Παροχή υπηρεσιών φύλαξης...Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, οι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας περί υποχρέωσης της αναθέτουσας αρχής να απορρίψει την οικονομική προσφορά της … ως ιδιαίτερη χαμηλή, προβάλλονται αλυσιτελώς. Ωστόσο, όλως επικουρικώς ως προς τα ανωτέρω, κρίνεται ότι, όπως υπολογίστηκε στην προηγούμενη σκέψη, η παρακράτηση φόρου εισοδήματος 8%, που όφειλε η … να έχει συνυπολογίσει στην οικονομική της προσφορά, ανέρχεται στο ποσό των 7.634,54€, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ το ποσό των 1.020,00€, το οποίο έχει δηλώσει η … στην οικονομική της προσφορά ως εργολαβικό όφελος. Συνακόλουθα, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την προσφεύγουσα, η οικονομική προσφορά της … – σε περίπτωση συμπερίληψης του επίμαχου ποσοστού 8% κατά την έκδοση των τιμολογίων – θα καταστήσει την εκτέλεση της εν λόγω σύμβασης ζημιογόνα. Όλως αορίστως, δε, η αναθέτουσα αρχή με τις απόψεις της ισχυρίζεται ότι εξέτασε το ενδεχόμενο απόρριψης της οικονομικής προσφοράς της … ως ιδιαίτερα χαμηλής και προχώρησε στην αποδοχή της, χωρίς οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί και υπολογισμοί της προσφεύγουσας, που ενόψει των διατάξεων της διακήρυξης, είναι ουσιώδεις και έχρηζαν ειδικώς αιτιολογημένης απάντησης, να αντιμετωπιστούν, προς συμπλήρωση της αιτιολογίας της προσβληθείσας με την υπό εξέταση προσφυγή πράξης της (πρβλ Δ.Εφ. Αθ,. 126/2019 σκ. 10 in fine). Εξάλλου, οι συγκεκριμένοι ισχυρισμοί ουδόλως αντικρούστηκαν από την … δια παρεμβάσεως. 

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου Ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η 236/28.8.2017 απόφαση του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α.Λ., η οποία κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στη 2η κατά σειρά μειοδοσίας εργοληπτική επιχείρηση «…», δεν είναι νόμιμη. Τούτο δε διότι η εν λόγω απόφαση, υιοθετώντας α) την 113/4.5.2017 απόφαση του Δ.Σ., με την οποία κρίθηκε ότι η προσφορά της 1ης μειοδότριας, με προσφερόμενη μέση έκπτωση 52,59% φαίνεται ασυνήθιστα χαμηλή, ενόψει του ότι η έκπτωση αυτή, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και πρακτικής των συναλλαγών, υπερβαίνει το ποσοστό μέσης έκπτωσης του 50% επί της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, β) την 202/18.7.2017 όμοια απόφαση που έκρινε ανεπαρκή την αιτιολόγηση της προσφοράς της 1ης μειοδότριας, βάσει της εισήγησης της Επιτροπής Αξιολόγησης των πληροφοριών για ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές και απέρριψε την προσφορά της και γ) την 203/18.7.2017 όμοια απόφαση, με την οποία τροποποιήθηκε ο πίνακας κατάταξης των συμμετεχόντων και αναδείχθηκε προσωρινή μειοδότρια η εργοληπτική επιχείρηση «…», με ποσοστό μέσης έκπτωσης 50,24%, δεν διαλαμβάνει νόμιμη αιτιολογία σχετικά με το χαρακτηρισμό της προσφοράς της «…» ως ασυνήθιστα χαμηλής. 

Ελεγχος νομιμοτητας σχεδιου σύμβασης.(..)Κατά της ως άνω απόφασης άσκησε ένταση η εταιρία «.... Α.Ε.», με την οποία ζήτησε από την αναθέτουσα αρχή όπως καλέσει την ως άνω προσωρινή μειοδότρια να αιτιολογήσει την προσφορά της, κρίνοντας ότι η προσφερόμενη έκπτωση της τάξης του 74,10% καθιστά αυτή ασυνήθιστα χαμηλή. Η ως άνω ένσταση νομίμως απορρίφθηκε με την 2182/29.8.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας, ύστερα από σχετική γνωμοδότηση της Επιτροπής του Διαγωνισμού, για τυπικούς λόγους διότι σύμφωνα με το άρθρο 360 του ν. 4412/2016, κατά της ως άνω απόφασης δεν προβλέπεται η άσκηση έντασης αλλά προδικαστικής προσφυγής. Σε κάθε περίπτωση δε η ένσταση αυτή δεν συνοδευόταν από ηλεκτρονικό παράβολο, όπως τούτο απαιτείται από το άρθρο 127 του ως άνω νόμου, για τις περιπτώσεις που είναι επιτρεπτή η άσκηση ένστασης, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 313 του ίδιου ως άνω νόμου και ενόψει της μη εισέτι έκδοσης της υπουργικής απόφασης περί του τι συνιστά ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, η σχετική κρίση ανήκει κάθε φορά στην αναθέτουσα αρχή του δημοπρατούμενου έργου, η οποία μόνον εάν θεωρεί ότι μία προσφορά είναι ασυνήθιστά χαμηλή απαιτεί από τους οικονομικούς φορείς να εξηγήσουν, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών, την τιμή ή το κόστος που προτείνουν στην προσφορά (πρβλΠρ. Ε'Κλιμ. Ελ,Συν. 383/2017).(..) Με δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι με το 244040/5799/22.11.2017 έγγραφο του Διευθυντή Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ... βεβαιώνεται ότι δεν έχουν ασκηθεί άλλα ενδικοφανή ή ένδικα βοηθήματα κατά των πράξεων του διαγωνισμού, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, υπό τον όρο να εξακριβωθεί, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, ότι στο πρόσωπο της αναδόχου εταιρίας συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 4 του άρθρου 20 του ν. 3669/2008.

Επειδή, δέον όπως επισημανθεί ότι η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται να απορρίψει προσφορά ως ασυνήθιστα χαμηλή, χωρίς προηγουμένως να έχει τοποθετηθεί αιτιολογημένα η αναθέτουσα αρχή στους ουσιώδεις ισχυρισμούς της προσφεύγουσας σχετικά με τις ελλείψεις στις εξηγήσεις της για την αιτιολόγηση της προσφοράς της. Περαιτέρω, κατά τα ως άνω αναφερόμενα, η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται το πρώτον, καθ’ υποκατάσταση της αναθέτουσας αρχής, να απορρίψει την προσφορά της προσφεύγουσας κρίνοντάς την ως ασυνήθιστα χαμηλή, αφ’ ης στιγμής στην προσφορά της περιλαμβάνονται όλα τα επιμέρους κόστη και έχει προσηκόντως συμπληρωθεί το έντυπο της οικονομικής της προσφοράς, η δε προσβαλλόμενη πάσχει ακυρότητα λόγω μη νόμιμης, ήτοι σαφούς, ειδικής και επαρκούς, αιτιολογίας. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα ειδικώς αναφερόμενα στις ανωτέρω σκέψεις, και η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στην αναθέτουσα αρχή, προκειμένου αυτή να ασκήσει τις κατά νόμο αρμοδιότητές της

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου«Αποκατάσταση βλαβών δικτύων ύδρευσης – αποχέτευσης Δήμου….»:(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα δικαιολογητικά που προσκομίστηκαν κάλυπταν τις απαιτήσεις της διακήρυξης, είναι δε μη νόμιμος ο αποκλεισμός της διαγωνιζόμενης επιχείρησης με την αιτιολογία ότι παρέλειψε να υποβάλει δικαιολογητικά (τεχνικά φυλλάδια), που δεν ζητούνταν.  Στο μέτρο δε που η Επιτροπή του Διαγωνισμού αμφέβαλε ως προς το αν τα προσφερόμενα μηχανήματα πληρούσαν ή μη τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, όφειλε να ζητήσει διευκρινήσεις από την διαγωνιζόμενη εταιρεία, πριν απορρίψει την προσφορά της.(...)  Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εμφιλοχώρησαν ουσιώδεις πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης, αφενός διότι, κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, δεν έχει αιτιολογηθεί η αδυναμία του Δήμου να εκτελέσει τη σύμβαση με ίδια μέσα και η συνακόλουθη ανάγκη ανάθεσης των εργασιών σε ιδιώτη, αφετέρου διότι η προσφορά ενός εκ των συμμετεχουσών στο διαγωνισμό εταιρειών (….) απορρίφθηκε χωρίς νόμιμη αιτιολογία.  Ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.  Μη ανακλητέα με την ΕΣ/ΤΜ.6/1998/2017 

Διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης συντήρησης του πληροφοριακού συστήματος E-Data Center – Ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.(...)1) Η Υπηρεσία δεν δύναται να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση, χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού (άρθρο 25 παρ.4 εδ.β’ του Π.Δ/τος 60/2007), διότι οι υπηρεσίες συντηρήσεως έχουν αποτελέσει αντικείμενο της ανωτέρω συμβάσεως, υπό τη νομική μορφή του συμφώνου προαιρέσεως. 2) Η αναθέτουσα αρχή, εφόσον προβεί στη σχετική προς τούτο δήλωση, θα καταρτίσει με τον ανάδοχο πενταετή σύμβαση συντήρησης του λογισμικού, ως προς το οποίο έληξε η ελάχιστη περίοδος δωρεάν συντήρησης αυτού (ενώ για τη συντήρηση του εξοπλισμού η αντίστοιχη περίοδος είναι τριετής και ισχύει μέχρι το τέλος του 2011). Οι αναγκαίοι όροι της νέας αυτής σύμβασης που θα καταρτιστεί ήδη περιέχονται στην αρχική σύμβαση (προκήρυξη, τεχνική και οικονομική προσφορά του αναδόχου, σε συνδυασμό με το άρθρο 1 της Σύμβασης). 3) Η αλλαγή της χρηματοδότησης της δαπάνης συντήρησης, από τα κοινοτικά κονδύλια στον τακτικό προϋπολογισμό, δεν ασκεί επιρροή στην ενεργοποίηση του δικαιώματος προαιρέσεως.

Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης Νοσοκομείου  και Κέντρων Υγείας, καθόσον: α) κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, η οποία ως προς το διοικητικό κόστος, το εργολαβικό όφελος και τα λοιπά έξοδα εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή και β) η εταιρεία διαμόρφωσε την προσφορά της με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών, εντούτοις χρησιμοποίησε τελικά εργαζόμενους άνω των 25 ετών, με συνέπεια την παραβίαση, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ουσιώδους στοιχείου της προσφοράς της

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ::Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης Νοσοκομείου  και Κέντρων Υγείας, καθόσον: α) κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 68 παρ.1 του ν. 3863/2010, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε την οικονομική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, η οποία ως προς το διοικητικό κόστος, το εργολαβικό όφελος και τα λοιπά έξοδα εμφανιζόταν εξ αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή και β) η εταιρεία διαμόρφωσε την προσφορά της με βάση τα κατώτατα όρια αποδοχών για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών, εντούτοις χρησιμοποίησε τελικά εργαζόμενους άνω των 25 ετών, με συνέπεια την παραβίαση, κατά την εκτέλεση της σύμβασης, ουσιώδους στοιχείου της προσφοράς της

Προμήθεια αδειών χρήσης βασικού λογισμικού...ζητείται η ανάκληση της 23/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Η  παροχή εξάλλου της εν λόγω υπηρεσίας είναι απαραίτητη στη «...», λόγω της εκτεταμένης εφαρμογής του προς προμήθεια λογισμικού ..., αφού  ότι με την εν λόγω  προμήθεια αορίστου αριθμού αδειών χρήσης σε κεντρικό επίπεδο (επιχείρησης και όχι ανά χρήστη),θα επεκταθεί η λειτουργία του  Μηχανογραφικού Γεωγραφικού Συστήματος για το Δίκτυο Διανομής σε όλες τις περιοχές της «...». Συγκεκριμένα,  η επέκταση που θα λάβει χώρα αφορά  σε επιπλέον πενήντα επτά ( 57) περιοχές, αντί για δύο (2), στις οποίες αυτό έχει ήδη εγκατασταθεί μέχρι σήμερα. Περαιτέρω, η συντήρηση και υποστήριξη τρίτου επιπέδου περιλαμβάνει, σύμφωνα με την από 22.1.2018 δεσμευτική προσφορά της εταιρείας αυτής προς τη «...» (βλ. επίσης και άρθρο 7 του σχετικού σχεδίου σύμβασης),την επεξεργασία αναφορών σφάλματος έκδοσης και αιτήσεων παροχής πληροφοριών που δεν μπορούν να επιλυθούν από την υποστήριξη δεύτερου επιπέδου, την επίλυση σφαλμάτων που συνήθως κυκλοφορεί στην αγορά μαζί με μία από τις επόμενες εκδόσεις του προϊόντος, την παροχή εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης προβλημάτων ή επείγουσες επιδιορθώσεις, ανάλογα με τον εμπορικό αντίκτυπο του προβλήματος στις λειτουργίες της «...», καθώς και την παροχή νέων εκδόσεων προϊόντων και εκδόσεων ήσσονος σημασίας. Η ως άνω υποστήριξη τρίτου επιπέδου δεν περιλαμβανόταν στην πρώτη προμήθεια του λογισμικού GIS για τη «...» από την εταιρεία «...» (βλ. τη 47/6.7.2012 κατακυρωτική απόφαση του με αριθμό διακήρυξης 621902/7.7.2009, σχετικού διαγωνισμού,), η οποία αφορούσε το Στάδιο Ι της προμήθειας, εγκατάστασης και λειτουργίας του λογισμικού GIS και περιλάμβανε μόνο δύο(2) περιοχές αρμοδιότητας της «...» (...), ενώ η κρινόμενη σύμβαση αφορά το Στάδιο ΙΙ της προμήθειας, με στόχο την επέκταση της χρήσης του λογισμικού GIS στις υπόλοιπες 57 περιοχές αρμοδιότητας της «...». Επιπροσθέτως, το αντικείμενο του ανωτέρω διαγωνισμού, σε αντίθεση με την ελεγχόμενη προμήθεια, δεν αφορούσε μόνο τις άδειες χρήσης του λογισμικού GIS, αλλά  περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία κεντρικού εξοπλισμού και λογισμικού (κεντρικοί servers),σχεσιακού συστήματος διαχείρισης βάσης δεδομένων (oracle spatial),εργαλείων διαχείρισης ανάπτυξης και εργαλείων για τελικούς χρήστες και περιφερειακού εξοπλισμού (τερματικά, plotters, scanners, εκτυπωτές Α3). Οι δε υπηρεσίες συντήρησης που προσέφερε η τότε ανάδοχος εταιρεία «...», ήταν πρώτου επιπέδου (1st level support) και οι τοπικοί αντιπρόσωποι, σε ό,τι σχετίζεται με τον εξοπλισμό και την πλατφόρμα του Smallworld θα παρείχαν τις υπηρεσίες του επόμενου επιπέδου (Logica και GE) (βλ. ενότητα 9.2.2 της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «...»). Κατόπιν αυτών, εφόσον η εταιρεία «...» είναι η μόνη που μπορεί να παρέχει στον αναθέτοντα φορέα «...» την ως άνω συντήρηση και υποστήριξη τρίτου επιπέδου, αφού μόνο αυτή, όπως αποδείχθηκε, έχει πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του λογισμικού GIS Electric Office Suite, ως κατασκευάστρια αυτού και έχουσα τα σχετικά αποκλειστικά δικαιώματα, συντρέχουν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 269 περ. γ υποπερ. ββ και γγ του ν. 4412/2016, τόσο τεχνικοί λόγοι, όσο και λόγοι προστασίας αποκλειστικών δικαιωμάτων που δικαιολογούν την απευθείας ανάθεση της ελεγχόμενης προμήθειας στην εταιρεία αυτή. Περαιτέρω, οι αιτούσες την ανάκληση εταιρείες αλυσιτελώς επικαλούνται προς επίρρωση του συμφέροντος χαρακτήρα της ανάθεσης της κρινόμενης προμήθειας, το μεν, την επίτευξη συμφωνίας με την “...” για τη διάθεση και τιμολόγηση των αδειών χρήσης, χωρίς να προστίθενται στη συμφωνηθείσα τιμή το ποσοστό κέρδους του μεταπωλητή του λογισμικού, το δε ότι θα λάβει χώρα σταδιακή και όχι εφάπαξ εξόφληση των αδειών του λογισμικού, ανάλογα με την πρόοδο της ψηφιοποίησης του δικτύου της  “...”, καθώς και το ότι η καταβολή του κόστους για την παροχή των υπηρεσιών συντήρησης από την “...”  θα γίνει μετά την ολοκλήρωση της απόκτησης από την .... του συνόλου των αδειών του λογισμικού, δοθέντος ότι οι λόγοι αυτοί που άπτονται και της εφαρμογής της αρχής της οικονομικότητας, όπως ορθώς έκρινε το ΣΤ΄ Κλιμάκιο με την υπό ανάκληση Πράξη του, δεν περιλαμβάνονται στους περιοριστικά αναφερόμενους στο άρθρο 269 του ν.4412/2016 λόγους.Ανακαλεί την 23/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΥ...(...)Αντιθέτως η αναθέτουσα αρχή εφόσον με την προδικαστική προσφυγή έχουν προβληθεί συγκεκριμένες ειδικές και κοστολογημένες αιτιάσεις, μεταξύ άλλων, περί της ανεπάρκειας του κόστους ασφαλτικών υλικών, δύναται και υποχρεούται, εφόσον κρίνεται εν προκειμένω ότι ελλείπει η ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία στην προσβαλλομένη απόφαση, να επαναλάβει την διαδικασία από το σημείο αυτό..., όπου και εμφιλοχώρησε η παράλειψη.(...)Δέχεται τη Προσφυγή.Ακυρώνει την με αρ. 561/2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ...., στο πλαίσιο του ανοικτού, ηλεκτρονικού διαγωνισμού που προκηρύχθηκε με την με αρ. πρωτ. .... διακήρυξη για την ανάδειξη αναδόχου του έργου «Ασφαλτοστρώσεις Δήμου ....», εκτιμώμενου προϋπολογισμού ύψους 5.999.060,91€ και κριτήριο για την ανάθεση της σύμβασης τη πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, καθ΄ό μέρος παρέλειψε η αναθέτουσα αρχή να προβεί στην απαιτούμενη αιτιολογία.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/97/2022.