρ. 4 της υποπαραγράφου Δ.9 του Μέρους Β΄ του ν. 4336/2015 ειδικότερα στοιχεία, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι ημερομηνίες αναχώρησης και επιστροφής, ο προορισμός, η αιτιολογία της υπηρεσιακής ανάγκης, χάριν της οποίας πραγματοποιείται η μετακίνηση καθώς και η απόφαση δέσμευσης της οικείας πίστωσης, βάσει δε των στοιχείων αυτών καθίσταται εφικτός ο εκ των υστέρων έλεγχος της νομιμότητας της ίδιας της μετακίνησης καθώς και των δαπανών που προκύπτουν από αυτήν. Εξάλλου, οι εξαιρετικές προϋποθέσεις εφαρμογής του τελευταίου εδαφίου του ως άνω άρθρου, σύμφωνα με το οποίο επιτρέπεται η εντός δέκα εργασίμων ημερών από την επιστροφή του μετακινουμένου γραπτή έγκριση της μετακίνησης, δεν συντρέχουν εν προκειμένω. Και τούτο διότι, ανεξαρτήτως του αν οι 4510/4.9.2017, 5455/19.10.2017, 4647/11.9.2017 και 4648/11.9.2017 εντολές μετακίνησης του Διοικητή του Νοσοκομείου εκδόθηκαν εντός ή εκτός της προθεσμίας αυτής, τίποτε δεν διαλαμβάνεται σ’ αυτές σχετικά με τη συνδρομή κατεπείγοντος που εμπόδισε τη σύννομη έκδοσή τους προ της αναχώρησης των φερόμενων ως δικαιούχων. Αντιθέτως και κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο, προκύπτει ότι όλες οι ως άνω μετακινήσεις ήταν προγραμματισμένες, οι δε υπηρεσιακές ανάγκες που τις επέβαλαν είχαν γνωστοποιηθεί στο Νοσοκομείο σε εύλογο χρονικό διάστημα πριν από την αναχώρηση των υπαλλήλων, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εκ των προτέρων έκδοση των εντολών μετακίνησής τους.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δαπάνες μετακίνησης:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι εν μέρει βάσιμος. Ειδικότερα, κρίνεται ότι παρά τα αντιθέτου προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Επίτροπο, οι εντολές μετακίνησης που έχουν εκδοθεί από τον Γενικό Διευθυντή και τον Διευθυντή Μεταφορών & Επικοινωνιών της Π.Ε. ..... πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, καθόσον προκύπτει ο σκοπός εκάστης μετακίνησης σε συγκεκριμένο τόπο, ο δε ισχυρισμός του Επιτρόπου περί μη υποβολής εκθέσεων επιθεώρησης-ελέγχου, οι οποίες θα στοιχειοθετούσαν την εκπλήρωση του σκοπού της μετακίνησης και θα δικαιολογούσαν τη συχνότητα του ελέγχου, είναι σε κάθε περίπτωση απορριπτέος καθόσον προβάλλεται το πρώτον με την έκθεση διαφωνίας. Αντίθετα, οι 174160/3980/5.10.2017, 177272/4054/11.10.2017, 179796/4092/16.10.2017, 180866/4120/17.10.2017, 181734/4139/18.10.2017 και 18287/4161/19.10.2017 εντολές του Αντιπεριφερειάρχη της Π.Ε….., στις οποίες αναγράφεται ως αιτία μετακίνησης «Γραφείο Αντιπεριφερειάρχη», δεν έχουν το αναγκαίο κατά το νόμο περιεχόμενο, καθόσον δεν προκύπτει με σαφήνεια η αιτία της μετακίνησης του οδηγού Κ.Τ. Εντούτοις, συνεκτιμώντας την ιδιότητα του μετακινούμενου υπαλλήλου (οδηγός), ο οποίος έλαβε εντολή μετακίνησης από τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη, κρίνεται ότι, κατά το μέρος που αφορά την αντίστοιχη δαπάνη ποσού 135,63 ευρώ, τα αρμόδια όργανα ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης του νόμου.

ΔΑΠΑΝΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ:Αμφότεροι οι λόγοι διαφωνίας της Επιτρόπου είναι αβάσιμοι, διότι: Α) Η 3038/22.4.2016 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, που, ως κανονιστική πράξη, εκδόθηκε, με την από 28.4.2016 δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Β΄ 1258/28.4.2016), εντός εύλογου χρόνου από την από 1.1.2016 έναρξη ισχύος της εξουσιοδοτικής της διάταξης (παρ. 1 του άρθρου 3 της Υποπαραγράφου Δ.9 της Παραγράφου Δ του ν. 4336/2015, που, σύμφωνα με το άρθρο 28 της ίδιας Υποπαραγράφου, ισχύει από 1.1.2016), καθορίζει το ανώτατο ετήσιο όριο επιτρεπόμενων ημερών μετακίνησης εκτός έδρας του προσωπικού του Δήμου ...... όχι μόνο για το από τον χρόνο έκδοσής της (28.4.2016) και εντεύθεν χρονικό διάστημα του έτους 2016, αλλά για ολόκληρο το έτος 2016. Επομένως, οι επίμαχες μεταξύ τις 19.1.2016 και τις 26.4.2016 μετακινήσεις προσωπικού του Δήμου εκτός έδρας, που σε κάθε περίπτωση δεν έγιναν καθ’ υπέρβαση του καθορισθέντος με την ως άνω απόφαση για καθένα εκ των μετακινηθέντων αντίστοιχου ανώτατου ετήσιου ορίου επιτρεπόμενων ημερών μετακίνησης εκτός έδρας (βλ. την από 25.7.2016 σχετική βεβαίωση του Δημάρχου ......), είναι νόμιμες, όπως βασίμως ο Δήμος προβάλλει, παρά την πραγματοποίησή τους πριν από τον χρόνο έκδοσης της ως άνω απόφασης. Β) Για την επίμαχη μετακίνηση δικηγόρου του Δήμου με έμμισθη εντολή στη ...... στις 19.1.2016 εκδόθηκε, όπως βασίμως ο Δήμος προβάλλει, η 2229/18.1.2016 εντολή μετακίνησης του Δημάρχου ......, με την οποία εγκρίθηκε η ως άνω μετακίνησή του εκτός έδρας για να παραστεί στην υπόθεση......στο Διοικητικό Εφετείο ......., στο οποίο και κατέθεσε τη με αριθμό καταχώρησης Π2/19.1.2016 παρέμβαση του Δήμου στη δίκη επί αίτησης ακύρωσης των Ελευθερίας και …......κατά του Δήμου, με ημερομηνία συζήτησης την 18.2.2016 (βλ. την από 19.1.2016 έκθεση κατάθεσης δικογράφου της Γραμματέα του Διοικητικού Εφετείου ...... και την 684/21.12.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, με την οποία παρασχέθηκε στον δικηγόρο η εξουσιοδότηση να ασκήσει την ως άνω παρέμβαση).

Νόμιμη η καταβολή  δαπανών μετακίνησης εκτός έδρας, η έγκριση της οποίας δεν αναρτήθηκε στο πρόγραμμα «Διαύγεια» (..) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω εντολή μετακίνησης του Δημοτικού Συμβουλίου … δεν είναι εκ των αναφερομένων στο άρθρο 2 του ν. 3861/2010 και, συνεπώς, δεν υπήρχε υποχρέωση ανάρτησής της στο πρόγραμμα «Διαύγεια»(..) 

Καταβολή δαπανών μετακίνησης(...)  Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αβασίμως προβάλλεται από την διαφωνούσα Επίτροπο ότι ο ως άνω υπάλληλος δεν δικαιούται την καταβολή του αντιτίμου του εισιτηρίου επιστροφής του, για το λόγο ότι η επιστροφή του στη Θεσσαλονίκη διενεργήθηκε σε ημέρα διαφορετική από εκείνη της εκπλήρωσης της υπηρεσιακής ανάγκης της παρακολούθησης της σχετικής ημερίδας (21.10.2016). Τούτο διότι, η επιστροφή του φερόμενου ως δικαιούχου οκτώ ημέρες αργότερα (στις 29.10.2016) από την ημερομηνία διενέργειας της σχετικής ημερίδας (21.10.2016) ορίζεται ως ημερομηνία επιστροφής του στην σχετική απόφαση έγκρισης της μετακίνησής του, ενώ δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της συγκεκριμένης δαπάνης, δεδομένου ότι από τα επισυναπτόμενα στο χρηματικό ένταλμα δικαιολογητικά αποδεικνύεται  ότι η μετακίνηση του ανωτέρω υπαλλήλου πραγματοποιήθηκε για την οριζόμενη στην οικεία εντολή αιτία, το κόστος δε του αεροπορικού εισιτηρίου αντιστοιχεί στο αντίτιμο εισιτηρίου οικονομικής θέσης και, ως εκ τούτου, ουδεμία πρόσθετη δαπάνη προκλήθηκε σε βάρος του δημοτικού ταμείου, καθώς δεν αναγνωρίσθηκαν πρόσθετα έξοδα μετακίνησης εκτός έδρας συναρτώμενα προς τις επιπλέον ημέρες παραμονής του στη Γερμανία (ημερήσια αποζημίωση, έξοδα διανυκτέρευσης). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και ως προς την καταβολή των εξόδων επιστροφής, πλην όμως το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2016, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Ημερήσια αποζημίωση και εξόδα μετακίνησης:Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον οι εντολές μετακίνησης, που φέρουν ημερομηνία εκδόσεως προγενέστερη της αναχώρησης του φερόμενου ως δικαιούχου εκδόθηκαν από αναρμόδιο όργανο. Σύμφωνα με όσα ήδη εκτέθηκαν στην προηγούμενη νομική σκέψη η αρμοδιότητα για την έκδοση των αποφάσεων μετακίνησης των Διευθυντών Υποκαταστημάτων του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ., συμπεριλαμβανομένων και των αναπληρωτών αυτών, πριν από την υποκατάσταση του φορέα αυτού από τον Ε.Φ.Κ.Α. (από 1.1.2017), ανήκε στον Προϊστάμενο Διεύθυνσης Διοικητικού Προσωπικού της Κεντρικής Υπηρεσίας του Ιδρύματος, στον οποίο η σχετική αρμοδιότητα είχε εκχωρηθεί δυνάμει της 090/1/1983 εξουσιοδοτικής απόφασης του Διοικητή του Ιδρύματος. Επομένως, εφόσον στην υπό κρίση περίπτωση προκύπτει ότι για τη μετακίνηση του Αναπληρωτή Διευθυντή του Τοπικού Υποκαταστήματος του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. Αγίου Νικολάου Ν...... εκδόθηκαν σχετικές εντολές από τον ίδιο και όχι από το προαναφερόμενο όργανο, πρέπει να γίνει δεκτό ότι αυτές εκδόθηκαν αναρμοδίως και, συνεπώς, η υπηρεσιακή μετακίνηση αυτού καθίσταται μη νόμιμη και δεν γεννά δικαίωμα λήψης των νόμιμων δαπανών. Η πλημμέλεια δε αυτή δεν δύναται να θεραπευθεί,  εκ των υστέρων, με την έκδοση των νεότερων προαναφερθεισών Μ62/431/20.10.2017 και Μ62/432/20.10.2017 εντολών της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης της Κεντρικής Υπηρεσίας του Ε.Φ.Κ.Α., καθόσον αυτές εκδόθηκαν μετά τη μετακίνηση του υπαλλήλου και είναι για το λόγο αυτό μη νόμιμες.

Παρέχονται πληροφορίες (Αναφορικά με μεταγενέστερη επιστροφή από την οριζόμενη στην εντολή μετακίνησης)

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ:.Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, κρίνεται ότι δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενες εκ του άρθρου 11 της παρ. Δ9 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 προϋποθέσεις για την καταβολή δαπάνης διανυκτέρευσης, ποσού 59,00 ευρώ, και ημερήσιας αποζημίωσης, ποσού 40,00 ευρώ, για τις 24.9.2017 (προτεραία της έναρξης του σεμιναρίου) στο φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, καθόσον, με την εντολή μετακίνησης δεν εγκρίνονται οι εν λόγω δαπάνες για την ημέρα αυτή. Ωστόσο, συντρέχουν οι προβλεπόμενες εκ του ανωτέρω νόμου προϋποθέσεις για την καταβολή εξόδων διανυκτέρευσης και ημερήσιας αποζημίωσης για τις υπόλοιπες μέρες διεξαγωγής του σεμιναρίου, καθόσον με την οικεία εντολή μετακίνησης εγκρίνεται παραμονή του φερόμενου ως δικαιούχου επί τέσσερις ημέρες και αντίστοιχη δαπάνη διανυκτέρευσης, παρόλο που ο ανωτέρω μετακινήθηκε με ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητο σε απόσταση μικρότερη των 160 χιλιομέτρων (… 154 χιλιόμετρα). Ειδικότερα, από τη σχετική εντολή μετακίνησης, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι υπάρχει μόνο ένα δρομολόγιο Άρτα – Πάτρα των ΚΤΕΛ την ημέρα, με ώρα αναχώρησης στις 11:00 π.μ., και, αντίστοιχα, ένα δρομολόγιο … των ΚΤΕΛ την ημέρα, με ώρα αναχώρησης στις 14:45, προκύπτει τεκμηριωμένα ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος απαιτείται να διανυκτερεύσει στον τόπο μετάβασής του, προκειμένου να μπορέσει να επιτελέσει αποτελεσματικά το έργο (παρακολούθηση πενθήμερου σεμιναρίου με ώρες παρακολούθησης 8:00 έως 15:00 καθημερινά), για το οποίο εκδόθηκε η ως άνω εντολή μετακίνησης. Συνεπώς, συντρέχουν οι προβλεπόμενες εκ του άρθρου 11 της παρ. Δ9 του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 προϋποθέσεις για την καταβολή ολόκληρης ημερήσιας αποζημίωσης για τις ημέρες που καταβάλλονται έξοδα διανυκτέρευσης (25.9.2017 και 28.9.2017), αλλά και για την επόμενη, ήτοι για τις 29.9.2017 (ημέρα λήξης των εργασιών του σεμιναρίου), αντίστοιχα, καθόσον, η ημέρα αυτή συμπίπτει με την ημέρα επιστροφής του φερόμενου ως δικαιούχου στην έδρα του.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, ήτοι μη νόμιμη για το ποσό των 99,00 ευρώ που αφορά στην καταβολή δαπάνης διανυκτέρευσης και ημερήσιας αποζημίωσης για τις 24.9.2017, και, ως εκ τούτου, αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή εξόοδων μετακίνησης:...Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι πράγματι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την έκθεση διαφωνίας, η εγκριτική της μετακίνησης του φερομένου ως δικαιούχου απόφαση μετακίνησης αφορά αποκλειστικώς και μόνο την μετάβασή του στη .. στις 28.09.2017, για την παραλαβή αιθουσών για το Σχολικό Κέντρο .., με επιστροφή την 1η.10.2017. Η πραγματοποίηση της εν λόγω μετακίνησης δεν αποδεικνύεται, καθόσον δεν προσκομίζεται κανένα αποδεικτικό στοιχείο, όπως πρακτικό παραλαβής των αιθουσών, αποδεικτικό μετακίνησης είτε με ΙΧ αυτοκίνητο (ακτοπλοϊκά εισιτήρια ΙΧ, αποδείξεις διοδίων), είτε με συγκοινωνιακά μέσα (αποδείξεις πληρωμής ή αποκόμματα εισιτηρίων), ενώ ούτε η απόδειξη διαμονής στην Αθήνα ούτε το φέρον διάφορη των μετακινήσεων ημερομηνία, εισιτήριο επιβάτη του δρομολογίου .. - .., ούτε και η εκδοθείσα από τον ίδιο το δικαιούχο βεβαίωση αποτελούν, μόνα αυτά, πρόσφορα αποδεικτικά στοιχεία. Περαιτέρω, βάσιμος είναι και ο επικουρικώς προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας, συμφώνως προς τον οποίο, ακόμη και εάν γινόταν δεκτό ότι είναι νόμιμες οι εν λόγω δαπάνες, σε κάθε περίπτωση, η δαπάνη για τη χιλιομετρική αποζημίωση είναι μη νόμιμη, διότι δεν είναι σύμφωνη με τα προβλεπόμενα στη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 4 της υποπαραγράφου Δ.9, καθόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των περιπτώσεων α` έως δ` της παραγράφου 3, απορριπτέων των προβαλλομένων με το έγγραφο επανυποβολής, περί διαδοχικής μετακίνησης στη .. και στην Αθήνα, διότι δεν προκύπτει είτε διαδοχικώς είτε αυτοτελώς, συμπίπτουσα χρονικώς, έγκριση μετακίνησης και για την Αθήνα. Τέλος, αναφορικώς με τα προβαλλόμενα σε σχέση με το ότι η μετακίνηση με ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητο επελέγη ως η πιο οικονομική λύση, αυτά είναι απορριπτέα, πρωτίστως, ως αόριστα, διότι δεν προσκομίζεται κανένα συγκριτικό στοιχείο από το οποίο να προκύπτει η αλήθεια των ισχυρισμών, περί σπανιότητας των δρομολογίων ή τα οικονομικά μεγέθη των εναλλακτικών μετακινήσεων.Κατ’ ακολουθία αυτών, οι εντελλόμενες με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες και, ως εκ τούτου, ο οικείος τίτλος πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Δαπανες μετακίνησης: Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η μετακίνηση των φερομένων ως δικαιούχων στο εξωτερικό για την ανωτέρω αιτία, χωρίς προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της επιτροπής του άρθρου 4 παρ. 2β του ν. 3345/2005, καθιστά μη νόμιμη την υπηρεσιακή τους μετακίνηση, και συνακόλουθα την καταβολή του συνόλου των εντελλόμενων δαπανών. Πλην, όμως, τα αρμόδια όργανα του Δήμου Αθηνών συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, καθόσον σχετικό αίτημα  είχε  υποβληθεί σε τακτό χρόνο (ήδη από τις 26.3.2018) στην ανωτέρω επιτροπή ενώ έστω και επιγενομένως αναγνωρίσθηκε, με την 38/13.6.2018  σύμφωνη γνώμη της τελευταίας, η νομιμότητα υπογραφής συμφώνου συνεργασίας με τον Δήμο των Σκοπίων.  Κατά την ειδικότερη γνώμη όμως του Προέδρου του Κλιμακίου, η παράλειψη διατύπωσης προηγούμενης σύμφωνης γνώμης από την επιτροπή αυτή δεν επιφέρει δημοσιονομικές έννομες συνέπειες και, συνεπώς, δεν επιδρά στη νομιμότητα των εντελλόμενων δαπανών μετακίνησης. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η καταβολή αναλογικών εξόδων για την μετακίνηση των φερομένων ως δικαιούχων με βαν (πούλμαν 20 θέσεων) παρίσταται σύννομη, καθόσον  αποτελεί ειδικότερη περίπτωση μετακίνησης με άλλο μεταφορικό μέσο, κατά την έννοια του άρθρου 16 παρ. 5 υποπαρ. Δ.9 του ν. 4336/2015, η χρήση του οποίου δικαιολογείται στην προκειμένη περίπτωση υπηρεσιακά και παρίσταται, ενόψει των διδαγμάτων της κοινής πείρας αλλά και κατά τα ως άνω εκτιθέμενα από τον Δήμο Αθηνών, οικονομικότερη σε σχέση με την μετακίνηση αυτών αποκλειστικά με αεροπορικό μέσο. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.