ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ: Ζητείται η ανάκληση της 6/2016 πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου  :Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι έχει αρθεί και η δεύτερη πλημμέλεια που ανέδειξε η Αναπληρώτρια Επίτροπος με την προσβαλλόμενη πράξη, υπό τον όρο ότι το προβλεπόμενο στην τελευταία παράγραφο του άρθρου 9 ποσοστό εξυπηρέτησης του δανείου από τους κωδικούς των ανταποδοτικών εσόδων κατά 64,1% αφορά μόνο στο ποσοστό κάλυψης του ποσού του δανείου και όχι στο ποσοστό που θα εξυπηρετηθεί από τα ανταποδοτικά έσοδα, το οποίο, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 176 παρ.5 εδ.α του ν.3463/2006, δεν δύναται να υπερβεί το ποσοστό του 50%, (σκ.ΙΙΙ της παρούσας). 3). Όπως προκύπτει από την 32730/24.10.2016 εισήγηση της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου ....., ως εξασφάλιση του δανείου έχει οριστεί η νομότυπη ενεχυρίαση καταθετικών προϊόντων  για το εκάστοτε υπόλοιπο του δανείου. Αυτό συνεπάγεται ότι κατά την εκταμίευση της πρώτης δόσης του δανείου πρέπει να υφίσταται ενεχυριασμένη κατάθεση ποσού 235.000,00 ευρώ. Στη λήξη κάθε δόσης, σύμφωνα με τον πίνακα απόσβεσης του δανείου, όταν καταβάλλεται η οφειλόμενη δόση –συμπεριλαμβανομένων των τόκων-, θα αποδεσμεύεται το αντίστοιχο ποσό κεφαλαίου και θα αποδίδεται στο Δήμο ....., ώστε το εναπομείναν κάθε φορά ενεχυριασμένο ποσό να ισούται με το υπόλοιπο του δανείου. Πριν την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του δανείου θα πρέπει να γίνει νέα ενεχυρίαση των 235.000,00 ευρώ και φυσικά θα υφίσταται ενεχυριασμένο και το ποσό που αντιστοιχεί στο υπόλοιπο της πρώτης εκταμίευσης. Ακολούθως, στην εν λόγω εισήγηση όπως και στο άρθρο 5 της τροποποιημένης δανειακής σύμβασης προβλέπονται οι ΚΑΕ των έκτακτων ανειδίκευτων εσόδων του Δήμου από τους οποίους θα εξασφαλισθεί το δάνειο. Τούτων δοθέντων, λαμβανομένου υπόψη ότι τα έκτακτα ανειδίκευτα έσοδα των Δήμων δεν εμπίπτουν στους περιορισμούς του άρθρου 176 του ν.3463/2006 και  η τρίτη αναδειχθείσα από την Αναπληρώτρια Επίτροπο πλημμέλεια δεν ευσταθεί. Τέλος, όπως προκύπτει από το προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος  τροποποιημένο σχέδιο της δανειακής σύμβασης, ο Δήμος έχει συμμορφωθεί στις επισημάνσεις της προσβαλλόμενης πράξης καθόσον: α) Το άρθρο 2.03 έχει τροποποιηθεί ως ακολούθως: «ως βάση υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται το έτος των 365 ημερών». β) Το άρθρο 5.02 έχει απαλειφτεί και γ) Το άρθρο 10.02 έχει τροποποιηθεί ως ακολούθως: «10.02. Στην παραπάνω υπό 10.01 περίπτωση, η Τράπεζα δικαιούται να επιδιώξει την είσπραξη των καθυστερούμενων ποσών με τους τόκους και τις λοιπές επιβαρύνσεις». Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 6/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ....., υπό τον όρο ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 9 αυτού εξυπηρέτηση του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% των εσόδων από τα ανταποδοτικά τέλη, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 76 παρ. 5 εδ. α του ν.3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114). Ανακαλεί την 6/2016 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό 

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης.Ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 337/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου δανειακής σύμβασης.(...)Με τα παραπάνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα στις προηγούμενες σκέψεις έγιναν δεκτά το Τμήμα κρίνει ότι α) η συνομολόγηση του επίμαχου δανείου δεν εμπίπτει πεδίο εφαρμογής της Κ.Υ.Α. 22292/9.5.2011 δοθέντος ότι, όπως αναφέρεται στην 51/13.4.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου καθώς και στο οικείο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης, ο Δήμος πληροί τις προϋποθέσεις που τίθενται από το άρθρο 264 παρ. 1 του ν. 3852/2010 και την 43093/30.7.2010 ΥΑ για τη λήψη δανείου για τη χρηματοδότηση των χρεών του, καθόσον το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης του δεν υπερβαίνει το 20% των ετήσιων τακτικών του εσόδων και το συνολικό χρέος του δεν υπερβαίνει το 60% των συνολικών του εσόδων, και κατήρτισε μάλιστα ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το έτος 2011, ο οποίος ψηφίστηκε με την 53/15.4.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, β) ο όρος της παρ. 4, που προβλέπει την προαναφερθείσα ρήτρα έκπτωσης, είναι καταχρηστικός, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, λαμβανομένης περαιτέρω υπ’ όψιν τόσο της Ζ1-798/25.6.2008 απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης, όσο και της απόφασης 1210/2010 της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακύρωσης κατ’ αυτής, και ως εκ τούτου πρέπει να απαλειφθεί από το συμβατικό κείμενο (βλ. απόφ. Τμ. Μείζονος Σύνθεσης 3118/2011), γ) οι όροι των παρ. 5 και 6 δεν πάσχουν δοθέντος ότι στο μεν σχέδιο της υπό έλεγχο σύμβασης διευκρινίζεται ότι «από 1.1.2012 οι ετήσιες τοκοχρεολυτικές δόσεις των δανείων του Δήμου ...-... συνολικού ποσού 258.858,18 ευρώ, θα καλύπτουν ποσοστό 7,22% των διερχόμενων εσόδων ΚΑΠ του Δήμου του έτους 2010 (ποσού 3.580.461,06 ευρώ), το οποίο δύναται να εκχωρηθεί σύμφωνα με το άρθρο 176 παρ. 5 του ν. 3463/2006 και άρθρο 45 παρ. 3 ν.3731/2008», ενώ επίσης τόσο στην παρ. 5 της δανειακής σύμβασης όσο στην 132/30.8.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία εγκρίθηκε η σύναψη της δανειακής σύμβασης καθώς και στη σχετική 117/16.8.2011 γνωμοδότηση της Οικονομικής Επιτροπής ρητά επισημαίνεται ότι η εκχώρηση δεν περιλαμβάνει εκείνα τα έσοδα «που δεν εκχωρούνται σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 176 του Ν. 3463/2006 όπως το τελευταίο εδάφιο αυτής αντικαταστάθηκε με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 45 του Ν. 3731/2008, (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων πρέπει να γίνουν δεκτές, όσον αφορά τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων συνομολόγησης του επίμαχου δανείου καθώς και τη νομιμότητα των όρων των παρ. 5 και 6 της υπό έλεγχο σύμβασης, να ανακληθεί, κατά το μέρος αυτό, η 337/2011 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης, υπό τη ρητή επιφύλαξη της προηγούμενης απάλειψης από το κείμενο αυτής των όρων της παρ. 4, που προβλέπει τη δυνατότητα του Τ.Π.Δ. να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, καθώς και της παρ. 7, που προβλέπει υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου.

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης. (...)Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι δήμοι δικαιούνται να συνομολογούν δάνεια με αναγνωρισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της Ελλάδας ή του εξωτερικού, για τη χρηματοδότηση επενδύσεών τους, υπό την προϋπόθεση της τήρησης  των θεσπιζόμενων  με το άρθρο 264 του ν.3852/2010 και την κατ' εξουσιοδότησή του εκδοθείσα υπουργική απόφαση περιορισμών, που αναφέρονται στην οικονομική κατάσταση του προσφεύγοντος στο δανεισμό δήμου, όπως αυτή προσδιορίζεται με βάση τη σχέση τοκοχρεολυσίων και συνολικού χρέους προς τα έσοδά του. Τα δάνεια συνομολογούνται με σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που, από 1.1.2011, εκδίδεται επί τη βάσει γνωμοδότησης της Οικονομικής του Επιτροπής. Στην απόφαση, καθώς και στη γνωμοδότηση, πρέπει απαραιτήτως να καθορίζονται ο σκοπός, οι όροι και η τοκοχρεολυτική δόση του δανείου. (...)Με τα δεδομένα αυτά και όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: i. Η 2/3.1.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ......, με την οποία εγκρίθηκε η αγορά ακινήτου ιδιοκτησίας της ......, έναντι τιμήματος 890.000 ευρώ και η λήψη ισόποσου δανείου πάσχει ως προς τη νομιμότητά της, διότι κατά παραβίαση της γενικώς ισχύουσας στη διαδικασία έκδοσης των διοικητικών πράξεων γενικής αρχής του επικαίρου των στοιχείων, στα οποία αυτές στηρίζονται (πρβλ. ΣτΕ 3843/2006), στηρίχθηκε στην από 25.1.2009 Έκθεση Εκτίμησης του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών, σε έκθεση δηλαδή που αποδίδει την αξία του επίμαχου ακινήτου προ τριετίας. (...)ii. H 149/5.4.2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ......, με την οποία έγιναν δεκτοί οι όροι του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων για τη σύναψη του δανείου δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προκύπτει, ούτε από το κείμενό της, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου, ότι προηγήθηκε της έκδοσής της σχετική γνωμοδότηση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, σύμφωνα με το άρθρο 72 περ. στ΄ του ν.3852/2010.(...)iii. Ο περιεχόμενος στην παρ. 17 του ελεγχόμενου σχεδίου όρος, σύμφωνα με τον οποίο: «Όλα γενικά τα έξοδα, δικαιώματα υπέρ του Ταμείου και τρίτων για την αξιολόγηση οικονομικών στοιχείων σε ποσοστό 0,50% επί του ποσού του δανείου, σύμφωνα με τις υπ' αριθ. 2291/21.2.92 και 2850/28.11.2001 αποφάσεις του Δ.Σ. του Ταμείου - βαρύνουν εξ' ολοκλήρου και αποκλειστικά τον οφειλέτη» είναι μη νόμιμος ( ...)Κατ' ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν οι ως άνω ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες της ελεγχόμενης διαδικασίας και του οικείου σχεδίου δανειακής σύμβασης, του οποίου, συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή.(Μη ανακλητέα από την Απόφαση Ελ. Συν. Τμ. 6  3168/2012)

Προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος τηλεελέγχου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ του Δήμου .... και του ..., δυνάμει των οικείων αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα του Δήμου και του .... Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι, ενόψει του ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4.1 του ελεγχόμενου σχεδίου, το ύψος του επιτοκίου, σε ό, τι αφορά το προερχόμενο από πόρους του ... ποσό του δανείου, είναι σταθερό, θα πρέπει να αναμορφωθεί ο όρος του άρθρου 5.2 του σχεδίου, σύμφωνα με τον οποίο «Τα ανωτέρω ποσά είναι ενδεικτικά και όχι δεσμευτικά για το «....» καθόσον ο ακριβής καθορισμός τους εξαρτάται από το ακριβές ύψος του επιτοκίου όπως θα προσδιορισθεί κατά τα ορισθέντα στο άρθρο 4 παρ. 1 της παρούσας. (…)», ως ακολούθως: «Το ποσό της εξαμηνιαίας τοκοχρεολυτικής δόσης που αντιστοιχεί στο προερχόμενο από πόρους της ... (...) ποσό του δανείου, είναι ενδεικτικό και όχι δεσμευτικό για το «....», καθόσον ο ακριβής καθορισμός του εξαρτάται από το ακριβές ύψος του επιτοκίου όπως θα προσδιορισθεί κατά τα ορισθέντα στο άρθρο 4 παρ. 1 της παρούσας. (…)».

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης (..) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το περιεχόμενο των αναμορφωμένων όρων του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης είναι σύμφωνο με τις διατάξεις που παρατέθηκαν ανωτέρω, όπως αυτές ήδη έχουν ερμηνευθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. και 3118/2011, 2/2012 Τμήμα Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης). Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία των άρθρων 8 α’, 8β’ και 10 του ελεγχόμενου σχεδίου προκύπτει ότι ο όρος που περιλαμβάνεται στο τελευταίο αυτό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο «Στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια του δανείου, τα παραπάνω εκχωρηθέντα έσοδά του, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του δανείου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εξ ιδίων χρημάτων, απευθείας στο δανειστή τα οφειλόμενα, δηλαδή από τα μη εκχωρούμενα στο παρόν αλλά δυνάμενα να το εξυπηρετήσουν έσοδά του … » έχει την έννοια ότι τα ανωτέρω αναφερόμενα έσοδα δύνανται να εκχωρηθούν μόνο υπό τους νόμιμους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 8 α΄. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων.

Προμήθεια λαμπτήρων...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι πριν από την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης θα πρέπει να ληφθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο ...., με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, απόφαση εγκριτική των όρων της επίμαχης δανειακής σύμβασης, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν τελικώς και οι οποίοι διαφοροποιούνται κατά περιεχόμενο από εκείνους που ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο σε προηγούμενη συνεδρίασή του (ως προς το ύψος του ποσού του δανείου, του επιτοκίου για ποσοστό 75% του δανείου που προέρχεται από πόρους της ... και της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης), πλημμέλεια η οποία δεν επηρέασε, στην προκείμενη υπόθεση, ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαδικασίας, δεδομένου ότι οι όροι του επίμαχου σχεδίου σύμβασης είναι για τον αιτούντα Δήμο ευνοϊκότεροι σε σχέση με τους εγκριθέντες με την 211/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του (Ε.Σ. VI Τμ. 1503/2017, Ζ΄ Κλ. 82/2018).

Εγκυρότητα εκχώρησης της εισπρακτέας αμοιβής του Αναδόχου σε Τράπεζα. Μηνιαία έντοκη προθεσμιακή κατάθεση μέρους της προκαταβολής του Αναδόχου. α) Η εκχώρηση – ενεχυρίαση της εισπρακτέας αμοιβής του Αναδόχου σε Τράπεζα, προς εξασφάλιση ποσού δανείου (παροχής πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό) που χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη εγγυητικών επιστολών (προκαταβολής και καλής εκτέλεσης) με ρήτρα πληρωμής «σε πρώτη ζήτηση» εκδοθεισών από την Τράπεζα για την υλοποίηση του έργου, δεν αντίκειται σε όρο της μεταξύ Αναδόχου και Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συναφθείσας σύμβασης έργου, σύμφωνα με τον οποίο η εν λόγω εκχώρηση επιτρέπεται μόνο για τη λήψη βραχυπροθέσμου δανείου που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για το έργο, διότι στην έννοια του έργου που αποτελεί το σύνολο των υποχρεώσεων και παροχών του Αναδόχου, στα πλαίσια της σύμβασης, εντάσσεται και το σύνολο των εγγυητικών επιστολών που αυτός όφειλε να προσκομίσει. Συνεπώς η εν λόγω εκχώρηση είναι έγκυρη έναντι του Δημοσίου για απαίτηση ίση με το συνολικό ποσό των εγγυητικών επιστολών και υπό την προϋπόθεση ότι η σύμβαση ενεχυρίασης – εκχώρησης κοινοποιήθηκε κατά την ειδική διαδικασία του άρθρου 95 του Ν 2362/95. β) Η μηνιαία, έντοκη προθεσμιακή κατάθεση σε Τράπεζα μέρους της χορηγηθείσας στον Ανάδοχο προκαταβολής αποτελεί μη προσήκουσα εκπλήρωση του όρου της σύμβασης, σύμφωνα με τον οποίο η προκαταβολή απαγορεύεται να χρησιμοποιηθεί για δαπάνες που δεν σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το συμφωνημένο έργο. (πλειοψ.)

ΔΑΝΕΙΑ:Με τα δεδομένα αυτά και έχοντας ελέγξει το υποβληθέν σχέδιο δανειακής σύμβασης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι : α) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 7 της σύμβασης δυνατότητα του Ταμείου να κηρύξει, χωρίς καμία διατύπωση, το σύνολο του δανείου ληξιπρόθεσμο και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής, στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 2251/1994. Ειδικότερα, το δικαίωμα που επιφυλάσσει το προαναφερόμενο άρθρο στο συμβαλλόμενο πιστωτικό ίδρυμα να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό και να ζητήσει το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης και μίας μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στον Δήμο, για την περίπτωση αυτή, σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση. (…)Ούτε άλλωστε το αναφερόμενο στον όρο 6 της συμβάσεως ποσοστό 13,67% των διερχόμενων το έτος 2010 ΚΑΠ που δηλώνεται ότι καλύπτει η ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση του νέου δανείου αρκεί για να καταστήσει ορισμένο τον ανωτέρω όρο της παραγράφου 8, αφού το ποσοστό αυτό αναφέρεται στους ΚΑΠ έτους 2010, χωρίς περαιτέρω να αναλύεται και να αποδεικνύεται ότι υπολείπεται του τιθέμενου από τις ειδικότερες διατάξεις ορίου εκχώρησης των ΚΑΠ. (Πρ. Ζ’ Κλιμακίου 256/2011) γ) Ωσαύτως αόριστοι και συνεπώς μη νόμιμοι παρίστανται και οι όροι των παραγράφων 8β και 16 σύμφωνα με τους οποίους «8. Για την ασφάλεια του δανείου σε κεφάλαιο, κάθε είδους τόκους, τόκους των τόκων, έξοδα κ.λπ., ο οφειλέτης εκχωρεί στον δανειστή από τώρα και για όλη τη διάρκεια του δανείου : α…. β. όσα έσοδά του ήδη έχουν εκχωρηθεί με τις προηγούμενες δανειακές συμβάσεις, των προς ρύθμιση δανείων … 16. όλοι οι υπόλοιποι όροι (εξυπηρέτησης, ασφάλεια δανείου κ.λ.π.) θα εξακολουθούν να ισχύουν όπως αυτοί αναφέρονται στις αρχικές δανειακές συμβάσεις οι οποίες δε θίγονται από την παρούσα σύμβαση». (…)Περαιτέρω, ο ως άνω όρος ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στο Ταμείο σε περίπτωση παράβασης εκ μέρους του οφειλέτη οποιουδήποτε όρου της σύμβασης να κηρύξει όλο το δάνειο ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, στο μέτρο που συμπεριλαμβάνει και το όρο της παραγράφου 7 είναι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω (υπό στοιχείο α΄), μη νόμιμος. Τέλος, ε) είναι ομοίως αόριστος και εξ αυτού του λόγου μη νόμιμος, ο όρος της παραγράφου 10 του σχεδίου σύμβασης με τον οποίο προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Ταμείο τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου. Και τούτο διότι δεν εξειδικεύονται ποια μπορεί να είναι τα επιπλέον «ίδια» αυτά χρήματα που θα χρησιμοποιήσει ο Δήμος ..... για την αποπληρωμή του δανείου, ενόψει της εκχώρησης των αναφερόμενων στην παράγραφο 8 του σχεδίου εσόδων του Δήμου (Ελ. Συν.  Πράξεις Ζ΄ Κλ. 62, 123, 256/2011, 49, 144/2010, 204/2009). 

Νομιμότητα σχεδίου δανειακής σύμβασης (..) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το περιεχόμενο των αναμορφωμένων όρων του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης είναι σύμφωνο με τις διατάξεις που παρατέθηκαν ανωτέρω, όπως αυτές ήδη έχουν ερμηνευθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. και 3118/2011 Τμήμα Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης). Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι από τη συνδυαστική ερμηνεία των άρθρων 7 α΄, 7β΄ και 9 του ελεγχόμενου σχεδίου προκύπτει ότι ο όρος που περιλαμβάνεται στο τελευταίο αυτό άρθρο, σύμφωνα με το οποίο «στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια του δανείου, τα παραπάνω εκχωρηθέντα έσοδά του, δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του δανείου, ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει εξ ιδίων χρημάτων, απευθείας στο δανειστή τα οφειλόμενα, δηλαδή από τα μη εκχωρούμενα στο παρόν αλλά δυνάμενα να το εξυπηρετήσουν έσοδά του και συγκεκριμένα : 1. Επιχορηγήσεις για επενδύσεις (ΣΑΤΑ) 2. Δημ. φόροι – Τέλη – αποχέτευση 3. Λοιπά Έσοδα 4. Έκτακτες επιχορηγήσεις για κάλυψη λειτουργικών δαπανών», έχει την έννοια ότι τα ανωτέρω αναφερόμενα έσοδα δύνανται να εκχωρηθούν μόνο υπό τους νόμιμους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 7 α΄. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ...... και του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων που υποβλήθηκε με το 4472/8.2.2012 έγγραφο του ίδιου Αντιδημάρχου .......

Δανειακές Συμβάσεις..ζητείται η ανάκληση της 223/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την πράξη αυτή το Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου δανειακής σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και του Ταμείου Παρακαταθηκών....με την αιτιολογία ότι στο υποβληθέν στο Ελεγκτικό Συνέδριο προς έλεγχο σχέδιο της δανειακής σύμβασης περιλαμβάνονται ουσιώδεις όροι που διαφοροποιούνται κατά περιεχόμενο από εκείνους που ενέκρινε το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο, οι οποίοι αφορούν τόσο στο ύψος του ποσού του δανείου, όσο και στο επιτόκιο αυτού και την ετήσια τοκοχρεωλυτική δόση.(..)Ενόψει όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι κατ’ αρχάς μη νομίμως δεν ελήφθη από το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου ..., με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, απόφαση εγκριτική των όρων της επίμαχης δανειακής σύμβασης, όπως αυτοί διαμορφώθηκαν τελικώς..Πλην όμως, λαμβανομένων υπόψη ότι: 1) η διαφοροποίηση του επιτοκίου προέκυψε από την υπ’ αρ. 3617/6.7.2017 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Τ.Π.Δ., με την οποία επανακαθορίστηκαν, μονομερώς από το Τ.Π.Δ. και κατά τρόπο γενικό, τα επιτόκια χορήγησης δανείων που χορηγούνται, μεταξύ άλλων, σε όλους τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού,... 2) η (επί έλαττον) διαφοροποίηση του ύψους του ποσού του δανείου, ανάμεσα στο αρχικώς εγκριθέν και σε αυτό που αναγράφεται στο σχέδιο της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης, στηρίζεται σε νεότερες βεβαιώσεις που προσκόμισε ο Δήμος ... σχετικά με τις οφειλές του ...3) η διαφοροποίηση της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης αποτέλεσε παρακολούθημα της συνδυαστικής διαφοροποίησης (μείωσης) αφενός του ύψους του ποσού του δανείου και αφετέρου του επιτοκίου, 4) δεν υπήρξε παραβίαση των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού και της διαφάνειας της διαδικασίας, ούτε βλάπτεται το δημόσιο συμφέρον και 5) οι όροι του επίμαχου σχεδίου σύμβασης είναι ευνοϊκότεροι για τον αιτούντα σε σχέση με τους εγκριθέντες .. του Δημοτικού Συμβουλίου αυτού, διότι α) το ύψος του ποσού του δανείου είναι χαμηλότερο ... β) το επιτόκιο εμφανίζεται μεσοσταθμικά μειωμένο ....και γ) το ποσό της ετήσιας τοκοχρεωλυτικής δόσης είναι μικρότερο, ... το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν επηρέασε στην προκειμένη περίπτωση ουσιωδώς το αποτέλεσμα της ελεγχόμενης διαδικασίας (σε βαθμό δηλαδή που να καθιστά δικαιολογημένη τη μη υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης), με συνέπεια να μην παρίσταται ουσιώδης από ελεγκτικής άποψης.VΙ. Κατ’ ακολουθία όσων κρίθηκαν προηγουμένως, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, .... δεν κωλύεται η σύναψη του σχεδίου σύμβασης.(Ανακαλεί την 223/2017 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.)