ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ. Μη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης.Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν γίνονται δεκτά τα ακόλουθα: Από το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, επί της οποίας ερείδεται η εντελλόμενη με το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, προκύπτει ότι, μολονότι αυτή επιγράφεται ως προγραμματική, δεν εμπίπτει στην έννοια αυτής. Συγκεκριμένα, από το αντικείμενό της και κυρίως από τη διαμόρφωση των υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι δεν πρόκειται για περίπτωση συνεργασίας φορέων που εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό, με την αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων, την από κοινού εκτέλεση δημόσιας αποστολής τους. Αντίθετα, προκύπτει ότι ο Δήμος ... λειτουργεί ως αναθέτουσα αρχή που επιδιώκει, έναντι καταβολής ανταλλάγματος (60.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.), την εκτέλεση εκ μέρους του αντισυμβαλλομένου ...., που επέχει απλώς θέση παρόχου υπηρεσιών ελεγχόμενου από τον Δήμο ως προς  την προσήκουσα υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου, των περιγραφόμενων στη σύμβαση επιμέρους εργασιών σύνταξης τευχών (τεχνικών προδιαγραφών και χρονοδιαγράμματος) και εκπόνησης της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη δρομολογούμενη κατασκευή μονάδας βιοαερίου ("πακέτα εργασίας"). Η ουσιαστική συμβολή, μάλιστα, του Δήμου εξαντλείται στη χρηματοδότηση της σύμβασης, καθώς η παροχή των απαραίτητων εγγράφων και πληροφοριών από τις διάφορες Διευθύνσεις του, που αναγράφεται μεταξύ των υποχρεώσεών του, συνιστά προαπαιτούμενη ενέργεια για την εκπόνηση οποιασδήποτε μελέτης και των συναφών με αυτή υπηρεσιών (κάθε εργοδότης παραδίδει στον ανάδοχο τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία που σχετίζονται με την παρεχόμενη υπηρεσία) και δεν αποτελεί ισόρροπη, αλλά όλως συμπληρωματική συμβολή στην εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου.(..)Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η συναφθείσα από 23.10.2017 σύμβαση εμπίπτει κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό στην έννοια της δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 1 περ. 9 του ν. 4412/2016, καθόσον συνιστά ανάθεση από τον Δήμο ..., έναντι συμβατικού αντιτίμου ύψους 60.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α....Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί

Προγραμματική σύμβαση.. Με τα δεδομένα αυτά και από το προπαρατεθέν περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης προκύπτει ότι δεν πρόκειται περί προγραμματικής σύμβασης, καθώς οι συμβαλλόμενοι δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία, συμπράττοντας ισόρροπα για την από κοινού εξυπηρέτηση ενός δημόσιου σκοπού, καθόσον αποσκοπούν ο μεν Δήμος - η κύρια συμβολή του οποίου περιορίζεται στη συνολική κάλυψη του συμβατικού κόστους – στην υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου, το δε Πανεπιστήμιο ... στη λήψη της αντιπαροχής για την εκ μέρους του υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου. Στην ερμηνευτική αυτή εκδοχή συνηγορεί αφενός μεν η επιβάρυνση του ποσού του προϋπολογισμού της σύμβασης με Φ.Π.Α., ο οποίος επιβάλλεται στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όχι όμως και στις προγραμματικές συμβάσεις, αφετέρου δε το γεγονός ότι η υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου δεν προϋποθέτει την περαιτέρω σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων, αλλά εξαντλείται στην εκτέλεση αυτής (VII Τμ. Πρ. 29/2015, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. Πρ. 12/2016, 350/2015). Εξάλλου, αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης δεν είναι η εκπόνηση ερευνητικού προγράμματος, όπως αβασίμως ισχυρίζεται ο Δήμος, αλλά η σύνταξη μελέτης για την κατάρτιση Σ.Ο.Α.Π. (πολεοδομικού σχεδίου με πρόγραμμα δράσης σε διάφορους τομείς), καθόσον πρόκειται περί συνδυασμού κεκτημένων γνώσεων (πολεοδομικών, ρυμοτομικών, κοινωνικών και οικονομικών) για την αντιμετώπιση ενός μεμονωμένου πρακτικού ζητήματος με συγκεκριμένο αντικείμενο (ανάπτυξη της πόλης της ...), που στερείται του αναγκαίου σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1514/1985 στοιχείου της πρωτοτυπίας (Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. πρ. 373, 295, 281, 280/2013, 55, 266, 324/2014, 305/2015). Συνεπώς η ελεγχόμενη σύμβαση, όπως βασίμως προβάλλεται από τον Επίτροπο, συνιστά στην πραγματικότητα κοινή εξ επαχθούς αιτία σύμβαση απευθείας ανάθεσης μελέτης, για τη σύναψη της οποίας δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, ούτε άλλωστε ο Δήμος ισχυρίζεται ότι συντρέχει κάποια από τις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 περιπτώσεις, στις οποίες είναι επιτρεπτή η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία. Τέλος, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι το ελεγχόμενο ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί, διότι με την 1/2013 Πράξη του Επιτρόπου του Δήμου Αθηναίων κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή προγραμματικής σύμβασης ‘‘ομοίου αντικειμένου’’ μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και του Πανεπιστημίου ... πρέπει να απορριφθεί το μεν ως αναπόδεικτος, το δε διότι η επικαλούμενη ως άνω Πράξη δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της επίμαχης δαπάνης, καθόσον αφορά σε διαφορετικά πραγματικά ζητήματα και ως εκ τούτου δεν δεσμεύει ούτε τον αρμόδιο για τον προληπτικό έλεγχο δαπανών του Δήμου ... Επίτροπο, ούτε  το Κλιμάκιο.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η από..σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, δεν αποτελεί, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αλλά συνιστά, κατ’ ουσίαν, απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005 από το Δήμο … στο ..., με φορέα εκτέλεσης το …, όπως βασίμως προβάλλει ο Επίτροπος.Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από το προεκτεθέν περιεχόμενο της σύμβασης, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία, συμπράττοντας ισόρροπα για την από κοινού εξυπηρέτηση ενός δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν την ικανοποίηση όλως διακριτών και αντίθετων συμφερόντων, ήτοι ο Δήμος αποσκοπεί στην υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου και την παραλαβή της μελέτης, ενώ το …. αποβλέπει στην απόληψη του καθορισμένου συμβατικού ανταλλάγματος για την εκπόνησή της.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Παροχή πηρεσιών τεχνικής συμβουλευτικής υποστήριξης:Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Από το περιεχόμενο της σύμβασης, επί της οποίας ερείδεται η εντελλόμενη     με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, προκύπτει ότι, μολονότι επιγράφεται ως προγραμματική, δεν εμπίπτει στην έννοια αυτής. Τούτο διότι, όπως προαναφέρθηκε, υπό την ισχύ του ν. 4412/2016 οι συναπτόμενες, μεταξύ άλλων, βάσει του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 συμβάσεις (προγραμματικές), όπως η επίμαχη, συνάπτονται νομίμως ως τέτοιες, εξαιρούμενες του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων του ως άνω νόμου περί της κατ’ αρχήν εφαρμοστέας διαδικασίας για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, μόνο εφόσον εμπίπτουν σε μία από τις αναφερόμενες στο άρθρο 12 αυτού περιπτώσεις, ήτοι εφόσον πληρούν σωρευτικά τα χαρακτηριστικά είτε σύμβασης συνεργασίας μεταξύ αναθετουσών αρχών, είτε σύμβασης οιονεί αυτεπιστασίας (in house ανάθεσης) με νομικά πρόσωπα ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου. Εν προκειμένω, ωστόσο,     η ελεγχόμενη σύμβαση δεν εμπίπτει σε κανέναν από τους εν λόγω συμβατικούς τύπους. Ειδικότερα, η μεταξύ του Δήμου … και της «...» σύμβαση αφενός δεν πληροί τα χαρακτηριστικά σύμβασης συνεργασίας, πρωτίστως διότι οι αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α. εν γένει δεν συνιστούν, κατ’ άρθρο 2 παρ. 1 στοιχ. 1 και 4 του ν. 4412/ 2016, οργανισμούς δημοσίου δικαίου και κατ’ επέκταση αναθέτουσες αρχές, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 252 του ισχύοντος Κ.Δ.Κ., όπως έχει τροποποιηθεί με το άρθρο 16 παρ.1 του ν. 4383/2017, καθόσον το μεν δεν ανήκουν στους φορείς του δημοσίου τομέα ούτε επιχορηγούνται άμεσα ή έμμεσα από Ο.Τ.Α., το δε, μολονότι έχουν συσταθεί μεταξύ άλλων για να παρέχουν στους Δήμους της περιφέρειας όπου δραστηριοποιούνται πάσης φύσεως τεχνικές και επιστημονικές υπηρεσίες συναφείς μεταξύ άλλων και με την εκπόνηση μελετών, οι υπηρεσίες αυτές έχουν πλέον εμπορικό χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι είναι πλέον ανοικτές στο ανταγωνισμό και παρέχονται ελεύθερα στον ιδιωτικό τομέα από οποιονδήποτε δραστηριοποιούμενο στον σχετικό τομέα πάροχο που κατέχει τα απαιτούμενα προσόντα και μέσα ..(..)Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/45/2018

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή πληρωμής του Δήμου …., ποσού 7.380,00 ευρώ, το οποίο αφορούσε την προκαταβολή στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «….» του 30% του συνολικού ποσού που  προβλέπεται στην από 6.10.2014 φερόμενη ως προγραμματική σύμβαση, με αντικείμενο την εκπόνηση «…».Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η από 6.10.2014 σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας εκδόθηκε το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, δεν αποτελεί, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αυτής, προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, αλλά συνιστά, κατ’ ουσίαν, απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005 από το Δήμο …στην ..., όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος, κατ’ εκτίμηση  της  117/4.12.2014  πράξης επιστροφής (βλ. σκέψη Ι). Και τούτο διότι, όπως προκύπτει από το προεκτεθέν περιεχόμενο της σύμβασης, τα συμβαλλόμενα μέρη δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία, συμπράττοντας ισόρροπα για την από κοινού εξυπηρέτηση ενός δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν την ικανοποίηση όλως διακριτών και αντίθετων συμφερόντων, ήτοι ο Δήμος αποσκοπεί στην υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου και την παραλαβή της μελέτης, ενώ η … αποβλέπει στην απόληψη του καθορισμένου συμβατικού ανταλλάγματος για την εκπόνησή της. Η συμβολή δε του Δήμου περιορίζεται, κατά κύριο λόγο, στην καταβολή της δαπάνης για την εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης, ενώ η συλλογή και παράδοση στην …. των αναγκαίων στοιχείων για την εκπόνηση της Μ.Π.Ε., ανάγεται σε προαπαιτούμενη ενέργεια για τη σύνταξη οιασδήποτε μελέτης, καθώς κάθε εργοδότης παραδίδει στον ανάδοχο τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία και δεν συνιστά συμβολή στην εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου, ήτοι στην πραγματοποίηση αυτής καθεαυτής της μελέτης (πρβλ. Πράξη VII Τμ. 23/2015). Εξάλλου, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη ΙΙ.Β., για τη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης απαιτείται ο επιδιωκόμενος σκοπός να μην μπορεί να επιτευχθεί με άλλο νόμιμο τρόπο, προϋπόθεση που δεν πληρούται εν προκειμένω, δοθέντος ότι ήταν δυνατή η ανάθεση του συμβατικού αντικειμένου σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, όπως είχε επισημανθεί και με τα από 2.1.2014 και 31.3.2014 τεύχη ανάθεσης μελέτης της Διεύθυνσης Μελετών του Δήμου. Ούτε, άλλωστε, προκύπτει ότι για την ολοκλήρωση του επιδιωκόμενου από τα συμβαλλόμενα μέρη σκοπού απαιτείται περαιτέρω η υπογραφή εκτελεστικών συμβάσεων. Επιπλέον, ο Δήμος …. είναι ο μόνος βαρυνόμενος με το οικονομικό αντικείμενο της σύμβασης, ενώ η προβλεφθείσα στο άρθρο 4 της σύμβασης μονομερής περιουσιακή μετακίνηση από το Δήμο προς την …δεν περιορίζεται στην κάλυψη λειτουργικών εξόδων, αλλά χαρακτηρίζεται ρητώς ως «αμοιβή». Υπέρ της ερμηνευτικής αυτής εκδοχής συνηγορεί και ο συνυπολογισμός στο συμβατικό τίμημα του αναλογούντος Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ο οποίος προβλέπεται μόνον στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών (βλ. Πράξεις VII Τμ. 51, 29/2015). Περαιτέρω, όπως προαναφέρθηκε, η σύμβαση αφορά, σύμφωνα με το τεχνικό αντικείμενό της, την εκπόνηση μελέτης του ν. 3316/2005 και δη περιβαλλοντικής μελέτης (βλ. άρθρο 2 παρ. 2 περ. 27 του ν. 3316/2005), όπως σαφώς προκύπτει και από τα προαναφερθέντα τεύχη ανάθεσης μελέτης της Διεύθυνσης Μελετών του Δήμου. Κατά συνέπεια, για την ανάθεση της ως άνω μελέτης έπρεπε να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3316/2005, οι οποίες καθιερώνουν ως κανόνα τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού. Προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης θα μπορούσε να είναι νόμιμη μόνον εφόσον συνέτρεχε μία τουλάχιστον από τις εξαιρετικές περιπτώσεις που προβλέπονται στο άρθρο 10 του ως άνω νόμου, κάτι που δεν προκύπτει ούτε από το έγγραφο επανυποβολής του εντάλματος, ούτε και από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου. Ομοίως, δεν προκύπτει η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ., σχετικά με το οποίο, τόσο ο Δήμος, όσο και η … ρητώς αναφέρουν ότι δεν εφαρμόσθηκε εν προκειμένω (βλ. το υπ’ αριθμ. πρωτ. 26129/3.3.2015 έγγραφο του Δήμου και το υπ’ αριθμ. πρωτ. 7537/23.12.2014 έγγραφο της …Κατόπιν αυτών και δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση δεν αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση, αλλά δημόσια σύμβαση εκπόνησης μελέτης, ο ισχυρισμός της Επιτρόπου ότι η … δεν δύναται, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 100 του ν. 3852/2010, να είναι η μοναδική αντισυμβαλλομένη του Δήμου, καθώς και ότι η σύμβαση δεν περιλαμβάνει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο της προγραμματικής σύμβασης, ήτοι αναλυτικό χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένες ρήτρες, καθίσταται αλυσιτελής, εφόσον – κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα – το ως άνω άρθρο 100 του ν. 3852/2010 δεν τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση. Τέλος, ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο η δαπάνη εκπόνησης της επίμαχης Μ.Π.Ε. θα έπρεπε να βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού της …., πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθώς, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ, η παραχώρηση της  εκμετάλλευσης της μαρίνας του Αγίου ….στην ως άνω Δημοτική Εταιρεία (βλ. την 115/20.3.2009 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …) δεν κωλύει το Δήμο, ως φορέα διαχείρισης του τουριστικού λιμένα, να ασκήσει την απορρέουσα από το άρθρο 7 της από 3.3.2000 σύμβασης αρμοδιότητά του (βλ. και άρθρο 75 παρ. Ι.α΄ περ. 9 του Κ.Δ.Κ.), για την εκπόνηση και υποβολή της απαιτούμενης Μ.Π.Ε., με σκοπό την περιβαλλοντική αδειοδότηση της μαρίνας.

Προγραμματική σύμβαση.Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο, εκτιμώντας το περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης επί της οποίας ερείδεται η εντελλόμενη με το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κρίνει ότι, μολονότι αυτή επιγράφεται ως προγραμματική, ωστόσο, δεν εμπίπτει στην έννοια αυτής. Συγκεκριμένα, από το αντικείμενό της και κυρίως από τη διαμόρφωση των υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, προκύπτει ότι δεν πρόκειται για περίπτωση συνεργασίας φορέων που εκκινούν από την ίδια αφετηρία συμφερόντων με σκοπό -με την αλληλοσυμπλήρωση αρμοδιοτήτων ή οικονομικοτεχνικών μέσων- την από κοινού εκτέλεση δημόσιας αποστολής τους. Αντιθέτως, αποβλέπουν η μεν Περιφέρεια -η ουσιώδης συμβολή της οποίας εξαντλείται στην ανάληψη της υποχρέωσης για τη συνολική κάλυψη του συμβατικού κόστους- στην υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης, το δε ... - ΕΛΚΕ στη λήψη της αντιπαροχής για την εκ μέρους του υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου.  Στην ερμηνευτική αυτήν εκδοχή συνηγορεί, άλλωστε, και η επιβάρυνση του ποσού του προϋπολογισμού της σύμβασης με ΦΠΑ, ο οποίος επιβάλλεται στις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, όχι όμως και στις προγραμματικές συμβάσεις (βλ. Ελ.Συν VII Τμ. πράξη 29/2015, ΚΠΕΔ στο VIIΤμ. πράξη 81/2016, 350/2015)....Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η ανωτέρω σύμβαση αποτελεί, κατ’ ορθή νομική εκτίμηση αυτής, εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών. Η ανάθεση, ωστόσο, αυτής, για την οποία, σημειωτέον, δεν προκύπτει βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον ενόψει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της (εργαστηριακοί έλεγχοι μια ή και δύο φορές την εβδομάδα σε διαπιστευμένο εργαστήριο) και της χαμηλής της αξίας (βλ. ενδεικτικώς ως προς τα κριτήρια για κρίση περί του βέβαιου του διασυνοριακού ενδιαφέροντος μιας δημόσιας σύμβασης ΔΕΕ απόφαση της 6.10.2016, C-318/2015, σκ. 20 και εκεί παραπεμπόμενη νομολογία), νομίμως μπορούσε να γίνει απευθείας. (συγγνωστή πλάνη)

Μελέτες:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι σύμφωνα με την από 20.2.2015 υπεύθυνη δήλωση του Γενικού Διευθυντή της Αναθέτουσας Αρχής, για την ελεγχόμενη σύμβαση δεν έχει υποβληθεί ούτε εκκρεμεί άλλη ένσταση, προσφυγή ή αίτηση ασφαλιστικών μέτρων πλην όσων αναφέρθηκαν, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία. Συνεπώς, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης

Παροχή υπηρεσιών προγράμματος ομαδικής ασφάλισης εργαζομένων..Κατ’ ακολουθία όσων εκτέθηκαν, το Κλιμάκιο αρχικώς σημειώνει ότι παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση της νομιμότητας του λόγου αποκλεισμού της εταιρείας «....». Τούτο διότι, καθόσον κριτήριο ανάθεσης του αντικειμένου της σύμβασης ήταν η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά αποκλειστικώς βάσει τιμής, η προσφορά της εν λόγω εταιρείας, ως εκ του ύψους της οικονομικής της προσφοράς ανερχόμενης συνολικώς σε 2.310.439,04 ευρώ, δεν ήταν η πλέον συμφέρουσα, επομένως σε κάθε περίπτωση το αποτέλεσμα του διαγωνισμού δεν επρόκειτο να της κατακυρωθεί. Άλλωστε δεν πάσχει ο όρος της διακήρυξης περί ανοίγματος όλων των οικονομικών προσφορών, επομένως και εκείνων των προηγουμένως αποκλεισθέντων φορέων, μολονότι κατά τον χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη στο ν.4412/2016 (ήδη προστεθείσα με το άρθρο 43 παρ. 10α του ν.4605/2019 – Α΄ 52/1.4.2019), δεδομένου ότι, πάντως, δεν παραβιάσθηκε εν προκειμένω η διακριτότητα των σταδίων αξιολόγησης των προσφορών. Κατόπιν τούτου, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του Κλιμακίου.

Εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης..:..Με το άνω περιεχόμενο η επίμαχη σύμβαση συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση ανάθεσης αρχιτεκτονικών μελετών και, ως εκ τούτου, μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας στο ως άνω ΤΕΙ, αφού δεν συντρέχουν οι οριζόμενες στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις. Εντούτοις, ενόψει του ότι η σύναψη της, από 21.7.2014, όμοιου αντικειμένου «προγραμματικής» σύμβασης είχε ρητά κριθεί νόμιμη, με την 10781/18.7.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ..., συντρέχει εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου …, λόγω της οποίας δικαιολογείται η θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, πλην το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Παροχή υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου: Με τα δεδομένα αυτά, οι εντελλόμενες με τα χρηματικά αυτά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Ειδικότερα, η συνολική προθεσμία για την περαίωση του συμβατικού αντικειμένου του υποέργου 3 άρχισε, σύμφωνα με το άρθρο 3ο της σχετικής σύμβασης, στις 21.5.2013, ημερομηνία κοινοποίησης στην ανάδοχο σύμπραξη του ορισμού της επιβλέπουσας μηχανικού, και έληξε στις 21.8.2014,    με την πάροδο δεκαπέντε μηνών από τις 21.5.2013. Η οριακή προθεσμία της ίδιας σύμβασης έληξε στις 21.1.2015, με την πάροδο πέντε μηνών - δηλαδή του 1/3 της συνολικής προθεσμίας για την περαίωση του αντικειμένου της - από τη λήξη της προθεσμίας αυτής. Ακόμα και υπό την εκδοχή ότι και η χορηγηθείσα με τη 255/13/29.6.2015 (θέμα 10ο) απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ..... παράταση της συνολικής προθεσμίας για την περαίωση του συμβατικού αντικειμένου του υποέργου 1 αφορά και στο υποέργο 3, όπερ δεν προκύπτει από το κείμενό της, η σχετική αίτηση της αναδόχου του υποέργου 1 εταιρείας υποβλήθηκε στις 18.3.2015, δηλαδή σχεδόν δύο μήνες μετά την πάροδο της οριακής προθεσμίας της σύμβασης του υποέργου 3 και, για τον λόγο αυτό, της ως άνω εγκριτικής της παράτασης της προθεσμίας απόφασης έπρεπε, κατά το μέρος που αφορά στο υποέργο 3, να είχε προηγηθεί σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου-δηλαδή του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (άρθρο 1.1 της οικείας προκήρυξης)-πράγμα που δε συνέβη. Εξάλλου, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 4.6 του περιλαμβανόμενου μεταξύ των συμβατικών τευχών (βλ. άρθρο 2ο.6 της σύμβασης) τεύχους τεχνικών δεδομένων, τυχόν καθυστέρηση ή διακοπή του έργου της κατασκευής - δηλαδή του υποέργου 1 - επιφέρει ανάλογη καθυστέρηση ή διακοπή του έργου του τεχνικού συμβούλου, καθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, τυχόν παράταση της συνολικής προθεσμίας για την περαίωση του συμβατικού αντικειμένου του υποέργου 1 δικαιολογεί μεν ισόχρονη παράταση της συνολικής προθεσμίας για την περαίωση του συμβατικού αντικειμένου του υποέργου 3, η οποία όμως δε λαμβάνει χώρα αυτόματα και άνευ άλλου τινός, παρά μόνο κατόπιν τήρησης της προβλεπόμενης διαδικασίας (απόφαση της Προϊστάμενης Αρχής μετά από σύμφωνη γνώμη της Διευθύνουσας Υπηρεσίας, δηλαδή της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, άρθρο 1.1 της οικείας προκήρυξης, επιπλέον δε, εφόσον έχει παρέλθει η οριακή προθεσμία, αίτηση ή συναίνεση του αναδόχου και σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Δημόσιων Έργων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας). Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου απαιτείται μόνο για την περίπτωση που ο ανάδοχος βαρύνεται με συνυπαιτιότητα για την καθυστέρηση, καθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου δε συναρτάται με τη (συν)υπαιτιότητα ή μη του αναδόχου, αλλά με το αν η αίτηση για παράταση της συνολικής προθεσμίας  για την περαίωση του συμβατικού αντικειμένου υποβάλλεται πριν ή μετά τη λήξη της οριακής προθεσμίας της σύμβασης. Έτι περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται     ότι για τη λύση των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών συναφών με τις μελέτες εφαρμόζονται οι διατάξεις των εδαφίων α΄ και β΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 34 του ν. 3316/2005, καθώς οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται για τη λύση των συμβάσεων εκπόνησης μελετών, ενώ για τη λύση των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών συναφών με τις μελέτες εφαρμόζονται οι διατάξεις των δύο επόμενων εδαφίων - δηλαδή των εδαφίων γ΄ και δ΄ - της ίδιας παραγράφου του ίδιου άρθρου και νόμου, σύμφωνα με τις οποίες, αν δεν ορίζεται διαφορετικά, αυτές λύονται αυτοδικαίως μόλις παρέλθει η συνολική προθεσμία για την περαίωση του συμβατικού αντικειμένου και οι νόμιμα χορηγηθείσες παρατάσεις της. Παρά ταύτα, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά διότι πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι, ενόψει του παρακολουθηματικού χαρακτήρα του υποέργου 3 σε σχέση με το υποέργο 1, η παράταση της συνολικής προθεσμίας περαίωσης του συμβατικού αντικειμένου του υποέργου 1 είχε ως αυτόματη συνέπεια την ισόχρονη παράταση και της αντίστοιχης προθεσμίας του υποέργου 3.