Λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής...Με αυτά τα δεδομένα και λαμβάνοντας υπόψη ότι α) η ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση δεν μεταβάλλει ουσιωδώς τη φύση της αρχικής σύμβασης, β) ότι η υπογραφή της εξυπηρετεί τις πρόσθετες ανάγκες επεξεργασίας και μεταφοράς του υπερβάλλοντος όγκου στραγγισμάτων, που οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις (βλάβη σε αγωγό ομβρίων υδάτων και έντονες βροχοπτώσεις), οι οποίες ανέκυψαν μετά τη δημοπράτηση του οικείου διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών και γ) το ποσό της (421.036,98 ευρώ πλέον Φ.Π.Α) δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού της από 2.5.2018 αρχικής σύμβασης, κρίνει ότι η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών υπηρεσιών παρίσταται νόμιμη. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου 1ης συμπληρωματικής σύμβασης της υπηρεσίας με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ) ....», αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρίας με την επωνυμία «Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων …» (στο εξής «…. Α.A.Ε.») για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) …», ποσού 1.111.889 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και 1.378.742,36 (με Φ.Π.Α).(....)Τέλος, κατά πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...), η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση, χωρίς να πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις, όπως εν προκειμένω, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της σχετικής διαδικασίας ανάθεσης.Κωλύεται η σύναψη του σχεδίου της 3ης συμπληρωματικής σύμβασης της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρίας με την επωνυμία «Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης Απορριμμάτων …» για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο τη «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.) …», ποσού 1.111.889 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Νάξου», συμβατικής αξίας 153.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α.(...)η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά τροποποίηση της ... (αρχικής) σύμβασης παροχής των επίμαχων υπηρεσιών λειτουργίας του ΧΥΤΑ Νάξου, αλλά, ενόψει της μη ολοκλήρωσης της νέας διαδικασίας ανάθεσης για την επιλογή νέου αναδόχου των επίμαχων υπηρεσιών, αφορά, κατ` ορθό νομικό της χαρακτηρισμό, σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την εξακολούθηση παροχής των ίδιων υπηρεσιών, μετά τη λήξη της αρχικής σύμβασης -και της ‘παράτασης’ αυτής- και την ολοκλήρωση του φυσικού και οικονομικού τους αντικειμένου, οπότε πλέον δεν καταλείπεται κανένα περιθώριο τροποποίησης ή συμπλήρωσής τους.Απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου, δεδομένου ότι το οικονομικό αντικείμενό του δεν υπερβαίνει το όριο υπαγωγής στον προσυμβατικό έλεγχο 

Λειτουργία και συντήρηση χώρου υγειονομικής ταφής απορριμάτων: Με τα δεδομένα αυτά που προηγουμένως έγιναν δεκτά η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ.Δ.Σ.Α.) Νομού ..., πρέπει να γίνει δεκτή, καθώς και η παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη του Επιτρόπου του Ε.Σ. στο Ν. ... και, δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε δι’ αυτής άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής να υπογραφεί η οικεία σύμβαση. Ανακαλεί την 1/2011πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό .... Και Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης παροχής υπηρεσιών «Λειτουργία και Συντήρηση χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων» της 3ης Διαχειριστικής Ενότητας του νομού ..., κατά το σκεπτικό.

Κύρωση της από 30 Ιουνίου Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου "Δημιουργία Μονάδας Μηχανικής Διαλογής, Κομποστοποίησης και Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων και Μονάδας Συμπίεσης, Δεματοποίησης και Προσωρινής Αποθήκευσης Απορριμμάτων στο Δήμο Ακρωτηρίου Ν. Χανίων" (ΦΕΚ 152 Α΄)

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου της τροποποιητικής σύμβασης, που αφορά στην παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…»(....)Εξάλλου, με δεδομένο ότι για τη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης λόγω υποκατάστασης αναδόχου, η διαδικασία ολοκληρώνεται σε μία και μοναδική φάση με τη λήψη της οικείας απόφασης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι διενεργηθείσες προπαρασκευαστικές ενέργειες συνιστούν οποιοδήποτε στάδιο ανάθεσης, νομίμως υποβαλλόμενο προς άσκηση προσυμβατικού ελέγχου.(....)Εξάλλου, με την ελεγχόμενη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, ενώ, περαιτέρω, η συνολική δαπάνη των ως άνω τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(....)Απαραδέκτως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης της 169/4.9.2018 σύμβασης μεταξύ του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «…» (στο εξής …) και της εταιρείας με την επωνυμία «… Α.Ε.»,  κατά το μέρος που αφορά τον οικονομικό φορέα (παρ. 2) και τις υποχρεώσεις του αρχικού αναδόχου (άρθρο 4 παρ. 5).Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου τροποποίησης της 169/2018 σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά το οικονομικό αντικείμενο αυτής (άρθρο 1), με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/277/2018.

Επεξεργασία και Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων.(...) Το υποβληθέν σχέδιο δεν επιφέρει τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, αλλά αφορά σε νέα αυτοτελή απευθείας ανάθεση με αντικείμενο την εξακολούθηση παροχής των ίδιων υπηρεσιών μετά την εξάντληση του οικονομικού αντικειμένου αυτής, οπότε πλέον δεν καταλείπεται κανένα περιθώριο τροποποίησης ή συμπλήρωσής της. Η ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών είναι μη νόμιμη, καθόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 32 παρ.2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, διότι η αναθέτουσα αρχή προέβη στην εν λόγω απευθείας ανάθεση προκειμένου να καλύψει τακτικές (πάγιες) ανάγκες επεξεργασίας και υγειονομικής ταφής απορριμμάτων και όχι για την αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, η οποία συνδέεται αιτιωδώς με γεγονότα απρόβλεπτα που κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη δρομολόγηση των αναγκαίων διαδικασιών διενέργειας ανοιχτού διαγωνισμού και την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών.(...)Δεν αιτιολογείται η μεγάλη αύξηση στις ποσότητες που κρίθηκαν απαραίτητες για την εκτέλεση της επίμαχης σύμβασης σε σχέση με τις ποσότητες της αρχικής σύμβασης και της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης. Στο σχέδιο σύμβασης, μη νομίμως ορίζεται ο χρόνος υλοποίησης, καθόσον προσδίδεται αναδρομική ισχύς στη σύμβαση κατά παράβαση της γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματα των διοικητικών συμβάσεων, όπως η ελεγχόμενη, δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της σύναψής τους, που έπεται του ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση.Ανακαλεί την 649/2002 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:4η τροποποίηση της σύμβασης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την υλοποίηση της υπηρεσίας «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Ελληνικού Ποδοσφαίρου με σύγχρονα Ψηφιακά Μέσα ΤΠΕ»(...)συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο (άρθρο 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016) προϋποθέσεις για τη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στις πέραν της 25ης.9.2022 συμπληρωματικές υπηρεσίες φιλοξενίας του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR, που παραδεκτώς υποβάλλονται προς έλεγχο, δεδομένου ότι (α) οι επίμαχες συμπληρωματικές υπηρεσίες δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, πλην όμως είναι απαραίτητες για την ορθή εκτέλεση του αντικειμένου αυτής, αφού η εγκατάσταση και λειτουργία του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR σε κατάλληλο για το σκοπό αυτό χώρο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την απρόσκοπτη παροχή των ολοκληρωμένων υπηρεσιών VAR της αρχικής σύμβασης (βλ. ανωτέρω σκέψη 6), οι δε συμπληρωματικές υπηρεσίες αυτές κατέστησαν αναγκαίες μετά την σύναψη της αρχικής σύμβασης, όταν δηλαδή η Ε.Π.Ο. – που μέχρι πρότινος διέθετε τον απαιτούμενο χώρο (ακίνητο) στην αναθέτουσα αρχή δυνάμει του από 24.4.2018 Μνημονίου Συνεργασίας (βλ. ανωτέρω σκέψη 7) – με την ... επιστολή της δήλωσε ότι από την 1η.8.2022 αδυνατεί να εξασφαλίσει τη διάθεση του εν λόγω χώρου, με αποτέλεσμα να προκύψει η ανάγκη εξασφάλισης του κατάλληλου χώρου για τη συνέχιση της λειτουργίας του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR μετά την 1η.8.2022 και μέχρι τη λήξη της σύμβασης, (β) η ανάθεση των ως άνω συμπληρωματικών υπηρεσιών σε ανάδοχο διαφορετικό από εκείνον της αρχικής σύμβασης – ήτοι σε ανάδοχο που θα μπορούσε ενδεχομένως να διαθέσει έτερο ακίνητο, καταρχήν κατάλληλο για τη φιλοξενία του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR – θα προκαλούσε στην αναθέτουσα αρχή σημαντικά προβλήματα για λόγους τεχνικούς ή οικονομικούς ή θα είχε ως αποτέλεσμα την ουσιαστική αύξηση δαπανών, δεδομένου ότι αφενός μεν η μετεγκατάσταση του εξοπλισμού του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR σε άλλο κτίριο, πέραν της επιπλέον δαπάνης για την εκ νέου εγκατάσταση του ίδιου εξοπλισμού σε άλλο χώρο, θα απαιτούσε και την εκτέλεση πρόσθετων εργασιών διασύνδεσης του νέου χώρου φιλοξενίας του ως άνω Κέντρου με τα πιστοποιημένα γήπεδα ποδοσφαίρου μέσω δικτύου οπτικών ινών και, επομένως, την ανάγκη τροποποίησης και επαύξηση της συμβατικής δαπάνης της έτερης σύμβασης της αναθέτουσας αρχής με την …. Α.Ε., που αφορά στη διασύνδεση των γηπέδων με το Κέντρο Επιχειρήσεων VΑR (βλ. ανωτέρω σκέψη 6), αφετέρου δε θα ήταν τεχνικώς δυσχερές να επιτευχθεί εγκαίρως η μετεγκατάσταση του ως άνω Κέντρου και η διασύνδεσή του με τα γήπεδα, καθόσον επέκειτο η έναρξη του πρωταθλήματος ... στις 20.8.2022, (γ) η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει σωρευτικά από τις διαδοχικές τροποποιήσεις της σύμβασης (1η, 2η, 3η και την ήδη ελεγχόμενη 4η), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(...)απαραδέκτως υποβάλλεται ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, κατά το μέρος που αφορά στις ήδη παρασχεθείσες υπηρεσίες αυτής, ... ενώ, κατά τα λοιπά κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ : (...) Με δεδομένα αυτά και  αφού, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω,  η ισχύς των ΑΕΠΟ που λήγουν  μετά την 21.9.2011, παρατείνεται  μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκδοσή της, υπό την προϋπόθεση ότι θα υποβληθεί   από τον αρμόδιο φορέα αίτηση για την έκδοση  απόφασης  παράτασής της έως τις 31.3.2015,  η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης μετά την πάροδο του χρόνου ισχύος της   1053/9.3.2005 απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας ……, όπως τροποποιήθηκε με τις ……. και ……..., όμοιες αποφάσεις, είναι νόμιμη, υπό την προϋπόθεση ότι έως της 31.3.2015 θα υποβληθεί αίτηση για την παράτασή της, καθώς και ότι θα εκδοθεί απόφαση έγκρισης  περιβαλλοντικών όρων, που θα αφορά στη λειτουργία του κυττάρου Α΄ φάσης  του ΧΥΤΑ, για το χρονικό διάστημα μετά τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκδοση της αρχικής ΑΕΠΟ.(...) Κατά συνέπεια,  η κρινόμενη αίτηση  και η υπέρ αυτής  ασκηθείσα παρέμβαση  πρέπει να γίνουν δεκτές,  να ανακληθεί  η 245/2014 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να υπογραφεί το σχέδιο  συμπληρωματικής σύμβασης «Λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων 3ης Διαχειριστικής Ενότητας Περιφέρειας ……..»

Αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Με την ελεγχόμενη Σ.Σ., όπως βασίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, συντελείται επέκταση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, με την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών, οι οποίες είτε πρόκειται να εκτελεστούν σε επιπλέον οδούς από τις αρχικά προσδιορισθείσες, είτε αφορούν σε αποκατάσταση βλαβών που υπερβαίνουν τη συμβατική δαπάνη του έργου, η οποία επιφέρει επαύξηση του συμβατικού τιμήματος κατά ποσοστό 49,17%. Υπό τις συνθήκες αυτές, ανεξάρτητα αν θα επηρέαζε το αποτέλεσμα της διαδικασίας ανάθεσης της αρχικής σύμβασης προσελκύοντας το ενδιαφέρον και άλλων οικονομικών φορέων, σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο πρόσθετων εργασιών, οι οποίες, είτε σε ποσότητα είτε σε είδος, δεν είχαν αρχικώς προβλεφθεί και οι οποίες επιφέρουν επαύξηση του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης κατά ποσοστό 49,17%, συνιστά τροποποίηση που επεκτείνει σημαντικά το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης (βλ. ΔΕΕ, προηγουμένως ΔΕΚ, απόφ., της 29.4.2010 C-160/08 σκ. 99, της 19.6.2008 C-454/06 σκ. 36), και, ως εκ τούτου, ουσιώδη τροποποίηση, για την οποία απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Περαιτέρω, η προσφεύγουσα Α.Α., με την με την 1605/7.12.2020 πράξη της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η ως άνω τροποποίηση, δεν τεκμηριώνει ότι συντρέχει περίπτωση επιτρεπτής, κατ’ άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, ανάθεσης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ειδικότερα, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επέλευση απρόβλεπτων περιστάσεων μετά την ανάθεση της αρχικής σύμβασης, ενώ δεν στοιχειοθετούν, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, απρόβλεπτες περιστάσεις που δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. η αόριστη επίκληση ατυχημάτων και έντονων καιρικών φαινομένων, χωρίς αυτά να προσδιορίζονται χρονικά και τοπικά και να προκύπτουν από σχετικά δελτία συμβάντων ή καταγραφής ζημιών και χωρίς να συσχετίζονται με συγκεκριμένες επιπτώσεις-βλάβες που εξαιτίας αυτών επήλθε επαύξηση του τεχνικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης. Συναφώς, πέραν της αοριστίας του ισχυρισμού περί ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας έντονων καιρικών φαινομένων, ο ισχυρισμός αυτός, κατά το μέρος που γίνεται επίκληση ζημιών στο δίκτυο εξαιτίας της κακοκαιρίας που έλαβε χώρα από 15 έως 17.2.2021, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός, δεδομένου ότι αφορά σε γεγονότα μεταγενέστερα της έγκρισης, με τη 1605/7.12.2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., του 3ου Α.Π.Ε. και της ελεγχόμενης Σ.Σ.. Επίσης, οι επικαλούμενες συμπληρωματικές εργασίες για την τοποθέτηση των 25 ηλεκτρικών φορτιστών, πέραν του ότι δεν προκύπτει ότι παρουσιάζουν την απαιτούμενη αναγκαία συνάφεια με το τεχνικό αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, δεν συμπεριλαμβάνονται στο αντικείμενό της, όπως αυτό καθορίζεται στον εγκριθέντα 3ο Α.Π.Ε. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν συντρέχει εν προκειμένω η σωρευτικά απαιτούμενη, με το άρθρο 156 παρ. 1 του ν. 4412/2016, προϋπόθεση της ανάγκης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων που να δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης Σ.Σ. χωρίς νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης. Τα αυτά κρίνοντας και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη ορθώς εφάρμοσε τις ως άνω διατάξεις, τα δε αντίθετα προβαλλόμενα με την κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.