Δανειακές Συμβάσεις..ζητείται η ανάκληση της 223/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την πράξη αυτή το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και του Ταμείου Παρακαταθηκών....με την αιτιολογία ότι στο υποβληθέν στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς έλεγχο σχέδιο της δανειακής σύμβασης περιλαμβάνονται ουσιώδεις όροι που διαφοροποιούνται κατά περιεχόμενο από εκείνους που ενέκρινε το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο, οι οποίοι αφορούν τόσο στο ύψος του ποσού του δανείου, όσο και στο επιτόκιο αυτού και την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση.(..)Ενόψει όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι κατ’ αρχάς μη νομίμως δεν ελήφθη από το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου ..., με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, απόφαση εγκριτική των όρων της επίμαχης δανειακής σύμβασης, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν τελικώς..Πλην όμως, λαμβανομένων υπόψη ότι: 1) η διαφοροποίηση του επιτοκίου προέκυψε από την υπ’ αρ. 3617/6.7.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Τ.Π.Δ., με την οποία επανακαθορίστηκαν, μονομερώς από το Τ.Π.Δ. και κατά τρόπο γενικό, τα επιτόκια χορήγησης δανείων που χορηγούνται, μεταξύ άλλων, σε όλους τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού,... 2) η (επί έλαττον) διαφοροποίηση του ύψους του ποσού του δανείου, ανάμεσα στο αρχικώς εγκριθέν και σε αυτό που αναγράφεται στο σχέδιο της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης, στηρίζεται σε νεότερες βεβαιώσεις που προσκόμισε ο Δήμος ... σχετικά με τις οφειλές του ...3) η διαφοροποίηση της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης αποτέλεσε παρακολούθημα της συνδυαστικής διαφοροποίησης (μείωσης) αφενός του ύψους του ποσού του δανείου και αφετέρου του επιτοκίου, 4) δεν υπήρξε παραβίαση των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας της διαδικασίας, ούτε βλάπτεται το δημόσιο συμφέρον και 5) οι όροι του επίμαχου σχεδίου σύμβασης είναι ευνοϊκότεροι για τον αιτούντα σε σχέση με τους εγκριθέντες .. του Δημοτικού Συμβουλίου αυτού, διότι α) το ύψος του ποσού του δανείου είναι χαμηλότερο ... β) το επιτόκιο εμφανίζεται μεσοσταθμικά μειωμένο ....και γ) το ποσό της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης είναι μικρότερο, ... το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν επηρέασε στην προκειμένη περίπτωση ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαδικασίας (σε βαθμό δηλαδή που να καθιστά δικαιολογημένη τη μη υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης), με συνέπεια να μην παρίσταται ουσιώδης από ελεγκτικής άποψης.VΙ. Κατ’ ακολουθία όσων κρίθηκαν προηγουμένως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, .... δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης.(Ανακαλεί την 223/2017 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.)

Προμήθεια εξοπλισμού...Κατ’ ακολουθία όσων εκτέθηκαν, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με τo Φ6ζ/13.12.2018 (αρ. Πρωτ. Ε.Σ. 81394/17.12.2018) έγγραφο του Δημάρχου ..., σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Τ.Π.Δ., για τη χρηματοδότηση της προμήθειας «Παρεμβάσεις δημιουργίας παιδικών χαρών Δ. ... (Προμήθεια εξοπλισμού για την ανακαίνιση – αναβάθμιση – βελτίωση – εκσυγχρονισμό υφιστάμενων παιδικών χαρών στις Δ.Κ. και Τ.Κ. Δήμου ...», αντίγραφο του οποίου (σχεδίου) τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνονται, όμως, τα εξής: α) ο υπ’ αριθμ. 1 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου όρος πρέπει να διορθωθεί ώστε η διάρκεια εξόφλησης του δανείου, που ορίστηκε σε 10 έτη, να αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου της ολοκλήρωσης της προμήθειας έτους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 172/22.5.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ..., και όχι από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου της συνομολόγησης της σύμβασης έτους και β) ο υπ’ αριθμ. 19 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου όρος, σύμφωνα με τον οποίο ο Δήμος ... βαρύνεται με ποσό ύψους 10.000,00 ευρώ για έξοδα, δικαιώματα και επιβαρύνσεις που σχετίζονται με το χορηγούμενο δάνειο, καταβάλλεται δε «από τον δανειζόμενο κατά την πρώτη εκταμίευση του δανείου», πρέπει να ερμηνευτεί ως αφορών το σύνολο των δανειακών συμβάσεων, που θα καταρτιστούν σε εκτέλεση της 112/4.4.2017 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ..., όπως τροποποιήθηκε με την 172/22.5.2018 όμοια, με την οποία έγιναν αποδεκτοί οι όροι για τη λήψη δανείου από το Τ.Π.Δ., συνολικού ποσού 1.500.000,00ευρώ, για την εκτέλεση τεσσάρων (4) επενδυτικών έργων, μεταξύ των οποίων και το χρηματοδοτούμενο με την ελεγχόμενη σύμβαση. Ως εκ τούτου, σε περίπτωση που το ποσό των 10.000,00 ευρώ για έξοδα χορήγησης δανείου έχει καταβληθεί κατά την εκταμίευση του ποσού της υπογραφείσας, κατά τα γνωστά στο παρόν Κλιμάκιο από προηγούμενες ενέργειες του, ο όρος αυτός δεν δύναται να ενεργοποιηθεί σε εκτέλεση του υπό έλεγχο δανειστικού συμβολαίου (βλ. Ε.Σ. Ζ΄ Κλιμ. 439, 296, 372/2018, 34/2017, 267/2016, 195/2013).

Σύναψη δανειακής σύμβασης Δήμου...Πέραν των ανωτέρω, σχετικά με τα αναφερόμενα στη σκέψη 8 της παρούσας, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς τριών ακινήτων, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης μόνον των δύο ακινήτων -για το λόγο αυτό εξάλλου και έχει εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο .... η ολοκλήρωση της αγοράς μόνον αυτών-, ενώ μέχρι και τον χρόνο ελέγχου από το παρόν Κλιμάκιο, παρίσταται άδηλη η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου (ιδιοκτησίας πρώην ...., για το οποίο δεν έχει καν διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού. Κατόπιν τούτων, ανεξαρτήτως των πλημμελειών που επισημάνθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας σχετικά με το ελεγχόμενο σχέδιο δανείου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται κατά τον παρόντα χρόνο η υπογραφή της δανειακής σύμβασης, ενόψει του άδηλου της απόκτησης και του τρίτου ακινήτου, οίκοθεν δε νοείται ότι ο διακωλυτικός αυτός λόγος της υπογραφής της σύμβασης θα αρθεί, εφόσον διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης και του τρίτου ακινήτου και εγκριθεί η ολοκλήρωση της αγοράς του με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Πέραν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο επισημαίνει προκαταρκτικώς ότι, εφόσον ο Δήμος επιδιώκει τη σύναψη δανειακής σύμβασης για τον συγκεκριμένο σκοπό της απόκτησης ακινήτου, απαραίτητη προϋπόθεση για την υπογραφή της οικείας σύμβασης δανείου -και την ένεκα αυτής επιβάρυνση του Δήμου με πληρωμή τοκοχρεωλυτικών δόσεων και παροχή εμπράγματων και λοιπών εγγυήσεων- είναι να έχει διαπιστωθεί προηγουμένως ότι υφίσταται η νομική δυνατότητα απόκτησης του ακινήτου. Εν προκειμένω, με τη λήψη του ελεγχόμενου δανείου επιδιώκεται η χρηματοδότηση της αγοράς ενός ακινήτου, οι όροι δε της δανειακής σύμβασης (ποσό δανείου, τοκοχρεωλυτικές δόσεις, εξασφαλίσεις και έξοδα) έχουν καταρτισθεί με γνώμονα αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι δεν έχει διαπιστωθεί η νομική δυνατότητα απόκτησης του επίμαχου ακινήτου  δεδομένου ότι δεν προκύπτει αν έχει διενεργηθεί έλεγχος τίτλων αυτού.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ του ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας με την επωνυμία «… Aνώνυμη Eταιρεία», ποσού  1.700.000,00 ευρώ.

Ελεγχος νομιμότητας δανειακής σύμβασης- εκτέλεση έργου:.Στη συνέχεια, με τη 268/28.11.2018 απόφαση, το Δημοτικό Συμβούλιο ... αποδέχθηκε τους ως άνω όρους σύναψης τοκοχρεωλυτικού επενδυτικού δανείου με το ΤΠΔ, η απόφαση δε αυτή βρέθηκε νόμιμη με τη 6606/17.1.2019 απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... Σε εκτέλεση της ανωτέρω απόφασης καταρτίστηκε και υποβλήθηκε ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου για έλεγχο το οικείο σχέδιο σύμβασης δανείου.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και του σχεδίου της δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 2.801.757,81ευρώ, για την εκτέλεση του έργου «Έργα βελτίωσης δικτύων ύδρευσης Δήμου … …», ενταγμένου στο Πρόγραμμα Χορήγησης Επενδυτικών Δανείων «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι».(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου … και του Τ.Π.Δ., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από το Δημοτικό Συμβούλιο και το Τ.Π.Δ., υπό τον όρο ότι πριν από την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης πρέπει να ληφθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο … απόφαση εγκριτική του όρου του άρθρου 10 παρ. 2 του υποβληθέντος σχεδίου για την «πρόσθετη ασφάλεια» του δανείου.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛΖ/612/2019.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, με σκοπό την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού του πρώτου για το οικονομικό έτος 2017.(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι στο υποβληθέν στο Ελεγκτικό Συνέδριο σχέδιο δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Τ.Π.Δ. περιλαμβάνονται ουσιώδεις όροι που διαφοροποιούνται κατά περιεχόμενο από εκείνους που ενέκρινε το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο με την 103/7.7.2017 απόφασή του. Συγκεκριμένα, στο σχέδιο σύμβασης το ύψος του δανείου ανέρχεται σε 1.017.945,05 ευρώ, το επιτόκιο ορίζεται σε σταθερό ποσοστό 5,10% για όλη τη διάρκεια του δανείου (10 έτη), ενώ η ετήσια τοκοχρεολυτική δόση ανέρχεται στο ποσό των 132.469,50 ευρώ. Αντιθέτως, οι αντίστοιχοι όροι που ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο με την 103/7.7.2017 απόφασή του, ναι μεν αφορούν, ομοίως, σε δάνειο δεκαετούς διάρκειας, ύψους, όμως, 1.107.000 ευρώ, με μικτό επιτόκιο χορήγησης αυτού, που διακρίνεται σε σταθερό επιτόκιο 5,02% για τα τρία πρώτα έτη και σταθερό επιτόκιο 6,02 για τα υπόλοιπα επτά έτη, ενώ η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση αντιστοιχεί σε 143.500,84 ευρώ για τα τρία πρώτα έτη και σε 148.742,59 ευρώ για τα επόμενα επτά έτη. Επιπλέον, ιδίως ως προς το επιτόκιο, δεν προκύπτουν οι λόγοι που εξηγούν τη διαφοροποίηση αυτή, ούτε προσκομίζεται νέα απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία θα εγκρίνονται οι νέοι όροι, όπως αυτοί αποτυπώνονται στο σχέδιο δανειακής σύμβασης.VIΙ. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Δανειακές συμβάσεις Δήμου:..με την ..απόφαση του αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών εγκρίθηκε η σύναψη του δανείου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 2 του ν.4111/2013. Η απόφαση αυτή εκδόθηκε ύστερα από θετική εισήγηση του Ο.Δ.Δ.Η.Χ., στην οποία επισημάνθηκε ότι, για το τμήμα του δανείου που θα ληφθεί από πόρους της ΕΠΕπ, το συνολικό επιτόκιο θα είναι περίπου 4,3% χαμηλότερο σε σχέση με το τρέχον κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ, για το τμήμα του δανείου που θα ληφθεί από πόρους του …., το συνολικό επιτόκιο θα είναι περίπου 0,6% χαμηλότερο σε σχέση με το τρέχον κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου.Κατ’ ακολουθία, δε συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 8179/7.3.2016 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 17712/7.3.2016) έγγραφο της Διευθύντριας Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 238.208,96 ευρώ, για τη χρηματοδότηση της προμήθειας εξοπλισμού παιδικής χαράς, αστικού εξοπλισμού και δαπέδων ασφαλείας για τη δημιουργία παιδικής χαράς επί της οδού …, στο πλαίσιο του έργου «Παρεμβάσεις δημιουργίας παιδικών χαρών Δήμου …».(....)ο υπ’ αριθμ. 1 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου όρος πρέπει να διορθωθεί ώστε η διάρκεια εξόφλησης του δανείου, που ορίστηκε σε 10 έτη, να αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου της ολοκλήρωσης της προμήθειας έτους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην 172/22.5.2018απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …, και όχι από την 1/1 του επόμενου της συνομολόγησης της σύμβασης έτους(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος ... σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων, ποσού 238.208,96 ευρώ, για τη χρηματοδότηση της προμήθειας-εξοπλισμού παιδικής χαράς, αστικού εξοπλισμού και δαπέδων ασφαλείας για τη δημιουργία παιδικής χαράς επί της οδού …, στο πλαίσιο του έργου «Παρεμβάσεις δημιουργίας παιδικών χαρών Δήμου …», με τις επισημάνσεις που διατυπώθηκαν στο σκεπτικό (σκ. 4) της παρούσας.

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης:Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:(α). Για τον υπολογισμό του επιτοκίου, σύμφωνα με το άρθρο 4 του σχεδίου σύμβασης, υπολογίστηκε η εισφορά του ν. 128/1975. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας (σκέψη ΙΙΙ), οι Δήμοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής αυτής της εισφοράς και ως εκ τούτου μη νόμιμα έχει συμπεριληφθεί η εισφορά αυτή για τη διαμόρφωση του επιτοκίου...(β). Ο όρος που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4 της σύμβασης και δίνει τη δυνατότητα στην Τράπεζα να τροποποιήσει μονομερώς το περιθώριο προσαύξησης, κρίνεται καταχρηστικός, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη V, διότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του υποβληθέντος φακέλου ότι αυτός αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης με το Δήμοενώ επιτρέπει την τροποποίηση ουσιωδών στοιχείων της σύμβασης,..(γ) Ο όρος της σύμβασης στον οποίο προβλέπεται υπολογισμός των τόκων του δανείου με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών, αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) ημερών, αντίκειται στο δημόσιο συμφέρον, ως καταχρηστικός, δεδομένου ότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά εντελώς τεχνητά και κατ’ απόκλιση των δικαιολογημένων προσδοκιών του δανειολήπτη (Δήμου …) το χρονικό διάστημα (το έτος), στο οποίο όφειλε να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας μία πρόσθετη επιβάρυνση για το Δήμο,..(δ) Η δυνατότητα της Τράπεζας να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση παράβασης οποιουδήποτε όρου της σύμβασης αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω αναφερόμενες νομικές πλημμέλειες είναι ουσιώδεις και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης.Mη ανακλητέα με την απόφαση 2207/2011 Τμ.6