Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης για την προμήθεια αντιδραστήρων για τη λειτουργία αναλυτών στο αιματολογικό και το βιοχημικό εργαστήριο Νοσοκομείου καθόσον, το τελευταίο προσέφυγε στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης για την προμήθεια των ως άνω ειδών, αφού πρόκειται περί ομοειδών υλικών (αντιδραστήρια αιματολογικού και βιοχημικού με συνοδό εξοπλισμό), η προμήθεια των οποίων υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ για το έτος που διενεργήθηκαν, και επιπλέον δεν αποδεικνύεται η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων για την εν λόγω προμήθεια (άρθρο 2 παρ. 13 περ. V του ν.2286/1995). Περαιτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, καθόσον τα επίμαχα είδη, φέροντα συνοδό εξοπλισμό, δεν καταχωρούνται στο Παρατηρητήριο τιμών.

Ορισμός του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α.) ως Κεντρική Αρχή Αγορών (Κ.Α.Α.) για τη διενέργεια διαγωνισμού Συμφωνία Πλαίσιο για τέσσερα (4) έτη με έναν (1) μειοδότη, για την προμήθεια αντιδραστηρίων με συνοδό εξοπλισμό, για τον Ορολογικό Έλεγχο των μονάδων αίματος των αιμοδοτών της χώρας, για τα μεταδιδόμενα με τη μετάγγιση νοσήματα με CPV: 33696500-0 (Αντιδραστήρια Εργαστηρίων) .

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ – ΑΓΟΡΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους τιμήματος συμβάσεων από ν.π.δ.δ. σε ιδιωτικές εταιρείες για την προμήθεια αντιδραστηρίων αιμοδοσίας, καθόσον οι  συμβάσεις  συνήφθησαν κατόπιν προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, χωρίς να συντρέχουν οι προς τούτο νόμιμες προϋποθέσεις, διότι: α)  το αντικείμενο του συνόλου των προμηθειών αυτών δεν περιλαμβάνει είδη διακριτά μεταξύ τους, αλλά, αντιθέτως, ομοειδή, τόσο κατά τη φύση αυτών (αντιδραστήρια ορολογικού ελέγχου στο σύνολό τους), όσο και κατά την αντίληψη των συναλλαγών, αφού τα είδη αυτά έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο δύο ανοικτών διαγωνιστικών διαδικασιών στις οποίες, άλλωστε, έγινε και χρήση της γενικώς προβλεπόμενης δυνατότητας μερικής κατακύρωσης και β) ούτε, τα ίδια είδη καθίστανται διακριτά από τον συνοδό εξοπλισμό, που ήταν ήδη εγκατεστημένος στα εργαστήρια ορολογικού ελέγχου του ν.π.δ.δ., αφού, από το γεγονός ότι, τόσο ο προηγούμενος (έτους 2013), όσο και ο προσφάτως ολοκληρωθείς σχετικός τακτικός διαγωνισμός είχε ως αντικείμενο την προμήθεια και του συνοδού εξοπλισμού, συνάγεται ότι η εγκατάσταση αυτού δεν διενεργείται απαραιτήτως άπαξ και διά παντός, ούτε μπορεί, προεχόντως, να χρησιμοποιηθεί ως έρεισμα για την παράκαμψη κάθε φορά των διατυπώσεων του τακτικού διαγωνισμού (άρθρο 2 παρ.12 και 13του ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α΄ 19/1995 και της κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας Π1/3305/3.11.2010, ΦΕΚ Β΄ 1789/12.11.2010).(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Ανάθεση, μη διαιρούμενης σε χωριστά τμήματα, της σύμβασης από το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α), ως κεντρική αρχή αγορών (Κ.Α.Α.), της Συμφωνίας - Πλαίσιο για τέσσερα (4) έτη για την προμήθεια αντιδραστηρίων με συνοδό εξοπλισμό με CPV 33696500-0 (Αντιδραστήρια Εργαστηρίων), για τον Ορολογικό ‘Έλεγχο των μονάδων αίματος των αιμοδοτών της χώρας, για τα μεταδιδόμενα με τη μετάγγιση νοσήματα.

Προμήθεια αντιδραστηρίων:..επιδιώκεται η ανάκληση της 154/2012 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει να ανακληθεί κατά το μέρος αυτής κατά το οποίο έκρινε ότι μη νομίμως κατακυρώθηκαν τα είδη των ομάδων «Αντιδραστήρια Ανοσολογικού», «Αντιδραστήρια Αιματολογικού» και «Αντιδραστήρια Αιμοδοσίας» και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του αιτούντος νοσοκομείου και των εταιριών, όπως οι επωνυμίες αυτών αναφέρονται στα προσκομιζόμενα σχέδια: 1) ... και 14) ...,υπό τον όρο ότι θα συμπληρωθεί το προοίμιο των συμβάσεων με τον αριθμό δημοσίευσης της κατακυρωτικής απόφασης στο Πρόγραμμα Διαύγεια και θα αναγραφεί στο άρθρο 8 ο αριθμός και το ποσό της εγγυητικής επιστολή, που θα προσκομίσουν οι ως άνω προμηθευτές. Κατά λοιπά κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων για τα λοιπά είδη, που περιλαμβάνονται σε αυτές, καθώς και τα σχέδια συμβάσεων με τις εταιρίες .... Συνακόλουθα πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη πράξη.Δέχεται εν μέρει την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης του Γενικού Νοσοκομείου ....Ανακαλεί εν μέρει την 154/2012 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Προμήθεια ειδών ιματισμού-ένδυσης-υπόδησης...Με βάση τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι οι δαπάνες για την προμήθεια ειδών ιματισμού-ένδυσης-υπόδησης, μέσω του ανοικτού διαγωνισμού, της 31.8.2000 και στολών εργασίας μέσω της διενέργειας του κλειστού διαγωνισμού της 14.11.2000 δεν είναι νόμιμες, εφόσον δεν ήταν νόμιμη η κατακύρωση των συγκεκριμένων ως άνω ειδών, αφού η επιτροπή του διαγωνισμού είχε δέσμια αρμοδιότητα να προτείνει την κατακύρωση του αποτελέσματος των διαγωνισμών στις εταιρίες των οποίων οι προσφορές αξιολογήθηκαν ως τεχνικώς αποδεκτές και τα είδη παρέχονταν με τη χαμηλότερη τιμή. Αξιολογήσεις δε ή συγκρίσεις ως προς το τεχνικώς αποδεκτό, ποιοτικό από επόψεως κατασκευής και άρτιο των προσφερόμενων ειδών δεν μπορούσαν να γίνουν από την επιτροπή του διαγωνισμού μετά την αποσφράγιση και των οικονομικών προσφορών των συμμετεχουσών εταιριών. Κατ’ επέκταση και οι αποφάσεις του Δ.Σ. του Νοσοκομείου … περί κατακυρώσεως του αποτελέσματος των εν λόγω διαγωνισμών ως προς τα συγκεκριμένα είδη σε προμηθευτές - μη μειοδότες είναι ομοίως νομικά πλημμελείς με συνέπεια να είναι μη νόμιμες, εκ του λόγου τούτου, οι υπό κρίση δαπάνες. Περαιτέρω ο προβαλλόμενος ισχυρισμός περί κατακυρώσεως των αποτελεσμάτων των διαγωνισμών σε μη μειοδότες, λόγω της μικρής αποκλίσεως, που εμφανίζουν οι τιμές των προμηθευτών σε σύγκριση με εκείνες των πραγματικών μειοδοτών και της ποιοτικής ανωτερότητας των πρώτων έναντι των τελευταίων, είναι αβάσιμος, διότι το κριτήριο της χαμηλότερης τιμής επιβάλλεται από τη διακήρυξη ως αποκλειστικό και υποχρεωτικό μέτρο για την κατακύρωση με μόνη τη σύγκριση της προσφερόμενης από κάθε συμμετέχοντα τιμής. Πρέπει να σημειωθεί ότι, οι σχετικές αποκλίσεις των τιμών ενός εκάστου των ειδών (στον ανοικτό διαγωνισμό ανέρχονται συνολικά στο ποσό των 3.184.407 δρχ. και στον κλειστό διαγωνισμό στο ποσό των 315.400 δρχ. + Φ.Π.Α.) και είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Συνακόλουθα, τα κρινόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει για τους λόγους αυτούς να θεωρηθούν, ενώ παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του έτερου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου.

Προμήθεια αντιδραστηρίων με απευθείας ανάθεση., (..) οι επίμαχες προμήθειες διενεργήθηκαν μη νομίμως με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης..ως εκ της συνολικής εκτιμώμενης αξίας των συγκεκριμένων ειδών για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε ετήσια βάση, η δε εντελλόμενη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011 (Α΄150), δεδομένου ότι για τα επίμαχα υπό προμήθεια είδη (αντιδραστήρια με συνοδό εξοπλισμό) δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες τιμές στο Παρατηρητήριο Τιμών της ΕΠΥ, όπως απαιτείται από την ανωτέρω νομιμοποιητική διάταξη, ενώ, περαιτέρω, δεν συντρέχουν ούτε οι τιθέμενες από τη νομιμοποιητική διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν. 4332/2015 (Α΄7) προϋποθέσεις(..)Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένης υπόψη της αδήριτης ανάγκης προμήθειας των συγκεκριμένων ειδών, τα οποία αφορούν σε ιδιαιτέρως ευαίσθητη κατηγορία ασθενών (καρκινοπαθείς), της καταβολής από μέρους του Νοσοκομείου προσπάθειας συμπίεσης του κόστους αυτών, .....το Κλιμάκιο κρίνει ότι συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων το Νοσοκομείο προέβη στη διενέργεια των επίμαχων δαπανών, υπολαμβάνοντας ως επαρκή ασφαλιστική δικλείδα τη διενέργεια συγκρίσεων και τη μη υπέρβαση, σε κάθε περίπτωση, των προγενέστερων συμβατικών τιμών, ασχέτως της νομιμότητας της προηγηθείσας διαδικασίας ανάθεσης. Κατόπιν αυτών, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συνδρομής συγγνωστής πλάνης, πλην όμως κρίνονται μη θεωρητέα λόγω λήξης του οικονομικού έτους, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.

α) Η Επιτροπή διενέργειας του διαγωνισμού οφείλει να αποκλείσει από την περαιτέρω διαδικασία τον υποψήφιο που προσκόμισε τα πιστοποιητικά της παρ. Β.1.3.5.3 της διακήρυξης εκδοθέντα σε χρόνο απέχοντα από την υποβολή των προσφορών πέραν του εξαμήνου που ορίζεται με την διακήρυξη. Δοθέντος δε ότι τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας εγκατάστασης του υποψηφίου, δεν είναι επιτρεπτή η αντικατάστασή τους με ένορκη βεβαίωση. (πλειοψ.) β) Ο διαγωνισμός μπορεί να ολοκληρωθεί και μετά τον αποκλεισμό ενός από τους δύο υποψηφίους που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς να θεωρηθεί ότι εκ του λόγου αυτού παραβιάζεται ο υγιής ανταγωνισμός. Η ουσιαστική κρίση κατά πόσο συμβαίνει ή όχι αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση εναπόκειται στην αναθέτουσα αρχή, η οποία έχει δικαίωμα, εάν κρίνει ότι ο ανταγωνισμός είναι ανεπαρκής ή ότι το αποτέλεσμα του διαγωνισμού δεν είναι συμφέρον, με αιτιολογημένη απόφασή της να ματαιώσει αζημίως για αυτήν το διαγωνισμό. (ομοφ.)

Εξώδικος συμβιβασμός:ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 106/2017 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα​(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος να αποστεί από τις κρίσεις του Κλιμακίου, στις ορθές σκέψεις και αιτιολογίες της πράξης του οποίου εμμένει. Περαιτέρω, ως προς τους ισχυρισμούς που προβάλλονται με την αίτηση ανάκλησης, κρίνει τα εξής: α) Η εντελλόμενη δαπάνη, η οποία κρίθηκε με την πράξη του Κλιμακίου μη νόμιμη χωρίς να έχει εκδοθεί θετική για την ανωτέρω εταιρεία, τελεσίδικη απόφαση, με την οποία να επιδικάζονται υπέρ αυτής αξιώσεις για το κρίσιμο χρονικό διάστημα, δεν εμπίπτει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη V, στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 4 του ν. 4132/2013, που δεν συνιστά, ούτως ή άλλως, νομιμοποιητική διάταξη, αλλά αποσκοπεί απλώς στην τακτοποίηση των υφιστάμενων μέχρι 31.12.2011 δημοσιονομικών εκκρεμοτήτων των νοσοκομείων προς τρίτους, όσα δε αντίθετα προβάλλει το αιτούν και η παρεμβαίνουσα είναι αβάσιμα και  απορριπτέα. β) Όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο κατά τον προληπτικό έλεγχο των δαπανών δικαιούται να εξετάζει παρεμπιπτόντως, με την επιφύλαξη τυχόν ύπαρξης δεδικασμένου, την πράξη του συμβιβασμού ως προς την τήρηση των νομίμων προϋποθέσεων, δηλαδή τόσο ως προς τα τυπικά εξωτερικά στοιχεία αυτής όσο και ως προς το υπαρκτό, κατά το ουσιαστικό δίκαιο, της απαίτησης, σε εξόφληση της οποίας οι δαπάνες αυτές εντέλλονται (βλ. σκεψ. ΙV), έκρινε με τις προεκτεθείσες στην πράξη του Κλιμακίου ορθές επάλληλες αιτιολογίες ότι η δεύτερη παράταση της 97/29.10.2004 αρχικής σύμβασης δεν είναι νόμιμη. Η επικαλούμενη δε 161/2011 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Λάρισας, που εκδόθηκε επί αγωγής που άσκησε η Γεωργία Περιστέρη κατά του Νοσοκομείου, δεν ασκεί έννομη επιρροή επί της συγκεκριμένης υπόθεσης, καθώς αφορά στην αρχική σύμβαση παροχής υπηρεσιών φύλαξης (97/2014), που είχε συνάψει το Νοσοκομείο με την ανωτέρω και όχι στην παράταση αυτής για το χρονικό διάστημα από 1.2.2006 έως 15.10.2006 που αποτελεί και την αιτία του επίμαχου εξώδικου συμβιβασμού και ως εκ τούτου, δεν απορρέει από αυτή δεδικασμένο που να δεσμεύει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Άλλωστε, τα ανωτέρω ήταν γνωστά στα όργανα του αιτούντος και συνεπώς, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στη σύναψη του επίμαχου συμβιβασμού. και γ) Αβασίμως το αιτούν ισχυρίζεται ότι τα όργανά του συγγνωστώς υπέλαβαν ότι υπήρχε η δυνατότητα της επιπλέον παράτασης. Τούτο, διότι η 16357/25.8.2010 διακήρυξη που προσκομίζει για την τεκμηρίωση του ισχυρισμού αυτού αφορά σε διαγωνιστική διαδικασία που διεξήχθη πολύ μεταγενέστερα από το χρονικό σημείο που αποφασίσθηκε η δεύτερη μη νόμιμη παράταση της σύμβασης, και ως εκ τούτου δεν παρέχει  έρεισμα ικανό να οδηγήσει το Τμήμα σε τέτοιου είδους κρίση και τούτο ανεξαρτήτως του ότι στο υπογεγραμμένο συμβατικό κείμενο- του οποίου οι όροι ήταν σαφείς- δεν υπήρχε τέτοια πρόβλεψη (για δεύτερη παράταση με σύμφωνη γνώμη του αναδόχου) και ως εκ τούτου δεν δύναται το αιτούν να επικαλείται όλως αορίστως πάγιες προηγούμενες πρακτικές προκειμένου να δικαιολογήσει μη νόμιμες ενέργειές των οργάνων του.Απορρίπτει την αίτηση.​

Εξώδικος συμβιβασμος. Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκ. ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο εξώδικος συμβιβασμός, μεταξύ του Γενικού Νοσοκομείου ... και της φερόμενης ως δικαιούχου του εντάλματος εταιρείας, ως αιτιώδης δικαιοπραξία, είναι άκυρος. Και τούτο, διότι η αιτία του εξώδικου συμβιβασμού δεν είναι έγκυρη, αφού στηρίζεται σε δεύτερη παράταση της ως άνω μη νομίμως συναφθείσας σύμβασης, σύμφωνα με όσα έχουν κριθεί με την 107/2006 Πράξη του IV Τμήματος. Εξάλλου, και αυτοτελώς θεωρούμενη, η εν λόγω παράταση, η οποία διέπεται  από τις διατάξεις του ισχύοντος, κατά τον κρίσιμο χρόνο, π.δ. 394/1996 (Α΄ 266 - Διορθ.Σφαλμ.στο ΦΕΚ Α΄ 275), αναλόγως εφαρμοζόμενες και στις αναθέσεις παροχής υπηρεσιών .., που κυρώθηκε με το άρθρο 11 παρ. 12 του ν. 1881/1990 (ΦΕΚ Α΄ 42), ..., δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν ευρίσκει έρεισμα στο συμβατικό κείμενο....Επιπροσθέτως, η εν λόγω παράταση δεν είναι νόμιμη διότι πάσχει από αοριστία, καθώς ο χρόνος αυτής δεν είναι ορισμένος, αλλά εξαρτάται από το μελλοντικό και αβέβαιο γεγονός της ολοκλήρωσης της νέας διαγωνιστικής διαδικασίας. Περαιτέρω, ούτε και ως νόμιμη περίπτωση απευθείας ανάθεσης μπορεί να αντιμετωπιστεί, αφού η οικεία δαπάνη υπερβαίνει το ισχύον, κατά τον κρίσιμο χρόνο, όριο των 15.000,00 ευρώ (με ΦΠΑ), μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία...V. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ  ΕΣ/ΤΜ.4/59/2017.