ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι, όπως βάσιμα προβάλλει η Επίτροπος,  μη νόμιμα το Γενικό Νοσοκομείο .. προέβη σε επιμερισμό της συνολικής ποσότητας πετρελαίου κίνησης, αναθέτοντας το μεν απευθείας την προμήθεια της ποσότητας, η αξία της οποίας ανήρχετο στο όριο της απευθείας ανάθεσης (20.000 ευρώ), το δε κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού την προμήθεια εκείνης, η αξία της οποίας, ομοίως, δεν υπερέβαινε το όριο αυτού (60.000 ευρώ). Το Νοσοκομείο, μάλιστα, ενήργησε ως άνω, μολονότι είχε καταστεί εγκαίρως γνωστό σε αυτό (ήδη πριν από την εκπνοή του έτους 2016), ότι η προμηθευθείσα δυνάμει της προηγούμενης σύμβασης ποσότητα πετρελαίου δεν θα επαρκούσε για την κάλυψη των αναγκών του, προφανώς, λόγω συνδρομής των αναφερόμενων στο έγγραφο επανυποβολής του παραγόντων, ήτοι της αύξησης του Φ.Π.Α. και της μέσης τιμής πετρελαίου κίνησης. Κατά συνέπεια, μολονότι, ως εκ τούτου, το Νοσοκομείο όφειλε να επισπεύσει τη διαδικασία διενέργειας ανοιχτού διαγωνισμού, καθόσον για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του σε υγρά καύσιμα αυτή ήταν η προβλεπόμενη (λόγω αξίας της προμήθειας) διαδικασία, εντούτοις, από όσα αναφέρει το ίδιο στο έγγραφο επανυποβολής του, προκύπτει αδικαιολόγητη καθυστέρηση εκ μέρους των οργάνων του (παρέλευση ήδη εξαμήνου για την έγκριση των προτύπων τευχών διακηρύξεων), με αποτέλεσμα, από δική του υπαιτιότητα, να ανακύψει επείγουσα ανάγκη προμήθειας πετρελαίου, για την οποία προέβη εντέλει σε απευθείας ανάθεση.(..)Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η συντελεσθείσα κατάτμηση της ποσότητας πετρελαίου δεν δικαιολογείτο από αντικειμενικούς λόγους, ούτε η απευθείας ανάθεση της προμήθειας αυτού διενεργήθηκε λόγω κατεπείγουσας ανάγκης συνεπεία απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά ανάγεται αποκλειστικώς σε υπαιτιότητα των οργάνων του Νοσοκομείου, κατά παράβαση των προεκτεθεισών στη σκέψη ΙΙ διατάξεων του ν. 4412/2016.

Aνακλήθηκε με την ΕλΣυν.Τμ.4/49/2017

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Επείγουσες εργασίες για αποκατάσταση βλαβών καταστρώματος οδού σε όλο το οδικό δίκτυο αρμοδιότητας στα όρια του Νομού …»,  10ο υποέργο του έργου «Αποκαταστάσεις καταστροφών από τη θεομηνία της 22ης Νοεμβρίου 2019 στην Π.Ε. Χαλκιδικής και 26ης Νοεμβρίου 2019 στην Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, ΠΕ … και …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.677,42 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.500.000,00 ευρώ με ΦΠΑ), και συμβατικής δαπάνης  1.095.157,65 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.357.995,49 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το χρονικό διάστημα που παρεμβλήθηκε από την επέλευση των ζημιών που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή (Νοέμβριος 2019) έως την ολοκλήρωση της ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου (Μάιος 2021) παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένο και εύλογο και είναι νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, με απευθείας πρόσκληση εργοληπτικών επιχειρήσεων(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 

ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα αυτά, η κήρυξη του Δήμου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η διάρκεια της οποίας κατόπιν διαδοχικών παρατάσεων μέχρι τις 24.4.2018 καταλάμβανε το χρόνο λήψης της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής περί απευθείας ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου, επιβεβαιώνει την απρόβλεπτη περίσταση, η οποία επέβαλε την κατεπείγουσα αντιμετώπιση του προβλήματος της αποκατάστασης της αγροτικής οδοποιίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα βατότητας κατά την διάρκεια της επικείμενης χειμερινής περιόδου.(..)Περαιτέρω, από τα έγγραφα που προηγούνται της σύναψης της σύμβασης και ειδικότερα από την από 61/2017 μελέτη,...προκύπτει ότι οι βλάβες στους κεντρικούς οδικούς άξονες, για την αποκατάσταση των οποίων και την αντιμετώπιση προβλημάτων βατότητας αυτών κατά τη χειμερινή περίοδο του έτους 2017 ανετέθη το επίμαχο έργο, συνδέονται αιτιωδώς με τα έντονα καιρικά φαινόμενα που έπληξαν το Δήμο και είχαν ως αποτέλεσμα την κήρυξή του σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και ως εκ τούτου στοιχειοθετείται η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε ευθύνη της αναθέτουσας Aρχής, ώστε να δικαιολογείται η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης με διαπραγμάτευση. Τέλος, και ενόψει του ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για λόγους κατεπείγοντος κρίνεται νόμιμη, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι δεν επετεύχθη υψηλό ποσοστό έκπτωσης... Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη, ως ερειδόμενη σε νομίμως συναφθείσα σύμβαση, είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί. 

Βελτίωση υφιστάμενων αγροτικών δρόμων (...)Υπό το ανωτέρω νομικό και πραγματικό πλαίσιο της υπόθεσης, πρέπει, ως προς την ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης που δεν συμβιβάζεται με τις προθεσμίες που τάσσουν άλλες διαδικασίες, να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: (α) Όπως προεκτέθηκε (ανωτέρω σκ. 8), είναι νόμιμη η σύναψη δημόσιας σύμβασης με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016, μόνο στις περιπτώσεις που ανακύπτει κατεπείγουσα ανάγκη εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων για την αναθέτουσα αρχή, η δε ανάγκη αυτή είναι τόσο επιτακτική, ώστε να καθιστά αδύνατη για την αντιμετώπισή της, την επιλογή διαγωνιστικής διαδικασίας, έστω και με συντετμημένες προθεσμίες 15 και 10 ημερών, ανάλογα για ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες ή διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων κάτω των ορίων, για την υποβολή των προσφορών (βλ. άρθρα 27 παρ. 3, 28 παρ. 7 και 121 παρ. 1 του ν. 4412/2016 όπου για λόγους επείγοντος καθορίζονται συντετμημένες προθεσμίες υποβολής προσφορών αντί της τακτικής των 35 ημερών). Όταν, λοιπόν, η αναθέτουσα αρχή επικαλείται κατεπείγουσα ανάγκη, η οικεία σύμβαση πρέπει να ανατίθεται χωρίς καθυστέρηση, καθόσον το επείγον δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία για την ανάθεση συμβάσεων, έστω και αν για την τήρηση των διαγωνιστικών διαδικασιών απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από αυτό που θα χρειαζόταν για την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση, εφόσον μόνον με αυτές  διασφαλίζεται σε υπέρτατο βαθμό η επίτευξη διαφάνειας και ελεύθερου ανταγωνισμού. Συνεπώς, η ύπαρξη κατεπείγουσας ανάγκης εξαιτίας απρόβλεπτων γεγονότων δεν παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή, να επιλέξει μη διαγωνιστική διαδικασία άνευ άλλου τινός, αν δεν αποδείξει ότι εν όψει αυτής, δεν μπορούσε να ακολουθήσει διαγωνιστικές διαδικασίες έστω με συντετμημένες προθεσμίες.Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει την προσφυγής ανάκλησης, και  Δεν ανακαλεί την 917/2022 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Αμοιβή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής δημοτικών οχημάτων.(..)Με τα δεδομένα αυτά, συντρέχει κατεπείγουσα ανάγκη που δικαιολογεί την απευθείας ανάθεση παροχής των επίμαχων υπηρεσιών, που συνίσταται στη διασφάλιση της ομαλής παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας στον Δήμο ..., ενόψει του μεγάλου αριθμού των οχημάτων που έχρηζαν άμεσης επισκευής. Η κατεπείγουσα δε αυτή ανάγκη δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του Δήμου, καθώς δεν αποδείχθηκε ότι τα αρμόδια όργανά του, ενώ γνώριζαν ότι τα δημοτικά οχήματα και οι υπερκατασκευές τους έχρηζαν επισκευών και συντήρησης, καθυστέρησαν να εγκρίνουν τη διενέργεια του σχετικού διαγωνισμού, ο οποίος κατά την έγκριση της απευθείας ανάθεσης βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη. Συνεπώς, η απευθείας ανάθεση της παροχής των υπηρεσιών αυτών και, κατ’ επέκταση, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμες..Εξάλλου, το επείγον δεν αναιρείται από μόνο το γεγονός ότι από τις επιθεωρήσεις των οχημάτων μέχρι τη σύναψη του συμφωνητικού με την ανάδοχο μεσολάβησε χρονικό διάστημα τεσσάρων μηνών περίπου, καθώς το χρονικό αυτό διάστημα δεν υπερβαίνει τα ανώτατα χρονικά όρια ενέργειας και διεκπεραίωσης για τη διοίκηση, μετά τα οποία δε θα μπορούσε να δικαιολογηθεί...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Υπηρεσία Στελέχωσης Κολυμβητηρίου..(..) Οι ανατεθείσες με την από 29.12.2017 σύμβαση υπηρεσίες στελέχωσης του κολυμβητηρίου που διαχειρίζεται το Ν.Π.Δ.Δ. του Δήμου ..., συνιστάμενες σε ναυαγοσωστικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες, προαπαιτούμενες για την αδειοδότηση της κολυμβητικής δεξαμενής και άρα για τη λειτουργία της συγκεκριμένης αθλητικής εγκατάστασης, συμπεριλαμβάνονται στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού που υπηρετεί στο Γραφείο Αθλητικών Εγκαταστάσεων του εν λόγω Ν.Π.Δ.Δ. και είναι επιφορτισμένο με τη λειτουργία τους, την ασφαλή εκγύμναση των αθλουμένων δημοτών και την παροχή πρώτων βοηθειών σε περίπτωση ατυχήματος. Το γεγονός δε ότι δεν προβλέπονταν στον Ο.Ε.Υ. αυτού θέσεις ναυαγοσωστών δεν παρέχει αυτό και μόνο δυνατότητα οι επίμαχες υπηρεσίες να ανατεθούν σε τρίτο, δεδομένου ότι η παροχή τους συνιστά προϋπόθεση, η μη εκπλήρωση της οποίας καθιστά εν τοις πράγμασι αδύνατη τη λειτουργία της συγκεκριμένης εγκατάστασης, με συνέπεια η παροχή τους να αποσκοπεί στην κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών, για την οποία η σύναψη σύμβασης για την ανάθεση τους σε τρίτο δεν είναι νόμιμη...Κατ’ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ:..Στην υπό κρίση υπόθεση, με την 10799/7.8.2018 απόφαση του Δημάρχου ..., ανατέθηκε απευθείας στην εταιρεία «....» η πραγματοποίηση τριών εκδηλώσεων στο πλαίσιο του ..., προϋπολογισμού 10.000 ευρώ (με Φ.Π.Α.) και στις 3.9.2018 υπεγράφη ισόποση σύμβαση.Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον η εκτιμώμενη αξία της επίμαχης σύμβασης δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., νομίμως ο Δήμος προέβη στην απευθείας ανάθεσή της. Κατ’ ακολουθία, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ.Με δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι επιτρέπεται μεν στον Δήμο Αρριανών να αναθέσει απευθείας, μέσα στο όριο των 20.000,00 ευρώ, την αυτοτελή σύνταξη είτε υδραυλικής είτε τοπογραφικής μελέτης, πλην, λόγω του ενιαίου αντικειμένου των εν λόγω μελετών, δεν είναι επιτρεπτή η κατάτμησή τους και η χωριστή απευθείας ανάθεση κάθε μίας από αυτές, δοθέντος ότι αφορούν στο ίδιο αντικείμενο. Έπρεπε, συνεπώς, ως εκ του ύψους του συνολικού ποσού κάθε μίας από αυτές, να διενεργηθεί ένας συνοπτικός διαγωνισμός για την ανάθεση αυτών, ως ενιαίο σύνολο, ώστε να αναπτυχθεί ανταγωνισμός και, δι’ αυτού, να προκύψουν χαμηλότερες προσφορές. Δεν τυγχάνει, εξάλλου, εφαρμοστέα εν προκειμένω η εξαίρεση του άρθρου 12 παρ. 1 του π.δ. 171/1987, δοθέντος ότι πρόκειται για μελέτες που αφορούν στο ίδιο ακριβώς αντικείμενο στην ίδια περιοχή. Περαιτέρω, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής, καθόσον πρόκειται για περίπτωση μη επιτρεπτής απευθείας ανάθεσης λόγω κατάτμησης ομοειδούς αντικειμένου μελετών. Τέλος, βάσιμος είναι ο τρίτος λόγος διαφωνίας, καθόσον η ενσωμα-τωμένη στην υδραυλική μελέτη υδρολογική μελέτη έπρεπε να έχει εγκριθεί από τον Δήμο εκ των προτέρων, πριν από την εκπόνηση της υδραυλικής μελέτης. Εξάλλου, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει η επικαιροποίηση των δεδομένων της παλαιάς (από το 1984) υδρολογικής μελέτης και τυχόν επακολουθήσασα έγκριση αυτής από τον Δήμο (άρθρο 194 του π.δ. 696/1974).

Εξόφληση λογαριασμού έργου:..Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένων ιδιαιτέρως υπόψη ότι ενώ η προσάραξη του πλοίου έγινε στις 10.6.2017, η σχετική σύμβαση υπογράφηκε 10,5 μήνες μετά (24.4.2015) και άρχισε να εκτελείται 15 μήνες μετά, χρονικό διάστημα κατά το οποίο μεσολάβησαν δύο (2) θερινές περίοδοι με κανονική λειτουργία του λιμανιού, δεν συνέτρεχαν εν προκειμένω λόγοι κατεπείγουσας ανάγκης τέτοιοι ώστε να μην είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τη διενέργεια διαγωνισμού. Συνεπώς, ενόψει του ότι η απευθείας ανάθεση και η έναρξη των εργασιών του έργου δεν τελούν σε χρονική εγγύτητα προς τον χρόνο εκδήλωσης της ειδικής περίστασης της πρόσκρουσης του πλοίου στα αβαθή, η ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση είναι μη νόμιμη. Ο ισχυρισμός του Ταμείου ότι κατά το χρονικό διάστημα από 25.4.2018 έως 18.5.2018 έλαβαν χώρα όλες οι εργασίες που συνδέονταν με το μέρος του έργου, το οποίο αφορούσε τις συνθήκες επείγουσας ανάγκης εξαιτίας των οποίων προέκυψε κίνδυνος για την ανθρώπινη ζωή, εκτός του ότι προβάλλεται αναποδείκτως, ουδόλως συνηγορεί υπέρ της νομιμότητας της ελεγχόμενης απευθείας ανάθεσης, αφού στην περίπτωση αυτή η ανατεθείσα σύμβαση θα έπρεπε να αφορά αποκλειστικά και μόνον τις εργασίες αυτές.Κατ’ ακολουθία η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Αμοιβή για την πραγματοποίηση εκδήλωσης στο πλαίσιο εορτασμού χριστουγέννων...:Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα είναι νόμιμη, καθόσον αφορά σε υπηρεσία η οποία προκύπτει ότι μπορούσε να παρασχεθεί από συγκεκριμένο ανάδοχο, δεδομένου ότι είχε ως βασικό αντικείμενο (κύρια παροχή) τη διενέργεια μουσικής εκδήλωσης από συγκεκριμένο καλλιτέχνη (πρβλ. άρθρο 269 παρ. γ υποπαρ. αα του ν. 4412/ 2016) συνεργαζόμενο με τον εν λόγω ανάδοχο (πρβλ. Ελ.Σ. Τμ. Μείζ.Επτ.Συνθ. 4169, 538/2013, Τμ. VI 3264, 3262/2013, 798/2012, 263/2007, 190, 188, 186/ 2006, 125/2005, 61/2004, IV Τμ. 55/2013, Κ.Π.Ε.Δ. IV Τμ. 11/2016, 13/2015, 207, 115, 43/2014, 52/2013, 13/2012, Ζ΄ Κλ. 60/2016, 167/2009). Συνεπώς, το προαναφερθέν ν.π.δ.δ. μπορούσε να προβεί, δια του εξουσιοδοτηθέντος προς τούτο Προέδρου του Δ.Σ. του σε διαδικασία απευθείας ανάθεσης της εν λόγω εκδήλωσης, χωρίς η νομιμότητα της συγκεκριμένης ανάθεσης να πλήττεται ως εκ του ότι το κόστος της αθροιζόμενο με τα κόστη λοιπών εκδηλώσεων υπερέβαινε το ποσό των 20.000 ευρώ, που τίθεται ως όριο απευθείας ανάθεσης από το άρθρο 118 του ν. 4412/2016, αφού δεν συνέτρεχε, ειδικώς ως προς την κρίσιμη εν προκειμένω καλλιτεχνικής φύσεως εκδήλωση, υποχρέωση τήρησης της διαδικασίας ανάθεσης του ανωτέρω άρθρου.. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.