Καθαριότητα χώρων (...)	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 5), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου, ήτοι από 1.4.2023 και επομένως ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η διαφορά μεταξύ του μηνιαίου συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, λόγω της υποχρεωτικής εφαρμογής από τον ως άνω χρόνο της προαναφερόμενης νομοθετικής μεταβολής, από τον χρόνο αυτό και μέχρι τη λήξη της σύμβασης.	Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 405/2023 πράξη του Ζ’ Κλιμακίου, κατά τα αναφερόμενα στο σκεπτικό.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας  κτηριακών εγκαταστάσεων περιβάλλοντος χώρου:	1. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η νέα ως άνω τροποποίηση της Δ24/20 σύμβασης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συμβατικού τιμήματος για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας, κατά το μέρος που αφορά τα κονδύλια του εργατικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών που συνδέονται άμεσα με αυτό, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως τα τελευταία διαμορφώθηκαν με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (Β΄ 2003/28.3.2023). Η εν λόγω αύξηση στην τελική ποσοτική της ρύθμιση, ισχύουσα από την 1η.4.2023, ανέκυψε μετά την έκδοση της από 16.3.2022 κατακυρωτικής απόφασης και την υπογραφή της οικείας σύμβασης (28.6.2022), ενώ δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί ούτε κατά την υπογραφή της προγενέστερης τροποποιητικής σύμβασης (17.11.2022). Με τη συγκεκριμένη δε τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της αρχικής σύμβασης, η δε δαπάνη αμφότερων των τροποποιήσεων δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης. Κατόπιν τούτων και ενόψει της υποχρέωσης συμμόρφωσης της αναθέτουσας αρχής με το οικείο κανονιστικό καθεστώς (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4412/2016 περί τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της κοινωνικοασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας κατά την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων και άρθρο 53 παρ. 10α του ν. 4412/2016 περί υποχρεωτικής σχετικής αναπροσαρμογής της τιμής για τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών καθαριότητας), το Νοσοκομείο προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος της Δ24/20 σύμβασης βάσει του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 4965/2022 σε συνδυασμό με το άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 και υπό τις προϋποθέσεις αυτού. Ωστόσο, η αναπροσαρμογή τυγχάνει μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην αύξηση των λοιπών κονδυλίων που περιλαμβάνονται στο συνολικό συμβατικό τίμημα, ήτοι κόστη αναλώσιμων υλικών, ειδών ατομικής υγιεινής, εργαλείων και μηχανημάτων καθαρισμού κ.λπ., τα οποία ουδόλως συνδέονται με την αύξηση του εργατικού κόστους που επήλθε με την 31986/24.3.2023 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, την οποία επικαλείται ο ανάδοχος, ούτε επηρεάζονται από αυτό. Σημειώνεται δε ότι από την αντιπαραβολή της από 17.11.2022 τροποποιητικής σύμβασης με την αρχική, προκύπτει ότι με την προηγηθείσα τροποποίηση τα μεγέθη που αναπροσαρμόστηκαν ήταν μόνο αυτά που σχετίζονται με την αύξηση του εργατικού κόστους. 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα τα ανωτέρω, το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου με τίτλο «ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ», αξίας 108.870,97 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), δηλαδή κατώτερης των σωρευτικώς τιθέμενων ορίων του άρθρου 5 του ν.4412/2016 και του 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης (3.410.931,11 ευρώ, χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.), δεν μεταβάλλει τη συνολική φύση της αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο ρυθμιστικό πεδίο της παρ. 2 του άρθρου 132 του ν.4412/2016 και, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 1), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

2η τροποποιητική σύμβαση για την παροχή «Υπηρεσιών φύλαξης για την κάλυψη των αναγκών αποκεντρωμένων δομών αρμοδιότητας 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη 6), το Δικαστήριο κρίνει ότι νομίμως η αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος υπολογίστηκε από τον χρόνο έναρξης ισχύος της κανονιστικής μεταβολής του κατώτατου νόμιμου μισθού και ημερομισθίου και, επομένως, ορθά αντικείμενο της 2ης τροποποίησης της αρχικά υπογραφείσας σύμβασης αποτελεί η συνολική (αυξητική) διαφορά του συμβατικού τιμήματος, όπως αυτό ίσχυε πριν και μετά από την επιτρεπτή αναπροσαρμογή αυτού, κατά τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022, βάσει του προβλεπόμενου στις οικείες διατάξεις τύπου, από 1.4.2023 και μέχρι τη λήξη ισχύος της σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:1η τροποποίηση της σύμβασης «Καθαριότητα - Οδοκαθαρισμός»(...)Με την τροποποίηση αυτή επιδιώκεται η κάλυψη της πρόσθετης δαπάνης που προκύπτει από την αναπροσαρμογή της συμβατικής αμοιβής λόγω των επιγενομένων αυξήσεων του νόμιμου κατώτατου μισθού και του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου.(...)η αξία της υποβληθείσας προς έλεγχο τροποποίησης της ... αρχικής σύμβασης, ποσού 76.455,41 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), υπολείπεται τόσο του 10% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το τίμημα της οποίας ανέρχεται σε 5.250.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.) όσο και του ισχύοντος κατώτατου ορίου των 215.000,00 ευρώ της περ. γ΄ του άρθρου 5 του ν. 4412/2016, που προβλέπεται για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που δημοπρατούνται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές, ενώ, τέλος, με τη συγκεκριμένη τροποποίηση δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση της σύμβασης, αφού οι σχετικές υπηρεσίες περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης.Απαραδέκτως υποβάλλεται προς έλεγχο ενώπιον του Κλιμακίου το σχέδιο τροποποίησης 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΤΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ.(...)	Ως εκ τούτου, γενομένων δεκτών των προβαλλομένων λόγων προσφυγής, νομίμως το σχέδιο της 2ης τροποποιητικής σύμβασης προβλέπει την αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος κατά τα ποσά που προαναφέρθηκαν, τα οποία ανάγονται σε αύξηση ποσοστού 19,65%, ήτοι κατώτερη από την αύξηση του βασικού μισθού πλέον εισφορών από τον χρόνο υποβολής της προσφοράς της προσφεύγουσας ως τον χρόνο υποβολής αιτήματος δεύτερης αναπροσαρμογής (ποσοστό 19,75%). Τούτο δε ανεξαρτήτως της ορθότητας των ποσοστών των εργοδοτικών εισφορών και των χρονικών διαστημάτων για τα οποία τα εν λόγω ποσοστά ίσχυαν, σύμφωνα με τις παραδοχές της προσβαλλομένης, όπως απεικονίζονται στον πίνακα της σκέψης 3.9 αυτής, και λαμβάνονται ως βάση για τον υπολογισμό της συνολικής αύξησης του μισθού (αναλυτικά ως προς το ύψος των εργοδοτικών εισφορών βλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 330/2023, σκ. 9 και 11).Κατ’ ακολουθίαν τούτων, η ένδικη προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 89/2023 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. :	Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η τροποποίηση των από 29.7.2022 αρχικών συμβάσεων, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του συνολικού συμβατικού τιμήματος για την παροχή των υπηρεσιών καθαριότητας, οφείλεται στην αύξηση του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τις 107675/2021 (Β΄ 6263) και 38866/2022 (Β΄ 2030) υπουργικές αποφάσεις, η αύξηση δε αυτή έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια διενέργειας του οικείου διαγωνισμού και, ειδικότερα, μετά την καταληκτική προθεσμία υποβολής προσφορών (23.11.2020). Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των, διά των ως άνω υπουργικών αποφάσεων, επελθουσών αυξήσεων, η αναθέτουσα αρχή προέβη νομίμως στην αντίστοιχη αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος των αρχικών συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 10α του άρθρου 53 του ν. 4412/2016 και της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του ν. 4965/2022. Περαιτέρω, με τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις δεν μεταβάλλεται η συνολική φύση των αρχικών συμβάσεων, ούτε η δαπάνη των τροποποιήσεων υπερβαίνει το 50% της αξίας των αρχικών συμβάσεων (βλ. σκ. 2 και 3). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων τροποποίησης των από 29.7.2022 συμβάσεων. Σημειώνεται, τέλος, ότι οι ανάδοχοι οφείλουν να εφαρμόσουν τις προαναφερόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις και να αναπροσαρμόσουν τις αμοιβές του προσωπικού που απασχολούν, στο πλαίσιο των εν λόγω συμβάσεων. 

Ενεργειακή Αναβάθμιση - Αυτοματοποίηση Συστημάτων Ηλεκτροφωτισμού Κοινόχρηστων Χώρων.(...)ζητείται η αναθεώρηση της 1398/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος (5ο Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με βάση όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά (βλ. σκέψη 6 της παρούσας) και δοθέντος ότι η ανάδοχος και ήδη προσφεύγουσα ένωση εταιρειών, κατά παράβαση του οικείου κανονιστικού πλαισίου (βλ. σκέψεις 10, 11), δεν έχει ακόμα προβεί στην έναρξη παροχής των επίμαχων υπηρεσιών στο πλαίσιο εκτέλεσης της 6997/8.4.2019 σύμβασης, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν χωρεί νομίμως υποκατάσταση αυτής και, ως εκ τούτου, η σύναψη της ένδικης τροποποιητικής σύμβασης, διάρκειας εκ νέου δώδεκα (12) ετών (βλ. άρθρο 5 του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης), παρίσταται καταχρηστική υποκρύπτουσα πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων διατάξεων και των αρχών της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας και του ελεύθερου ανταγωνισμού, καθόσον η αναθέτουσα αρχή όφειλε να εκκινήσει νέα διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση του συμβατικού αντικειμένου. Επομένως, ορθώς, αν και με διαφορετική αιτιολογία, το Έβδομο Τμήμα δεν ανακάλεσε την 422/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου. Κατόπιν τούτων, παρέλκει η εξέταση των λοιπών ζητημάτων που ετέθησαν με την 171/2023 προδικαστική απόφαση για τη διαμόρφωση πλήρους δικανικής πεποίθησης επί της νομιμότητας της ελεγχόμενης τροποποιητικής σύμβασης και των υποβληθέντων, σε εκτέλεση αυτής, στοιχείων (βλ. ανωτέρω σκέψεις 23 - 25), καθώς και η έρευνα των λοιπών λόγων αναθεώρησης, που άπτονται του ζητήματος της υποκατάστασης συνεπεία εταιρικής αναδιάρθρωσης, κατά την έννοια του άρθρου 132 παρ. 1 περ. δ΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016, αφού η μη νομιμότητα της υποκατάστασης του αναδόχου για τον ανωτέρω λόγο αφορά όλες τις προβλεπόμενες στο άρθρο 132 του ν. 4412/2016 περιπτώσεις υποκατάστασης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ένδικη προσφυγή αναθεώρησης πρέπει να απορριφθεί, περαιτέρω δε πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση των κατατεθέντων από τις προσφεύγουσες παραβόλων υπέρ του Δημοσίου (άρθρα 336 παρ. 1 και 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά ενόψει του ότι η κατά το ποσό των 84,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. μεταβολή του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης ( 279736/30/29.9.2021), είναι κατώτερη του 10% του αρχικού τιμήματος αυτής, που ήταν 2.797.681,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., και υπολείπεται και του κατώτατου ορίου (ύψους 135.000,00 ευρώ) που θέτει το άρθρο 5 του ν.4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών που ανατίθενται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές, ενώ περαιτέρω και οι προπαρατεθείσες επιμέρους τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης δεν μεταβάλλουν τη συνολική φύση της το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα για έλεγχο τροποποίηση της ανωτέρω αρχικής ελεγχθείσας από αυτό σύμβασης δεν μεταβάλλει ουσιώδεις όρους της, δηλαδή δεν εισάγει σ’ αυτή ουσιώδεις τροποποιήσεις και, επομένως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1, δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο στο Κλιμάκιο.

Με τα δεδομένα αυτά ενόψει του ότι η κατά το ποσό των 104.710,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. μεταβολή του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης (279771/31/29.9.2021), είναι κατώτερη του 10% του αρχικού τιμήματος αυτής, που ήταν 3.488.543,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., και υπολείπεται και του κατώτατου ορίου (ύψους 135.000,00 ευρώ), που θέτει το άρθρο 5 του ν.4412/2016 για τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών που ανατίθενται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές, ενώ περαιτέρω και οι προπαρατεθείσες επιμέρους τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου της σύμβασης δεν μεταβάλλουν τη συνολική φύση της, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα για έλεγχο τροποποίηση της ανωτέρω αρχικής ελεγχθείσας από αυτό σύμβασης δεν μεταβάλλει ουσιώδεις όρους της, δηλαδή δεν εισάγει σ’ αυτή ουσιώδεις τροποποιήσεις και, επομένως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1, δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και απαραδέκτως υποβλήθηκε για έλεγχο στο Κλιμάκιο.